دختران بازمانده از تحصیل قربانی بی‌عدالتی آموزشی

معمولاً در مناطق روستایی، تحصیل صرفاً تا پایان مقطع ابتدایی موصوف به «کلاس پنجم» ممکن است و پس از پایان این دوره، دو راه بیشتر متصور نیست: ۱. ترک تحصیل و ۲. عزیمت به یکی از شهر‌های نزدیک و تحصیل در خوابگاه شبانه‌روزی. غالباً دانش‌آموزان پسر راه دوم را برمی‌گزینند و با به جان خریدن مشقت راه و دوری از خانواده و زندگی پادگانی، مقاطع راهنمایی و دبیرستان را پشت سر می‌گذارند، البته شوربختانه از چند سال قبل مدارس شبانه‌روزی تقریباً پاکسازی شده و ضربه‌ای دیگر به تحصیل دانش‌آموزان مناطق کمتربرخوردار زده شده است، اما شرایط تحصیل دانش‌آموزان دختر در مناطق روستایی و کمتربرخوردار به راحتی تصمیم دانش‌آموزان پسر نیست، به چند دلیل؛ یکی به بافت فرهنگی آن مناطق برمی‌گردد که به راحتی اجازه داده نمی‌شود دختران در یک محیط دور از خانواده به امکان تحصیل بپردازند، اما این همه دلایل نیست بلکه مهم‌ترین دلیل به «اقتضائات مادی» خانواده‌ها بر‌می‌گردد و استطاعت مالی آن‌ها اجازه نمی‌دهد از تحصیل فرزندان‌شان در یک محیط دیگر پشتیبانی کنند. با توجه به جمع‌آوری مدارس شبانه‌روزی، تحصیل در یک شهر دیگر، مستلزم پرداخت هزینه مسکن، رفت‌وآمد، ملزومات تحصیلی و الخ است که طبعاً با توجه به مضیقه‌های معیشتی مناطق کمتربرخوردار، چنین امکانی میسور نیست.
قانونگذار که آن را حکیم می‌دانیم، با در نظر گرفتن چنین محدودیت‌هایی و به منظور بسط عدالت اجتماعی در اصول متعدد قانون اساسی باید به فراهم آوردن زمینه تحصیل رایگان همه آحاد مردم تا پایان دوره متوسطه روی آورد و آموزش عالی را نیز تسهیل و تعمیم کند ولی شوربختانه دولت‌ها هیچ توجهی به این اصول اساسی نکردند و همچنان نیز با توجهی تام و تمام از کنار تکالیف قانون اساسی و قوانین بالادستی عبور می‌کنند. چه آنکه در پایتخت و شهر‌های بزرگ، دانش‌آموزان منتسب به مسئولان و طبقه مرفه در بهترین مدارس خصوصی تحصیل می‌کنند و حتماً و حتماً هم پول آن‌ها از جیب همه ملت برداشته می‌شود، ولی در مناطق کمتربرخوردار آنچه نصیب مردم می‌شود «ترک تحصیل» دختران‌شان است که بعد از چند سال، دیگر نه انگیزه‌ای برای ادامه تحصیل دارند و نه فرصت و امکانی!
* پژوهشگر اجتماعی