تراژدی مرگ بیمار در سایه کمبود و بی‌انگیزگی پرستار

شفا آنلاین>سلامت>«پرستار کم داریم»؛ این ماجرای تازه‌ای نیست و از تریبون‌های مختلف کمبود پرستار در کشورمان هشدار داده شده‌است، حالا در کنار معضل تربیت پرستار، حقوق‌های ناچیزی که نمی‌تواند به پرستاران برای ماندگاری انگیزه کافی بدهد، چالش مهاجرت پرستاران را هم باید اضافه کرد؛ موضوعی که موجب شد در ماه‌های اخیر با وجود افتتاح چند بیمارستان بزرگ از جمله بیمارستان مهدی، بیمارستان غدیر و بیمارستان کودکان حکیم، چالش کمبود پرستار به شکلی جدی‌تر خودنمایی کند. ماجرا به قدری جدی است که محمد شریفی‌مقدم، دبیر کل خانه پرستار تصریح می‌کند: «به جرئت می‌گویم بیماران به دلیل کمبود پرستار می‌میرند.»

به گزارش شفا آنلاین:در کنار بحران کمبود پرستار، چند سالی می‌شود ماجرای مهاجرت این گروه هم چالش کمبود پرستار را جدی‌تر کرده‌است.
ماجرایی که با توئیت علی جعفریان، رئیس سابق دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره مهاجرت یک پرستار دیگر به شکلی جدی‌تر مورد‌توجه رسانه‌ها قرار گرفت.
وی در شبکه اجتماعی ایکس، توئیتر سابق نوشت: «امروز هم یک پرستار بسیار خوب آی‌سی‌یو پیوند کبد بیمارستان امام برای مهاجرت به مقصد اروپا خداحافظی کرد. او ۱۳ سال سابقه داشت. دیگران هم صحبت از کلاس زبان آلمانی می‌کنند. رئیس کل سازمان نظام پرستاری با اشاره به وجود ۲۰ تا ۳۰ هزار پرستار بیکار در کشور گفت: در حال حاضر با کمبود بیش از ۱۰۰ هزار پرستار در مراکز درمانی مواجه هستیم.»

تهدید به مهاجرت
ماجرای تهدید به مهاجرت برای اصلاح تعرفه‌ها و افزایش درآمد، پیش از این بار‌ها از سوی پزشکان مطرح شده‌بود و حالا پرستاران هم وارد این وادی شده‌اند. البته که میان دریافتی پزشکان و پرستاران تفاوت از زمین تا آسمان است. بگذریم از اینکه بخش مهمی از بار سلامت هم روی دوش پرستاران است و کمبود و نارضایتی آن‌ها می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری را بر نظام سلامت وارد کند.
همچنان‌که دبیر کل خانه پرستار با اشاره به چالش مهاجرت پرستاران تأکید می‌کند: «مسئله مهم این است که اغلب این پرستارانی که مهاجرت می‌کنند و یا در حال تدارک برای مهاجرت هستند، جزو نیرو‌هایی با سابقه و حرفه‌ای محسوب می‌شوند و جبران کمبود چنین نیرو‌های واقعاً به راحتی ممکن نیست.» به گفته او سیستم درمانی کشور در حال حاضر به معنای کامل «تشنه» حضور چنین افراد است.
از نگاه شریفی‌مقدم، کمبود پرستار در حال حاضر آنقدر جدی است که به دلیل این کمبود بیماران جان خود را از دست می‌دهند. وی می‌گوید: «اگر شما از بیماران و مراجعان چنین چیزی را نمی‌شنوید، دو دلیل دارد یا آگاه نیستند و یا اینکه مظلوم هستند و کمبود‌ها را می‌پذیرند. به جرئت می‌گویم بیماران به دلیل کمبود پرستار می‌میرند.»

کمبود ۱۰۰ هزار پرستار
در حال حاضر حدود ۲۱۵ هزار کادر پرستاری در کشور مشغول کار هستند، از این تعداد هم ۱۳۰هزار نفر در بیمارستان‌های دولتی و وابسته به وزارت بهداشت مشغول به خدمتند. با این حال براساس گفته مسئولان وزارت بهداشت کمبود نیروی پرستار حدود ۷۰ هزار نفر است. اگر چه محمد میرزابیگی، رئیس کل سازمان نظام پرستاری با اشاره به وجود ۲۰ تا ۳۰هزار پرستار بیکار در کشور می‌گوید: «در حال حاضر با کمبود بیش از ۱۰۰ هزار پرستار در مراکز درمانی مواجه هستیم.»
این در حالی است که به گفته میرزابیگی استاندارد نیروی پرستاری تعداد ۵/۲ پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی است، اما در حال حاضر به ازای هر تخت بیمارستانی کمتر از یک نفر نیروی پرستاری در ۲۴ساعت در هر بیمارستان داریم و باید تعداد پرستاران دو برابر تعداد فعلی شود تا به عدد استاندارد برسیم.
وی می‌افزاید: «سازمان امور اداری و استخدامی، سازمان برنامه و وزارت بهداشت باید در خصوص سرانه پرستار به جمعیت، تخت یا بیمار به اتحاد نظر برسند. تعداد ۵/۲ پرستار به ازای هر تخت بیمارستانی مورد توافق بوده‌است، اما متأسفانه رفتار‌های سلیقه‌ای و تعارض‌های ساختاری که بین این سه دستگاه وجود دارد، باعث‌شده رسیدگی به موضوع رفع کمبود نیرو‌های پرستاری دچار مشکل شود.»

تعداد تخت بیمارستانی در کشور
در سال‌های اخیر به خصوص از حدود هشت سال پیش ساخت بیمارستان و افزایش تخت‌های بیمارستانی به خصوص در بخش دولتی از جمله اولویت‌های وزارت بهداشت بوده‌است، بر اساس اعلام این وزارتخانه فقط در پنج سال گذشته بیش از ۴۰ هزار تخت بیمارستانی به مراکز درمانی نظام سلامت کشور اضافه‌شده و بر اساس اعلام بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت، هم اکنون هزار مرکز درمانی و ۱۵۰ هزار تخت بیمارستانی به منظور خدمت‌رسانی به مردم، در سراسر کشور فعالیت می‌کنند.
همزمان با گسترش تخت‌های بیمارستانی، چالش کمبود پرستار هم جدی‌تر خودنمایی می‌کند.
دکتر عباس عبادی، معاون پرستاری وزارت بهداشت از کمبود ۱۰۰ هزار نیروی پرستاری در کشور خبر می‌دهد و می‌گوید: «ا‌گر توان جذب سالانه حداقل ۲۰ هزار پرستار را داشته باشیم، حداقل پنج سال طول می‌کشد که به وضعیت بهتری برسیم.»
به گفته وی، راه‌حل این مشکل، ارائه اجازه افزایش جذب نیرو‌های پرستاری به میزان حداقل سالانه ۱۰ هزار نفر یعنی معادل خروجی دانشکده‌های پرستاری است.
شریفی‌مقدم هم با اشاره به افتتاح چند بیمارستان بزرگ در ماه‌های اخیر می‌افزاید: «طی این مدت بیشتر از سه بار فراخوان جذب پرستار داده‌اند، اما نمی‌توانند کادر پرستاری‌شان را کامل کنند، چون پرستاران حاضر نیستند با حقوق کم و آن حجم کار مشغول شوند، برخی از پرستاران معتقدند خانه‌نشینی بهتر از تحمل این میزان بی‌عدالتی در کار است.»
به گفته دبیر کل خانه پرستار نه‌تن‌ها مهدی و کلینیک که دو بیمارستان تازه افتتاح شده غدیر و حکیم هم همین مشکل را دارند و نمی‌توانند کادر پرستاری‌خود را تکمیل کنند.
شریفی‌مقدم معتقد است: «ترجیح می‌دهند تا جایی که می‌توانند از رانت‌ها استفاده کنند، مثل ساخت و ساز بیمارستان و تجهیزات پزشکی هزینه کنند، اما برای مبحث مهمی مثل تکمیل کادر پرستاری کمترین میزان را هزینه کنند، می‌گویند حقوق براساس قانون کار، نحوه جذب هم شرکتی نه استخدام.»

وقتی کسی به فکر بیمار نیست
کار فشرده و شیفت‌های اجباری به دلیل کمبود نیرو و اضافه کار ساعتی ۱۵ هزار تومان پرستاران را بی‌انگیزه می‌کند و این بی‌انگیزگی یعنی بی‌توجهی به بیمار و در نهایت آسیب و مرگ او! پس مهاجرت این نیرو‌های بی‌انگیزه شاید بهترین بخش این تراژدی باشد؛ آن هم در شرایطی که کسی به فکر بیماران نیست!/جوان