فریب «نتیجه فوری» را نخورید

شفاآنلاین>سلامت>بازار تبلیغات کاذب بسته‌های چاقی و لاغری، ترک اعتیاد، آموزش زبان و درآمدهای میلیاردی در آخرین‌ماه سال داغ‌تر شده است
فضای مجازی باز هم پر شده از پکیج‌های تبلیغاتی برای کسب موفقیت‌هایی با نتیجه فوری که نه نیاز به زمان دارد و نه نیاز به تلاش. البته که عادت کسب «نتیجه فوری» همیشه در جامعه ایرانی وجود داشته، اما در آخرین‌ماه سال بیشتر می‌شود و به‌گفته کورش محمدی، رئیس انجمن آسیب‌شناسی اجتماعی «هر سال اشکال جدیدی از این بازارها با رفتارهای جدید را شاهد هستیم.» ایرانی‌ها همیشه عجله دارند و رسم جاافتاده‌ای است که تمام کارهای یک‌سال مانده‌شان را در همین یک‌ماه اسفند سروسامان دهند، همین مسئله‌ هم باعث می‌شود تبلیغات کاذب نتیجه فوری را باور کنند و برایش هزینه هم بپردازند. جامعه‌شناسان معتقدند جوامع درگیر با مشکلات اقتصادی و اجتماعی بیشتر درگیر چنین شرایطی هستند. رئیس انجمن آسیب‌شناسی اجتماعی هم در این‌باره به نکته جالبی اشاره می‌کند و می‌گوید: «در کشور ما که به لحاظ تاریخی یک جامعه به‌شدت هیجان‌مدار است، انتظار پذیرش و قبول چنین تبلیغات کاذبی بیشتر وجود دارد.»
این در حالی است که رسیدن به موفقیت از‌مسیرهای کوتاه‌تر با نتیجه فوری، تنبلی، بی‌تحرکی، کوته‌فکری، کم‌حوصلگی، یاس و ناامیدی را در جامعه تقویت کرده، آن هم درحالی‌که هیچ‌یک از این تبلیغات نه‌تنها نتیجه‌بخش نیستند بلکه تأثیرات بسیار مخربی هم بر زندگی شخصی و حتی کسب‌وکارها گذاشته‌اند.

صف شلوغ دنبال‌کنندگان تبلیغات نتیجه فوری
آخرین پست یکی از صفحات اینستاگرام «درآمد میلیاردی با ما» را نشان می‌دهد که در ادامه توضیح داده‌اند روش‌های مختلف کسب چنین درآمدی را در ازای فروش یک بسته 800هزار تومانی برای مخاطبان‌شان ارائه می‌کنند. پشتیبانی 24ساعته هم دارند و سؤالات را هم در دایرکت پاسخ می‌دهند. صفحه دیگری باز می‌شود که 13هزار دنبال‌کننده دارد و مربوط به آموزش زبان آلمانی و انگلیسی است. مدعی آموزش مکالمات روزمره برای سفر در 30روز هستند و پیشنهاد کرده‌اند که در کلاس‌های آنلاین با معلم خصوصی در همین چند روز باقیمانده تا پایان سال شرکت کنید. هزینه هر ساعت شرکت در این کلاس‌ها هم 250هزارتومان است و حداقل زمان ثبت‌نام هم باید 18ساعت باشد. اما نه تعیین سطح زبان می‌کنند و نه در پایان خروجی‌ای برای میزان سنجش یادگیری درنظر می‌گیرند. آگهی دیگری هم از برگزاری ورک‌شاپ‌هایی برای دستیابی به ثروت و موفقیت در 1402منتشر شده است، هم آنلاین و هم حضوری. «با رژیم نظامی هر هفته 4کیلو و تا عید 15کیلو لاغر شوید» این هم متن یکی دیگر از آگهی‌های منتشر شده برای کاهش وزن تا پایان نوروز است، برنامه‌هایشان هم هر هفته تغییر می‌کند و به ازای هر پکیج جدید 500هزار تومان می‌گیرند. حالا استوری برخی صفحات پرمخاطب اینستاگرام هم پرشده از همین آگهی‌ها که نرخ انتشار آگهی‌ در صفحات‌شات از 500هزار تومان شروع می‌شود و به چند میلیون تومان هم می‌رسد.
به‌گفته کورش محمدی، رئیس انجمن آسیب‌شناسی اجتماعی، چنین مواردی ریشه عمیق در جامعه ایرانی دارد و تاریخچه آن مربوط به چند سال پیش نیست: «چیزی که در همه جای دنیا به‌ویژه در کشورهای پیشرفته و توسعه‌یافته وجود دارد این است که این جوامع سعی می‌کنند مردم را از فضای هیجانی دور کنند و روش‌ها و سبک زندگی آنها مسئله‌مدار پیش می‌رود. اما کشورهایی هم هستند که نتوانسته‌اند مدیریت و تعادل در این‌باره ایجاد کنند و کشور ما چنین شرایطی دارد. البته به لحاظ تاریخی جامعه ایرانی به‌شدت هیجان‌مدار است و سیر تاریخی نشان‌داده که این هیجان‌مداری به‌تدریج گسترش پیدا و رفتارهای مردم از همین فضا تبعیت می‌کند که نسل به نسل در بین خانواده‌ها توزیع شده و به جوان‌ترها هم رسیده است.» او با بیان اینکه چنین شرایطی باعث شده بازار فالگیرها و رمال‌ها از مطب متخصصان و کارشناسان داغ‌تر باشد و فضای مجازی برای اقدامات ناشدنی پرمشتری، ادامه می‌دهد: «شما میزان دنبال‌کنندگان این صفحات و کسانی که وعده رسیدن به نتیجه‌های فوری می‌دهند را که بررسی کنید می‌بینید که چه میزان قابل‌توجهی است و این نشان می‌دهد که رفتارهای هیجانی زودبازده و کوتاه‌مدت در جامعه همچنان وجود دارد.»
محمدی به آسیب‌های چنین فرهنگی در جامعه اشاره می‌کند و می‌گوید: «همین حالا بالای 60درصد طلاق‌ها در کشور در 5سال اول رخ می‌دهد و بخش زیادی از خانواده‌ها هم طلاق عاطفی دارند. این اتفاقات هم طبیعتا ریشه هیجانی دارد و افراد برای انتخاب‌هایشان ارزش منطقی، پژوهشگرانه، تحقیق و باورپذیری بر مبنای به نتیجه رسیدن و بررسی‌های میدانی را باور ندارند و احساسی عمل و تصمیم‌گیری می‌کنند.»

سوءاستفاده با تبلیغات کاذب
«سوءاستفاده از جامعه هیجانی به‌مراتب بیشتر است، بنابراین بازار چنین تبلیغات کاذبی همیشه داغ است.» محمدی با بیان این مطلب درباره آسیب‌های تقویت حصول نتایج فوری در میان مردم بیان می‌کند: «در کشورهای توسعه‌یافته هیچ‌کسی نمی‌تواند چنین کاسبی‌هایی داشته باشد که درآمد میلیاردی در مدت کوتاه برای افراد ایجاد کند. این افراد در این کشورها موفق نیستند چون افراد به‌دلیل تفکر و تعقل به راحتی تحت‌تأثیر قرار نمی‌گیرند. اما در کشور ما سوءاستفاده از افراد صورت می‌گیرد که نه‌تنها نتیجه‌ای ندارد بلکه ناامیدی و یاس را در آنها رقم می‌زند. این افراد مردم را از محوریت تعلق، تعمق و منطق جدا می‌کنند و به سود خودشان می‌رسند.»‌
 او معتقد است در این‌باره نمی‌توان ایرادی به مردم و جوانان گرفت، بلکه انتقاد جدی به سیستم تربیتی کشور  است و باید این سؤال مطرح شود که چه کاری برای تعلیم و تربیت افراد در این حوزه کرده‌اند: «کسی پاسخگو نیست که چرا میزان افراد تحصیلکرده در کشور ما که دچار اعتیاد و آسیب‌های اجتماعی می‌شوند، این میزان زیاد است؟ ما نیاز به تحول و تغییرات اساسی در نظام تعلیم و تربیت‌مان داریم. با این شکل از تعلیم و تربیت، نباید انتظار رفع مشکلات این‌چنین در میان مردم داشت.»‌  این کارشناس اجتماعی تأکید می‌کند: «رفتارهای هیجانی بسیار مخرب است و تا زمانی که تغییر صورت نگیرد، اشکال جدیدی از این بازارها نه‌تنها در روزهای پایانی بلکه در تمام سال شکل می‌گیرد و رفتارهای جدیدی را هم شاهد خواهیم بود؛ چیزی که همیشه با آن روبه‌رو بوده‌ایم و تا ریشه‌ای حل نشود اتفاقی نخواهد افتاد.»

مکث
5ویژگی دنبال‌کنندگان نتیجه فوری
مردم این روزها بیشتر با مقوله عجول بودن و کسب نتیجه فوری درگیر شده‌اند و این وضعیت جنسیت‌ و رده‌های سنی مختلف را تحت‌تأثیر خود قرار داده. مشکل اصلی هم اینجاست که کودکان و نوجوانان هم درگیر این موضوع شده‌اند و بی‌هدفی و بی‌هویتی نسل جوان را شاهد هستیم. این نکته را سعیده مصطفوی، روانشناس بالینی می‌گوید و ادامه می‌دهد: «افراد می‌خواهند خیلی سریع و بدون هیچ تلاشی به موفقیت‌های کلان برسند که این از دیدگاه روانشناسی رد شده و موفقیت ناشی از آن هم نمی‌تواند ادامه‌دار یا دائمی باشد. سؤالی که این افراد باید از خود بپرسند این است که آیا عجله در کار‌ها در نهایت می‌تواند نتیجه خوبی داشته باشد و ماندگار و تضمین‌کننده باقی بماند یا خیر؟» او همچنین تأکید می‌کند: «از پیامد‌‌های مخرب این مسئله این است که چنین افرادی صبور نیستند، کوته‌فکر و بسیار کم حوصله هستند، آینده‌نگری ندارند و اکثرا آینده خود را از دست می‌دهند، به همین علت می‌توان سندروم نتیجه فوری را برای جامعه و بستر زندگی افراد خطرناک نامید و فرد مبتلا می‌تواند در جریان این اتفاقات هم به‌خودش و هم به دیگر افراد جامعه آسیب جدی برساند. این افراد ویژگی‌ بارزی ازجمله تنبلی دارند و اعتقادی به سخت‌کوشی ندارند، خیلی سریع تحت‌تأثیر تبلیغات مختلف قرار می‌گیرند، از داشتن برنامه در زندگی خود گریزان هستند. دامنه اطلاعاتی آنها هم عمقی ندارد و مثل دریایی هستند که عمق آن کمتر از یک میلی‌متر است.»‌ مصطفوی توصیه می‌کند این افراد برای خود‌‌درمانی و رهایی از آسیب نتیجه فوری نظم داشته و اهداف کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت برای خود درنظر بگیرند. آنها باید یک برنامه کامل و دقیق برای زندگی خود داشته باشند و خود را در انجام موارد برنامه‌ریزی موظف بدانند.

مکث
2 آسیب تبلیغات نتیجه فوری
 کوتاه‌شدن افق فکری و چشم‌انداز: افراد با این دیدگاه، سراغ کارهایی می‌روند که نتیجه و دستاورد زودهنگامی داشته باشد و به همین دلیل هیچ‌گاه کارهای بزرگ را شروع نمی‌کنند.
دلسردی و رهاکردن در میانه راه: افراد با این تفکر که خیلی زود می‌توانند مهارتی را یاد بگیرند، اما در نهایت به آن دست پیدا نمی‌کنند از ادامه دادن مسیرشان، دلسرد و ناامید می‌شوند.