تشخیص زودهنگام پارکینسون با هوش مصنوعی

به گزارش شفا آنلاین: در حال حاضر تشخیص بیماری پارکینسون بر اساس علایمی مانند سختی عضلات و عدم تعادل انجام می‌شود. مهمترین نقطه ضعف شیوه تشخیص فعلی این است که معمولا مبتلایان به بیماری پس از یک دوره نسبتا طولانی پیشرفت بیماری، دچار علایم آن می‌شوند و در این زمان معمولا نورون‌های دوپامین مغز دچار آسیب شده‌اند.

پیشرفت این بیماری موجب تخریب سلول‌های عصبی، نازک شدن دیواره‌های شبکیه چشم و تخریب مویرگ‌های موجود در آن می‌شود. این ویژگی‌ها، امکان استفاده از هوش مصنوعی را برای تجزیه و تحلیل تصاویر چشم به منظور شناسایی علایم بیماری پارکینسون فراهم می‌کند.

در تحقیقات دانشگاه فلوریدای آمریکا، با استفاده از تصاویر مربوط به چشم بیماران مبتلا به پارکینسون و یک گروه از داوطلبان سالم، محققان توانستند الگوریتم‌های یادگیری ماشین را برای تشخیص علایم بیماری پارکینسون آموزش دهند. در نتیجه این اقدامات، برنامه‌های کامپیوتری هوشمند، توانایی طبقه‌بندی شدت بیماری پارکینسون را بر اساس شدت آسیب وارده به مویرگ‌های شبکیه به دست آوردند. نتیجه این تحقیقات نشان می‌دهد که با تجزیه و تحلیل وضعیت سلامت چشم می‌توان تغیرات فیزیولوژی مغز را تحت نظارت قرار داد و بیماری را قبل از آسیب گسترده به سیستم عصبی و در مراحل اولیه تشخیص داد. تشخیص زودهنگام موثرترین روش در کنترل این عارضه است.

محرک اصلی بیماری پارکینسون یک نسخه جهش‌یافته از پروتئینی به نام آلفا سینوکلین است. این پروتئین در نورون‌های تولیدکننده دوپامین تجمع می‌یابد. جسم سیاه مغز پیام‌های عصبی را از طریق نخاع به عضلات مختلف ارسال می‌کند و این فرآیند از طریق ماده شیمیایی دوپامین صورت می‌گیرد. به مرور زمان با تجمع آلفا سینوکلین عملکرد سلول‌های عصبی مختل شده و سلول‌ها از بین می‌روند. در این حالت مشکلات حرکتی ایجاد می‌شود و مراحل اولیه پارکینسون شکل می‌گیرد.

بیماری پارکینسون معمولا با لرزش غیرارادی یک دست آغاز می‌شود و به تدریج اکثر اندام‌ها را درگیر می‌کند. عدم تعادل، درد عصبی، بی‌اختیاری، اختلال ‌خواب، تعریق بیش‌از حد، افسردگی و اضطراب از دیگر علائم این عارضه است.

علائم اولیه بیماری شامل لرزش بی‌اختیار در دست، انگشتان دست و چانه، ریز شدن دست‌خط، کاهش حس بویایی، اختلال خواب و بدخوابی، مشکل در حرکت و راه رفتن و کاهش تعادل، احساس سفتی و کاهش انعطاف‌پذیری پاها، یبوست، کاهش تن صدا، سرگیجه و غش کردن است.
در مجموع می‌توان گفت این عارضه ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است که منجر به آسیب به سلول‌های عصبی می‌شود. این افراد به مرور از شرکت در اجتماع و فعالیت‌های اجتماعی سر باز می‌زنند و دچار افسردگی می‌شوند.

بر اساس گزارش روزنامه ایندیپندنت، معمولا علائم پارکینسون از ۵۰ سالگی نمایان می‌شود. البته ممکن است از هر ۲۰ بیمار مبتلا، علائم در یک نفر قبل از ۴۰ سالگی بروز کند. بر اساس بنیاد پارکینسون، مردان ۱.۵ برابر بیشتر تحت تاثیر این بیماری قرار دارند.

مطالعات جهانی از افزایش روزافزون این بیماری در میان جمعیت سالمند نشان دارد و گفته می شود در حال حاضر  ۴.۳ میلیون نفر مبتلا به پارکینسون در سراسر جهان هستند.
پیش بینی ها حاکی است که با توجه به افزایش جمعیت سالمند در جهان، آمار مبتلایان به پارکینسون به ۹ میلیون نفر خواهد رسید.

علل بروز پارکینسون به طور دقیق شناخته شده نیست اما محققان معتقدند که بیماری پارکینسون ممکن است نتیجه ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی باشد؛ بر این اساس گفته می شود که ژن ها در ارتباط با بروز پارکینسون هستند، اما هنوز به طور قطعی نقش توارث در بروز این بیماری تایید نشده است.

رئیس انجمن علوم اعصاب ایران چندی پیش به ایرنا گفته بود که  در کشورهای پیشرفته به جهت اینکه جمعیت سالمند آنها بسیار زیاد است، از سال های گذشته اقدامات زیرساختی برای پیشگیری از روند روبه رشد آلزایمر و پارکینسون آغاز شده است اما در ایران  هنوز جمعیت کشور جوان است و این بیماری ها در نظام سلامت کشور چندان مورد توجه نیست.

جغتایی تصریح کرده بود که لازم است دست اندرکاران این حوزه توجه داشته باشند که جمعیت ایران روبه سالمندی است و اقدامات پیشگیرانه در مورد بیماری های دوره سالمندی مانند آلزایمر و پارکینسون از هم اکنون باید آغاز شود تا از تحمیل هزینه های سنگین اجتماعی و اقتصادی بر جامعه در آینده جلوگیری شود.

وی به توانایی علوم عصب شناسی و دستاوردهای این علم اشاره کرد و بر این باور است که متخصصان و محققان علوم اعصاب ایرانی می تواند به کمک برنامه ریزان آیند و آنها را در زمینه بهبود این روند یاری رسانند.