ماجرای کمبود پزشک در ایران موضوعی است که مدتی است سرزبانها افتاده و تبدیل به یک موضوع نگران کننده شده، یک زمان بحث مهاجرت آنها و حالا ماجرای عدم ادامه تحصیل پزشکان عمومی برای تخصص هم یک معضل دیگر است.
شفا آنلاین>سلامت> ماجرای کمبود پزشک در ایران موضوعی است که مدتی است سرزبانها افتاده و تبدیل به یک موضوع نگران کننده شده، یک زمان بحث مهاجرت آنها و حالا ماجرای عدم ادامه تحصیل پزشکان عمومی برای تخصص هم یک معضل دیگر است.
به گزارش شفا آنلاین: در روزهای گذشته اظهار نظر برخی از مراجع و افراد مرتبط با حوزه پزشکی نشان داده که این حوزه در اینده با مشکلات بسیاری مواجه خواهد شد. کمبود پزشک در نقاط مختلف کشور و بازگشت به دورانی که از کشورهای همسایه پزشک وارد میشد، تشدید مهاجرت پزشکان ایران به نقاط دیگر جهان و ورود نخبگان کشور به حوزه های غیردرمانی و صنعت زیبایی از جمله این نگرانیهاست.
آفتی برای پزشکان
محمدباقر حیدری عضو شورای عالی نظام پزشکی، ورود پزشکان عمومی به حوزه زیبایی را یکی از موانع مهم ورود فارغ التحصیلان پزشکی عمومی به دورههای سخت و پر مسئولیت دستیاری عنوان کرد و گفت: «وجود تقاضای بسیار در جامعه و پرداخت نقد و غیر وابسته به بیمههای نرخشکن و پرتاخیر، مسیری را برای تامین معاش پزشکان عمومی گشوده و نیاز به ادامه تحصیلات تخصصی و بالاتر را تحتالشعاع قرار داده است.»
درباره عدم تمایل فارغالتحصلان پزشکی برای ورود به رشتههای تخصصی مادر از جمله طب اورژانس، عفونی، اطفال و داخلی گفت: «به نظر میرسد این عدم تمایل به ادامه تحصیل در دورههای دستیاری طی فرایندی چند ساله در ذهن تحصیلکردههای پزشکی شکل میگیرد و دلایل متعددی دارد. مشخصا دانشجویان پزشکی از بین با استعدادترین و با انگیزهترین دانش آموزان گلچین میشوند و هدف هر کدام در ابتدای ورود به این رشته سرآمد شدن در تخصصی خاص است؛ حال چه میشود که بخش زیادی از همین افراد در نیمه راه متوقف شده و انگیزه ادامه دادن را از دست میدهند؟»
او اولین دلیل خالی ماندن ظرفیت صندلیهای دستیاری پزشکی را افت آموزش و سرخوردگی برخی دانشجویان در دوره پزشکی عمومی طی سالهای اخیر توصیف کرد و گفت: «بیانگیزگی برخی اساتید یا فراهم نبودن زیرساختهای مناسب آموزشی در بعضی دانشگاهها یا عوامل محیطی نظیر شرایط سخت در پاندمی کرونا و… به این مسئله دامن زده است.»
حیدری با بیان اینکه عمده دلایل مربوط به خالی ماندن صندلیهای رشتههای تخصصی به شرایط مالی و شغلی بسیار سخت در دوران دستیاری و نیز دورنمای آینده پزشکی برمیگردد، او گفت: «از آنجا که اغلب دستیاران در سنینی هستند که تشکیل خانواده داده و فرزند دارند، دو دغدغه اصلی آنان تامین معاش خانواده و نیز زمان لازم برای حضور در جمع خانواده است و چون دریافتی بسیار اندک دستیاران کفاف هزینههای حداقلی خانوارها را نمیدهد برای بسیاری از پزشکان گذران چهار سال در چنین شرایطی عملا مقدور نیست.»
او در ادامه افزود: «گذشته از آن کشیکهای بسیار طولانی و متعدد در ماه، خستگی فراوان ناشی از آن، استرس شدید مسئولیت پزشکی و نیاز همزمان به مطالعه، رمق و توان اندکی برای حضور شاداب و موثر دستیاران رشتههای پزشکی در کنار همسر و فرزندان باقی میگذارد و وقتی تمامی این سختیها وصرف عمر و زمان در کنار چشمانداز نه چندان جذاب پس از فراغت از تحصیل قرار می گیرد، نیروی بازدارنده قوی در برابر ورود به این راه دشوار ایجاد میکند.»به گفته این عضو شورای عالی نظام پزشکی؛ اجبار به کار در مناطق محروم به عنوان طرح نیروی انسانی و دریافتی پایین این دوران یکی از دلایل دلزدگی پزشکان است. حتی پس از پشت سر گذاشتن تمام این مراحل چه چیزی در انتظار پزشکی است که بهترین سالهای جوانیاش را اینچنین گذرانده است؟رئیس نظام پزشکی کرمانشاه با اشاره به اینکه تعرفههای خدمات پزشکی به سختی کفاف هزینههای مطب داری پزشکان را میدهد، عنوان کرد: «تصور تعرفه ناچیز ویزیت و اقدامات درمانی داخل مطب یا بیمارستان که کسر ناچیزی از دستمزد پزشکان در سایر کشورها حتی حوزه خلیج فارس و کشورهای همسایه است و به سختی کفاف هزینههای مطبداری و آمد و شد پزشکان را میدهد بعلاوه تاخیر طولانی در پرداخت آن، عدم توجه دولتمردان به مطالبات و مشکلات این قشر و برخوردهای قهری و سلیقهای در اکثر موارد که خود حس منفی بی عدالتی و تبعیض اجتماعی را در پزشکان تقویت میکند.»
او همچنین ضمن انتقاد از جو پزشک ستیزی و هجمههایی که از برخی تریبونها و رسانهها علیه جامعه پزشکی کشور صورت میگیرد، گفت: «جو پزشک ستیزی که به عمد یا سهو از تریبونهای متعدد تبلیغ می شود و تخریب فرهنگ اعتماد اجتماعی به پزشکان را رقم میزند از دیگر دلایل محکم بیانگیزگی و حتی تمایل به مهاجرت پزشکان به سایر کشورهاست؛ همانطور که دیده می شود کشورهایی هم مشتاق جذب پزشکان آماده به کار و متبحر ایرانی هستند.»
عدم ادامه تحصیل پزشکان
این در حالی است که یازدهم شهریور سال گذشته بود که محمد رئیسزاده رئیس سازمان نظام پزشکی کشور گفت: «با توجه به شرایط موجود، خطر عقبگرد به ۴۰ سال قبل و استفاده از پزشکان خارجی در کمین است. سیاستهای نادرست، جامعه پزشکی را ناامید کرده و منجر به سیل مهاجرت و انصراف از پزشکی خواهد کرد.»
او با بیان اینکه در بسیاری از رشتههای ضروری، جراح و پزشک متخصص نداریم، گفت: «اگر به همین روال پیش برود، مجبور خواهیم شد بیماران را برای مداوا به خارج از کشور بفرستیم یا عقبگرد داشته باشیم و پزشکان خارجی به کشور بیاوریم. پزشکان ما رغبتی برای تحصیل در دورههای تخصص و فوق تخصص ندارند. نتیجه این اتفاق این است که در سالهای آینده پزشک نخواهیم داشت.»
رئیسزاده با بیان اینکه گرایش به رشته جراحی قلب کاهش چشمگیری داشته و متقاضی ندارد، گفت: «امسال رشته جراحی اطفال فقط دو نفر فارغ التحصیل داشته است.»
همچنین مسعود پزشکیان عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با بیان اینکه مجلس و دولت با اتخاذ تصمیمات غلط باعث فرار نخبگان از کشور شدهاند، گفت: «کشورهایی مثل امارات برای نخبگان ما دام پهن کردهاند که حتی این روند دیگر مختص نخبگان و پزشکان نیست بلکه سرمایه گذاران هم در حال ترک کشور هستند.»او با اشاره به دلایل فرار نخبگان از کشور اشاره کرد و گفت: «مقررات و قوانینی که در مجلس اتخاذ کردیم و سیاستهایی که در دولت تصمیم گیری میشود، همه باعث به وجود آمدن این روند شده است؛ مثلا وقتی سال گذشته به استاد تمام، ۳۲ میلیون میدادند و امسال هم اعلام کردیم که از ۳۷ میلیون تومان بیشتر حق ندارید به آنها حقوق بدهید معنی این حرف این است که اگر بعد از ۳۰ سال زحمت، استاد شدید، ۱۱۰۰ دلار پول خواهید گرفت! درحالی که اگر یک دانشجو همین الان به خارج برود ۶۰۰۰ دلار پول دریافت خواهد کرد و همین استاد ۱۰ هزار دلار حقوق خواهد گرفت! پس با این شرایط هر کسی فرصتی پیدا کند، کشور را ترک خواهد کرد.»همدلی