محققان ایرانی موفق شدند برای نخستین بار در خاورمیانه، عمل احیا و اهدای عضو پس از تأیید فوت فرد اهدا کننده را در بیمارستان حضرت رسول اکرم(ص) انجام دهند.
شفاآنلاین>سلامت>محققان ایرانی موفق شدند برای نخستین بار در خاورمیانه، عمل احیا و اهدای عضو پس از تأیید فوت فرد اهدا کننده را در بیمارستان حضرت رسول اکرم(ص) انجام دهند.
به گزارش شفاآنلاین:در حالی که تصادفات جاده‌ای به عنوان شایع‌ترین علت مرگ مغزی در تمام دنیا کم شده و به تبع آن تعداد بیماران مرگ مغزی روبه افول است، اعلام خبر «اهدای عضو پس از مرگ قلبی» امید را در دل بیماران لیست انتظار پیوند زنده کرده است. طبق آمارهای وزارت بهداشت در حال حاضر حدود ۲۵ هزار بیمار در لیست انتظار پیوند قرار دارند که روزانه ۱۲ نفر از این بیماران به دلیل عدم دریافت عضو پیوندی فوت می‌کنند. اغلب این افراد بیماران دیالیزی نیازمند به پیوند کلیه هستند و پیوند کبد، قلب، پانکراس، ریه و روده در رتبه‌های بعدی این لیست قرار دارد. از طرفی سالانه حدود 4 هزار مرگ مغزی در کشور رخ می‌دهد که از این تعداد فقط ۲۵ درصد این ظرفیت، به اهدا می‌رسد. این در حالی است که در کشور ما مهم‌ترین منبع تولید ارگان پیوندی، موارد مرگ مغزی است.
خردادماه امسال قائم مقام واحد فراهم‌آوری اعضا و نسوج پیوندی دانشگاه شهید بهشتی از کاهش ۷۵ درصدی اهدای عضو در کشور خبر داده بود. مرور این عدد و ارقام نشان می‌دهد که با پیشرفت تکنولوژی نوین «اهدای عضو پس از مرگ قلبی» با فوت بیمارانی که پاسخ مثبتی به عملیات احیا قلب نمی‌دهند و پزشکان متخصص ایست قلبی و سپس مرگ مغزی آنها را تأیید می‌کنند، می‌توان به کوتاه شدن لیست انتظار پیوند امیدوارتر شد و جان‌های زیادی را نجات داد.
دکتر سام زراعتیان نژاد متخصص جراحی عمومی، فوق تخصص جراحی قلب و عروق و پیوند بزرگسال و اطفال است. او که در حال حاضر رئیس بخش جراحی قلب بیمارستان حضرت رسول (ص) و سرپرست واحد پیوند و فراهم‌آوری اعضای دانشگاه علوم پزشکی ایران است، درباره جزئیات روش نوین پیوند عضو از مرگ کامل که برای نخستین بار در خاورمیانه انجام می‌شود می‌گوید: «اهدای عضو دو نوع کلی دارد، یکی اهدا از مرگ مغزی است که در جهان شناخته شده است؛ بعد از مرگ مغزی اعضای مناسب شامل قلب، کبد،کلیه، پانکراس، روده باریک، ریه و نیز تمامی نسوج بدن و قرنیه اهدا می‌شوند. این اهدا عادی ترین نوع اهدا است. دومین نوع اهدا که تقریباً از 10 سال گذشته در برخی کشورها از جمله امریکا به فناوری آن دست پیدا کرده‌اند (به دلیل کاهش تعداد دهنده مرگ مغزی) اهدا بعد از مرگ قلبی است. به این نوع اهدا «اهدا بعد از مرگ قلبی» گفته می‌شود.»
دکتر زراعتیان درباره شرایط فیزیولوژیکی اندام‌های قابل پیوند پس از مرگ قلبی نیز عنوان می‌کند: «انتقال سریع بیمار به اتاق عمل و استفاده از دستگاه‌های قلبی ریوی اولین قدم برای بی خطرسازی اندام‌های قابل پیوند است. بعد از آنکه بیمار فوتی به اورژانس بیمارستان انتقال پیدا می‌کند یا عملیات احیای بیمار در اورژانس با موفقیت همراه نیست، بیمار را سریع به اتاق عمل انتقال می‌دهند. در اتاق عمل جراح قلب، با تمهیدات خاصی و با کمک دستگاه قلبی ریوی ارگان‌ها و اندام‌های بدن را با نگه داشن فشار بالا حفظ می‌کند همچنین برای کاهش و بی خطرسازی سمومی که در نتیجه وقوع مرگ در بدن تجمع پیدا کرده‌اند از فیلتراسیون خونی استفاده می‌کنیم در واقع برای اینکه سموم موجود در خون به کلیه‌ها و کبد بیمار آسیب نرساند و از طرفی فاکتورهای التهابی از اعضای فرد دهنده کاهش یابد با کمک فیلتراسیون خونی کاملاً سم‌زدایی می‌شوند. این کار درست مانند دیالیز عمل می‌کند و خون دوباره به بدن برمی‌گردد پس از آنکه سموم خون به سطح غیرخطرزا رسید و مرگ مغزی تأیید شد و مرگ قلبی از نظر شرعی و قانونی مورد تأیید قرار گرفت و از طرفی رضایت خانواده‌ها هم اخذ شد؛ ارگان‌ها را اهدا می‌کنیم.»
دکتر زراعتیان درباره چشم‌انداز استفاده از روش نوین اهدای عضو پس از مرگ قلبی نیز می‌گوید: «مصمم هستیم برنامه کشوری اهدای عضو پس از مرگ قلبی را در استان‌های دارای تجهیزات پیشرفته راهاندازی کنیم. به دلیل کاهش آمار تصادفات و اهدای عضو از مرگ مغزی این فناوری امکان پیوند عضو از بیماران مرگ کامل را فراهم می‌کند. از سوی دیگر بازه زمانی برای این نوع اهدا بین 45 تا 60 دقیقه است و با توجه به اینکه امکان انتقال سریع اندام‌های بدن از طریق آمبولانس هوایی وجود دارد مدت زمان احیای اندام‌های فرد دچار مرگ قلبی کاهش می‌یابد.»
به گفته سرپرست واحد پیوند و فراهم‌آوری اعضای دانشگاه علوم پزشکی ایران؛ مهم‌ترین دلیل کاهش تعداد بیماران مرگ مغزی، کم شدن تصادفات جاده‌ای است و درصد رضایت گیری از خانواده‌های اهدا کننده عضو کاهش پیدا نکرده است همچنین عمده مریض‌های مرگ مغزی افراد بالای 70 سال هستند بنابراین اگر بتوانیم اهدای عضو پس از مرگ قلبی را جایگزین اهدای عضو از بیماران مرگ مغزی کنیم لیست پیوند انتظار کوتاه‌تر خواهد شد.
دکتر زراعتیان درباره اخذ کدهای اخلاقی از وزارت بهداشت برای اهدای عضو از بیماران مرگ قلبی نیز می‌گوید: «هیچ یک از موارد اهدای عضو بیماران مرگ قلبی بدون رضایت خانواده‌ها صورت نمی‌گیرد. ما مجوزهای اخلاقی و کد اخلاق را از وزارت بهداشت اخذ کردیم از طرفی همه گیرنده‌های عضو بیماران بدحال و در بالای لیست انتظار پیوند بودند. در واقع پیوند عضو به مریض‌هایی صورت گرفته که تک کلیوی، دیالیزی و با فشار پایین بودند و نیاز به پیوند اورژانسی عضو داشتند. رده سنی گیرنده‌ها بین 30 تا 60 سال است و بیماران دهنده عضو نیز زیر 60 سال قرار داشتند. در واقع از نظر سنی قوانین مرگ مغزی را رعایت کردیم.»
او در پایان با بیان اینکه یک تیم 150 نفره در واحد پیوند و فراهم اعضا در دانشگاه علوم پزشکی ایران این پروژه نوین تحقیقاتی را پیش برده‌اند، در ادامه از همراهی‌های رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران به جهت تأمین بودجه و حمایت مالی از محققان و متخصصان بیمارستان رسول اکرم(ص) قدردانی کرد. ایران
نظرشما
آخرین اخبار