عمل هیسترکتومی جراحی است که در آن رحم و به احتمال زیاد دهانه رحم برداشته می‌شود. بسته به دلیل جراحی ممکن است هیسترکتومی شامل برداشتن بافت‌های دیگری مثل لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها نیز باشد.
شفا آنلاین>سلامت>رحم، عضو زایایی و نقش تولید مثل را بر عهده دارد و محل رشد جنین می‌باشد
که در داخل لگن قرار دارد. هیسترکتومی یا عمل برداشتن رحم به‌عنوان درمان
برخی مشکلات و بدخیمی‌های رحم کاربرد دارد که با روش‌های مختلفی انجام
می‌شود و طی آن ممکن است تنها بخشی از بافت رحم برداشته شود یا اینکه تمامی
رحم، دهانه رحم، تخمدان‌ها و حتی برخی بافت‌های اطراف برداشته شوند. یکی
از روش‌های هیسترکتومی، هیسترکتومی توتال است که بنا به صلاحدید پزشک برای
برخی ازخانم‌ها انجام می‌شود
به گزارش شفا آنلاین:دکترمنیژه جوانمرد خوشدل، جراح و متخصص زنان در این باره می‌گوید: عمل هیسترکتومی جراحی است که در آن
رحم و به احتمال زیاد دهانه رحم برداشته می‌شود. بسته به دلیل جراحی ممکن
است هیسترکتومی شامل برداشتن بافت‌های دیگری مثل لوله‌های فالوپ و
تخمدان‌ها نیز باشد.
وی ادامه داد: بسته به اینکه چه قسمتی از دستگاه تولیدمثلی زنان در جراحی هیسترکتومی برداشته می‌شود، هیسترکتومی انواع مختلفی دارد.
این جراح و متخصص زنان مطرح کرد: هیسترکتومی توتال (کامل) شایع‌ترین نوع عمل هیسترکتومی است که در آن تمام رحم و دهانه رحم برداشته می‌شود.
وی افزود: در حقیقت، جراحی هیسترکتومی رحم بعد از عمل سزارین، دومین جراحی رایج در بین خانم‌ها است. این جراحی را با بیهوشی عمومی یا بی حسی موضعی در اتاق عمل انجام می‌دهند.
دکترجوانمرد خوشدل عنوان کرد: جراح متخصص با توجه به وضعیت بیمار و علت عمل هیسترکتومی، این جراحی را به روش‌های مختلفی انجام می‌دهد که عبارتند از هیسترکتومی اندام تحتانی، هیسترکتومی لاپاراسکوپی، هیسترکتومی لاپاروسکوپی با کمک رباتیک، هیسترکتومی شکمی یا باز.
این جراح و متخصص زنان متذکر شد: هیسترکتومی شکمی از طریق ایجاد یک برش بزرگ در شکم انجام می‌شود که نسبت به روش‌های دیگر، دوره نقاهت، بستری و بهبودی طولانی‌تر و عوارض بیشتری دارد.
>عمل هیسترکتومی توتال به روش باز یا شکمی انجام می‌شود
وی توضیح داد: عمل هیسترکتومی توتال به دلیل گستردگی آن به روش باز یا شکمی انجام می‌شود. مدت زمان این عمل بستگی به اندازه رحم، نیاز به از بین بردن جای زخم ناشی از جراحی‌های قبلی و نیز به برداشتن سایر بافت‌ها مانند لوله‌های فالوپ یا تخمدان‌ها دارد اما در بیشتر خانم‌ها این جراحی حدود یک تا سه ساعت طول می‌کشد.
دکترجوانمرد خوشدل اذعان داشت:علت هیسترکتومی توتال کامل در زنان می‌تواند درمان یکی از مشکلات که عبارتند از درمان آدنومیوز، درمان هیپرپلازی آندومتر رحم، رفع پولیپ‌های عود‌کننده رحم، برداشتن فیبروم رحم خیلی بزرگ یا عود کننده، درمان سرطان دهانه رحم یا سرطان رحم، درمان درجات بالای افتادگی رحم، خونریزی غیر طبیعی یا شدید که با روش‌های درمانی دیگر کنترل نمی‌شود و درمان دردهای شدید قاعدگی یا دردهای لگنی که با روش‌های دیگر برطرف نمی‌شوند و درمان ناهنجاری‌هایی که ممکن است منجر به سرطان رحم یا سرویکس شوند، است.
این جراح و متخصص زنان می‌گوید:عوارض و خطرات عمل هیسترکتومی توتال بستگی به این دارد که چه بافت‌هایی در این جراحی خارج شوند.
وی اضافه کرد: به طور کلی، شایع‌ترین عوارض هیسترکتومی توتال عبارتند از ناباروری، قطع عادت ماهیانه، آلرژی به مواد بیهوشی، چسبندگی بعد از عمل هیسترکتومی،خونریزی یا عفونت شدید بعد از عمل،ایجاد لخته‌های خون،ماندن جای اسکار و زخم روی شکم بعد از بهبودی،عفونت جای زخم برش یا باز شدن بخیه‌های جراحی،آسیب دیدگی سایر اندام‌های داخلی حین عمل،بروز علائم یائسگی در صورت برداشتن تخمدان‌ها و بسیاری از زنان بعد از این جراحی دچار افسردگی می‌شوند.
دکترجوانمرد خوشدل گفت: پس از هیسترکتومی توتال یا کامل، تمام خانم‌ها عوارضی مانند احساس نفخ و علائمی مشابه عادت ماهیانه، بروز خونریزی خفیف یا ترشحات قهوه‌ای تیره، قرمزی و کبودی یا تورم در ناحیه جراحی،احساس سوزش، ناراحتی یا خارش در اطراف محل برش را تجربه می‌کنند که عادی است و بعد از حدود 4 تا 6 هفته برطرف می‌شوند.
این جراح و متخصص زنان توصیه کرد: درصورتی که لازم است هیسترکتومی رحم را انجام دهید، این جراحی به شکل‌های مختلفی زندگی شما را بهبود می‌دهد که عبارتند از رفع درد لگنی مداوم، قطع خونریزی‌های شدید ماهانه، درمان کم خونی شدید،درمان آندومتریوز شدید و عوارض آن،درمان افتادگی رحم و عوارض آن،نجات جان بیمار در صورت وجود خطر سرطان رحم.
وی تشریح کرد:عمل هیسترکتومی توتال یک جراحی بزرگ است لذا باید مراقبت‌های بعد از هیسترکتومی را به دقت رعایت کنید تا دچار مشکل نشوید.
دکترجوانمرد خوشدل ادامه داد: بعضی از مراقبت‌های بعد از هیسترکتومی عبارتند از چهار تا شش هفته از کارهای سنگین و بلند کردن اجسام سنگین بپرهیزید تا بخیه‌ها باز نشوند، برای جلوگیری از لخته شدن خون در پاها در اسرع وقت شروع به راه رفتن کنید، زخم خود را تمیز و خشک نگه دارید، بهداشت اندام تحتانی و لباس زیر را رعایت کنید تا دچار عفونت نشوید، برای کنترل خونریزی اندام تحتانی بعد از عمل فقط از نوار بهداشتی استفاده کنید، داروهای آنتی بیوتیک و مسکن خود را به موقع مصرف کنید و می‌توانید دو هفته بعد از هیسترکتومی توتال شکمی رانندگی را شروع کنید.
این جراح و متخصص زنان متذکر شد: برای رفع نفخ و تورم شکم بعد از عمل هیسترکتومی می‌توانید با استفاده از کمپرس گرم یا تغییر رژیم غذایی آنها را کاهش دهید.
وی تشریح کرد: بعد از عمل هیسترکتومی شکمی باید چند روز در بیمارستان تحت نظر باشید. بعد از آن می‌توانید به منزل برگردید و تا حد ممکن استراحت کنید.
دکترجوانمرد خوشدل افزود: دوره نقاهت بعد از هیسترکتومی توتال ( کامل) 4 تا 6 هفته است. بسته به نوع کاری که انجام می‌دهید، می‌توانید بعد از سه تا شش هفته به سر کار خود بازگردید.
این جراح و متخصص زنان هشدار داد: بعد از عمل هیسترکتومی توتال اگر با یکی از مشکلات که عبارتند از خونریزی به رنگ قرمز روشن، خونریزی زیاد، تب بالا، حالت تهوع یا استفراغ شدید، مشکل در ادرار کردن، سوزش ادرار یا تکرر ادرار، تشدید درد، تورم یا التهاب در حل جراحی، افزایش ترشحات به خصوص ترشحات بد بو و رنگی (سبز، زرد، خاکستری و...) مواجه شده‌اید حتما سریعتر به جراحتان مراجعه کنید.
وی گفت: به طور کلی از آنجایی که هیسترکتومی توتال شکمی یک جراحی تهاجمی است عوارض بیشتری نسبت به روش‌های دیگر هیسترکتومی مثل هیسترکتومی لاپاراسکوپی دارد و دوره نقاهت و بهبودی آن طولانی‌تر است.
>پس از جراحی سزارین، هیسترکتومی رایج‌ترین جراحی زنان است
در ادامه نیز دکترمتین ذاکرین، جراح ومتخصص زنان در اینباره خاطرنشان کرد: جراحی هیسترکتومی، عملی است که در آن رحم زنان برداشته می‌شود. رحم مکانی است که در هنگام بارداری جنین در آن رشد می‌کند. در طی این جراحی، کل رحم برداشته می‌شود. پس از هیسترکتومی، دیگر چرخه قاعدگی نخواهید نداشت و همچنین نمی‌توانید باردار شوید.
وی عنوان کرد: انجام عمل هیسترکتومی را در شرایط مختلفی پزشکان به زنان توصیه می‌کنند که عبارتند ازسرطان رحم، سرطان دهانه رحم یا تخمدان، درد مزمن لگن، خونریزی شدید و غیرقابل کنترل، بیماری التهابی لگن، فیبروم رحمی، ادنومیوز، افتادگی رحم، اندومتریوز.
این جراح و متخصص زنان افزود: فیبروم‌ها علت شایع انجام هیسترکتومی هستند. فیبروم‌های رحمی، توده‌های غیر سرطانی هستند که در دیواره رحم رشد می‌کنند و در صورت ایجاد درد، خونریزی یا دیگر مشکلات، هیسترکتومی انجام می‌شود.
وی ادامه داد: تغییرات هورمونی، عفونت، سرطان یا فیبروم‌ها می‌توانند منجر به خونریزی سنگین و ادامه دار شوند که برای درمان ممکن است پزشک عمل هیسترکتومی را توصیه کند.
دکتر ذاکرین اظهار کرد: مشکل پرولاپس رحم (بیرون زدگی رحم) هنگامی رخ می‌دهد که رحم از جای معمول خود به داخل بلغزد. این مشکل بیشتر در زنانی که زایمان‌های طبیعی متعددی داشته اند، شایع است اما ممکن است پس از یائسگی یا به دلیل چاقی نیز رخ دهد.
این جراح و متخصص زنان افزود: بیرون زدگی رحم می‌تواند منجر به مشکلات مجاری ادراری و روده‌ای و همچنین فشار به لگن شود لذا ممکن است پزشک برای رفع این مشکلات انجام عمل هیسترکتومی را توصیه کند.
وی بیان کرد: مشکل آندومتریوز هنگامی رخ می‌دهد که بافت رحم در خارج رحم شروع به رشد کند. این مشکل می‌تواند موجب درد شدید و خونریزی بین دو دوره قاعدگی شود بنابراین برای رفع این مشکلات ممکن است انجام عمل هیسترکتومی را توصیه کند.
دکتر ذاکرین مطرح کرد: در شرایط بروز مشکل آدنومیوز، بافت رحم شروع به رشد درون دیواره رحم می‌کند. دیواره رحم ضخیم شده و موجب درد و خونریزی شدید می‌شود که ممکن است پزشک برای از بین بردن مشکل انجام عمل هیسترکتومی را انجام دهد.
این جراح و متخصص زنان تصریح کرد: در صورت ابتلا به سرطان در یکی از نواحی رحم، تخمدان، دهانه رحم یا مخاط رحم، هیسترکتومی می‌تواند بهترین گزینه برای شما باشد. درمان‌های دیگر شامل شیمی درمانی و پرتودرمانی هستند.
وی گفت: پس از جراحی سزارین، هیسترکتومی رایج‌ترین جراحی زنان است و انواع مختلفی دارد که عبارتند از هیسترکتومی توتال (کامل)، هیسترکتومی ساب توتال (بخشی از رحم) و هیسترکتومی رادیکال (گسترده).
دکتر ذاکرین تصریح کرد: در جراحی هیسترکتومی توتال (کامل) تمام رحم شامل دهانه رحم برداشته می‌شود و رایج‌ترین نوع جراحی است. تخمدان‌ها ممکن است بسته به شرایط برداشته شوند.
این جراح و متخصص زنان افزود:در هیسترکتومی ساب توتال (بخشی از رحم) نیز تنها بخش بالایی رحم برداشته می‌شود. دهانه رحم دست نخورده باقی می‌ماند. تخمدان‌ها ممکن است بسته به شرایط برداشته شوند.
وی اذعان داشت: در جراحی هیسترکتومی رادیکال (گسترده)، تمام رحم، دهانه رحم، بافت دو طرف دهانه رحم و بخش بالایی واژن برداشته می‌شوند. هیسترکتومی گسترده اغلب برای درمان انواع خاصی از سرطان مانند سرطان گردنه رحم انجام می‌شود. لوله‌های رحم و تخمدان‌ها ممکن است بسته به شرایط برداشته شوند.
دکتر ذاکرین متذکر شد: برداشتن تخمدان‌ها در طی هیسترکتومی بستگی به دلیل انجام این جراحی دارد. تخمدان‌ها در طی هیسترکتومی ممکن است برای کاهش ریسک سرطان برداشته شوند. با این وجود، زنانی که هنوز دچار یائسگی نشده اند، ترشح هورمون استروژن را نیز از دست خواهند. این هورمون در محافظت در برابر بیماری قلبی و پوکی استخوان در زنان موثر است.
این جراح و متخصص زنان افزود: مطالعات اخیر نشان داده‌اند که تنها برداشتن لوله‌های رحمی به همراه حفظ تخمدان‌ها می‌تواند ریسک شایع‌ترین نوع سرطان تخمدان را کاهش دهد که معمولا از لوله‌های رحمی شروع می‌شود.
وی اشاره کرد: تمام زنانی که تحت جراحی هیسترکتومی قرار می‌گیرند، دیگر دچار عادت ماهیانه نخواهند شد. دچار شدن به دیگر علائم یائسگی بستگی به این مورد دارد که آیا پزشک شما، تخمدان‌ها را در حین عمل خارج کند یا خیر.
دکتر ذاکرین ادامه داد: اگر تخمدان‌ها در طی هیسترکتومی برداشته نشوند، تخمدان‌های شما به تولید هورمون ادامه خواهند داد، پس فورا دیگر علائم یائسگی برای شما رخ نخواهد داد. اما احتمالا این علائم را چند سال زودتر از متوسط سن یائسگی (۵۲ سال) تجربه خواهید کرد. همچنین ممکن است دچار گر گرفتگی (یکی از علائم یائسگی) شوید، زیرا ممکن است جراحی جریان خون به تخمدان‌ها را مسدود کرده باشد. این مورد مانع آزادسازی استروژن توسط تخمک‌ها می‌شود.
وی بیان کرد: اگر هر دو تخمدان در طی جراحی برداشته شوند، بلافاصله علائم یائسگی را تجربه خواهید کرد. به این دلیل که بدون تخمدان ها، سطح هورمون‌ها به سرعت افت می‌کنند، علائم شما ممکن است شدیدتر از یائسگی طبیعی باشد.
این جراح و متخصص زنان گفت: هیسترکتومی به روش‌های متفاوتی انجام می‌شود که بستگی به تاریخچه پزشکی و دلیل شما برای جراحی دارد. می‌توانید با پزشکتان درباره روش‌های متفاوت صحبت کنید.
وی توضیح داد: در هیسترکتومی شکمی، پزشک برشی در پایین شکم ایجاد می‌کند. در روش هیسترکتومی اندام تحتانی، برداشتن رحم با ایجاد برش کوچکی در اندام تحتانی انجام می‌شود.
دکتر ذاکرین ادامه داد: در هیسترکتومی لاپاراسکوپی نیز لاپاراسکوپ ابزاری با لوله نازک و سبک و دوربین کوچکی است که به پزشک امکان دیدن اعضای درون لگن شما را می‌دهد. در طی جراحی هیسترکتومی لاپاراسکوپی، رحم از طریق برش‌های کوچک ایجاد شده در شکم یا واژن شما برداشته می‌شود.
این جراح و متخصص زنان اشاره کرد: دوران بهبودی پس از هیسترکتومی طولانی است. اکثر زنان یک تا دو روز پس از جراحی در بیمارستان می‌مانند. البته در صورت ابتلا به سرطان، زمان ماندن در بیمارستان ممکن است طولانی‌تر باشد.
وی تشریح کرد:احتمالا پس از هیسترکتومی پزشک از شما بخواهد که از تخت بلند شوید و تا حد ممکن راه بروید.زمان بازگشت به فعالیت‌های معمول بستگی به نوع جراحی دارد زیرا بهبود جراحی شکمی می‌تواند چهار تا شش هفته به طول بینجامد.در جراحی لاپاراسکوپی زمان بهبود بین سه تا چهار هفته است.
دکتر ذاکرین گفت: پس از هیسترکتومی باید به میزان زیادی استراحت کنید و برای چهار تا شش هفته پس از جراحی از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید. پس از این عمل این که دقیقا چقدر طول بکشد تا بهبودی پیدا کنید بستگی به جراحی و سلامت شما پیش از جراحی دارد.
>جراحی هیسترکتومی انواع و روش‌های مختلفی دارد
در ادامه نیز دکترفاطمه نعمت اللهی، جراح ومتخصص زنان در اینباره ابراز داشت: هیسترکتومی، جراحی است که برای برداشتن رحم یا قسمتی از آن استفاده می‌شود. این جراحی که انواع مختلفی دارد، بسته به نظر پزشک و وضعیت جسمی بیمار، یکی از این روش‌ها برای بهبود وضعیت بیمار توصیه می‌شود.
وی بیان کرد: یکی از عللی که سبب می‌شود تا متخصص تصمیم به عمل جراحی هیسترکتومی بگیرد، فیبروم‌های رحمی هستند. فیبروم‌ها در واقع توده‌های غیر سرطانی هستند که در برخی خانم‌ها می‌توانند سبب درد و خونریزی‌های شدید قاعدگی شوند.
این جراح و متخصص زنان عنوان کرد: در صورتی که میزان هورمون‌ها تغییر یابند یا فرد دچار سرطان شده باشد، می‌تواند شاهد خونریزی‌های غیر طبیعی رحمی باشد که برای درمان ممکن است پزشک جراحی هیسترکتومی را انجام دهد. وی مطرح کرد: لغزیدن رحم ازمحل طبیعی خود را افتادگی رحم می‌گویند که برای درمان ممکن است عمل هیسترکتومی توصیه شود. این مشکل معمولا در میان خانم‌هایی بیشتر اتفاق می‌افتد. چندین زایمان طبیعی انجام داده اند. یائسگی و چاقی نیزاز دیگر دلایل آن است.
دکتر نعمت اللهی اشاره کرد: زمانی که بافت رحم در خارج از رحم و روی تخمدان‌ها رشد می‌کند، اندومتریوز اتفاق می‌افتد. این بیماری درد شدیدی دارد و می‌توان شاهد خونریزی و لکه بینی بین دو دوره قاعدگی بود که درمانش می‌تواند انجام عمل هیسترکتومی باشد.
این جراح و متخصص زنان تصریح کرد: در بیماری آدنومیوز، بافت رحم می‌تواند از درون دیواره رحم شروع به رشد می‌کند و دیواره رحم را ضخیم می‌کند و می‌تواند درد و خونریزی شدید به همراه داشته باشد که ممکن است پزشک انجام عمل هیسترکتومی را توصیه کند.
وی گفت: اگر یکی از نواحی رحم، اندومتر یا تخمدان دچار سرطان شده باشد، هیسترکتومی بهترین روشی است که برای درمان می‌توان استفاده نمود.
دکتر نعمت اللهی تشریح کرد: جراحی هیسترکتومی انواع مختلفی دارد. با توجه به وضعیت بیمار، تشخیص پزشک و شدت و پیشرفت بیماری هر کدام از این روش‌ها ممکن است اتخاذ شود. هر کدام از این جراحی‌ها ویژگی‌های مخصوص به خودش را دارد و محدودیت‌هایی را برای آنها ایجاد خواهند کرد.
این جراح و متخصص زنان گفت: انواع روش‌های عمل هیسترکتومی عبارتند از هیسترکتومی توتال ( کامل )، هیسترکتومی ساب توتال، هیسترکتومی رادیکال، جراحی سالپنگواوفورکتومی، هیسترکتومی ابدومینال، هیسترکتومی لاپاراسکوپی و هیسترکتومی اندام تحتانی.
وی اذعان داشت: در جراحی هیسترکتومی توتال ( کامل ) تمامی رحم و دهانه آن خارج خواهد شد. این جراحی را می‌توان با استفاده از برش شکمی یا از طریق ناحیه اندام تحتانی انجام داد که تفاوت آن در ناحیه برش و دوره نقاهت خواهد بود.
دکتر نعمت اللهی متذکر شد: در هیسترکتومی ساب توتال نیز دو سوم رحم برداشته و یک سوم رحم باقی می‌ماند در اصطلاح هیسترکتومی ساب توتال را جزئی می‌گویند. در این جراحی در واقع ناحیه دهانه رحم باقی خواهد ماند. این هیسترکتومی را می‌توان از طریق برش شکمی یا جراحی به کمک لاپاراسکوپی انجام داد.
این جراح و متخصص زنان افزود: بانوانی که تست پاپ اسمیرشان در حد نرمال باشد، می‌توانند از این نوع جراحی استفاده کنند. نویدی که برای این بانوان داریم کاهش اختلالات جنسی بعد از این نوع جراحی هیسترکتومی است.
وی ابرازداشت: زمانی که سرطان رحم گسترش یابد و اعضای بیشتری را درگیر کند، انجام جراحی هیسترکتومی رادیکال الزام‌آور خواهد شد. در جراحی هیسترکتومی گسترده قسمت بالایی واژن و بافت کناری آن مضاف بر رحم و دهانه رحم برداشته خواهد شد.
دکتر نعمت اللهی مطرح کرد: در جراحی سالپنگواوفورکتومی نیزتخمدان‌ها برداشته شده، اما لوله‌های رحمی باقی می‌ماند. اغلب این جراحی را به همراه جراحی هیسترکتومی انجام می‌دهند که باید با تشخیص پزشک صورت گیرد. عوارضی که این نوع جراحی ایجاد خواهد کرد یائسگی مصنوعی و نابودی هورمون‌های زنانه خواهد بود.
این جراح و متخصص زنان عنوان کرد: پس از تشخیص و انتخاب نوع جراحی هیسترکتومی نوبت به انتخاب نوع برش برای خارج کردن اعضای رحم می‌رسد. این نکته لازم به ذکر است در مواقعی با وجود اینکه پزشک روش مورد نظر را با بیمار هماهنگ کرده است، در حین جراحی و با دیدن وضعیت عمومی بیمار تصمیم به روش بهتر و موثری خواهد گرفت لذا بهتر است که در انتخاب نوع برش وسواس به خرج نداده تا پزشک بتواند به راحتی درمان را به پایان رساند.
وی بیان کرد: هیسترکتومی ابدومینال که با نام هیسترکتومی شکمی نیز شناخته می‌شود. ایجاد برش روی شکم را شامل خواهد شد. از این نوع برش در مواقعی استفاده می‌شود که بیمار مبتلا به چسبندگی بوده و یا دارای رحمی بزرگ باشد. دکتر نعمت اللهی اذعان داشت: یکی از کم تهاجمی‌ترین روش‌های هیسترکتومی، لاپاراسکوپی است. با استفاده از دستگاهی به نام لاپاراسکوپ برش‌های کوچکی بر روی شکم ایجاد می‌شود که با استفاده از این برش‌ها می‌توانند به رحم دست یابند و پس از تکه تکه شدن رحم از طریق برش و یا واژن خارج خواهد شد.این جراح و متخصص زنان می‌گوید: هیسترکتومی اندام تحتانی نیز به دلیل اینکه هیچ برشی در هیچ ناحیه‌ای صورت نمی‌گیرد، مورد استقبال بسیاری از افراد است. در صورتی که پزشک این روش را مناسب بداند، رحم از این راه خارج می‌شود.وی در پایان گفت: بانوان باید توجه داشته باشند احتیاج به دوره نقاهت بعد از جراحی هیسترکتومی ضروری است. بنابراین توصیه لازم بعد از جراحی را از پزشک خود پرسیده و در رعایت آنها دقت لازم را به عمل آورند.
وی ادامه داد: بسته به اینکه چه قسمتی از دستگاه تولیدمثلی زنان در جراحی هیسترکتومی برداشته می‌شود، هیسترکتومی انواع مختلفی دارد.
این جراح و متخصص زنان مطرح کرد: هیسترکتومی توتال (کامل) شایع‌ترین نوع عمل هیسترکتومی است که در آن تمام رحم و دهانه رحم برداشته می‌شود.
وی افزود: در حقیقت، جراحی هیسترکتومی رحم بعد از عمل سزارین، دومین جراحی رایج در بین خانم‌ها است. این جراحی را با بیهوشی عمومی یا بی حسی موضعی در اتاق عمل انجام می‌دهند.
دکترجوانمرد خوشدل عنوان کرد: جراح متخصص با توجه به وضعیت بیمار و علت عمل هیسترکتومی، این جراحی را به روش‌های مختلفی انجام می‌دهد که عبارتند از هیسترکتومی اندام تحتانی، هیسترکتومی لاپاراسکوپی، هیسترکتومی لاپاروسکوپی با کمک رباتیک، هیسترکتومی شکمی یا باز.
این جراح و متخصص زنان متذکر شد: هیسترکتومی شکمی از طریق ایجاد یک برش بزرگ در شکم انجام می‌شود که نسبت به روش‌های دیگر، دوره نقاهت، بستری و بهبودی طولانی‌تر و عوارض بیشتری دارد.
>عمل هیسترکتومی توتال به روش باز یا شکمی انجام می‌شود
وی توضیح داد: عمل هیسترکتومی توتال به دلیل گستردگی آن به روش باز یا شکمی انجام می‌شود. مدت زمان این عمل بستگی به اندازه رحم، نیاز به از بین بردن جای زخم ناشی از جراحی‌های قبلی و نیز به برداشتن سایر بافت‌ها مانند لوله‌های فالوپ یا تخمدان‌ها دارد اما در بیشتر خانم‌ها این جراحی حدود یک تا سه ساعت طول می‌کشد.
دکترجوانمرد خوشدل اذعان داشت:علت هیسترکتومی توتال کامل در زنان می‌تواند درمان یکی از مشکلات که عبارتند از درمان آدنومیوز، درمان هیپرپلازی آندومتر رحم، رفع پولیپ‌های عود‌کننده رحم، برداشتن فیبروم رحم خیلی بزرگ یا عود کننده، درمان سرطان دهانه رحم یا سرطان رحم، درمان درجات بالای افتادگی رحم، خونریزی غیر طبیعی یا شدید که با روش‌های درمانی دیگر کنترل نمی‌شود و درمان دردهای شدید قاعدگی یا دردهای لگنی که با روش‌های دیگر برطرف نمی‌شوند و درمان ناهنجاری‌هایی که ممکن است منجر به سرطان رحم یا سرویکس شوند، است.
این جراح و متخصص زنان می‌گوید:عوارض و خطرات عمل هیسترکتومی توتال بستگی به این دارد که چه بافت‌هایی در این جراحی خارج شوند.
وی اضافه کرد: به طور کلی، شایع‌ترین عوارض هیسترکتومی توتال عبارتند از ناباروری، قطع عادت ماهیانه، آلرژی به مواد بیهوشی، چسبندگی بعد از عمل هیسترکتومی،خونریزی یا عفونت شدید بعد از عمل،ایجاد لخته‌های خون،ماندن جای اسکار و زخم روی شکم بعد از بهبودی،عفونت جای زخم برش یا باز شدن بخیه‌های جراحی،آسیب دیدگی سایر اندام‌های داخلی حین عمل،بروز علائم یائسگی در صورت برداشتن تخمدان‌ها و بسیاری از زنان بعد از این جراحی دچار افسردگی می‌شوند.
دکترجوانمرد خوشدل گفت: پس از هیسترکتومی توتال یا کامل، تمام خانم‌ها عوارضی مانند احساس نفخ و علائمی مشابه عادت ماهیانه، بروز خونریزی خفیف یا ترشحات قهوه‌ای تیره، قرمزی و کبودی یا تورم در ناحیه جراحی،احساس سوزش، ناراحتی یا خارش در اطراف محل برش را تجربه می‌کنند که عادی است و بعد از حدود 4 تا 6 هفته برطرف می‌شوند.
این جراح و متخصص زنان توصیه کرد: درصورتی که لازم است هیسترکتومی رحم را انجام دهید، این جراحی به شکل‌های مختلفی زندگی شما را بهبود می‌دهد که عبارتند از رفع درد لگنی مداوم، قطع خونریزی‌های شدید ماهانه، درمان کم خونی شدید،درمان آندومتریوز شدید و عوارض آن،درمان افتادگی رحم و عوارض آن،نجات جان بیمار در صورت وجود خطر سرطان رحم.
وی تشریح کرد:عمل هیسترکتومی توتال یک جراحی بزرگ است لذا باید مراقبت‌های بعد از هیسترکتومی را به دقت رعایت کنید تا دچار مشکل نشوید.
دکترجوانمرد خوشدل ادامه داد: بعضی از مراقبت‌های بعد از هیسترکتومی عبارتند از چهار تا شش هفته از کارهای سنگین و بلند کردن اجسام سنگین بپرهیزید تا بخیه‌ها باز نشوند، برای جلوگیری از لخته شدن خون در پاها در اسرع وقت شروع به راه رفتن کنید، زخم خود را تمیز و خشک نگه دارید، بهداشت اندام تحتانی و لباس زیر را رعایت کنید تا دچار عفونت نشوید، برای کنترل خونریزی اندام تحتانی بعد از عمل فقط از نوار بهداشتی استفاده کنید، داروهای آنتی بیوتیک و مسکن خود را به موقع مصرف کنید و می‌توانید دو هفته بعد از هیسترکتومی توتال شکمی رانندگی را شروع کنید.
این جراح و متخصص زنان متذکر شد: برای رفع نفخ و تورم شکم بعد از عمل هیسترکتومی می‌توانید با استفاده از کمپرس گرم یا تغییر رژیم غذایی آنها را کاهش دهید.
وی تشریح کرد: بعد از عمل هیسترکتومی شکمی باید چند روز در بیمارستان تحت نظر باشید. بعد از آن می‌توانید به منزل برگردید و تا حد ممکن استراحت کنید.
دکترجوانمرد خوشدل افزود: دوره نقاهت بعد از هیسترکتومی توتال ( کامل) 4 تا 6 هفته است. بسته به نوع کاری که انجام می‌دهید، می‌توانید بعد از سه تا شش هفته به سر کار خود بازگردید.
این جراح و متخصص زنان هشدار داد: بعد از عمل هیسترکتومی توتال اگر با یکی از مشکلات که عبارتند از خونریزی به رنگ قرمز روشن، خونریزی زیاد، تب بالا، حالت تهوع یا استفراغ شدید، مشکل در ادرار کردن، سوزش ادرار یا تکرر ادرار، تشدید درد، تورم یا التهاب در حل جراحی، افزایش ترشحات به خصوص ترشحات بد بو و رنگی (سبز، زرد، خاکستری و...) مواجه شده‌اید حتما سریعتر به جراحتان مراجعه کنید.
وی گفت: به طور کلی از آنجایی که هیسترکتومی توتال شکمی یک جراحی تهاجمی است عوارض بیشتری نسبت به روش‌های دیگر هیسترکتومی مثل هیسترکتومی لاپاراسکوپی دارد و دوره نقاهت و بهبودی آن طولانی‌تر است.
>پس از جراحی سزارین، هیسترکتومی رایج‌ترین جراحی زنان است
در ادامه نیز دکترمتین ذاکرین، جراح ومتخصص زنان در اینباره خاطرنشان کرد: جراحی هیسترکتومی، عملی است که در آن رحم زنان برداشته می‌شود. رحم مکانی است که در هنگام بارداری جنین در آن رشد می‌کند. در طی این جراحی، کل رحم برداشته می‌شود. پس از هیسترکتومی، دیگر چرخه قاعدگی نخواهید نداشت و همچنین نمی‌توانید باردار شوید.
وی عنوان کرد: انجام عمل هیسترکتومی را در شرایط مختلفی پزشکان به زنان توصیه می‌کنند که عبارتند ازسرطان رحم، سرطان دهانه رحم یا تخمدان، درد مزمن لگن، خونریزی شدید و غیرقابل کنترل، بیماری التهابی لگن، فیبروم رحمی، ادنومیوز، افتادگی رحم، اندومتریوز.
این جراح و متخصص زنان افزود: فیبروم‌ها علت شایع انجام هیسترکتومی هستند. فیبروم‌های رحمی، توده‌های غیر سرطانی هستند که در دیواره رحم رشد می‌کنند و در صورت ایجاد درد، خونریزی یا دیگر مشکلات، هیسترکتومی انجام می‌شود.
وی ادامه داد: تغییرات هورمونی، عفونت، سرطان یا فیبروم‌ها می‌توانند منجر به خونریزی سنگین و ادامه دار شوند که برای درمان ممکن است پزشک عمل هیسترکتومی را توصیه کند.
دکتر ذاکرین اظهار کرد: مشکل پرولاپس رحم (بیرون زدگی رحم) هنگامی رخ می‌دهد که رحم از جای معمول خود به داخل بلغزد. این مشکل بیشتر در زنانی که زایمان‌های طبیعی متعددی داشته اند، شایع است اما ممکن است پس از یائسگی یا به دلیل چاقی نیز رخ دهد.
این جراح و متخصص زنان افزود: بیرون زدگی رحم می‌تواند منجر به مشکلات مجاری ادراری و روده‌ای و همچنین فشار به لگن شود لذا ممکن است پزشک برای رفع این مشکلات انجام عمل هیسترکتومی را توصیه کند.
وی بیان کرد: مشکل آندومتریوز هنگامی رخ می‌دهد که بافت رحم در خارج رحم شروع به رشد کند. این مشکل می‌تواند موجب درد شدید و خونریزی بین دو دوره قاعدگی شود بنابراین برای رفع این مشکلات ممکن است انجام عمل هیسترکتومی را توصیه کند.
دکتر ذاکرین مطرح کرد: در شرایط بروز مشکل آدنومیوز، بافت رحم شروع به رشد درون دیواره رحم می‌کند. دیواره رحم ضخیم شده و موجب درد و خونریزی شدید می‌شود که ممکن است پزشک برای از بین بردن مشکل انجام عمل هیسترکتومی را انجام دهد.
این جراح و متخصص زنان تصریح کرد: در صورت ابتلا به سرطان در یکی از نواحی رحم، تخمدان، دهانه رحم یا مخاط رحم، هیسترکتومی می‌تواند بهترین گزینه برای شما باشد. درمان‌های دیگر شامل شیمی درمانی و پرتودرمانی هستند.
وی گفت: پس از جراحی سزارین، هیسترکتومی رایج‌ترین جراحی زنان است و انواع مختلفی دارد که عبارتند از هیسترکتومی توتال (کامل)، هیسترکتومی ساب توتال (بخشی از رحم) و هیسترکتومی رادیکال (گسترده).
دکتر ذاکرین تصریح کرد: در جراحی هیسترکتومی توتال (کامل) تمام رحم شامل دهانه رحم برداشته می‌شود و رایج‌ترین نوع جراحی است. تخمدان‌ها ممکن است بسته به شرایط برداشته شوند.
این جراح و متخصص زنان افزود:در هیسترکتومی ساب توتال (بخشی از رحم) نیز تنها بخش بالایی رحم برداشته می‌شود. دهانه رحم دست نخورده باقی می‌ماند. تخمدان‌ها ممکن است بسته به شرایط برداشته شوند.
وی اذعان داشت: در جراحی هیسترکتومی رادیکال (گسترده)، تمام رحم، دهانه رحم، بافت دو طرف دهانه رحم و بخش بالایی واژن برداشته می‌شوند. هیسترکتومی گسترده اغلب برای درمان انواع خاصی از سرطان مانند سرطان گردنه رحم انجام می‌شود. لوله‌های رحم و تخمدان‌ها ممکن است بسته به شرایط برداشته شوند.
دکتر ذاکرین متذکر شد: برداشتن تخمدان‌ها در طی هیسترکتومی بستگی به دلیل انجام این جراحی دارد. تخمدان‌ها در طی هیسترکتومی ممکن است برای کاهش ریسک سرطان برداشته شوند. با این وجود، زنانی که هنوز دچار یائسگی نشده اند، ترشح هورمون استروژن را نیز از دست خواهند. این هورمون در محافظت در برابر بیماری قلبی و پوکی استخوان در زنان موثر است.
این جراح و متخصص زنان افزود: مطالعات اخیر نشان داده‌اند که تنها برداشتن لوله‌های رحمی به همراه حفظ تخمدان‌ها می‌تواند ریسک شایع‌ترین نوع سرطان تخمدان را کاهش دهد که معمولا از لوله‌های رحمی شروع می‌شود.
وی اشاره کرد: تمام زنانی که تحت جراحی هیسترکتومی قرار می‌گیرند، دیگر دچار عادت ماهیانه نخواهند شد. دچار شدن به دیگر علائم یائسگی بستگی به این مورد دارد که آیا پزشک شما، تخمدان‌ها را در حین عمل خارج کند یا خیر.
دکتر ذاکرین ادامه داد: اگر تخمدان‌ها در طی هیسترکتومی برداشته نشوند، تخمدان‌های شما به تولید هورمون ادامه خواهند داد، پس فورا دیگر علائم یائسگی برای شما رخ نخواهد داد. اما احتمالا این علائم را چند سال زودتر از متوسط سن یائسگی (۵۲ سال) تجربه خواهید کرد. همچنین ممکن است دچار گر گرفتگی (یکی از علائم یائسگی) شوید، زیرا ممکن است جراحی جریان خون به تخمدان‌ها را مسدود کرده باشد. این مورد مانع آزادسازی استروژن توسط تخمک‌ها می‌شود.
وی بیان کرد: اگر هر دو تخمدان در طی جراحی برداشته شوند، بلافاصله علائم یائسگی را تجربه خواهید کرد. به این دلیل که بدون تخمدان ها، سطح هورمون‌ها به سرعت افت می‌کنند، علائم شما ممکن است شدیدتر از یائسگی طبیعی باشد.
این جراح و متخصص زنان گفت: هیسترکتومی به روش‌های متفاوتی انجام می‌شود که بستگی به تاریخچه پزشکی و دلیل شما برای جراحی دارد. می‌توانید با پزشکتان درباره روش‌های متفاوت صحبت کنید.
وی توضیح داد: در هیسترکتومی شکمی، پزشک برشی در پایین شکم ایجاد می‌کند. در روش هیسترکتومی اندام تحتانی، برداشتن رحم با ایجاد برش کوچکی در اندام تحتانی انجام می‌شود.
دکتر ذاکرین ادامه داد: در هیسترکتومی لاپاراسکوپی نیز لاپاراسکوپ ابزاری با لوله نازک و سبک و دوربین کوچکی است که به پزشک امکان دیدن اعضای درون لگن شما را می‌دهد. در طی جراحی هیسترکتومی لاپاراسکوپی، رحم از طریق برش‌های کوچک ایجاد شده در شکم یا واژن شما برداشته می‌شود.
این جراح و متخصص زنان اشاره کرد: دوران بهبودی پس از هیسترکتومی طولانی است. اکثر زنان یک تا دو روز پس از جراحی در بیمارستان می‌مانند. البته در صورت ابتلا به سرطان، زمان ماندن در بیمارستان ممکن است طولانی‌تر باشد.
وی تشریح کرد:احتمالا پس از هیسترکتومی پزشک از شما بخواهد که از تخت بلند شوید و تا حد ممکن راه بروید.زمان بازگشت به فعالیت‌های معمول بستگی به نوع جراحی دارد زیرا بهبود جراحی شکمی می‌تواند چهار تا شش هفته به طول بینجامد.در جراحی لاپاراسکوپی زمان بهبود بین سه تا چهار هفته است.
دکتر ذاکرین گفت: پس از هیسترکتومی باید به میزان زیادی استراحت کنید و برای چهار تا شش هفته پس از جراحی از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید. پس از این عمل این که دقیقا چقدر طول بکشد تا بهبودی پیدا کنید بستگی به جراحی و سلامت شما پیش از جراحی دارد.
>جراحی هیسترکتومی انواع و روش‌های مختلفی دارد
در ادامه نیز دکترفاطمه نعمت اللهی، جراح ومتخصص زنان در اینباره ابراز داشت: هیسترکتومی، جراحی است که برای برداشتن رحم یا قسمتی از آن استفاده می‌شود. این جراحی که انواع مختلفی دارد، بسته به نظر پزشک و وضعیت جسمی بیمار، یکی از این روش‌ها برای بهبود وضعیت بیمار توصیه می‌شود.
وی بیان کرد: یکی از عللی که سبب می‌شود تا متخصص تصمیم به عمل جراحی هیسترکتومی بگیرد، فیبروم‌های رحمی هستند. فیبروم‌ها در واقع توده‌های غیر سرطانی هستند که در برخی خانم‌ها می‌توانند سبب درد و خونریزی‌های شدید قاعدگی شوند.
این جراح و متخصص زنان عنوان کرد: در صورتی که میزان هورمون‌ها تغییر یابند یا فرد دچار سرطان شده باشد، می‌تواند شاهد خونریزی‌های غیر طبیعی رحمی باشد که برای درمان ممکن است پزشک جراحی هیسترکتومی را انجام دهد. وی مطرح کرد: لغزیدن رحم ازمحل طبیعی خود را افتادگی رحم می‌گویند که برای درمان ممکن است عمل هیسترکتومی توصیه شود. این مشکل معمولا در میان خانم‌هایی بیشتر اتفاق می‌افتد. چندین زایمان طبیعی انجام داده اند. یائسگی و چاقی نیزاز دیگر دلایل آن است.
دکتر نعمت اللهی اشاره کرد: زمانی که بافت رحم در خارج از رحم و روی تخمدان‌ها رشد می‌کند، اندومتریوز اتفاق می‌افتد. این بیماری درد شدیدی دارد و می‌توان شاهد خونریزی و لکه بینی بین دو دوره قاعدگی بود که درمانش می‌تواند انجام عمل هیسترکتومی باشد.
این جراح و متخصص زنان تصریح کرد: در بیماری آدنومیوز، بافت رحم می‌تواند از درون دیواره رحم شروع به رشد می‌کند و دیواره رحم را ضخیم می‌کند و می‌تواند درد و خونریزی شدید به همراه داشته باشد که ممکن است پزشک انجام عمل هیسترکتومی را توصیه کند.
وی گفت: اگر یکی از نواحی رحم، اندومتر یا تخمدان دچار سرطان شده باشد، هیسترکتومی بهترین روشی است که برای درمان می‌توان استفاده نمود.
دکتر نعمت اللهی تشریح کرد: جراحی هیسترکتومی انواع مختلفی دارد. با توجه به وضعیت بیمار، تشخیص پزشک و شدت و پیشرفت بیماری هر کدام از این روش‌ها ممکن است اتخاذ شود. هر کدام از این جراحی‌ها ویژگی‌های مخصوص به خودش را دارد و محدودیت‌هایی را برای آنها ایجاد خواهند کرد.
این جراح و متخصص زنان گفت: انواع روش‌های عمل هیسترکتومی عبارتند از هیسترکتومی توتال ( کامل )، هیسترکتومی ساب توتال، هیسترکتومی رادیکال، جراحی سالپنگواوفورکتومی، هیسترکتومی ابدومینال، هیسترکتومی لاپاراسکوپی و هیسترکتومی اندام تحتانی.
وی اذعان داشت: در جراحی هیسترکتومی توتال ( کامل ) تمامی رحم و دهانه آن خارج خواهد شد. این جراحی را می‌توان با استفاده از برش شکمی یا از طریق ناحیه اندام تحتانی انجام داد که تفاوت آن در ناحیه برش و دوره نقاهت خواهد بود.
دکتر نعمت اللهی متذکر شد: در هیسترکتومی ساب توتال نیز دو سوم رحم برداشته و یک سوم رحم باقی می‌ماند در اصطلاح هیسترکتومی ساب توتال را جزئی می‌گویند. در این جراحی در واقع ناحیه دهانه رحم باقی خواهد ماند. این هیسترکتومی را می‌توان از طریق برش شکمی یا جراحی به کمک لاپاراسکوپی انجام داد.
این جراح و متخصص زنان افزود: بانوانی که تست پاپ اسمیرشان در حد نرمال باشد، می‌توانند از این نوع جراحی استفاده کنند. نویدی که برای این بانوان داریم کاهش اختلالات جنسی بعد از این نوع جراحی هیسترکتومی است.
وی ابرازداشت: زمانی که سرطان رحم گسترش یابد و اعضای بیشتری را درگیر کند، انجام جراحی هیسترکتومی رادیکال الزام‌آور خواهد شد. در جراحی هیسترکتومی گسترده قسمت بالایی واژن و بافت کناری آن مضاف بر رحم و دهانه رحم برداشته خواهد شد.
دکتر نعمت اللهی مطرح کرد: در جراحی سالپنگواوفورکتومی نیزتخمدان‌ها برداشته شده، اما لوله‌های رحمی باقی می‌ماند. اغلب این جراحی را به همراه جراحی هیسترکتومی انجام می‌دهند که باید با تشخیص پزشک صورت گیرد. عوارضی که این نوع جراحی ایجاد خواهد کرد یائسگی مصنوعی و نابودی هورمون‌های زنانه خواهد بود.
این جراح و متخصص زنان عنوان کرد: پس از تشخیص و انتخاب نوع جراحی هیسترکتومی نوبت به انتخاب نوع برش برای خارج کردن اعضای رحم می‌رسد. این نکته لازم به ذکر است در مواقعی با وجود اینکه پزشک روش مورد نظر را با بیمار هماهنگ کرده است، در حین جراحی و با دیدن وضعیت عمومی بیمار تصمیم به روش بهتر و موثری خواهد گرفت لذا بهتر است که در انتخاب نوع برش وسواس به خرج نداده تا پزشک بتواند به راحتی درمان را به پایان رساند.
وی بیان کرد: هیسترکتومی ابدومینال که با نام هیسترکتومی شکمی نیز شناخته می‌شود. ایجاد برش روی شکم را شامل خواهد شد. از این نوع برش در مواقعی استفاده می‌شود که بیمار مبتلا به چسبندگی بوده و یا دارای رحمی بزرگ باشد. دکتر نعمت اللهی اذعان داشت: یکی از کم تهاجمی‌ترین روش‌های هیسترکتومی، لاپاراسکوپی است. با استفاده از دستگاهی به نام لاپاراسکوپ برش‌های کوچکی بر روی شکم ایجاد می‌شود که با استفاده از این برش‌ها می‌توانند به رحم دست یابند و پس از تکه تکه شدن رحم از طریق برش و یا واژن خارج خواهد شد.این جراح و متخصص زنان می‌گوید: هیسترکتومی اندام تحتانی نیز به دلیل اینکه هیچ برشی در هیچ ناحیه‌ای صورت نمی‌گیرد، مورد استقبال بسیاری از افراد است. در صورتی که پزشک این روش را مناسب بداند، رحم از این راه خارج می‌شود.وی در پایان گفت: بانوان باید توجه داشته باشند احتیاج به دوره نقاهت بعد از جراحی هیسترکتومی ضروری است. بنابراین توصیه لازم بعد از جراحی را از پزشک خود پرسیده و در رعایت آنها دقت لازم را به عمل آورند.
نظرشما
آخرین اخبار