نشانه‌های «سرطان لثه» چیست؟

شفا آنلاین>سلامت>سرطان یکی از بیماری‌هایی است که شاید بسیاری از افراد با شنیدن نام آن دچار ترس و اضطراب شوند اما داشتن اطلاعات در مورد این بیماری ضروری است و کمک می‌کند تا با شناخت علائم و نشانه‌های آن هر چه زودتر برای درمان اقدام کنیم. 

به گزارش شفا آنلاین:سرطان لثه نیز یکی از انواع سرطان است که خانواده سرطان‌های سر و گردن محسوب می‌شود. این سرطان لثه که یکی از شایع‌ترین نوع سرطان‌ها است از طریق دستگاه لنفاوی منتشر و به قسمت‌های دیگر بدن منتقل می‌شود و می‌تواند کیفیت زندگی افراد را به صورت جدی کاهش دهد لذا با توجه به اهمیت موضوع آفتاب یزد در این باره با دکترپیام حیاتی، دندانپزشک و دکتر علی قمری، متخصص جراحی لثه و ایمپلنت گفتگو کرده است.

دکتر حیاتی در این باره می‌گوید: سرطان لثه از خانواده سرطان سرو گردن است و زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌های لثه‌های بالایی و پایینی بیش از اندازه تقسیمات سلولی انجام بدهند و باعث ایجاد ضایع تومور مانندی بر روی لثه می‌شود.

وی ادامه داد: این بیماری می‌تواند بر روی عملکرد قسمت‌های دهان مانند لب ها، دندان ها، دوسوم جلویی بافت زبان و سقف دهان تاثیر‌گذار باشد. این سرطان یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در بین مردم است که از طریق دستگاه لنفاوی منتشر می‌شود و به قسمت‌های دیگر بدن منتقل می‌گردند.

این دندانپزشک ابراز داشت: ایجاد لکه و خال‌های سفید و قرمز در هر ناحیه از دهان، خونریزی‌های بی‌علت از دهان، احساس مسدود شدن حلق و مری، تغییر شکل فک، نامنظم شدن ناگهانی دندان ها، کاهش وزن شدید، تورم لب و کام، تغییر بافت حفره دهان و لثه و زبان و لب بیشترین علائم برای تشخیص سرطان دهان از طریق معاینه چشمی و انجام نمونه‌برداری است.

وی مطرح کرد: سرطان لثه معمولا با التهاب لثه اشتباه گرفته می‌شود. منشاء این بیماری شامل استخوان، غدد بزاقی و غدد لنفاوی می‌باشد. حدود ۹۰ درصد سرطان‌های حفره دهان را سرطان سلول سنگفرشی یا سرطانی که از لایه سطحی مخاط منشاء می‌گیرد، تشکیل می‌دهد.

>معمولا سرطان لثه از طریق دستگاه لنفاوی منتشر می‌شود

دکتر حیاتی عنوان کرد: معمولا سرطان لثه از طریق دستگاه لنفاوی منتشر می‌شود و توسط مایع لنف به قسمت‌های دیگر بدن منتقل می‌شود. این بیماری پس از تصادف، سکته‌های قلبی و مغزی و برخی از سرطان ها، یکی از ده علت شایع مرگ و میر در جهان محسوب می‌شود.

این دندانپزشک توضیح داد: سلول‌های سرطانی ابتدا در غدد لنفاوی نزدیک به گردن ظاهر می‌شوند. شیوع و بروز این سرطان‌ها بیشتر در افراد بالای ۴۰سال دیده می‌شود. احتمال بروز این بیماری با بالا رفتن سن افزایش پیدا می‌کند که علت این امر تجمع تغییرات ژنتیکی در فرد می‌باشد.

وی متذکر شد: سرطان لثه می‌تواند در خود دهان باشد یا منشاء دیگری داشته باشد و به صورت ثانویه در لثه ظاهر گردد. سرطان لثه مشابه دیگرسرطان‌ها بوده و علت مشخصی ندارد ولی یک سری عوامل خطر در بروز آن نقش دارند که مهمترین عامل، کشیدن سیگار است.

دکتر حیاتی ادامه داد: تقریبا حدود ۸۰ درصد از افرادی که تشخیص سرطان لثه برای آنها داده شده است، افراد سیگاری بوده اند.همچنین باید به این موضوع اشاره کرد که ریسک ابتلا به سرطان لثه در افراد مبتلا به بیماری کم خونی پلامر وینلسون ۲۰برابر بیشتر از سایر افراد می‌باشد.

این دندانپزشک اضافه کرد: ریسک ابتلا به بیماری سرطان لثه در افرادی که تحت پیوند سلول‌های خونی و سلول‌های بنیادی قرار گرفته اند،۱۴برابر بیشتر از دیگران است. وی اشاره کرد: به طور کلی هر عاملی که باعث ایجاد زخم در دهان شود و این زخم بیش از یک ماه در دهان شما باقی بماند، علامت خطر ابتلا به بیماری سرطان لثه محسوب می‌شود و باید در اسرع وقت بررسی گردد. هرچه دندانپزشک زودتر متوجه این بیماری شود، برای بیمار بسیار مفید فایده خواهد بود. دکتر حیاتی یاد‌آور شد: بیماری سرطان لثه می‌تواند روی عملکرد قسمت‌های مختلف حفره دهانی شامل لب ها، دندان ها، دوسوم جلویی بافت زبان، قسمت‌هایی از دهان که در زیر زبان قرار گرفته‌اند و سقف دهان اثر بگذارد. این دندانپزشک متذکر شد: سرطان لثه تظاهرات مختلفی دارد که این تظاهرات شامل ضخیم شدن پوست ناحیه، غده‌ای شدن پوست یا ایجاد زخم‌های مزمن است.

وی توصیه کرد: پیشگیری همیشه بهتر از درمان است، بنابراین در صورت بروز برخی از علایم حتما به دندانپزشک خود مراجعه کنید، این علایم عبارتند ازتورم قسمتی از لب، کام، لثه و داخل حفره دهان و ایجاد توده در دهان، پوسته پوسته شدن و تغییر بافت بخشی ازحفره دهان، لثه، زبان و لب، ایجاد لکه وخال‌های سفید و قرمزدرهرناحیه ازحفره دهان، خونریزی‌های بی‌دلیل ازدهان.

دکتر حیاتی ادامه داد: در صورت بروز علایمی نظیر بی‌حسی موضعی در دهان یا گردن یا در این نواحی، ایجاد زخم در ناحیه دهان، صورت، گردن و لب و عدم بهبود تا دو هفته، احساس مسدود شدن حلق و مری، مشکل در بلع غذا و صحبت کردن، خشن شدن صدا و به طور کلی تغییر صدا، تغییر شکل فک، نامنظم شدن ناگهانی دندان‌ها، کاهش شدید وزن نیز باید به پزشک مراجعه کرد تا اقدامات درمانی لازم در اسرع وقت انجام شود.

این دندانپزشک متذکر شد: در صورتی که به هر دلیلی به نشانه‌های این بیماری توجه نکنید، ممکن است این بیماری در لثه و دهان شما گسترش چشمگیری پیدا کرده و مشکلاتی را به همراه داشته باشد.

وی مراحل رشد سرطان لثه را اینگونه تشریح کرد: مراحل رشد و گسترش بیماری سرطان لثه عبارتند از اینکه در مرحله اول، اندازه تومور کمتر از دو سانتی متر می‌باشد و به گره‌های لنفاوی ناحیه‌ای سرایت نکرده باشد. در مرحله دوم نیز اندازه تومور بیش از دو سانتی متر و کمتر از چهار سانتی متر است و به گره‌های لنفاوی نرسیده باشد.

دکتر حیاتی افزود: در مرحله سوم نیز اندازه تومور بیشتر از چهار سانتی متر است و فقط به سمتی که توده وجود دارد، سرایت پیدا می‌کند اما در مرحله چهارم، توموردرهراندازه‌ای است و ممکن است توده یا غدد لنفاوی را نیز فرا گیرد و به بافت‌های اطراف لب و حفره‌های دهانی رسیده باشد.

این دندانپزشک توضیح داد که این یک اصل کلی در تشخیص تمام انواع سرطان‌های دهانی است، به عنوان بخشی از یک معاینه معمول دندانپزشکی، دندانپزشک شما یک معاینه غربالگری سرطان دهان را انجام می‌دهد. به طور خاص، دندانپزشک شما هر گونه توده یا تغییرات بافت نامنظم در گردن، سر، صورت و حفره دهان احساس خواهد کرد. هنگام بررسی دهان، دندانپزشک به دنبال زخم‌ها یا بافت‌های رنگی و همچنین بررسی علائم و نشانه‌های گفته شده می‌پردازد. وی اذعان داشت: برای تشخیص دقیق نواحی مشکوک به سرطان لثه انجام نمونه‌برداری لازم خواهد بود. انواع روش‌های مختلف بیوپسی وجود دارد و پزشک مشخص خواهد کرد کدام روش بهترین است. بسیاری از پزشکان از" بیوپسی‌های بررسی " استفاده نمی‌کنند زیرا در حالی که بسیار آسان هستند، اما همچنان به بیوپسی اکسترنال نیاز دارند تا نتایج دقیق بیوپسی را به دست آورند. دکتر حیاتی ادامه داد: انواع مختلفی از بیوپسی‌های اکسترنال وجود دارد که براساس آن، بخشی از قسمت مورد نظر جهت تعیین ماهیت آن برداشته می‌شود. از لیزر بافت نرم نیز برای انجام بیوپسی نیز استفاده می‌شود. این دندانپزشک گفت: بسیاری از بیماران سرطان لثه هنگامی که صحبت از درمان‌های شیمیایی و پرتو درمانی می‌شود نگران عوارض به وجود آمده از طریق آنها هستند، هرچند این عوارض می‌تواند ناراحت‌کننده باشد اما معمولا بعد از پایان دوران درمان نیز از بین می‌روند، با این حال بهتر است شما عوارض این درمان‌ها را بشناسید و در طی درمان به دندانپزشک خود اعتماد داشته باشید.وی مطرح کرد که ضایعات ایجاد شده توسط شیمی‌درمانی برای بیماران مبتلا به سرطان لثه عبارتند از زخم‌های دهانی (موکوزیت)، خونریزی دهان، خشکی دهان و بیماری‌های لثه،عفونت دندان، مشکل در بلع (دیسفاژیا)، نوروتوکسیسیتی، تغییر در رشد دندان‌‌های کودک، سوء‌ تغذیه یا کم‌آبی. دکتر حیاتی اضافه کرد: عارضه‌های دهانی ایجاد شده به وسیله‌ پرتودرمانی در مبتلایان به این بیماری نیزعبارتند از پوسیدگی دندان‌ها و بیماری‌های لثه، زخم‌های دهان (موکوزیت)، عفونت لثه، خشکی دهان، اختلال کارکرد غدد بزاقی، مشکل در بلع (دیسفاژیا)، تغییر چشایی، تغییر رشد دندان در کودک، سوء تغذیه یا کم‌آبی بدن. این دندانپزشک مطرح کرد: به خاطر داشته باشید برای محافظت از سلامت دهان و دندان، و پیشگیری از انواع بیماری‌های دهان و سرطان ضروری است که هر روز به صورت مرتب و منظم به تمام توصیه‌های لازم برای ارتقاء بهداشت دهان و دندان خود عمل کنید.

وی گفت: برخی از کارهایی که می‌توانید در خصوص پیشگیری از ابتلا به انواع بیماری‌های دهان انجام دهید عبارتند از اینکه حداقل دو بار در روز دندان‌های خود را با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید، روزانه نخ دندان بکشید، یک رژیم غذایی سالم داشته باشید و مصرف میان وعده‌های غذایی شیرین و اسیدی را محدود کنید، هر سه تا ۴ ماه مسواک خود را تعویض کنید و مسواک‌های با کیفیت و استاندارد بگیرید، به صورت منظم به دندانپزشک مراجعه کنید و به محض بروز مشکل بهداشت دهان و دندان با دندانپزشک خود تماس بگیرید.

>سرطان لثه یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در میان افراد است

در ادامه نیز دکتر قمری در اینباره خاطرنشان کرد که سرطان لثه یکی از بیماری‌هایی است که از دسته سرطان‌های سر و گردن به حساب می‌آید. این سرطان زمانی به وجود می‌آید که تقسیمات سلولی در لثه بالایی و پایینی بیش از حد طبیعی است. این تقسیم سلولی بیش از حد موجب می‌شود که ضایعه تومور شکلی روی لثه به وجود بیاید.

وی عنوان کرد: سرطان لثه یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در میان افراد است و از طریق دستگاه لنفاوی گسترش (متاستاز) پیدا می‌کند و به سایر قسمت‌های دیگر بدن انتقال پیدا می‌کند. بعد از تصادف و سکته‌های مغزی، این سرطان شایع‌ترین علل مرگ و میر در جهان محسوب می‌شود. سرطان لثه روی عملکرد لب، دندان ها، زبان و سقف دهان تاثیر می‌گذارد.

این متخصص جراحی لثه و ایمپلنت ابراز داشت: منشاء سرطان لثه، غدد بزاقی، استخوان‌ها و غدد لنفاوی است؛ در واقع سلول‌های سرطانی در ابتدا در غدد لنفاوی نزدیک به گردن مشاهده می‌شوند و سپس مایع لنفاوی آن‌ها را به دیگر قسمت‌های بدن منتقل می‌کند.

وی تشریح کرد: رایج‌ترین نشانه‌های بیماری سرطان لثه عبارت است از بروز لکه‌ها و خال‌های قرمز و سفید رنگ در نواحی مختلف دهان، بروز خونریزی بی‌دلیل از دهان، احساس خفگی و انسداد در ناحیه حلق و مری، تغییر شکل ناگهانی یا تدریجی فک، نامنظم شدن ناگهانی و بدون علت دندان ها، ورم و التهاب در ناحیه لب و کام و مشاهده توده در دهان، کاهش وزن ناگهانی و شدید، تغییر شکل و بافت حفره دهانی، لب‌ها و لثه و احساس بی‌حس بودن دهان، زبان و لب‌ها یا بی‌حسی در ناحیه گردن است.دکتر قمری متذکر شد: گاهی ممکن است فرد بیماری‌های دیگر را با سرطان اشتباه بگیرد. به همین دلیل بهتر است برای اطمینان از وجود این بیماری به پزشک متخصص مراجعه کنید تا با معاینه و نمونه‌برداری از وجود این بیماری مطمئن شوید و درمان را شروع کنید.این متخصص جراحی لثه و ایمپلنت متذکر شد: بسیاری از افراد با دیدن تغییراتی در ناحیه دهان خود تصور می‌کنند که به سرطان لثه مبتلا شده اند. اما گاهی این تغییرات ناشی از التهاب لثه است.وی توضیح داد: زمانی که فرد به نظافت دندان‌ها به خوبی رسیدگی نکند، پلاکی روی دندان‌ها جمع می‌شود که اگر در اسرع وقت از بین نروند، تبدیل به جرم دندان خواهند شد. جرم دندان عامل بروز بیماری‌های لثه‌ای و تحلیل رفتن لثه‌ها است. با وجود جرم، لثه شل و پر خون می‌شود و با خوردن غذاها و میوه‌های سفت یا مسواک زدن دچار خونریزی می‌شود. به این بیماری التهاب لثه گفته می‌شود. دکتر قمری اضافه کرد: اگر فرد در کوتاه‌ترین زمان ممکن به دندانپزشک خوب مراجعه کند تا کار جرم‌گیری انجام شود و سپس مراقبت‌های لازم را از دندان انجام دهد، این التهاب درمان خواهد شد اما در صورتی که اقدامات لازم انجام نشود، بیماری التهاب لثه می‌تواند باعث بروز سرطان لثه شود.

این متخصص جراحی لثه و ایمپلنت،علت ابتلا به بیماری سرطان لثه را اینگونه تشریح کرد: همان طور که سرطان‌های نقاط مختلف بدن علت کاملاً دقیق و مشخصی ندارند، سرطان لثه هم دلیل قطعی ندارد و نمی‌توان گفت که به صورت قطعی چه چیزی باعث بروز این سرطان می‌شود. اما برخی افراد بیشتر در معرض ابتلا به سرطان لثه قرار دارند.

وی هشدار داد: افراد سیگاری بیشتر در معرض ابتلا به سرطان‌های دهان قرار دارند؛ افراد مبتلا به کم خونی شدید 20 برابر بیش از سایرین در معرض ابتلا به این سرطان قرار دارند؛افرادی که پیوند سلول‌های بنیادی انجام داده اند؛ افرادی که به دلایل مختلف بیش از یک ماه است که زخم در دهان دارند نیز در معرض خطر ابتلا به این بیماری می‌باشند.

دکتر قمری اذعان داشت که مانند بسیاری از بیماری‌ها تشخیص به موقع می‌تواند روند درمان و پیشگیری از گستردگی آن را سهل و آسان‌تر نماید اما از آنجا که روند پیشرفت سرطان دهان سرعت بالایی دارد و سریعا به قسمت‌های دیگر بدن تسری می‌یابد تشخیص زودرس این بیماری بسیار مهم است. بنابراین شدیدا توصیه می‌شود که سریعا پیگیری لازم انجام شود.

این متخصص جراحی لثه و ایمپلنت می‌گوید: در صورت عدم درمان بیماری سرطان لثه، مراحل رشد این سرطان عبارتند از اینکه در مرحله اول تومور ابعادی کمتر از دو سانتی متر دارد و هنوز از طریق مایع لنفاوی به سایر نقاط منتقل نشده است و در مرحله دوم ابعاد تومور بیش از دو سانتی متر رشد می‌کند و به کمتر از چهار سانتی متر می‌رسد. تومور در این مرحله هنوز به گره‌های لنفاوی نرسیده است. وی ادامه داد: در مرحله سوم ابعاد تومور به بیش از چهار سانتی متر می‌رسد و انتقال آن فقط به طرف محل توده است و در مرحله آخر اندازه تومور می‌تواند هر اندازه‌ای باشد. تومور غدد لنفاوی را فرا می‌گیرد و به این ترتیب به بافت‌های اطراف و حفره‌های دهانی می‌رسد.

دکتر قمری خاطرنشان کرد: برای درمان بیماری سرطان لثه، ابتدا باید به یک متخصص دندانپزشک خوب مراجعه کنید تا به کمک بیوپسی به طور قطع از وجود این مشکل اطمینان پیدا کنید. اگر سرطان تشخیص داده شود، درمان این بیماری امکان پذیر است. این متخصص جراحی لثه و ایمپلنت تصریح کرد: جراحی لثه رایج‌ترین روش درمان سرطان برای خارج کردن تومور از لثه است. اگر سرطان بسیار پیشرفته‌تر باشد، ممکن است نیاز باشد تا جراحی غدد لنفاوی در قسمت گردن هم انجام شود.

وی ادامه داد: پزشک به کمک پرتو درمانی فقط سلول‌های سرطانی قسمت مورد نظر را درمان می‌کند. پرتودرمانی زمانی استفاده می‌شود که توده کوچک است و پرتودرمانی کافی است. اگر توده بزرگ باشد، نیاز است که جراح ابتدا پرتودرمانی انجام دهد، توده را کوچک کند و سپس با جراحی توده را خارج کند.

دکتر قمری عنوان کرد: شیمی درمانی روش دیگری برای درمان سرطان لثه است. در این روش داروها مستقیما به خون تزریق می‌شوند. این روش عوارض مختلفی را به همراه دارد که عبارتند از بروز زخم‌های دهانی، بروز خونریزی از دهان و لثه، خشک شدن دهان، عفونت دندان‌ها و مشکل در بلع است.

این متخصص جراحی لثه و ایمپلنت یادآور شد: عوارض گفته شده در شیمی درمانی در پرتودرمانی هم قابل مشاهده است. به هر حال، تشخیص نحوه درمان با توجه به نوع توده و میزان پیشرفتگی آن توسط پزشک مشخص می‌شود.وی متذکر شد: برای مراقبت از دهان و دندان در برابر بیماری‌ها از جمله بیماری سرطان، باید به کمک روش‌های مختلفی بهداشت دهان و دندان خود را افزایش دهید که عبارتند از روزی دو بار دندان‌های خود را با مسواک نرم و خمیردندان حاوی فلوراید بشویید، نخ دندان را فراموش نکنید،عادت‌های غذایی سالم داشته باشید، مسواک را حداکثر 4 ماه بعد از اولین استفاده، عوض کنید و با مشاهده هرگونه مشکل، به بهترین دندانپزشک مراجعه کنید.
دکتر قمری در پایان گفت: اهداف انجام جراحی جهت درمان سرطان لثه به طور کلی عبارتند از درمان سرطان، حفظ ظاهر و عملکرد‌های دهان فرد و جلوگیری از عود سرطان می‌باشد که باید توسط پزشک متخصص انجام شود.

روش‌های محافظت از لثه و نحوه تقویت آن

دندان‌ها بر روی لثه قرار دارند و اگر ما لثه مطلوبی نداشته باشیم، نمی‌توانیم دندان‌های سالمی نیز داشته باشیم؛ بنابراین در عین حالی که به دندان‌های خود توجه داریم می‌بایست به فکر محافظت و تقویت لثه‌های خود نیز باشیم. به گزارش ایسنا، خوشبختانه روش‌های محافظت و تقویت لثه‌ها به‌قدری ساده است که حتی کودکان نیز می‌توانند به شکل صحیح، اینکار را انجام دهند. برخی موارد به‌قدری ساده اما با اهمیت هستند که نمی‌توان آنها را نادیده گرفت که عبارتند از اینکه به‌صورت منظم و به شکل صحیح مسواک بزنید، هر چند روز یک‌بار از نخ دندان استفاده کنید، از دهان‌شویه استفاده نمایید، دهان خود را با آب نمک، غرغره کنید، از ویتامین C کافی استفاده نمایید، به صورت دوره‌ای به دندانپزشک مراجعه نمایید. در ادامه به تشریح آنها خواهیم پرداخت.

>مسواک زدن به شکل صحیح و منظم

باقی ماندن مواد غذایی در میان دندان‌ها و سطح لثه‌ها می‌تواند موجب تخریب آنها شود. مسواک زدن صحیح باعث خارج شدن مواد غذایی از میان دندان‌ها و سطح لثه‌ها می‌شود.

>استفاده کردن از نخ دندان

استفاده از نخ دندان موجب خارج شدن مواد غذایی گیر افتاده در میان دندان‌ها می‌شود که همین مواد، باعث تخریب عمیق و پنهانی در لثه و دندان‌ها می‌شوند. فقط باید توجه داشته باشید که نیاز نیست هر روز از نخ دندان استفاده کنید و استفاده از آن به‌صورت هر چند روز یکبار (هفته‌ای دو یا سه بار) کافی است. همچنین در زمان استفاده از نخ دندان می‌بایست مراقب باشید که نخ دندان به سطح لثه آسیبی وارد نکند که همین موارد جزئی می‌تواند موجب بروز عفونت و خونریزی لثه شود.

>استفاده کردن از دهان‌شویه

بهترین زمان استفاده از دهان‌شویه، شب‌ها قبل از خواب و پس از مسواک زدن است. با توجه به اینکه دهان‌شویه‌ها غالباً حاوی فلوراید هستند موجب جلوگیری از تخریب و همچنین باعث تقویت لثه و دندان‌ها نیز می‌شود.

>غرغره کردن آب نمک

غرغره کردن دهان با آب نمک یک روش سنتی اما بسیار مؤثر برای جلوگیری از تخریب دندان‌ها و لثه است و همچنین این کار باعث از بین رفتن باکتری‌های دهان و گلو شده و می‌تواند از بروز بیماری‌های عفونی و ویروسی جلوگیری نماید. با توجه به اینکه غرغره کردن شبیه استفاده از دهان‌شویه است، پیشنهاد می‌کنیم یک شب از غرغره کردن و یک شب از دهانشویه استفاده کنید.

> مصرف ویتامین 

C
ویتامین C موجب تقویت لثه‌ها می‌شود. با توجه به اینکه مقدار اضافه این ویتامین از طریق ادرار، دفع می‌شود بنابراین هیچگونه نگرانی از بابت میزان استفاده از آن وجود ندارد. اما در میزان مصرف ویتامین‌های دیگر نباید افراط کرد.

>مراجعه دوره‌ای به دندانپزشک

هر شخص می‌بایست به‌صورت شش ماه یک بار برای چکاپ دوره‌ای به دندانپزشک مراجعه نماید. دندانپزشک با بررسی تخصصی می‌تواند آسیب‌های پنهان و پیدا را شناسایی کرده و قبل از اینکه سطح آسیب و خرابی به اوج برسد، آن را برطرف نماید.