حمله به سفارت آذربایجان در ایران، روابط شکننده میان تهران و باکو را بهصورت جدی وارد مرحله تازهای کرد.
شفاآنلاین>سلامت>حمله به سفارت آذربایجان در ایران، روابط شکننده میان تهران و باکو را بهصورت جدی وارد مرحله تازهای کرد.
به گزارش شفاآنلاین:ماجرا از صبح روز جمعه آغاز شد. زمانی که فردی مسلح به سفارت آذربایجان در تهران حمله کرد و بر اثر آن اورخان عسگروف، رییس سرویس امنیتی سفارت جمهوری آذربایجان در تهران، کشته شد و دو نفر دیگر از کارکنان این سفارت مجروح شدند. ضارب به سرعت توسط پلیس ایران بازداشت شد و دولت جمهوری اسلامی نیز بهشدت این حادثه را محکوم کرد. تهران همچنین اعلام کرد که موضوع با اولویت و حساسیت بالایی در حال بررسی است. آن هم در حالی که در همان دقایق ابتدایی پس از انتشار نخستین اخبار این حمله، سخنگوی وزارت خارجه ایران ضمن محکوم کردن اقدام مسلحانه، با دولت و ملت آذربایجان ابراز همدردی کرد و تسلیت گفت و بیان کرد با دستور ویژه مقامات سیاسی و امنیتی کشور، موضوع با اولویت و حساسیت بالا در حال بررسی است تا ابعاد این اقدام و انگیزه ضارب مشخص شود.
همزمان آیخان حاجیزاده، سخنگوی وزارت امور خارجه آذربایجان در گفتوگویی با شبکه تیآرتی ترکیه گفت: «هر کشور مسوول تضمین امنیت سفیران در کشورش است. دولت باکو درصدد است تا در آیندهای نزدیک سفارت خود را در ایران تخلیه کند.» الهام علیاف، رییسجمهوری آذربایجان نیز در بیانیهای به این حمله واکنش نشان داد و نوشت: «ما خواستار بررسی فوری این اقدام تروریستی و مجازات تروریستها هستیم.» در همین رابطه وزارت امور خارجه آذربایجان سیدعباس موسوی، سفیر ایران در باکو در پی حمله مسلحانه به سفارت این کشور در ایران را احضار کرد. در واقع حساسیتها به این حمله مسلحانه که با انگیزه شخصی صورت گرفته از آنجا بیشتر میشود که نزدیک به دو سال است روابط ایران و آذربایجان فرازوفرودهای زیادی را پشت سر گذاشته و تحرکات آذربایجان در منطقه قفقاز و قرهباغ باعث شد ایران بههیچوجه حاضر به چشمپوشی از ۲۸ کیلومتر مرز مشترک خود با ارمنستان نباشد و این خط قرمز تهران است که اجازه تغییرات ژئوپلیتیک در منطقه قفقاز را به هیچ کشوری نمیدهد. بنابراین پس از حملات باکو به خاک ارمنستان و بحرانهای موجود در مساله کریدور ایران و ارمنستان، تقابل دو کشور شکل جدیتری به خود گرفت. با این حال باید دید چنین اقدامی از سوی یک فرد با انگیزه شخصی چه تاثیری بر روابط دو کشور در آینده خواهد گذاشت.
حال با در نظر گرفتن چنین پیشزمینهای حمله مسلحانه به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران قطعا حساسیت بالایی خواهد داشت؛ به گونهای که مقامات ایرانی در همان دقایق ابتدایی ضمن محکوم کردن این حادثه خواستار بررسی دقیق ابعاد این حادثه شدند. بهطوری که در همان ساعات اولیه پیگیریهای انتظامی و امنیتی آغاز شد و حسین امیرعبداللهیان و احمد وحیدی وزیران امور خارجه و داخله (کشور) ایران در یک جلسه فوری اهداف و انگیزه مهاجم مسلح را مورد بررسی قرار دادند. همچنین محمد جمشیدی معاون سیاسی ریاستجمهوری در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: «حادثه تلخ حمله به سفارت کشور برادر و همسایه جمهوری آذربایجان را محکوم میکنیم. آیتالله رییسی بلافاصله پس از شنیدن این خبر ناگوار دستور بررسی همهجانبه موضوع را صادر و مراتب تسلیت و همدردی خود را با دولت، ملت و بازماندگان دیپلمات جانباخته اعلام و برای مجروحان آرزوی شفای عاجل کردند.»
در همین رابطه قاضی محمد شهریاری سرپرست دادسرای امور جنایی تهران هم که بلافاصله با حضور در صحنه نسبتبه پیگیری حادثه رخداده حاضر شد، درباره جزئیات آن توضیح داده است: «ساعت ۸ صبح امروز (دیروز) یک دستگاه خودروی پراید با توقف مقابل سفارت جمهوری آذربایجان در تهران و پس از بهکارگیری سلاح، موفق به ورود به داخل ساختمان سفارت میشود. پس از حمله این فرد به سفارت یک فرد از جمهوری آذربایجان کشته شده و ۲ نفر مجروح میشوند.»
همچنین فرمانده پلیس تهران بزرگ نیز گفته، درباره ادعای رسانههای آذربایجانی باید گفت فردی با انگیزه شخصی برای آزاد کردن همسرش که مدعی بود در طبقه چهارم سفارت بوده، به آنجا حمله کرده است. بهگفته سردار رحیمی علت عدم حرکت پلیس دیپلماتیک به سمت مهاجم این بوده که این مامور پلیس دیپلماتیک که در کیوسک دیده میشود، مسلح نبوده، اما با دیدن کلاشنیکف در دست مهاجم و دستور ایست او که به نوعی تهدیدآمیز بوده، از جایش حرکت نکرده و بلافاصله با مرکز پلیس تماس گرفته است.
در ادامه تحقیقات این اقدام مسلحانه به سفارت آذربایجان در تهران، مرکز رسانه قوه قضاییه با اعلام نشانههای بیشتر از انگیزه شخصی فرد مهاجم به سفارت آذربایجان بیان کرد: بررسی سوابق متهم نشان میدهد متهم در ۲۹ فروردینماه ۱۴۰۱ شکایتی را مبنیبر مفقودی همسرش در ارومیه ثبت کرده است.
در اطلاعیه قوه قضاییه آمده است: «بلافاصله پس از وقوع حادثه قاضی محمد شهریاری سرپرست دادسرای جنایی تهران در محل حاضر شده و در نتیجه تحقیقات اولیه صورتگرفته انگیزه فرد مهاجم را کاملا شخصی اعلام کرد. در اظهارات اولیه متهم حادثه آمده بود که همسرش فروردین ماه امسال به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران مراجعه کرده و از آن پس به منزل مراجعه نکرده است. با مراجعات متعدد متهم به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران و عدم دریافت پاسخ مناسب از سوی مسوولان سفارت، متهم سرانجام تصمیم به حمله به سفارت میگیرد. بررسی سوابق متهم نشان میدهد متهم در ۲۹ فروردینماه ۱۴۰۱ شکایتی را مبنی بر مفقودی همسرش در ارومیه ثبت کرده است. همسر او اهل باکو بوده و این پرونده مفقودی پس از پیگیری و مشخص شدن اینکه همسر او به جمهوری آذربایجان بازگشته، در این موضوع خاص بسته میشود و پس از آن این فرد موضوع را از وزارت امور خارجه و سفارت جمهوری آذربایجان پیگیری میکرده است. ظاهرا ابتدای امسال، همسر فرد مهاجم با کمک دو نفر دیگر از اعضای خانوادهاش به جمهوری آذربایجان میرود و دیگر برنمیگردد.
واکنشهای بینالمللی به این حمله
آنچه اما از همان دقایق نخست پس از وقوع این حمله چشمگیر بود، موج گسترده واکنشهای داخلی و خارجی این حمله بود. تا جایی که مولود چاووشاوغلو وزیر امور خارجه ترکیه هم در توئیتی ضمن محکوم کردن این حمله نوشت که: «من حمله نابهکار به سفارت آذربایجان در تهران را محکوم میکنم. امیدوارم که خداوند برادر شهیدمان را مورد مرحمت قرار دهد. من به اقوام وی و همچنین مردم آذربایجان تسلیت میگویم و امیدوارم که مجروحان به سرعت بهبود پیدا کنند. آذربایجان هرگز تنها نیست.»
در ادامه واکنشها به حمله مسلحانه به سفارت باکو در تهران، ماریا زاخارووا سخنگوی وزارت خارجه روسیه هم در کانال تلگرامی خود با اشاره به اینکه جزئیات بیشتری در این زمینه خواهیم داشت، نوشت: «ما از حملهای دیگر به سفارت آذربایجان – که در آن یک مامور امنیتی جان باخت – شوکه شدهایم. ما به همتایان آذربایجانی تسلیت میگوییم و حمایت خود را ابراز میداریم.» همچنین سخنگوی وزارت امور خارجه اوکراین نیز با انتشار توئیتی در واکنش به حمله صبح دیروز به سفارت آذربایجان در تهران نوشت: «اوکراین قویا حمله امروز (روز جمعه) به سفارت آذربایجان در تهران- که باعث کشته شدن یکی از پرسنل امنیتی و مجروح شدن چندتن دیگر از آنها شد- را محکوم میکند. ما به عزیزان قربانی صمیمانه تسلیت میگوییم و بهبودی سریع را برای مجروحان آرزومندیم.» در همین رابطه دفتر کمیسیونر حقوقبشر آذربایجان در صفحه توئیتری خود نوشت: «ما قویا حمله تروریستی به سفارت آذربایجان در تهران را محکوم میکنیم و باور داریم مقامات مسوول این کشور (ایران) تمام تلاش خود را برای حسابرسی به عاملان این قضیه انجام خواهند داد.»
در ادامه واکنشهای بینالمللی به این حادثه روز گذشته رالف هورلمان سفیر آلمان در آذربایجان در توئیتی نوشت: «ما از خبر حمله مرگبار به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران شوکه شدهایم. ما همه اشکال خشونت را محکوم میکنیم. افکار و دعاهای ما با خانوادههای قربانیان است.» همچنین آن بویلون سفیر فرانسه در جمهوری آذربایجان، در رابطه با حمله به سفارت جمهوری آذربایجان در ایران، مطلبی در توئیتر منتشر کرد که در آن نوشته: «از حمله صبح امروز (روز جمعه) به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران عمیقا متأسفم. از طرف سفارت فرانسه صمیمانه تسلیت خود را به وزارت امور خارجه آذربایجان، همکاران و خانواده اورخان عسگروف ابراز میکنم.»
البته آنچه اینجا مورد اشاره قرار گرفت، صرفا واکنشهایی بود که تا زمان نگارش این گزارش در عصر روز جمعه روی خروجی خبرگزاریهای مختلف رفت و این در حالی است که هنوز موج گسترده این واکنشها فروننشسته است. هرچه بود اما این حمله که بهروشنی با انگیزههای شخصی و غیرسیاسی انجام گرفته، میتواند بر روابط شکننده تهران- باکو تاثیر منفی بگذارد. هرچند این تهدید احتمالی در صورتی که با رویکردی معقول از سوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی مدیریت شود، میتواند به فرصتی برای بهبود روابط دو کشور نیز تبدیل شود.جهان صنعت