شفا آنلاین>جامعه>حتما نامِ «بلک فرایدی» یا جمعه سیاه را شنیدهاید؛ نامی که به آخرین جمعه
ماه نوامبر هر سال میلادی اطلاق میشود و داستانش نیز به اوایل دهه ۶۰
میلادی بازمیگردد؛ به زمانی که حسابداران شرکتها و کمپانیهای بزرگ و
کوچک آمریکایی و اروپایی در حسابرسی روز بعد از عید شکرگزاری، ترازنامههای
مالی را با جوهر قرمز (ضرر اقتصادی) یا جوهر مشکی (سود اقتصادی) پُر
میکردند. واضح است که آنها همیشه امیدوار بودند سطورِ ترازنامههایشان به
رنگ مشکی و به نشانه آغاز سودهای مالی آنچنانی در سال جدید و پیش رو مشخص
شده باشند. از همان زمان بود که نامِ
جمعه سیاه یا بهعبارتی دقیقتر همان
جمعه جوهر سیاه، بین افراد و اقشار مختلف آن جوامع نیز شهرت یافت.
تخفیفزنی بدون شناخت بازار
به گزارش شفا آنلاین:آخرین جمعه ماه نوامبر، به نوعی مبدأ تاریخی شروع خریدهای سال نو میلادی و
کریسمس محسوب میشود که معمولا در این روز اغلب شهروندان کشورهای آمریکایی
و اروپایی از نخستین ساعات آغاز روز، اغراق نیست اگر بگوییم در برخی
سالها ثبت شده که شهروندان پیش از طلوع آفتاب، مقابلِ درب فروشگاهها و
نمایندگی برندهای معروف، صفهای طولانی تشکیل دادهاند. صفهایی که از آنها
تصاویر درگیری، خشونت و ازدحامهای دوران سنگی (!) بسیار ثبت میشود که
البته محل اعجاب و تفکر است« محمد»، فروشنده یکی از نمایندگیهای فروشِ
برندی معروف از پوشاک داخلی است که ضمن اشاره به آگهیهای تبلیغاتی دفتر
نمایندگیشان میگوید: «چهکسی از تخفیف بدش میآید!؟ تخفیفی که درست و بر
پایه وضعیت کلی بازار تعیین شده باشد، هم به سود فروشنده و هم به سود
خریدار است. خیلی از فروشگاهها بهویژه آنلاینشاپهایی که یکی، دو شبه به
فالوور زیاد رسیدهاند، فقط و فقط به فکر مالاندوزی خود در هر موقعیتی
مانند همین بلکفرایدی هستند. چرا؟ چون اولا اجناس مرغوبی برای عرضه
ندارند، دوما شبکه بازار داخلی و جهانی را بهصورت تخصصی نمیشناسند که
بخواهند با دادوستد بینالمللی، هم سود خود و هم سود خریدار را تامین و
تضمین کنند!»
فالو کن، تخفیف بلک فرایدی بگیر!
با آغاز شمارش معکوس بلکفرایدی، بر تعداد دریافت و مواجهه با پیامکهای
تبلیغاتی ای مثل «سودِ خرید بلکفرایدی امسال خود را در فروشگاه ما تضمین
کنید!»، « ۶۰درصد تخفیف شگفتانه با ثبت خرید خود از ۶صبح تا پیش از ۱۲ نیمه
شبِ ۳ آذر، در سایت ...» و بسیاری از این دست نیز افزوده میشود. حالا
دیگر بلکفرایدی، جهانشمول و فراگیر شده! «خسرو» کاربر یکی از شبکههای
مجازی در اینباره نظر گذاشته: «به این کار ندارم که از فرهنگ یا سنت یک
کشور دیگر الگوبرداری میکنیم که بهتر از آن سنت و فرهنگ را در پیشینه
تاریخی خود داریم؛ الان فقط به این کار دارم که حداقل درست الگوبرداری
کنیم! هنوز بابت خرید کالای فیک و بنجلِ بلکفرایدی سال گذشته از یک سایت
داخلی که ادعا میکرد اجناسش وارداتی از دوبی است،شاکی هستم.
الگوپذیری تحریف شده، مصرفگرایی و خلأ درونی
کیفیت اجناس، برندگرایی و کمیت تخفیفات جمعه سیاه در برخی فروشگاههای
کشور، بهگونهای است که تعبیر بازار سیاه از آن، اغراقآمیز نیست! «صادق
اسماعیلی»، جامعهشناس و پژوهشگر حوزه رفتارهای انسانی در اینباره
میگوید: «معنای اولیه بلکفرایدی بهعنوان یک رفتار جمعی و اجتماعی که
دیرینگی هم دارد در ابتدا یادآوری تحویل سال و توصیه به تحویل احوال و
ظواهر افراد بوده که در ادامه و با گذر زمان، معانی ثانوی و جانبی مانند
مصرفگرایی و مصرفزدگی در سایه نظام سرمایهداری نیز بهخود گرفته که
متأسفانه در صادرات فرهنگی این سنت، بیش از معنای اولیه، معانی ثانوی و
جانبی آن اهمیت و اولویت یافته است. بدین معنا که غالبا در کشورهای مبدأ
این فرهنگ و سنت، چوب حراج واقعی به کالاهای اصل و اورجینال میزنند.
درحالیکه در کشورهای مقصد، در پی فرایند الگوپذیری ناقص، غرضورزانه و
جاهلانه، حراجها غیرواقعی و اجناس هم عمدتا درجه ۲، ۳ و حتی ضعیفتر
هستند.» اسماعیلی تأکید میکند: «عوامل تربیتی، رفتاری، روانی و اجتماعی
مانند تربیت براساس آموزههای غیربومی، ارزشگذاری مصرفی، خلأهای درونی،
تأثیرپذیری و تقلید ناآگاهانه، تحریف مفهومی فرهنگ عمومی و نهادینه شده در
تقلید از خرید در بلکفرایدی نقش دارند. اگر این فرصت به شایستگی ایجاد
شود و از سویی، طبقه مرفه به دنبال تصاحب آن نباشد میتوان کلیت آن حراج
را مثبت ارزیابی کرد.»