زیر تیغ

شفاآنلاین>سلامت>در جامعه فعلی تصویری از جسم ارائه می‌شود که منجر به تغییر طرح‌واره بدن شده و افراد فکر می‌کنند، جسم آن‌ها آنگونه که باید نیست. تاثیرات فرهنگی و اجتماعی در نتیجه رسانه، مد و صنعت باعث شده است که افراد به دنبال جذابیت ظاهری به هر قیمتی باشند و مدام خود را به دست تیغ جراحی بسپارند.

  به گزارش شفاآنلاین: عمل جراحی زیبایی با توجه به تأثیر چشمگیری که بر جامعه دارد، همیشه موضوعی بوده که توجه ویژه‌ای را در سراسر جهان به خود معطوف کرده و قرن حاضر، دوره گسترش جراحی‌های زیبایی، تناسب‌اندام و تمایل به دستیابی به بهترین ظاهر است. صف عمل‌های جراحی زیبایی سر به فلک کشیده، افسردگی، گوشه‌نشینی و دوری از اجتماع، رشد یافته و بسیاری از زندگی‌های مشترک تحت تأثیر این موضوع قرار گرفته است.

بر اساس نتایج مطالعات انجام شده توسط مؤسسات معتبر در زمینه جراحی زیبایی، اندازه بازار این حوزه در سال ۲۰۲۱ بالغ بر ۴۹.۴ میلیارد دلار بوده است و پیش‌بینی شده تا سال ۲۰۲۸ به ۶۴.۸۸ میلیارد دلار برسد که این میزان برابر با رشد ۳.۵۴ درصدی در هر سال خواهد بود. تعداد عمل‌های زیبایی در جهان به نسبت جمعیت جهان ۰.۲ درصد و تعداد عمل‌های زیبایی در ایران به نسبت جمعیت، یک درصد است و این موضوع به این معنی است که در ایران پنج برابر بیشتر از میانگین جهانی عمل زیبایی انجام می‌شود. ایران از نظر عمل زیبایی بینی با حدود هفت درصد، مقام سوم را در جهان دارد.

آمریکای شمالی، بزرگترین سهم از بازار جراحی زیبایی را به خود اختصاص داده و مقبولیت هرچه بیشتر جراحی زیبایی و دانش گسترده از دلایل این رشد چشمگیر در این منطقه بوده و اروپا رتبه دوم در میان سهم مناطق از بازار جراحی زیبایی دنیا را به خود اختصاص داده و بعضی از دلایل اصلی این رتبه و رشد صورت گرفته در بازار جراحی زیبایی اروپا، شامل بهبود وضع اقتصادی و افزایش تعداد طرفداران جراحی‌های زیبایی است؛ همچنین افزایش آگاهی و پیشرفت‌های صورت گرفته در فناوری‌های پزشکی نیز تأثیر مطلوبی در رشد صنعت جراحی زیبایی داشته است.

تغییر ارزش‌ها در جوامع امروزی

احسان کاظمی؛ روان‌شناس اجتماعی می‌گوید: زیبایی ارزشی است که می‌تواند به سایر موارد زندگی نیز ارزش دهد، اما تا زمانی ارزش محسوب می‌شود که بر سایر ارزش‌ها سایه نیندازد، اگر افراد تنها زیبایی را ارزش محسوب کنند و به دنبال کسب سایر ارزش‌ها نروند، به افرادی تک‌بعدی تبدیل می‌شوند و در چنین موقعیتی به علت اینکه این ارزش سایر ارزش‌ها را پوشانده و آن‌ها را کم‌رنگ کرده است، نمی‌تواند نقش ارزشی در زندگی داشته باشد.

وی با بیان اینکه تمام افراد زیبایی را دوست دارند و از آن لذت می‌برند، می‌افزاید: اگر از زیبایی به عنوان یک ابزار بهره گرفته شود و فرد تنها تمسک به آن بجوید، به یک ضدارزش تبدیل می‌شود؛ چرا که در چنین موقعیتی زیبایی سایر ارزش‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد، فرد را از کسب سایر ارزش‌ها منع می‌کند و منجر به تخریب خود و دیگران خواهد شد.

این روان‌شناس با بیان اینکه تمام مفاهیم زندگی و معیارها دستخوش تغییر می‌شود و فرد نمی‌تواند تنها با داشتن زیبایی برای خود ارزش‌آفرینی کند، تصریح می‌کند: در طول چند دهه گذشته معیارهای بسیاری مانند معیارهای تحصیلات و شغل دچار تغییر شده که زیبایی نیز جزو این معیارهای تغییریافته است، بنابراین در صورتی که افراد تنها به ارزش زیبایی تمسک بجویند در طول زندگی مجبور به پذیرفتن تغییراتی می‌شود که شاید با معیارهای جامعه منطبق نباشد.

شیوع موج تجارت زیبایی در جوامع امروزی

کاظمی با تاکید بر اینکه والدینی که فرزندان را تنها به درس محدود می‌کنند، به تک‌بعدی شدن فرزندان خود دامن می‌زنند، می‌گوید: گاهی به افراد القا می‌شود که تنها زیبایی زمینه‌ساز محبوبیت و توجه است، در حالی که واقعیت موضوع چیز دیگری است و شاید زیبایی یکی از مواردی باشد که به محبوبیت فرد کمک می‌کند.

وی با بیان اینکه برخی افراد هر روز ظاهر خود را بررسی و با معیارهای تبلیغات و رسانه‌ها مقایسه می‌کند، اضافه می‌کند: زیبایی، تجارتی پر رونق شده است، به تغییرات سریع معیارها دامن می‌زند و به افراد گوشزد می‌کند که وقتی می‌توانید زیباتر باشید، چرا خود را زیباتر نمی‌کنید! کسب و کار و سرمایه‌گذاری‌های بسیاری در خصوص زیبایی وجود دارد و تبلیغات، رقابت و چشم و هم‌چشمی نیز به شرایط موجود دامن می‌زند.

این روان‌شناس با اشاره به اینکه گاهی برای پر فروش شدن فیلم‌های سینمایی از مانکن‌ها به عنوان بازیگر استفاده می‌کنند، اظهار می‌کند: هنگامی که توجه جامعه به عناصر و مؤلفه‌های پیش‌پا افتاده و ظاهری باشد، افراد برای زیبایی خود میلیون‌ها تومان هزینه می‌کنند، اما برای سلامت روان خود اهمیتی قائل نیستند.

تفکر عینی و توجه به زیبایی ظاهری

کاظمی با بیان اینکه زیبایی توهم ایجاد می‌کند، تصریح می‌کند: اقدام به انجام جراحی‌های زیبایی گاهی ریشه‌های روان‌شناختی دارد، افرادی که اقدام به انجام این نوع عمل‌ها می‌کنند، درگیر تنفر از خود هستند و قصد دور شدن از خود واقعی‌شان را دارند. برخی افراد نیز تنها برای خاص بودن به سمت چنین عمل‌هایی سوق می‌یابند و برخی دیگر افرادی هستند که اعتماد به نفس پایینی دارند. همچنین فرهنگ دیده شدن و تماشاگری ایجاب می‌کند که فرد به عیان شدن و مورد توجه قرار گرفتن اهمیت بیشتری دهد، فرد نمی‌تواند بگوید روح یا قلبی بزرگ دارد، چرا که دیده نمی‌شود و هرچه دارد را برای دیده شدن باید در ویترین وجود خود قرار دهد. تفکر عینی به معنی باور کردن آنچه که دیده و لمس می‌شود است و انسان جهان سوم در تفکر عینی باقی مانده است.

تغییر ظاهر به صورت مداوم نوعی خودتخریبی است

این روان‌شناس تصریح می‌کند: اقدامات زیبایی در موارد لزوم منعی ندارد، اما گاهی فرد به صورت مداوم ظاهر خود را تغییر می‌دهد و حاضر به تزریق هورمون یا استفاده از داروهای خطرناک است تا به شکل ظاهری دلخواه برسد؛ چنین اقداماتی نوعی خودتخریبی برای یافتن یک گم‌شده است. جمله «یکم به خودت برس» در جامعه تبدیل به فاجعه شده است. معیارهای انسان سالم تغییر کرده است و افراد همه چیز را به چشم سرگرمی می‌بینند.

وی ادامه می‌دهد: افراد احساس می‌کنند زیباتر شدن یعنی حال خوب داشتن؛ زیبایی به انسان حال خوب می‌دهد، اما این در صورتی است که سایر ارزش‌ها را نپوشاند، خود به عنوان ضدارزش عمل نکند و سبب تخریب سلامت فرد و جامعه نباشد. ایمنا