میزان تولدهای 10 ماه امسال در مقایسه با سال گذشته، 4.7 درصد کاهش یافته است. از سوی دیگر، اگرچه آمار 10 ماهه بلندمدت در دسترس و قابل مقایسه نیست
شفاآنلاین>سلامت> حتی تصویب و اجرای قانون جوانی جمعیت هم هنوز نتوانسته است روند نزولی فرزندآوری در کشور را متوقف کند؛به گزارش شفاآنلاین: قانونی که اگرچه باید به آن زمانی کافی داد اما اجرای فقط 35 درصدی آن در اولین سال و پیشنهاد کاهش 37.5 درصد بودجه آن برای دومین سال، به خوبی نوع نگاه و باور مسئولان به آن را نشان می‌دهد و تاثیرش در باور جامعه و خانواده‌ها هم واضح است.
کمترین میزان در یک دهه اخیر
بررسی آمارهای 10 ماهه سازمان ثبت احوال کشور، از تولد 893 هزار و 786 کودک تا پایان دی‌ماه 1401 خبر می‌دهد که طبق گزارش «نود اقتصادی» و بررسی آن با سال‌های گذشته مشخص می‌شود که: میزان تولدهای 10 ماه امسال در مقایسه با سال گذشته، 4.7 درصد کاهش یافته است. از سوی دیگر، اگرچه آمار 10 ماهه بلندمدت در دسترس و قابل مقایسه نیست اما طبق آمارهای 9 ماهه مربوط به 1390 تا 1401، میزان تولدها در 9 ماه ابتدایی 1401 از میزان آن در مدت مشابه تمامی سال‌های یک دهه اخیر کمتر شده است.
البته تحلیل‌های جمعیتی و نظارت کارشناسان، یک واقعیت را هم در این باره نشان می‌دهد که نباید نادیده‌اش گرفت: «با توجه به هرم سنی کشور، میانگین سن ازدواج و متوسط زمان فرزندآوری، کاهش تعداد موالید طی یک دهه گذشته خیلی نگران‌کننده نیست اما تبدیل شدن آن به یک روند، که اکنون با آن مواجه‌ایم، نگران‌کننده است».
آن‌چه تصور می‌شد می‌تواند از این نگرانی بکاهد، تصویب قانون «حمایت از خانواده و جوانی جمعیت» در مجلس و ابلاغ آن در 24 آبان ماه سال گذشته بود. دلیل این امیدواری هم حمایت‌های خوب دیده شده در این قانون بود، از جمله: اعطای تسهیلات قرض‌الحسنه برای تولد فرزند اول تا پنجم، تامین زمین یا واحد مسکونی، معافیت‌های مالیاتی، فروش بدون نوبت خودرو به مادران پس از تولد فرزند دوم، تسهیلات ویژه برای والدین چندقلوها، افزایش سنوات خدمات مادران به ازای تعداد فرزند و... .
فقط 35 درصد اجرا شد
با این حال، خطای غیرقابل انکار، کم‌توجهی به اجرای این قانون است؛ واقعیتی که گزارش آبان مجلس هم آن را تایید کرد و عملکرد ضعیف 10 دستگاه مرتبط با این قانون را هشدار داد. فاطمه محمدبیگی رئیس فراکسیون جمعیت مجلس هم ۱۶ بهمن در توئیتی نوشت:«متاسفانه با عدم حمایت سازمان برنامه و بودجه، تنها بخشی از بودجه مصوب قانون تحقق یافت؛ بخشی از مسئولان هم در این خصوص عملکرد ضعیفی داشتند و در کل حدود ۳۵ درصد قانون اجرایی شد».
عجیب‌تر این‌که، در لایحه بودجه1402 هم انتظارها برای حمایت جدی دولت از قانون جوانی جمعیت برآورده نشد. طبق گزارش فارس، «اعتبارات ردیف‌های متفرقه لایحه بودجه ۱۴۰۲، برای اجرای قانون حمایت از خانواده جوانی جمعیت، فقط ۷۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار پیش‌بینی شده که نسبت به سال اول، ۵/۳۷درصد کاهش را نشان می‌دهد».
محمد بیگی درباره این کاهش بودجه هم واکنش تند و تیزی داشته: «آقایان دولت، آقایان برنامه و بودجه، آقایان و خانم‌های مسئول، صدای خردکننده فرونشست جمعیت را می‌شنوید؟!
گسل بحران جمعیت هر سال بزرگ‌تر می‌شود و بودجه مقابله با آن کم! در لبه سیاهچاله جمعیتی ایستاده‌ایم و کوچک‌ترین خطا یعنی سقوط در دره‌ای که معلوم نیست می‌توان از آن رهایی یافت یا نه؟» البته کمیسیون تلفیق برای ترمیم بودجه‌های این قانون دست به کار شده اما این، همه آن‌چه لازم است، نیست.
فرهنگ سازی و ایجاد امید به آینده، در کنار حمایت مالی
درباره چرایی شرایط جمعیتی و کم‌توجهی مسئولان به اجرای قانون مربوط به آن، با کارشناسی صحبت می‌کنم که او هم نگران مواجهه با ایران سالمند است و توصیه‌هایی دارد اما به دلیل داشتن چندین سال سابقه مدیریتی در وزارت بهداشت، ترجیح می‌دهد بدون ذکر نام با ما گفت‌وگو کند. آن‌چه در ادامه می‌خوانید، مهم‌ترین نکات گفت‌وگوی ما با اوست:
* برای ارزیابی اثرگذاری قانون جوانی جمعیت باید حدود سه سال به آن فرصت داد؛ اما واقعیت این است که برای فرزندآوری، فقط نمی‌شود روی مسائل مادی مثل ثبت نام بدون نوبت خودرو مانور داد. قطعا مسائل مادی بسیار مهم است اما بیشتر از آن، باید روی مسائل فرهنگی و ایجاد امید به آینده در جامعه کار می‌کردیم.
* مسائل اعتقادی و مذهبی اهمیت بالایی دارد اما این‌که همواره تلاش شده برای فرزندآوری روی این مسئله تمرکز شود، کار درستی نیست، به این دلیل که چه بخواهیم، چه نخواهیم، این دلایل برای بخشی از جامعه ایجاد انگیزه نمی‌کند؛ در حالی که به دلیل اهمیت موضوع جمعیت، باید همه سلایق را قانع و همراه کرد.
* مردم ما باید به این باور برسند که فرزندآوری، نه به این‌که چه کسی رئیس جمهور است ربط دارد، نه به این‌که چه کسی نماینده مجلس است. مهم این است که آینده ایران و سالمندشدن کشور را ببینیم و تصور کنیم که 30 سال دیگر، 30 درصد جمعیت کشور ما سالمند خواهند بود که ما را با مشکلات متعدد در همه حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، سلامت و... مواجه خواهد کرد.خراسان
نظرشما
آخرین اخبار