هزینه درمان چقدر ارزان می‌شود؟

اصل ماجرای طرح پزشکی خانواده افزایش رضایتمندی مردم از خدمات سلامت است که قطعا با کاهش هزینه‌های درمان و افزایش سطح دسترسی آنها به این خدمات به‌ویژه در مناطق محروم و کم‌برخوردار، قابل تحقق است. بررسی هزینه‌های درمان در این طرح نشان می‌دهد که فرانشیز بیماران کاهش پیدا کرده و ویزیت در سطح یک کاملا رایگان است. اگر کسی هم به سطوح بالاتر درمان نیاز داشته باشد و از مسیر ارجاع پزشک خانواده به بیمارستان برود، 95درصد هزینه‌های درمان تحت پوشش بیمه است و بیماران فقط 5درصد این مبلغ را پرداخت می‌کنند.

اما این ماجرا سوی دیگری  هم دارد و برخی کارشناسان تأکید می‌کنند موفقیت طرح پزشک خانواده  دور از دسترس است، چون مهم‌ترین گام آن افزایش همکاری پزشکان است. اما به‌گفته آنها و همچنین نامه معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی - که چندی پیش منتشر شد - سرانه اجرای پزشک خانواده شهری از سوی شورای‌عالی بیمه سلامت کمتر از میزان رضایت پزشکان است و این مسئله می‌تواند کیفیت خدمات، نارضایتی پزشکان، همچنین خروج آنها از طرح پزشک خانواده را به همراه داشته باشد. اما همین حالا هم با گذشت نزدیک به 2ماه آمار پزشکان برای ارائه خدمات مطلوب در این طرح در حد مطلوب اعلام نمی‌شود و خود وزارت بهداشت هم از کمبود پزشک عمومی برای اجرای آن خبر می‌دهد. حسین فرشیدی، معاون بهداشت چندی پیش در این‌باره گفته بود: «همین حالا هم اگر بخواهیم در این طرح ملی به‌صورت مطلوب ارائه خدمات کنیم، نیاز به ۶۰هزار نیرو داریم و با داشته‌های موجود قطعا با چالش مواجه می‌شویم و نمی‌توانیم در سطح مناسب و به تعداد قابل‌قبولی از مراجعان خدمات بدهیم. یعنی پزشکان، مراقبان سلامت و کارشناسانی که فعلا برای ارائه حجم زیاد خدمات به مراجعات نداریم، کافی نیست؛ بنابراین باید متناسب با نیازها اقدام به جذب نیرو کنیم.» البته به‌گفته فرشیدی، برای رفع این مشکل تمهیداتی برای جذب نیرو در سال‌جاری پیش‌بینی شده است.

بر کسی پوشیده نیست که اجرای طرح پزشک خانواده از ملزومات مهم نظام سلامت در کشور است و علاوه بر کاهش هزینه‌های درمان برای بیماران و پیشگیری از افزایش هزینه‌ها، با بیماریابی به‌هنگام می‌تواند هزینه‌های غیرضروری نظام سلامت را به‌شدت کاهش دهد. اما اجرای موفق این طرح از یک‌سو به اطلاع‌رسانی گسترده مردم برای مفید بودن مسیر درمان از طرح پزشکی خانواده بستگی دارد و از سوی دیگر به حضور پزشکان و متخصصان خوب کشور. اما مشکل اینجاست که اگر مردم به این باور برسند که چرخه درمانی خود را از طریق پزشک خانواده دنبال کنند، ‌حتی اگر هزینه‌های کمی پرداخت کنند اما در نهایت به پزشک خوب دسترسی نخواهند داشت، قطعا چالش جدی در مسیر اجرای مناسب این طرح ایجاد  می شود و باز هم انتخاب مردم همانی خواهد شد که پیش از این وجود داشته؛ مراجعه به پزشکان بدون‌رعایت نظام ارجاع. باور مردم به پزشک خانواده بسیار مهم است و تضمین خدمات در فرایند سطح بندی هم ضروری است. این مهم بدون رضایتمندی پزشکان میسر نخواهد شد و حالا که قرار است هزینه‌های غیرضروری با اجرای این طرح کاهش پیدا کند، برنامه‌ریزی مناسب و اجرای سیاست‌های مناسب برای همراهی پزشکان با این طرح باید در اولویت قرار بگیرد.