شفاآنلاین>سلامت>با توجه به آمار بالای بیمارستانهای فرسوده در کشور به نظر میرسد وقت آن فرا رسیده است که دولت چارهای برای افزایش بودجه عمرانی به ویژه در بخش مقاومسازی بیمارستانها بیندیشد و منابع پایداری را برای تحقق این مهم ایجاد کند
شفاآنلاین>سلامت>بیمارستانهای ایران به دلیل پیری و فرسودگی در بستر بیماری هستند، برخی از آنان به حدی فرسودهاند که به اعتقاد کارشناسان، حتی ارزش بازسازی هم ندارند و بازسازی آنان مقرون به صرفه نیست.
به گزارش شفاآنلاین: آن طور که مقامات وزارت بهداشت تائید میکنند، نزدیک به یک سوم از بیمارستانهای کشور فرسوده هستند و درصورت وقوع حادثه هیچ مقاومتی ندارند.همین دیروز،مدیرکل منابع فیزیکی وزارت بهداشت از فرسودگی ۷۰ درصد ساختمانهای درمانی یا همان بیمارستان، در کشور خبر داد. امیر ساکی گفته است بیش از ۹۰ درصد بیمارستانهای فرسوده امکان مقاومسازی نداشته و به عبارتی مقاومسازی آنها توجیهپذیر نیست و بنابراین این بیمارستانها باید جایگزین شوند.بازسازی بیمارستانهای فرسوده یا ساخت بیمارستان جدید، نیازمند تامین اعتبار کافی است، اعتباری که بودجه جوابگوی آن نیست.
جدای از سازه فیزیکی مراکز درمانی، بسیاری از تختهای بیمارستانی در سراسر کشور فرسوده هستند و با در برخی موارد حتی کمبود وجود دارد. بر اساس آمار موجود حدود ۵۰ هزار تخت بیمارستانی در کشور فرسوده هستند و منابعی که برای توسعه بیمارستانها و افزایش تعداد تخت های بیمارستانی تعریف شده جوابگوی این نیاز نیست. آن گونه ساکی گفته برای جایگزین کردن ۵۰ هزار تخت فرسوده فعلی بیش از ۱۵۰ هزار میلیارد تومان هزینه دارد و در سال حداقل باید ۳۰ هزار میلیارد تومان تامین شود تا در یک برنامه پنجساله بیمارستانها جایگزین شوند.لازم به ذکر است سرانه تخت بیمارستانی ایران به ازای هر هزار نفر ۱.۶ است اما این عدد در ترکیه ۲.۸ است. این فاصله با کشورهای اروپایی بیشتر هم است. برای مثال در بیشتر کشورهای اروپایی سرانه تخت بیمارستانی ۴.۵ است. همچنین این عدد در کشوری همچون ژاپن به ۱۰-۱۲ تخت به ازای هر هزار نفر میرسد.
مشکلات ایمنی در بیمارستانهای کشور
علاوه بر کمبود تخت و فرسودگی سازههای بیمارستانی موضوع ایمنی بیمارستانها نیز یکی از موضوعات چالشبرانگیز بخش سلامت یران است. ماجرای کلینیک سینا اطهر مثال روشنی از وضعیت ایمنی مراکز درمانی کشور است.دو سال پیش در پی آتشسوزی کلینیک سینا اطهر در خیابان شریعتی تهران 19نفر شامل کارکنان و مراجعهکنندگان این مرکز درمانی جان خود را از دست دادند. علت این حادثه اتصالی برق کولر و سرایت آتش به کپسولهای اکسیژن گزارش شد. در گزارشها رد پای مغایرتهای آییننامهای و ایمنی مطرحشده است.
چند ماه پیش، عباس استادتقیزاده، مدیر گروه سلامت در حوادث و بلایا دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره وضعیت فرسودگی بیمارستانها گزارشی ارائه کرد که حاکی از یک زنگ خطر جدی است. به گفته او در مورد ایمنی بیمارستانها در کل کشور فقط دو بار مطالعه آنهم در سالهای 92 و 95 انجامشده است که ایمنی بیمارستانها را در سطح 40 و در بهترین حالت نزدیک به50درصد ارزیابی میکنند. وی به خبرگزاری ایسنا گفته: «این مطالعات یکبار در ۱۳۹۲ بر روی ۲۲۴بیمارستان ارزیابی ایمنی انجامشده که نشان داده وضعیت شاخصهای ایمنی در حد متوسط و کمتر از ۴۰درصد بوده است.در این مطالعه بررسیها بر روی سه قسمت اصلی انجامشده است که شامل بررسی ایمنی سازهای، بررسی ایمنی غیر سازهای شامل کل تجهیزات و امکانات بیمارستان و ایمنی عملکردی بیمارستان که به وضعیت برنامه و ساختارهای مدیریت بحران در داخل بیمارستان میپردازد، بود.»وضعیت شاخصهای ایمنی در بیمارستانهای کشور به حدی پایین است، که مدیرکل منابع فیزیکی وزارت بهداشت ارتقای آن را بیفایده میداند و بر جایگزینی تاکید دارد.
ساکی به رسانهها گفته:« برنامه جامع برای بهبود وضعیت ایمنی بیمارستانها با توجه به میزان فرسودگی بیمارستانی در کشور، جایگزینی است؛ چرا که مقاومسازی بیمارستانها به دلایلی چون هزینههای بالای مقاومسازی نسبت به جایگزینی، عدم برخورداری ساختار معماری بیمارستانهای قدیمی از مدلهای استاندارد و... مقرون به صرفه نیست. در عین حال مقاومسازی بیمارستانها در حین فعالیت بیمارستان و ارائه خدمت به بیمار عملا مقدور نیست و از طرفی امکان تعطیل کردن بیمارستان هم وجود ندارد.
بر این اساس جایگزینی گزینه مناسب برای تامین ایمنی بیمارستانی در کشور است که برای تحقق این برنامه، باید اعتبارات عمرانی حوزه سلامت حداقل سه برابر حالت فعلی شود.»بدیهی است دولت در تامین این اعتبار ناتوان است. بنابراین با توجه به ناکافی بودن اعتبارات دولتی برای ساخت بیمارستانهای جدید یا نوسازی بیمارستانهای فرسوده، به نظر میرسد استفاده از ظرفیت خیرین سلامت میتواند راهگشا باشد. شاید فقط آنها بتوانند چهره بیمارستانهای کشور را دگرگون کنند و مرهمی بر زخم فرسودگی بیمارستانها باشند.
تهران از لحاظ سازههای بیمارستانی فقیرتر است
ماجرای بیمارستانهای فرسوده، فقط مختص چند شهر نیست. این مشکل تقریبا در همه شهرهای کشور هست، جورری که تهران به عنوان یکی از قطبهای درمانی مهم کشور و با وجود وفور امکانات بهداشتی، از لحاظ سازههای بیمارستانی فقیرتر است و بیشترین تعداد بیمارستانهای فرسوده دارد. آنگونه که مدیرکل منابع فیزیکی وزارت بهداشت گفته است میزان فرسودگی مراکز درمانی در تهران به دلیل قدمت بیمارستانها بیش از ۸۰ درصد است.
در حالی که تهران شهری فقیر از نظر بیمارستانسازی است که زلزله همواره یک تهدید بالقوه برای این شهر است و هر آن ممکن است اتفاق بیفتتد. زنگ خطر سازههای ضعیف بیمارستانی در ایران را بیمارستان سرپلذهاب در حادثه زلزله 7.3 ریشتری به صدا در آورد. بیمارستان سرپلذهاب که مدت زیادی از تاریخ افتتاحش نگذشته بود، در جریان زلزله این شهر و زمانی که انتظار میرفت پناهگاه مردم آسیب دیده باشد، بر سر مردم و پرسنل بیمارستان فرو ریخت و در آن شرایط بحرانی، خود به بحرانی تازه تبدیل شد.
زمستان سال 96 حسن قاضیزاده هاشمی، وزیر اسبق بهداشت ناامنی بیمارستانها را مایه تأسف دانست و اعلام کرد که نصف بیمارستانهای شهر تهران بیشتر از 50سال دارند و در هنگام زلزله میتوانند خسارتبار باشند. همان زمان یکی از اعضای شورای شهر تهران اعلام کرد عمر ۹۰درصد بیمارستانهای تهران بالای ۴۰سال است و این بیمارستانها بهجای اینکه مکانی برای آلام درد باشند با تبدیلشدن به ناامنترین اماکن شهر، دردی بر دردها افزودهاند.
با توجه به آمار بالای بیمارستانهای فرسوده در کشور به نظر میرسد وقت آن فرا رسیده است که دولت چارهای برای افزایش بودجه عمرانی به ویژه در بخش مقاومسازی بیمارستانها بیندیشد و منابع پایداری را برای تحقق این مهم ایجاد کند، دولت باید با تدوین یک برنامه میان مدت بیمارستانهایی را که بافت فرسوده دارند و از امنیت لازم در مقابل حوادثی همچون زلزله برخوردار نیستند، در یک پروسه زمانی چند ساله اصلاح کند و نسبت به ساخت بیمارستانهای جدید با توجه به استاندارهای ایمنی اهتمام ورزد. روزنامه همدلی