چهارشنبه‌سوری یکی از جشن‌های ایرانی است که از غروب آخرین سه‌شنبه ماه اسفند تا پس از نیمه‌شب و تا آخرین روز چهارشنبه سال، برگزار می‌شود
شفاآنلاین>سلامت>چهارشنبه‌سوری یکی از جشن‌های ایرانی است که از غروب آخرین سه‌شنبه ماه اسفند تا پس از نیمه‌شب و تا آخرین روز چهارشنبه سال، برگزار می‌شود و برافروختن و پریدن از روی آتش مشخصه اصلی آن است، اما گاهی اوقات این جشن جان برخی افراد را می‌گیرد.
به گزارش شفاآنلاین: اتفاقا دکتر «سعید کریمی» معاون درمان وزارت بهداشت نیز با اشاره به اینکه چهارشنبه‌سوری سال گذشته ۱۹ فوتی و ۱۷۹ قطع عضوی داشته است، گفت: «از آغاز بهمن تا روز ۲۴ اسفند سال ۱۴۰۰ بالغ بر ۲۸۳۴ نفر آسیب دیدند که از این تعداد ۲۲۱۶ نفر در همان روز چهارشنبه‌سوری دچار آسیب‌دیدگی شدند. همچنین در طی مدت اول بهمن تا ۲۴ اسفند ۱۴۰۰، متاسفانه مجموعا ۱۹ نفر فوتی به دلیل حوادث مرتبط با چهارشنبه آخر سال داشتیم که از این تعداد ۹ نفر در همان روز فوت شدند.» وی تاکید کرد: «مجموعا در سال گذشته ۱۷۲ نفر به دلیل حوادث مربوط به چهارشنبه‌سوری دچار قطع عضو شدند که ۱۴۱ نفرشان در همان روز چهارشنبه‌سوری دچار این اتفاق شدند و ۸۹۰ نفر نیز دچار آسیب به چشم شدند. در عین حال متاسفانه ۹۴۹ نفر از عابرین پیاده در سال گذشته دچار آسیب شدند و همچنین ۳۰ نفر از پرسنل امدادی و انتظامی نیز دچار آسیب‌دیدگی‌های ناشی از حوادث چهارشنبه‌سوری سال گذشته شده بودند.» این در حالی است که به گفته دکتر «مصطفی ده‌مرده‌ای» رییس بیمارستان سوانح سوختگی شهیدمطهری این روزها نسبت به مدت مشابه در سال قبل (ایام نزدیک به چهارشنبه‌سوری) آمار مراجعان افزایش یافته است. تا سالیان قبل، پیش از فرارسیدن چهارشنبه‌سوری حدود ۱۰ مراجعه داشتیم که این آمار امسال رشد داشته است. در حوادث مرتبط با چهارشنبه‌سوری سال قبل میزان مراجعه به بیمارستان سوانح سوختگی شهیدمطهری حدود ۱۰۰ نفر بود که ۳۰ نفر هم بستری شدند. به همین دلیل دیروز وزیر بهداشت با هشدار نسبت به حوادث مرتبط با چهارشنبه آخر سال به‌ویژه صدمات جبران‌ناپذیر حوادث چشمی ناشی از انفجار مواد محترقه، در عین حال از آماده‌باش مراکز درمانی از جمله بیمارستان‌های تخصصی چشم و سوختگی خبر داده است. زیرا قطعا رعایت نکات ایمنی می‌تواند سبب کاهش این آمارها شود اما قبل از آن مردم و حاکمیت باید درباره برگزاری این مراسم به یک توافق برسند. در این سال‌ها، بارها گفته‌شده اگر چهارشنبه‌سوری به‌طور رسمی از طرف مسوولان پذیرفته شود با تهیه وسایل آتش‌بازی استاندارد و تامین امنیت می‌توان سبب کاهشی شدن آمار فوتی‌ها و مصدومان شد، یا حتی برخی معتقدند ایجاد محدودیت‌ها مانند مقاومت در برابر برگزاری یا نفی چنین مراسمی به نمونه‌های مختلف مانند اینکه بگوییم چهارشنبه‌سوری برخلاف دین و مذهب است، سبب‌شده اصالت آن از آتش روشن کردن به پرتاب و منفجر کردن وسایل آتش‌زا تغییر کند و به‌دنبال آن آمار موارد مصدوم و فوتی صعودی شود. دراین‌باره «محمدتقی فاضل‌میبدی» عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم گفت: «اینکه بخواهیم هر چیزی را مذهبی بدانیم فکر نادرستی است، بخشی از فرهنگ جامعه مربوط به سنت‌هایی است که دستاورد دینی نیستند، بلکه ممکن است دستاورد فرهنگ جامعه و عقاید دیرینه مردم باشند. هیچ‌وقت هم دین با این سنت‌ها درنمی‌افتد مگر اینکه براساس شرک و کفر باشد؛ مثلا دین با آتش‌پرستی درمی‌افتد ولی به آتش به‌عنوان یک نماد فکری بشر ایرادی نمی‌گیرد. چهارشنبه‌سوری نه نماد شرک و کفر است و نه نماد چیزی‌که با دین در تضاد باشد، جزو فرهنگ مردم و فرهنگ باستانی ایرانی است، بالاخره ایرانی‌ها برای چهارشنبه آخر سال احترام قائل بودند، لذا اگرچه خیلی از موارد دینی نیستند اما در تضاد با دین هم نیستند.» با این تفاسیر، به عقیده بسیاری از جامعه‌شناسان این آیین باستانی همچنان دارای نقاط قوت و کارکردهای مثبت برای جامعه است که نمی‌توان از آنها چشم‌پوشی کرد، بنابراین باید مراسم چهارشنبه‌سوری برگزار شود تا نشاط عمومی افزایش یابد اما نه در قالب آن چیزی که امروزه شاهد آن هستیم.
چهارشنبه‌سوری ایمن برگزار کنید
«امان‌الله قرایی‌مقدم» جامعه‌شناس معتقد است: چهارشنبه‌سوری با اینکه میراث ملی ما است اما باید در آرامش برگزار شود.
وی گفت: مراسم چهارشنبه‌سوری میراثی ملی و عاملی از عناصر سرمایه اجتماعی ایرانی‌هاست. یعنی همین عناصر بود که کشور را از هجوم بیگانگان در امان نگاه داشت و باعث حفظ فرهنگ ایران شد. با توجه به پیشینه تاریخی و برخورداری از رسم‌ها و سنت‌های زیادی همچون چهارشنبه‌سوری، نوروز و دیگر عیدهای مذهبی می‌توان باعث شادی و نشاط جامعه و جوانان شد و نباید با برداشت‌های غلط از کارکرد این خرده‌فرهنگ‌ها جلوگیری کرد، اما این آیین کهن در حال حاضر از حالت تاریخی بودن خود خارج شده و به صحنه جنگ تبدیل شده است. قرایی‌مقدم با بیان اینکه در حال حاضر شاهد هستیم که شادی چهارشنبه‌سوری با استفاده از ترقه و وسایل آتش‌زای خطرناک دچار تغییراتی شده که برای مردم خطر آفرین است و وحشت ایجاد می‌کند، افزود: از نظر جامعه‌شناسی اوقات فراغت، به دلیل استفاده اینکه تکنولوژی و ابزارهای گوناگون موجب شده است که ساعات اوقات فراغت در بین اینها بیشتر شود و انسان‌ها هم نیاز به شادی دارند، به همین دلیل در جهان جشن‌هایی برای گذران و غنی‌سازی اوقات فراغت در نظر گرفته شده است و حال سوال از منظر جامعه‌شناسی این است که برای این غنی‌سازی چه باید کرد؟ این در حالی است که بسیاری از خانواده‌ها نیز نگران آسیب دیدن فرزندان خود به دلیل استفاده از مواد محترقه و منفجره غیرمجاز و خطرناک هستند. بنابراین باید در این موضوع جوانان را آگاه کنیم تا به سمت و سوی مواد آتش‌زای غیرمجاز و خطرناک نروند.
این جامعه‌شناس با اشاره به اینکه جوانان پر از هیجان و انرژی هستند، تاکید کرد: وقتی جوانان ببینند که مقدمات و امکانات شاد شدن و گذران اوقات فراغت برایشان فراهم نشده است، خودشان دست به کار می‌شوند و به عنوان مثال، اتفاقاتی مانند حوادث آتش‌سوزی‌ها و انفجارهایی در چهارشنبه‌سوری رخ می‌دهد که با فوت افراد و قطعی دست‌و‌پا و کوری‌چشم مواجه می‌شویم. وی افزود: همچنین فروشندگان غیرقانونی این لوازم باید پاسخگو باشند و برخورد لازم با آنها شود. البته طی سال‌های گذشته مسوولان انتظامی و امنیتی با فروشندگان آن برخورد لازم را کردند. همچنین بارها در رسانه‌ها از پرهیز استفاده از این مواد خطرناک تاکید داشتند و از طریق تبلیغات و هشدارهای مکرر، به افراد توصیه می‌کنند که در این روز، از مصرف این مواد خودداری و جشن‌های خود را با رعایت اصول بهداشتی و امنیتی برگزار کنند. با این حال کنترل برخی جوانان و نوجوانان به عهده والدین آنها است، زیرا متاسفانه در بعضی مواقع خسارت‌های جبران‌ناپذیری بر جوانان تحمیل می‌شود. این جامعه‌شناس با بیان اینکه باید امکاناتی را فراهم کرد تا این جشن‌ها برگزار شود، اظهار کرد: یکی از دلایل گرایش جوانان به خشونت محرومیت‌هایی است که از طرف خانواده یا حتی جامعه به جوانان القا شده است که این محرومیت‌ها و سختگیری‌ها باعث انحراف این مراسم و استفاده خطرناک و بدون ایمنی از وسایل غیرمجاز آتش‌زا شده است. بنابراین بهتر است مسوولان مکان‌هایی را در نظر بگیرند تا این جشن در نقاط مختلف کشور در شرایط امنیتی کامل و بی‌خطر برگزار شود و جوانان و نوجوانان شادی سالم را هر چه بیشتر تجربه کنند، چرا که برگزاری این مراسم‌ها می‌تواند شادی عمومی را افزایش دهد.
او ادامه داد: اگر این سنت ملی به صورت صحیح مدیریت شود بسیاری از آسیب‌های اجتماعی کاهش پیدا می‌کند، برای نمونه شهرداری می‌تواند با جمع‌آوری شاخه‌های حرص‌شده درختان که هر ساله انجام می‌شود از آنها در شب‌های چهارشنبه‌سوری استفاده کند؛ یعنی چوب این درختان را با قیمت‌های مناسب به مردم بفروشد تا به جای مواد منفجره و ترقه‌های خطرناک، در میدان‌های شهر برای روشن کردن آتش و مراسم چهارشنبه‌سوری استفاده شود و از یک طرف خطرهای ناشی از مواد منفجره کاهش پیدا کند و از طرف دیگر باعث شادی و نشاط جوانان شود. این امر می‌تواند بسیاری از ناهنجاری‌ها و آسیب‌های دیگر در جامعه را کاهش دهد.
«حسن‌بیگی» سرپرستار بخش سوختگی بیمارستان ۱۵ خرداد دانشگاه علوم‌پزشکی شهیدبهشتی با اشاره به برخی اقدامات اشتباه در مواجهه با مصدومیت ناشی از سوختگی، گفت: در زمان بروز سوختگی خصوصا در سوختگی‌های درجه دو و بالاتر اقدام اولیه رساندن مصدوم به مرکز درمانی است. اگر پوست‌تان دچار سوختگی و در ادامه تاول‌زدگی شد، به هیچ عنوان اقدام به قیچی کردن یا ترکاندن تاول نکنید، تاول‌های ناشی از سوختگی‌های شدید تنها در مراکز درمانی و با تیغ‌های مخصوص تخلیه می‌شوند.
سرپرستار بخش سوختگی بیمارستان ۱۵خرداد به اقدامات اولیه در مواجهه با سوختگی‌ها اشاره کرد و افزود: در ساعات اولیه بروز سوختگی متوقف کردن روند سوختگی (مثل خاموش کردن آتش یا قطع روند جریان الکتریکی)، خنک کردن پوست، جدا کردن لباس و زیورآلات از بدن و نهایتا انتقال مصدوم به مراکز درمانی چهار اقدام ضروری و مهم در سوختگی‌هاست. وی ادامه داد: در سوختگی‌ها با مواد شیمیایی باید در گام اول روند سوختگی را متوقف و مواد شیمیایی که روی بدن و لباس ریخته شده را جدا کنید. اگر مواد شیمیایی روی لباس مصدوم ریخت، هرگز لباس را از تن فرد آسیب‌دیده جدا نکنید، چرا که ممکن است به سر و صورت فرد نیز آسیب برساند. در این موارد با یک قیچی یا شی تیز لباس را پاره و از تن خارج کنید، سپس به مدت حداقل ۲۰ دقیقه با آب معمولی و پرفشار پوست فرد را شست‌وشو دهید. در مرحله اول، ماده سوزاننده پودری را از روی لباس یا سطح پاک کنید و سپس سطح آسیب‌دیده را با آب فراوان با دمای حداقل ۱۵ درجه سانتیگراد شست‌وشو دهید.
وی درباره مهم‌ترین اقدامات برای فردی که با آتش دچار سوختگی شده، گفت: فردی که لباس و بدن او دچار سوختگی شده باشد، اگر در حال دویدن یا راه رفتن بود، فورا او را متوقف کنید و روی زمین بخوابانید. از غلتاندن مصدوم بر زمین جلوگیری کنید، چراکه باعث می‌شود قسمت‌های سالم پوست فرد هم آسیب ببیند
.
سرپرستار بخش سوختگی بیمارستان ۱۵ خرداد با اشاره به موارد ممنوعیت استفاده از آب در سوختگی‌ها، گفت: در سوختگی‌ها در سه وضعیت استفاده از آب ممنوع است؛ مواردی که آسیب در سطح وسیع به پوست وارد شده، مواردی که بدن مصدوم به شدت دچار کاهش درجه دما شده و خنک کردن بدن باعث وخیم‌تر شدن شرایط می‌شود و در شرایطی که سوختگی به سایر اعضا و جوارح فرد آسیب رسانده؛ مثلا در حوادث رانندگی که فرد دچار سانحه و همزمان سوختگی شده و ممکن است شکستگی باز داشته باشد مجاز به خنک کردن پوست با آب نیستیم.وی درباره سوختگی و آتش‌سوزی با بنزین نیز هشدار داد: در مرحله اول مهار آتش، به هیچ عنوان آب را مستقیم روی موضع نریزید، چراکه می‌تواند باعث شعله‌ورتر شدن آتش شود. در این موارد باید مصدوم را در پتوی خیس کاملا محصور (مراقب باشید در حین این عمل سر و صورت مصدوم و راه‌های تنفسی او باز باشد) و بعد از مهار کامل آتش برای خنک کردن پوست مصدوم از آب استفاده کنید.
نظرشما
آخرین اخبار