شهریه مصوب، دور از واقعیت میدان

 
نداری، برو مدرسه دولتی
 مخارج مدرسه را تندتند فهرست می‌کند و آنقدر از لای دفتر و دستکش صورتحساب در می‌آورد که تأیید کنی منصفانه است که از هر دانش‌آموز کلاس اول ابتدایی 70میلیون تومان دریافت می‌کند: «شما بگویید کدام هزینه را کم کنم؟ به معلم حقوق کم بدهم برای سر و کله زدن با بچه‌های مردم انگیزه دارد؟ هزینه آب و برق و گاز ما که به‌عنوان بخش خصوصی حساب می‌شود اسم مدرسه که غیرانتفاعی است، توقعات والدین هم فضایی می‌شود.
کتابخانه مجهز و آزمایشگاه پیشرفته و سالن‌های ورزشی رنگارنگ می‌خواهند. آموزش و پرورش که به ما کمک نمی‌کند. اگر این هزینه‌ها را از اولیا نگیریم، چطور باید جواب توقعات شان را بدهیم؟» البته این توجیه و برهان‌ها را زمانی می‌آورد که به‌عنوان خبرنگار دلیل نجومی بودن شهریه‌ها را جویا می‌شویم، ولی تا زمانی که خودمان را یکی از اولیای متقاضی ثبت‌نام فرزندمان معرفی می‌کنیم، نک و نال‌ها و اعتراض مان فقط یک جواب دارد: «نداری شهریه بدهی برو بچه‌ات را در مدرسه دولتی ثبت‌نام کن. اجبارت که نکرده‌ایم. هر کس آموزش خوب می‌خواهد باید هزینه‌اش را هم بپردازد. ما اولیایی داریم که حاضرند دوبرابر این مبلغ را بپردازند تا فرزندشان در این مدرسه درس بخواند.» در فهرست امکانات مدرسه از ورزش‌های لاکچری و متنوع تا آموزش چند زبان خارجی به چشم می‌خورد و بزک و دوزک‌های رنگارنگی که به در و دیوار کلاس‌ها آویخته‌اند، فضای آنها را شاد کرده است، اما شکل و شمایل حیاط مدرسه چنگی به دل نمی‌زند و با شهریه مصوب مدرسه و ادعای مدیر آن تناسبی ندارد.

اینجا کارخانه‌داران در اولویت هستند
شرایط یکی از مجتمع‌های آموزشی شهر تهران که می‌گویند کارخانه‌داران و مدیران برای ثبت‌نام فرزندشان در آن مجتمع سر و دست می‌شکنند، با این مدرسه متفاوت است. نمای بیرونی ساختمان این مجتمع که حسابی اسم و آوازه به هم زده، شیک و زیباست و در میان بناهای مسکونی و تجاری که در همسایگی آن قرار گرفته خوب آبروداری می‌کند. برای ثبت‌نام در این مدرسه ظاهر ساده و گمنامی والدین کافی است که خانم مدیر آب پاکی را روی دست شان بریزد و خیال شان را آسوده کند که از پس پرداخت شهریه 100میلیون تومانی آن برنمی‌آیند.
مدیر مدرسه می‌گوید: «مدرسه ما جزو مدارس برند است و بخش عمده دانش‌آموزانی که در آزمون‌های ورودی دانشگاه جزو نفرات برتر هستند از فارغ‌التحصیلان مدارس ما به شمار می‌آیند.» او فهرست بلندبالایی از شرایط رسمی و غیررسمی را برای پذیرش دانش‌آموز عنوان می‌کند که داشتن استعداد تحصیلی از شرایط مهم این فهرست به‌شمار می‌آید، اما والدینی که برای ثبت‌نام در این مجتمع آموزشی چند پایه، اقبال خود را آزموده‌اند و به در بسته خورده‌اند، خوب می‌دانند کسانی که دغدغه تأمین هزینه ثبت‌نام را ندارند،
به آسانی می‌توانند این شرایط را دور بزنند. به قول یکی از والدین بعضی از این افراد علاوه بر 100میلیون تومان شهریه این مدارس، مبالغ هنگفت دیگری هم پرداخت کرده‌اند تا فرزندان شان بدون داشتن توان علمی بتوانند از موهبت تحصیل در این مدرسه برخوردار شوند.

مجبوریم این هزینه‌ها را بپردازیم
به قول یکی از اولیا، والدینی که با رضایت خاطر چند برابر شهریه‌های نجومی مدارس غیردولتی را می‌پردازند، از آمدن به مدرسه و ثبت‌نام حضوری معاف هستند و ما آنها را در جمع متقاضیان ثبت‌نام این مدارس پیدا نمی‌کنیم، اما امثال مادر مریم که با حقوق کارمندی برای ثبت‌نام فرزندش در این مدارس کفش آهنین پوشیده، فراوان است.
 او که از بالا بودن شهریه این مدارس، دل پری دارد، می‌گوید: «در سامانه آموزش و پرورش، شهریه مصوب مدرسه‌ای را 30میلیون تومان اعلام کرده‌اند، اما وقتی که برای ثبت‌نام دخترم مراجعه کردم از من 70میلیون تومان برای ثبت‌نام درخواست کردند.» مسئولان مدرسه، برگزاری کلاس‌های فوق برنامه را دلیل بالا بردن هزینه ثبت‌نام اعلام کرده‌اند.
مادر مریم می‌گوید: «آموزش و پرورش به والدین اعلام می‌کند که استفاده از برنامه‌های جانبی و فوق‌برنامه و پرداخت هزینه‌های این برنامه اختیاری است، ولی اگر اولیا حاضر به ثبت‌نام در این برنامه‌ها نباشند، مدیران مدارس حاضر نیستند دانش‌آموز را در مدرسه بپذیرند.» پدر دانش‌آموز دیگری که برای ثبت‌نام پسرش در یکی از مدارس ابتدایی منطقه4 تهران مراجعه کرده با درخواست شهریه 80میلیون تومانی روبه‌رو شده است. او می‌گوید: «در زمان پیش ثبت‌نام نیمی از این مبلغ را پرداخت کردیم و برای باقیمانده شهریه هم چک یک ماهه در اختیار مدرسه گذاشتیم.» او بسیاری از برنامه‌های جانبی مدرسه را که باعث بالا رفتن شهریه می‌شود، غیرضروری می‌داند و می‌گوید: «بسیاری از مدارس به‌صورت بی‌ضابطه و سلیقه‌ای شهریه مدارس را تعیین و دریافت می‌کنند.»

انتظارات مؤسسان مدارس را در نظر می‌گیریم
معاون وزیر آموزش و پرورش و رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و مشارکت‌های مردمی، معتقد است که بر شهریه مدارس غیرانتفاعی به خوبی نظارت می‌شود. احمد محمودزاده می‌گوید: «شهریه مدارس غیردولتی متفاوت است و تعداد مدارسی که سقف این شهریه را دریافت می‌کنند، در کل کشور به 50 مدرسه نمی‌رسد و در تهران هم فقط حدود نیم‌درصد مدارس غیردولتی سقف این مبالغ را دریافت می‌کنند. مبالغی هم که به‌عنوان شهریه این مدارس اعلام می‌شود، مجموع هزینه‌های لباس، غذا، سرویس ایاب و ذهاب و ... است.
او درنظر گرفتن شرایط و هزینه‌های مدارس غیردولتی و انتظارات مؤسسان آنها را از وظایف وزارت آموزش و پرورش برمی‌شمرد و ادامه می‌دهد: «شهریه بسیاری از مدارس غیردولتی جوابگوی هزینه‌های آنها نیست و مؤسسان و معلمان از پایین بودن شهریه گلایه دارند. ما در تعیین شهریه‌ها فقط هزینه‌های این مدارس را مدنظر قرار نمی‌دهیم و تاب‌آوری مردم را هم درنظر می‌گیریم. ضمن اینکه ما امسال سقف مجاز افزایش هزینه‌ها را براساس درصد و به‌عنوان عددی ثابت تعیین نکرده‌ایم و این امر براساس الگوی کیفیت بخشی مدارس انجام می‌شود.»
محمودزاده توضیح می‌دهد: «این الگو پس از 8‌ماه کار علمی به‌دست آمده و 22فروردین امسال به مدارس شهرستان‌ها و استان‌ها ابلاغ شده است. در این الگو کیفیت بخش فرهنگی، تربیتی و پرورشی مدارس به‌عنوان هدف تعیین شده و 150شاخص برای آن درنظر گرفته‌ایم که هر یک از این شاخص‌ها ممکن است شهریه را کاهش یا افزایش دهد. تعداد و کیفیت کادر آموزشی و نیروی انسانی شاغل در مدارس، سرانه بیمه نیروهای آزاد، شرایط فضای آموزشی، فعالیت‌های پرورشی و ... ازجمله این شاخص‌ها به شمار می‌آیند.»/همشهری