عبارتهایی مانند «مرگ خودخواسته» یا تلطیف خودکشی خیانتی نابخشودنی به جامعه و افراد افسرده است
شفا آنلاین>سلامت>عبارتهایی مانند «مرگ خودخواسته» یا تلطیف خودکشی خیانتی نابخشودنی به جامعه و افراد افسرده است
فارغ از علت و زمینه های تصمیم «کیومرث پوراحمد» کارگردان محبوبی که برای بسیاری از ما با خلق «قصههای مجید» و «خواهران غریب» خاطرهساز بود و دوستش داشتیم، تلطیف خودکشی با تیترها و عبارت های فانتزی مثل «مرگ خودخواسته» خیانت به جامعه و خانوادههایی است که افراد افسرده و آماده پذیرش رفتارهای غیرمعقول را دارند. بعضی از پیجها، کانالها، هنرمندان، اینفلوئنسرها و حتی رسانهها بعد از این اتفاق تلخ، جوری تیتر زدند و تحلیل کردند که به نوعی از این عمل، تجلیل شد! اما چرا این قبحشکنی پر آسیب است و نباید از کنار آن به عنوان یک مسئله بیاهمیت گذشت؟
این مرگ اصلا خودخواسته نیست
ما از جزئیات فوت کیومرث پوراحمد عزیز اطلاعی نداریم اما به طور کلی نکته اصلیمان درباره نوع معرفی این اتفاق است که از واژه «
مرگ خودخواسته» در برخی از رسانهها و توسط بعضی از افراد استفاده شد، در حالی که این واژه به نوع دیگری از مرگ اشاره دارد. کلمه خودخواسته، نشان از انتخاب دارد. انتخاب آگاهانه با داشتن حق انتخاب و گزینههای مختلف تعریف میشود. اجبار شرایط یا بیماری و افسردگی، هرچه باشد قطعا «خودخواسته» نیست؛ اجبار است و فرد قربانی بهجای آن که دنبال تغییر شرایط، درمان و رفع افسردگی یا هر عامل دیگری باشد ، اجبار شرایط و مشکلات سلامت روان حق انتخاب را از وی سلب کرده است.
عاقبت ترسیم رمانتیک بودن این نوع مرگ
ستایش خودکشی فارغ از انگیزه انجام آن در جامعهای که خودکشی یکی از مشکلات بزرگ آن است، بسیار خطرناک است. همین دیروز یکی از مسئولان بهزیستی گفت که اورژانس اجتماعی به 7 میلیون نفر در سال 1401 مشاوره جلوگیری از خودکشی اعم از خدمات آموزش مستقیم، غیرمستقیم و آگاهسازی داده است (منبع خبر: تابناک). حال ترسیم رمانتیک مرگ یک هنرمند شناخته شده چه تاثیری روی این افراد دارد که مستعد پایان دادن به زندگی خود هستند؟ واضح است برخی افرادی که اختلالات روان پزشکی مانند افسردگی، اضطراب، وسواس و بعضی از انواع اختلال شخصیتی را دارند یا کسانی که از مواد مخدر استفاده میکنند، ممکن است زودتر و با محرکهای سادهتری به این نوع مرگ فکر کنند.
تحسین اشتباه تسلیم شدن
در این بین برخی گفتند تصمیم «پوراحمد» اعتراضی بوده به شرایط اجتماعی. اول آنکه دست نوشتهاش خطاب به خانوادهاش بوده و تا لحظه نوشته شدن این مطلب کسی از محتوای آن باخبر نیست. دوم آن که خودکشی تسلیم شدن در برابر شرایط است و یک اقدام قهرمانانه محسوب نمیشود بنابراین نیازی هم به تحسین شدن ندارد.
عواقب تلخ این تیترها و دلنوشتهها
کلمات وزن دارند، کلمات قدرت دارند، استفاده بی محابا و استفاده نادرست از آنها میتواند عواقب سنگینی داشته باشد. در این چند روز، برخی از رسانهها و بعضی افراد در شبکههای اجتماعی بدون توجه به تاثیرات ستایش خودکشی بهخصوص روی قشر نوجوان و جوان، متنها و تیترهایی منتشر کردند که نگرانکننده است. فراموش نکنیم که نوجوانها از بزرگان الگو میگیرند و فراموش نکنیم که چه چیزی را ستایش میکنیم. حواسمان باشد که گاهی یک جوان یا نوجوان با اختلالات روانشناختی یا افسردگی حاد مخاطب ماست و ممکن است با خواندن یک متن ساده، تصمیمی بگیرد که هیچ راه برگشتی وجود نداشته باشد.
در صورت فکر به خودکشی یا متوجه شدن از داشتن چنین افکاری در اطرافیانتان حتما با شماره ۱۲۳ اورژانس اجتماعی تماس بگیرید.دکتر مهدی سودآوری/ روان شناس و مدرس دانشگاه/ خراسان