افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی، آری یا نه؟

 به گزارش شفا آنلاین:در مقابل موافقان افزایش پذیرش دانشجویان پزشکی می گویند که در حال حاضر دسترسی هموطنان به پزشک از میانگین جهانی پایین تر است و این در حالیست که جامعه به سرعت به سمت سالمندی پیش می رود و نیاز آنان برای مراجعه به پزشکان بیشتر می شود.

در همین راستا در جریان بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه در ممجلس شورای اسلامی، وزارت بهداشت مکلف شد سالانه حداقل ۱۲ درصد ظرفیت پذیرش پزشک متخصص را افزایش دهد.

در مصوبه مجلس که هنوز به تایید شورای نگهبان نرسیده، چنین آمده است: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است به منظور توسعه کمی و کیفی نظام آموزش علوم پزشکی افزایش دسترسی به خدمات سلامت به ویژه در مناطق کم برخوردار ایجاد آمادگی برای مواجهه با سالمندی جلوگیری از فرسودگی پایوران (کادر درمان نسبت به افزایش ظرفیت پزشکی تخصصی سالانه به میزان حداقل دوازده درصد (۱۲) با اخذ تعهد خدمت در مناطق مورد نیاز و فراهم آوری زیر ساخت‌های آموزشی در سقف بودجه مصوب برنامه ریزی و اقدام کند.

وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی موظف است برنامه افزایش ظرفیت تربیت نیروی انسانی گروه پزشکی با اولویت رشته های پرستاری مامائی پیراپزشکی داروسازی و رشته های حد واسط را تهیه و به تصویب هیأت وزیران برساند.

افزایش ظرفیت رشته‌های علوم پزشکی و جذب دانشجو

محدودیت پذیرش دانشجو در رشته های علوم پزشکی و تقاضای بالای داوطلبان این رشته ها در سال های گذشته سبب شده بود تا نتوان به نیاز گسترده متقاضیان فراگیری و تحصیل در رشته‌های پزشکی پاسخ گفت؛ از این رو بحث افزایش ظرفیت رشته ها به میان آمد به طوری که در ۲ سال گذشته ظرفیت رشته پزشکی در کشور به میزان ۳ هزار و ۵۲۰ دانشجو و رشته دندانپزشکی ۴۶۵ دانشجو افزایش یافته است.

این افزایش در شرایطی صورت می گیرد که هزینه تحصیل هر دانشجوی پزشکی بیش از ۱۰ میلیارد ریال و هر دانشجوی دندانپزشکی بیش از ۱۳ میلیارد ریال برآورد می شود.

معاون آموزشی وزیر بهداشت دبیر شورای آموزش پزشکی و تخصصی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی معتقد است «باید در حد توان و ظرفیت ها نسبت به رفع مشکلات اقدام کرد چرا که حل برخی از مشکلات نیازمند اصلاح قانون و برنامه است؛ اگر کشور خواهان افزایش تعداد متخصصین و پزشکان است باید زیرساخت لازم را در اختیار داشته باشد».

باقری فرد با تاکید بر اینکه رشته پزشکی عمومی ایران مورد تایید مجامع بین‌المللی است و یکی از اعتبارات جهانی ایران، کیفیت فعالیت‌های پزشکی است و این امر به کیفیت آموزش باز می‌گردد، تاکید کرد: وضعیت پزشکی عمومی در کشور و تربیت نیروها در حد مطلوب است، برای رشته دستیاری به هیچ عنوان سطح و حد نصاب تقلیل نمی‌یابد و اجازه نمی دهیم که هر فردی با هر شرایطی وارد این عرصه شود.

اکنون دانشگاه‌های علوم پزشکی از ۱۵۰ رشته تخصصی، فوق تخصصی و فلوشیپ برخوردارند و دیگر نیازی نیست کسی برای تحصیل رشته های بالینی به خارج برود.

اگرچه افزایش ظرفیت دانشجویان در رشته های پزشکی انتقادهایی را هم در بین جامعه پزشکی به دنبال داشت اما واقعیت این است که در ۳۵ سال گذشته ظرفیت پزشکی در کشور ثابت مانده است و به همین دلیل در برنامه هفتم افزایش ۱۲ درصدی آن پیش بینی شده است به طوری که در پایان برنامه باید حدود ۹ هزار پزشک متخصص داشته باشیم.

دبیر ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی در این باره می گوید: افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی از سال ۱۴۰۰ آغاز شده و تا پایان برنامه فارغ‌التحصیلان پزشکی عمومی نیز به تعداد مناسبی خواهد رسید تا از این طریق به میزان مورد نظر پزشک و پزشک متخصص دست یابیم.

در ۳۵ سال گذشته ظرفیت پزشکی در کشور ثابت مانده است و به همین دلیل در برنامه هفتم افزایش ۱۲ درصدی آن پیش بینی شده است به طوری که در پایان برنامه باید حدود ۹ هزار پزشک متخصص داشته باشیم.

به گفته رجبعلی برزویی با پذیرش پایین بودن افزایش ظرفیت پذیرش پزشک متخصص می گوید: واقعیت این است که اکنون به ازای صد هزار نفر ۶۳ پزشک متخصص در کشور داریم در حالی که این میانگین ۲۴۵ پزشک متخصص به ازای صد هزار نفر است، البته به دلیل توزیع نامناسب پزشکی در کشور، در تهران ۲۳۸ پزشک برای صد هزار نفر و در ۷۰ درصد کشور ۴۲ پزشک برای صدهزار نفر است، ‌ در برخی از شهرها به ۲۰ پزشک در صدهزار جمعیت می‌رسد.

حال بهتر است شرایط چند دهه آینده کشور را از منظر پزشکی و سالمندی بررسی کنیم؛ طوفان سالمندی در کشور در حال شکل‌گیری است و فرد سالمند ۴ برابر یک فرد معمولی نیاز به خدمات تخصصی پزشکی دارد بنابراین همانطور که اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان متوالیان آموزش کشور معتقدند، در دهه های پیش رو در زمینه برخورداری از پزشکان متخصص با یک کمبود جدی مواجه خواهیم شد و نیاز است از اکنون شرایط را برای پذیرش داوطلبان مستعد در رشته پزشکی فراهم کنیم.

آمارهای دانش آموزی چه می‌گوید؟

در سال های اخیر گرایش به رشته‌های تجربی در دبیرستان های کشور روند تصاعدی داشته است به طوری که این رشته بیشترین حجم کنکوری ها را تشکیل می دهد؛ در آخرین کنکور سراسری که تیرماه امسال برگزار شد، گروه تجربی با ۵۷۴ هزار و ۷۵۱ داوطلب رکورد زد درحالی که متقاضیان گروه ریاضی و فنی ۱۴۵ هزار و ۶۱۵ داوطلب بودند.

عباس سلطانیان مدیرکل دفتر آموزش متوسطه دوم وزارت آموزش و پرورش در این ارتباط با بیان اینکه امسال تعداد دانش‌آموزان رشته علوم انسانی ۱.۵ درصد کاهش یافته است، به ایرنا چنین گفته است: اکنون بیشترین جمعیت پشت کنکوری‌ها در رشته علوم تجربی هستند که باید از توزیع نامتوازن دانش‌آموزان در رشته‌های تحصیلی ممانعت کرد.

سلطانیان ادامه داد: اکنون کاهش و تعدیل رشته تجربی و افزایش دانش‌آموزان در رشته ریاضی مدنظر است. با این حال امسال نتوانستیم تعداد دانش‌آموزان در رشته تجربی را نسبت به سال گذشته کاهش دهیم و اکنون ۳۷ درصد دانش‌آموزان در رشته تجربی تحصیل می‌کنند.

دبیر ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در این زمینه معتقد است: باید بر مبنای واقعیت و امکانات موجود تصمیم‌گیری کنیم، باید بررسی شود که اگر بیشتر از این ظرفیت پزشک متخصص افزایش یابد، آیا پزشک عمومی متناسب با آن وجود دارد؟

به اعتقاد بروزیی، موضوع افزایش ظرفیت پزشکی در کنکور متفاوت است چراکه در کنکور ۶۰۰ هزار نفر متقاضی رشته تجربی هستند که حداقل ۱۰۰ هزار نفر آنها معدل بالای ۱۹ دارند و برای ورود به رشته پزشکی توانمند هستند اما این ظرفیت در پذیرش پزشک متخصص وجود ندارد.

معاون آموزش وزیر بهداشت می گوید: سیاست وزارت بهداشت این است که در کنار افزایش ظرفیت پزشکی عمومی، ظرفیت پذیرش در آزمون دستیاری را هم افزایش دهد تا ظرفیت دانشگاه‌ها برای پذیرش متخصص، تکمیل شود؛ البته باید توجه داشت که کیفیت آموزش پزشکی، خط قرمز این وزارتخانه است.

باقری فرد بر این باور است که یکی از مشکلات نظام سلامت، توزیع نامناسب پزشکان در جغرافیای ایران است که برای آن بحث بومی سازی برای ماندگاری پزشکان مطرح شده و در حال اجرایی شدن است؛ وی در این باره می گوید: تمرکز روی بومی سازی رشته های تخصصی، فوق تخصصی پزشکی نیز در مناطق محروم است و اکنون دانشگاه‌های علوم پزشکی حدود ۸۰۰ نفر را برای پذیرش دانشجوی بومی در رشته تخصصی درخواست داده اند.