میزان شیوع چاقی ایرانیها در ۱۰ سال گذشته بیشتر شده و این آمار بیشتر به افراد بین ۷ تا ۱۸ سال اختصاص دارد. شیوع اضافه وزن و چاقی در میان کودکان و نوجوانان ایرانی به دلایل مختلف رو به افزایش است که مهمترین آنها بهگفته پزشکان کمتحرکی، تغذیه نامناسب، خواب ناکافی و اضطراب است.
شفا آنلاین>سلامت>آمارهای رسمی کشور حاکی از این است که از هر ۳ دانشآموز، یک دانشآموز
اضافه وزن دارد یا چاق است. یعنی از حدود ۱۶ میلیون دانشآموز ایرانی،
نزدیک به ۵ میلیون نفر دچار اضافه وزن و چاقی هستند. این آخرین آماری است
که معاون فرهنگی و توسعه ورزش همگانی وزارت ورزش و جوانان سال گذشته مطرح
کرد و درباره آن هشدار داد. در حال حاضر ۳۴ درصد دختران و ۳۱ درصد پسران
دانشآموز در ایران با چالش چاقی روبهرو هستند. شیوع پاندمی کرونا در
اواخر سال ۱۳۹۸ آمار چاقی کودکان ایران را حدود ۸ درصد افزایش داد. علاوه
بر کرونا که بیش از ۲ سال کودکان را خانهنشین کرد، زندگی در آپارتمانهای
کوچک، تغذیه نامناسب و دیجیتالمحور شدن کودکان از دیگر عوامل چاقی آنهاست.
کارشناسان میگویند با شروع سال تحصیلی معمولا به آمار کودکان چاق یا
دارای اضافه وزن افزوده میشود؛ چراکه خیلی از کودکان تغذیه و خواب مناسب
ندارند، در بوفههای مدارس خوراکیهای پرکالری به فروش میرسد، مدارس
برنامه درستی برای زنگ ورزش ندارند و... همینها از عوامل مهم چاق شدن
آنهاست.
کاهش سن بیماریهای مخصوصِ دوران بزرگسالی
به گزارش شفا آنلاین:بسیاری از والدین، تُپل بودن و چاقی کودک را نشانه سلامتی و زیبایی او
میدانند و در برابرِ دادن رژیم غذایی مناسب به او مقاومت میکنند. این در
حالی است که کارشناسان معتقدند چاقی نهتنها نماد سلامت نیست بلکه موجب
بلوغ زودرس میشود و بیماریهای مختلفی ازجمله دیابت و بیماریهای قلبی و
عروقی و سکته را در بزرگسالی بهدنبال دارد. دکتر مریم مظاهریون، دکترای
تخصصی تغذیه و رژیمدرمانی و عضو انجمن علمی تغذیه ایران، به نکته مهم
دیگری هم اشاره میکند و میگوید: «چاقی کودکان تا حدی در کشور شایع شده که
متأسفانه برخی از بیماریها که مخصوص دوره بزرگسالی و سالمندی است، به
گروه سنی کودکان و نوجوانان رسیده.» بهگفته این پزشک «کبد چرب، افزایش
کلسترول و تریگلیسیرید و افزایش مقاومت به انسولین ازجمله این عوارض و
بیماریها هستند که به سنین کودکی رسیدهاند و اینها چیزهای جالبی نیست که
یک بچه بخواهد در سن کم، آنها را تجربه کند.»
دلیل چاقی کودکان چیست؟
میزان شیوع چاقی ایرانیها در ۱۰ سال گذشته بیشتر شده و این آمار بیشتر به
افراد بین ۷ تا ۱۸ سال اختصاص دارد. شیوع اضافه وزن و چاقی در میان کودکان و
نوجوانان ایرانی به دلایل مختلف رو به افزایش است که مهمترین آنها
بهگفته پزشکان کمتحرکی، تغذیه نامناسب، خواب ناکافی و اضطراب است. دکتر
مریم مظاهریون میگوید: «اضطراب یکی از علل چاقی کودکان است. خیلی از
مراجعان ما کودکانی هستند که والدینشان طلاق گرفتهاند و کودک از استرس و
اضطراب زیاد به پرخوری مبتلا شده است. پرخوری هم قاعدتا منجر به چاقی کودک
میشود. البته اضطراب کودک دلایل متعددی دارد.» این دکتری رژیمدرمانی
درباره تغذیه نامناسب نیز توضیح میدهد: «خیلی از والدین چون وقت کمی
دارند، برای میانوعده کودک در مدرسه، خوراکی سالمی درنظر نمیگیرند و به
جای ساندویچ مرغ و تخممرغ و نان و پنیر و مغزیجات و میوه و شیر، انواع
کیک و کلوچه و شکلات در کوله او میگذارند. از طرف دیگر، خوراکیهایی هم که
در بوفههای مدارس به فروش میرسند، ارزش غذایی پایینی دارند. این غذاها
دارای چربی بالا و پروتئین پایین هستند. کودکان زیادی داریم که با شروع فصل
مدرسه چاق میشوند.» بهگفته عضو انجمن علمی تغذیه ایران «کودک در سنین
رشد باید حتما رأس ساعت ۸:۳۰ تا ۹ شب به خواب عمیق فرو برود، چون ترشح
هورمونهای رشد بین ساعتهای 10 شب و ۲ صبح اتفاق میافتد. کودکی که بعد از
ساعت ۱۲ شب میخوابد، هم چاق میشود و هم این مسئله میتواند موجب اختلال
در هورمون رشد کودک شود.»
سنین طلایی برای کنترل وزن
نکتهای که خیلی از مردم نمیدانند این است که اگر کودک با چاقی یا اضافه
وزن وارد دوره بزرگسالی شود، ممکن است دیگر هرگز نتواند لاغری باثباتی را
تجربه کند؛ چراکه سلولهای چربی دارای خاصیت ارتجاعی بسیار زیادی هستند.
عضو انجمن علمی تغذیه ایران در اینباره میگوید: «یک موضوع مهم که درباره
چاقی و لاغری کودکان باید مورد توجه قرار بگیرد، اهمیت دادن به 2 گروه سنی
است؛ یکی ۴ تا ۵ سالگی و دیگری سن بلوغ که بین ۱۴ تا ۱۵ سالگی اتفاق
میافتد. در این 2 سن، بدن دچار یک جهش رشدی میشود. بنابراین کنترل وزن
زیر این سنین برای ما مهم است. چون بعد از گذشت این سنین، دیگر افزایش
تعداد رشد سلولها در فرد صورت نمیگیرد.»
اصلاح شیوه زندگی و رژیم غذایی نه رژیم سخت
دکتر مریم مظاهریون، دکتری تخصصی تغذیه و رژیمدرمانی میگوید:
رویکرد ما بهعنوان کارشناس برای کنترل وزن کودکان، دادن رژیم سخت به آنها
نیست. فقط با اصلاح شیوههای زندگی و رژیم غذایی سالمتر چه در خانه و چه
در مدرسه و با تشویق والدین به انجام فعالیتهای ورزشی و نیز تنظیم خواب
کودکان کمک میکنیم هم کودک به وزن نرمالش برسد، هم رشد قدیاش افزایش پیدا
کند.