سالانه ۲۵۰۰ تا ۳۶۰۰ نفر از هم‌وطنان‌مان به دلیل پیدا نشدن عضو مورد نیاز جان می‌دهند و این در حالی است که مطابق با آمار رسمی سالانه ۵ تا ۸ هزار مرگ مغزی در کشور داریم.
شفاآنلاین>سلامت>سالانه ۲۵۰۰ تا ۳۶۰۰ نفر از هم‌وطنان‌مان به دلیل پیدا نشدن عضو مورد نیاز جان می‌دهند و این در حالی است که مطابق با آمار رسمی سالانه ۵ تا ۸ هزار مرگ مغزی در کشور داریم.
به گزارش شفاآنلاین: اگرچه همین تعداد توانسته ایران را جزو کشورهای دارای رتبه در فرآیند اهدای عضو قرار دهد، اما به نظر می‌رسد برای اینکه دیگر کسی در لیست انتظار دریافت عضو باقی نماند، باید اقدامات بیشتری در زمینه فرهنگ‌سازی انجام داد. در حال حاضر بسیاری هنوز مرگ مغزی را مساوی با مرگ نمی‌دانند.
تا امروز حدود ۷۰ هزار ایرانی در کشور پیوند شدند. شاخص اهدای عضو یعنی تعداد اهدای عضو در سال به‌ازای هر یک میلیون نفر، این شاخص در سال ۱۳۷۹ در ایران دو دهم بوده، در سال ۱۳۹۸ یعنی قبل از شیوع کرونا به ۱۴.۳ رسید. در سال ۱۳۹۹ مانند همه کشورهای جهان که اهدای عضو ۱۷ تا ۷۰ درصد به دلیل کرونا کاهش داشت، این شاخص در ایران به ۷.۹ رسید، در سال ۱۴۰۰ رشد خوبی داشتیم و شاخص به ۱۱.۰۲ رسید. با این وجود هنوز آمار افرادی که بر اثر عدم اهدای عضو فوت می شوند بالا است.
قانون در برخی کشورها این طور است کسی که فرد مرگ مغزی میشود، اعضای بدنش باید اهدا شود، گروهی دیگر می گویند کسی‌که کارت اهدای عضو دارد باید اعضای بدنش اهدا شود و نیازی به رضایت خانواده نیست، یک سری از کشورها هم هستند که می‌‌گویند برای اهدای عضو رضایت خانواده حتما نیاز است. ۷۹ کشور از ۲۲۰ کشور دنیا اهدای عضو دارند، از این ۷۹ کشور قانون مجلس در ۵۲ درصد از آن‌ها این است که رضایت برای اهدای عضو نیاز نیست و قانون ۴۸ درصد از کشورها این است که باید از خانواده‌ها رضایت گرفت اما در میان آن ۵۲ درصد، فقط ۱۲ درصد آن‌ها از این قانون تبعیت می‌کنند. مثلاً قانون در انگلیس و اسپانیا این است که رضایت نیاز نیست، اما همچنان از خانواده‌ها رضایت می‌گیرند. آمارها نشان می‌دهد از میان آن ۱۲ درصد که قانون رضایت نگرفتن از خانواده‌ها برای اهدای عضو را اجرا می‌کنند فقط ۴ درصد رضایت دارند، بنابراین عملاً در دنیا ۸۸ درصد کشورها در اهدای عضو بر مبنای رضایت از خانواده عمل می‌کنند.
با اهدای عضو جان یک تا هشت نفر نجات پیدا می‌کند. دکتر امید قبادی، نایب رییس انجمن اهدای عضو ایرانیان دلیل عمده بی‌رغبتی به اهدای عضو را شناخت غلط از مرگ مغزی می‌داند و می‌گوید: ما در پزشکی دو نوع مرگ داریم، یکی مرگ قلبی که مردم خوب ما آن را به عنوان مرگ قطعی می‌شناسند، هرکسی که فوت می‌کند مربوط به مرگ قلبی است، ۹۹ درصد مرگ‌های جامعه مرگ قلبی است، در مقابل یک درصد مرگ‌ها مربوط به مرگ مغزی میشود. مهم‌ترین علت مرگ مغزی ضربه به سر ناشی از تصادفات جاده‌ای است، وقتی ضربه شدید به سر کسی وارد شود مغز ورم می‌کند و سبب بسته شدن عروق داخل مغز میشود، در چنین وضعیتی خون از قلب به مغز نمی‌رسد، خون وقتی از قلب به هر عضوی نرسد آن عضو به دلیل نرسیدن اکسیژن از بین می‌رود، لذا در مرگ مغزی، مغز یک انسان در اثر نرسیدن اکسیژن به‌طور کامل منهدم میشود، اما قبل از اینکه این اتفاق بیفتد پزشکان یک لوله از یک دستگاه اکسیژن‌رسان مصنوعی از طریق دهان وارد ریه فرد می‌کنند، و با هر یک پاف این دستگاه قفسه سینه فرد بالا و پایین می‌رود، اکسیژنی که این دستگاه به بدن می‌رساند در نهایت به یک گره کوچک در قلب فرد مرگ مغزی شده می‌رسد، علت حیات موقت فرد مرگ مغزی شده خون‌رسانی مصنوعی به دو کلیه، دو ریه، قلب، کبد، روده کوچک و لوزالمعده است، چنین اقدامی به ما فرصت می‌دهد اگر خانواده فرد رضایت دادند با اهدای عضو جان یک تا هشت نفر را نجات بدهیم.
وی افزود: کشورهایی در اهدای عضو و پیوند اعضا توانسته‌اند رتبه یک بگیرند که توانسته‌اند مفهوم مرگ مغزی مساوی با مرگ قطعی را در جامعه نهادینه کنند. الان باید همه دست به دست هم بدهیم و این نگرش را نهادینه کنیم، علت اینکه خانواده‌ها در ایران به اهدا رضایت نمی‌دهند این است که مرگ مغزی را مرگ نمی‌دانند.
اعضای شورای شهر تهران صبح دیروز بررسی طرح تکریم و نکوداشت از خانواده‌های جانبخش اهدا کننده اعضای پیوند را در دستور کار قرار دادند و سوده نجفی در دفاع از این طرح گفت: آمار اهدای عضو با اینکه بالا است اما هنوز به سمت وضعیت قابل قبولی نرسیده است.
وی با بیان اینکه شهرداری تهران می‌تواند در زمینه فرهنگ‌سازی اقدامات موثری انجام دهد، افزود: برهمین اساس پیشنهاد کردیم که براساس قانون پیوند اعضا در شهرداری کمیته‌ای با حضور مسئولان مختلف دخیل در این امر تشکیل شود تا زمینه را برای ارتقای فرهنگ اهدا عضو ایجاد کند. که در این راستا حمایت از پویش‌ها، ساخت فیلم و سریال، تولید محتوای آموزشی و آموزش در مدارس و غیره مورد تاکید قرار گرفته و همچنین کاشت درخت به نام اهدا کننده در نزدیک‌ترین بوستان به خانه‌اش، بهره‌گیری رایگان از قطعه نام‌آوران ۲ یا ایجاد قطعه خاص اهدا کنندگان عضو، ارائه تسهیلات خدماتی، رفاهی و تفریحی برای خانواده متوفی، ارائه خدمات مشاوره و غیره. که پیشنهاد میشود در این راستا هر سه ماه ی‌کبار باید کمیته تشکیل شده و گزارش خود را به شورای شهر بدهد.
نجفی‌زاده رئیس انجمن پیوند ایران نیز با حضور در جلسه شورای شهر تهران با اشاره به لزوم فرهنگ‌سازی در زمینه اصلاح الگو برای پیوند عضو، گفت: سالانه سه هزار مرگ مغزی سالم داریم که فقط هزار مورد اهدا می‌کند و این در حالی است که سه هزار عضو سالم سالانه خاکسپاری میشود در حالی که سه هزار نفر از افرادی که در لیست هستند به دلیل نرسیدن عضو پیوندی، جان خود را از دست می‌دهند که این روند اهدای عضو به علت مسائلی همچون کرونا یا تغییرات شرایط کم و زیاد میشود و نشان می‌دهد که این مسئله نیاز به فرهنگ‌سازی دارد و شورای شهر تهران اولین پارلمان شهری است که این طرح را تصویب می‌کند و امیدواریم الگویی برای کل جهان شویم.
مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران نیز با چند اصلاح ویرایشی کلیات این طرح را به رأی‌گیری گذاشت که نهایتا طرح تکریم و نکوداشت از خانواده‌های جانبخش اهداکننده اعضای پیوند با ۲۰ رأی به تصویب رسید.
نیاز به هم افزایی میان نظام سلامت، سازمان‌های فرهنگ‌ساز، اصحاب رسانه و نام‌آوران کشور داریم، این مشکل حاکمیتی نظام سلامت است، هرکسی باید در این وضعیت سهم خودش را بدهد. اهدای عضو در همه دنیا مانند یک سه پایه است، یک پایه آن علم است که ۲۰ درصد در نجات جان بیمار نقش دارد، پایه دیگر آن ساختار است که ۳۰ درصد موثر است مانند بیمارستان، اما پایه سوم و مهم آن فرهنگ است که ۵۰ درصد در اهدا و نجات بیماران نقش دارد. تنها شاخه نظام سلامت در دنیا که این مقدار علمی و اجتماعی است اهدای عضو است، در نتیجه نقش سازمان‌های فرهنگ‌ساز در این زمینه تاثیرگذار است و اگر این تغییر نگرش ایجاد شود بیماران ما در لیست انتظار فوت نمی‌کنند.
نظرشما
آخرین اخبار