از نیمه آذرماه مدارس تهران دوباره غیرحضوری یا در برخی شهرستان‌ها تعطیل شده‌اند، البته این بار نه به خاطر شیوع دوباره کرونا که به دلیل آلودگی هوا یا شدت بارش برف بوده است.
شفاآنلاین>سلامت>از نیمه آذرماه مدارس تهران دوباره غیرحضوری یا در برخی شهرستان‌ها تعطیل شده‌اند، البته این بار نه به خاطر شیوع دوباره کرونا که به دلیل آلودگی هوا یا شدت بارش برف بوده است.
به گزارش شفاآنلاین:وزیر آموزش‌و‌پرورش در این مدت بارها از عدم رضایت آموزش‌و‌پرورش از تعطیلی مدارس سخن گفته است. او گفته در جلسه‌ای که با رییس‌جمهوری داشتیم، با توجه به نیاز دانش‌آموزان به آموزش‌های حضوری و نیز حضور در مدرسه مقرر شد براساس میزان آلاینده‌های موجود در هوا و با توجه به مقطع تحصیلی دانش‌آموزان نسبت به تعطیلی مدارس بازنگری شود.
به گفته یوسف نوری در سال‌های گذشته مواردی بوده که تهران دومین شهر آلوده جهان بوده ولی مدارس تعطیل نبوده است. وزیر آموزش‌و‌پرورش حتی به این هم قانع نشده و با تاکید بر اینکه چرا در برخی کشورها مانند مکزیک و چین که آلودگی شدیدتری حتی با شاخص ۳۰۰ دارند، مدارس تعطیل نمی‌شود اما در کشور ما با بارش برف یا آلودگی با شاخص ۱۵۰ مدارس تعطیل می‌شوند.
وی در ادامه گفته با جو رسانه‌ای دشمن نباید کلاس‌های درس تعطیل شوند. در دوران کرونا القا کردند مدرسه‌ها تعطیل شود، در حالی که خودشان مدرسه‌هایشان باز بود هرچند بعضی وقت‌ها خود ما هم یک کارهایی می‌کنیم و خودتحریم‌هایی انجام می‌دهیم. همچنین نوری اعلام کرد قرار است در جلسه آتی هیات دولت پیشنهاد دهیم این شاخص‌های مرتبط با کیفیت را به تعلیق در بیاورند و تنها اگر جایی خطرآفرین است، مناطق محدود با رعایت ضوابط و مقررات آموزش را در قالب دیگری تداوم ببخشند.
این سخنان در حالی بیان شده است که با یک جست‌وجوی ساده در شبکه‌های مجازی متوجه می‌شوید، کشور چین هم طی سال‌های مختلف به دلیل آلودگی هوا با شاخص‌های متفاوت که عمدتا از ۲۰۰ به بالا بود مدارس را تعطیل یا فعالیت دانش‌آموزان را در حیاط مدرسه ممنوع کرده است. چرا که یکی از آسیب‌پذیرترین گروه‌های سنی در برابر آلودگی هوا، کودکان و خردسالان هستند که تخمین زده می‌شود در سال ۲۰۲۱، مرگ ۴۰ هزارکودک زیر پنج سال به طور مستقیم با آلودگی هوا مرتبط بوده است. بنابراین تعطیلی مدارس تنها مختص به ایران نیست و کشورهای دیگر همچون چین، هند، پاکستان، بنگلادش و غیره نیز از این سازوکار در مواقع بحرانی استفاده می‌کنند. البته به عقیده بسیاری از کارشناسان این حوزه، تعطیلی مدارس راهکار منطقی برای کاهش آلودگی هوا نیست اما استنشاق چنین هوایی معادل استعمال سه تا هفت نخ سیگار برای همه جمعیت در معرض آلودگی از جمله کودکان است. به همین دلیل «محمدمهدی میرزایی‌قمی» مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران هم معتقد است: «تعطیلی مدارس تنها برای حفظ سلامت مردم است و راهکاری برای کاهش آلودگی هوا نیست.»
ایمن‌سازی مدارس؛ اولویتی مهم در کشورهای توسعه‌یافته
در کشورهای توسعه‌یافته اما ایمن‌سازی مدارس در اولویت است. به عنوان نمونه در شیکاگو و لندن راهکارهای خلاقانه اتخاذ می‌شود. در این مناطق اگرچه مدارس نزدیک به خیابان‌های شلوغ و پرترافیک قرار گرفته که دانش‌آموزان را در معرض سطوح ناسالم آلودگی هوا قرار می‌دهند اما موانع گیاهی و درختان از دانش‌آموزان، معلمان و کارکنان مدارس حفاظت می‌کند. همان طور که اشاره شد، این مدارس با خطرات آلودگی ترافیکی بالایی روبه‌رو هستند و عبور روزانه ۲۰۰ هزار وسیله نقلیه، خطری جدی برای دانش‌آموزان است. همچنین بسیاری از مدارس دارای زمین‌های بازی، ایستگاه‌های اتوبوس یا سایر مناطق در فضای باز هستند که به طور مستقیم در مجاورت بزرگراه‌ها قرار می‌گیرند.
شناسایی مدارس ابتدایی در بدترین مناطق آلوده لندن و نیز محافظت از کودکان در برابر هوای سمی در این شهر به عنوان بخشی از برنامه‌های «صادق‌خان» شهردار لندن برای بهبود آلودگی مطرح است. بر پایه تحقیقی که دانشگاه «ساری» یک دانشگاه پژوهشی عمومی در گیلدفورد انگلستان انجام داده است، یکسری اقدامات ساده می‌تواند مواجهه با سموم را به نصف کاهش دهد. بر پایه یافته‌های آنها، نصب یک صفحه سبز در امتداد دیوار پیرامون مدرسه، نصب دستگاه‌های تصفیه هوا در کلاس‌های درس و سازماندهی طرح‌های خیابانی مدارس در ساعات تردد و رفت و آمد، کیفیت هوای کلاس‌ها و زمین‌های بازی آن را بهبود می‌بخشد.
محققان دریافته‌اند تصفیه‌کننده‌های هوا در کلاس‌های درس غلظت آلودگی داخلی را تا ۵۷ درصد و طرح ساماندهی خیابان‌های مدارس را که از تردد وسایل نقلیه موتوری مقابل مدارس در زمان شروع و پایان کلاس‌ها پیشگیری می‌کند، غلظت ذرات را تا ۳۶ درصد کاهش خواهد داد. صفحات سبز در محدوده مدرسه نیز برخی از خطرناک‌ترین سطوح ذرات معلق بیرون را که از خیابان‌ها می‌آید با توجه به شرایط بادی تا ۴۴ درصد کاهش می‌دهد.
همه نکاتی که در ارتباط با سلامت دانش‌آموزان و بهبود شرایط مدارس اشاره شد، تا حدی کودکان را در برابر آلاینده‌ها حفظ می‌کند اما راهکارهای موثر باید در سطوح کلان‌تر اجرایی شود. بنابراین لزوم تحقق هوای پاک و زدودن آلاینده‌ها از سطح شهرها گامی ضروری است.
بودجه ناکافی محیط‌زیست
البته در حالی سخن از ایمن‌سازی مدارس می‌شود که صدا و سیما با وجود اینکه درآمد بالایی از محل تبلیغات و سایر برنامه‌های اسپانسری و بازرگانی دارد اما هر ساله بودجه این سازمان بیشتر و بیشتر می‌شود. امسال دولت برای این مجموعه بیش از ۱۱ هزار میلیارد تومان تعیین کرده که بالغ بر ۳۰۰۰ هزار میلیارد تومان آن برای تولید محتواهای کیفی در قالب فیلم و سریال است. اما بودجه سازمان محیط‌زیست با رشد حدودا هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی نسبت به سال گذشته به عدد سه هزار و ۷۱۳ میلیارد تومان رسیده است؛ آن هم در سالی که چشم‌انداز نرخ تورم حاکی از تورم حدودا ۴۰ درصدی در کشور است؛ بنابراین به نظر می‌رسد که گویی بودجه این حوزه، هیچ تغییری نکرده است! آن هم در شرایطی که کشور دچار انواع بحران‌های زیست‌محیطی است و این بحران‌ها، بر تمام جنبه‌های زندگی انسانی، از تنفس گرفته تا خوراک و… تاثیر می‌گذارد. حتی در شرایطی که هر روز کار و آموزش کشور به دلیل آلودگی هوا به تعطیلی کشانده می‌شود، بودجه اجرای قانون هوای پاک، ۱۶۰میلیارد تومان است که در مقایسه با رقم مشابه پارسال دقیقا نصف شده است! بنابراین قاعدتا هیچ برنامه‌ای برای امین‌سازی محیط‌زیستی مدارس ندارند و با تعطیلی آن هم مخالف هستند!
پیگیری معلمان بیشتر شود
البته تعطیلی مدارس در صورت تداوم و طولانی‌شدن ممکن است پیامدهایی به بار آورد. اولین تاثیر آن می‌تواند افت تحصیلی دانش‌آموزان و کاهش درگیری تحصیلی آنها باشد. تعطیلات طولانی ممکن است ذهن و هوش و نشاط کودکان نسبت به مدرسه را کاهش دهد. همچنین این تعطیلات ممکن است والدینی را که هر دو شاغل هستند، با مشکلاتی مواجه کند. بنابراین هر‌چه مدارس پیگیرتر باشند درگیری تحصیلی دانش‌آموزان هم بیشتر می‌شود. «محمدمهدی کاظمی» معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش‌و‌پرورش ضمن هشدار درباره اُفت تحصیلی دانش‌آموزان درباره برگزاری کلاس جبرانی برای تعطیلات اخیر مدارس اظهار کرد: «تعطیلی مدارس و آموزش مجازی به هیچ عنوان مطلوب نیست و مورد رضایت وزارت آموزش‌و‌پرورش و خانواده دانش‌آموزان نبوده و همه نسبت به این وضعیت گلایه دارند چرا که آموزش مجازی در بهترین شرایط حداکثر ۶۰ درصد می‌تواند اثربخش باشد.» با این حال برخی خانواده‌ها اولویت را بر سلامت کودکان می‌گذارند.
افزایش مرگ و میر در کودکان
در کنار بحث تحصیل، موضوع مهم دیگر مربوط به سلامت کودکان است. این روزها شمار افراد مراجعه‌کننده سرپایی به ویژه طیف سنی کودکان به دلیل مشکلات و علائم تنفسی در برخی بیمارستان‌های سراسر کشور افزایش یافته است. البته برخی شهروندان از عوارض بد آلودگی بر سلامت کودکان خود خبر داده‌اند. در این زمینه مهم‌ترین عوارض شامل سردرد و سرگیجه، پرخاشگری و تنگی نفس بوده است که نشان از خطرات بالای آلودگی بر سلامت کودکان دارد. همچنین براساس مطالعات و تحقیقات ملی که نتایج آن حدود چندهفته پیش منتشر شد، مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا در ۲۷ شهر بزرگ کشور با جمعیتی حدود ۳۵ میلیون نفر در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹ به میزان ۸۷ درصد افزایش داشته که به‌طور تقریبی در طول یک سال، ۲ برابر بوده است.
دکتر «مسعود احتشام» متخصص ریه در این باره گفت: «آلودگی هوا آمار افراد دارای علائم تنفسی و ریوی را افزایش داده و روی مرگ و میر مؤثر بوده است. تنفس در چنین هوایی نه‌تنها در طولانی‌مدت باعث سرطان ریه در افراد می‌شود بلکه مشکلات قلبی و عروقی در گروه‌های سنی مختلف ایجاد می‌کند.» آلودگی هوا می‌تواند نحوه تکامل سیستم ایمنی کودکان را تحت تاثیر قرار دهد. سیستم ایمنی کودکان در برابر بیماری‌ها بسیار ضعیف است و بنابراین بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا به‌راحتی می‌تواند سیستم ایمنی آنها را هدف قرار دهد.
از سویی دکتر «محمد‌صادق حسن‌وند» رییس مرکز تحقیقات آلودگی هوا درباره روند افزایشی آلودگی هوا هشدار داد و گفت سالانه ۴۵ هزار مرگ ناشی از آلودگی هوا وجود دارد که در این میان هفت درصد مرده‌زایی است. بنابراین تعطیلی مدارس شاید منجر به افت تحصلی دانش‌آموزان شود، اما به عقیده برخی پزشکان حداقل جانشان محفوظ خواهد ماند، زیرا با توجه به شرایط کنونی عزم و اراده‌ای برای کنترل آلودگی هوا در کشور وجود ندارد. مسوولان منتظر باد و باران هستند که البته با باریدن آن نیز کشور به دلایل مختلف مانند کمبود گاز به طورکلی تعطیل می‌شود! بنابراین اینکه ایران بیشترین آمار تعطیلی را در بین کشورهای درگیر آلودگی هوا دارد، درست است اما در این میان باید مانند کشورهای توسعه یافته، ایمن‌سازی از مدارس آغاز شود که به‌کارگیری دستگاه‌های تهویه هوا در کلاس، کاشت درختان و پوشش گیاهی در اطراف مدرسه، ساماندهی ساعات تردد متناسب با فعالیت مدارس در این زمینه اثرگذار است. در این میان انتظار می‌رود مسوولان از روند ایمن‌سازی مدارس گرفته تا اقدامات کاهنده آلودگی هوا در سطح کلان شهرها از تجارب کشورهای فرانسه، آلمان، انگلیس، فنلاند، دانمارک و سوییس و نیز مکزیک به عنوان موفق‌ترین کشور در کنترل آلودگی هوا طی سه‌دهه اخیر استفاده کنند. وگرنه حضور کودکان در فضای بازی که شاخص آلودگی هوا بیش از ۱۵۰ است، بسیار خطرناک است.جهان صنعت
نظرشما
آخرین اخبار