دستورالعمل‌های جدید در مورد زردی بچه‌ها

 به گزارش شفاآنلاین:کبد نوزاد هنوز خوب تکامل نیافته و به همین دلیل نمی‌تواند بیلی روبین را کاملا دفع کند. همچنین نوزادان نسبت به بچه‌های بزرگ‌تر و بزرگسالان، گلبول‌های قرمز بیشتری دارند. ترکیبی از این عوامل باعث می‌شود زردی نوزادان بسیار شایع باشد.
زردی معمولا در دو تا پنج روز اول زندگی کودک ظاهر می‌شود و حدود یک تا دو هفته طول می‌کشد. در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، ممکن است رفع زردی بیشتر هم طول بکشد و دلیل این ارتباط مشخص نیست؛ اما هر چه هست جای نگرانی وجود ندارد.
زردی در واقع می‌تواند دفاعی برای کودک باشد، زیرا بیلی‌روبین یک آنتی‌اکسیدان است که می‌تواند در نوزادان با عفونت مبارزه کند، این هم دلیل دیگر که چرا پدر و مادرها نباید در مورد زردی نوزاد چندان نگران باشند؛ این زردی نه تنها موقتی است بلکه حتی به ایمنی نوزادی که تازه محیط امن رحم مادر را ترک کرده کمک هم می‌کند.

زردی به ندرت می‌تواند نشان‌دهنده‌ی مشکلی باشد

گاهی زردی می‌تواند علامتی از یک مشکل دیگر باشد و وقتی سطح بیلی‌روبین خیلی بالا می‌رود می‌تواند بر مغز اثر بگذارد که گاهی این اثر دائمی است. این عارضه کرنیکتروس نام دارد و بسیار نادر است، یعنی خیلی کمتر از یک درصد نوزادان به آن دچار می‌شوند.

خیلی از عوارض باعث می‌شوند سطح بیلی‌روبین بالا رود، از جمله:

. دهیدراسیون یا کالری ناکافی: این اتفاق معمولا زمانی می‌افتد که کودک فقط از شیر مادر تغذیه می‌کند و مشکلی در شیردهی تشخیص داده نشده وجود دارد.
. ناسازگاری ABO‌ یا Rh: وقتی گروه خونی مادر و کودک متفاوت است می‌تواند باعث تجزیه‌ی بیشتر گلبول‌های قرمز شود. همه‌ی مادران باردار باید جهت ارزیابی این ریسک آزمایش خون دهند.
. سیستم‌هایی که برای حذف بیلی‌روبین کار می‌کنند ممکن است در نوزادان نارس هنوز آماده و کامل نباشند.
. عفونت یا انسداد روده: در این موارد معمولا زردی تنها علامت نیست.
. خون‌مردگی یا سفالوهماتوم: هر دوی این اتفاق‌ها طی زایمان‌های سخت می‌افتند و موجب تجزیه‌ی گلبول‌های قرمز بیشتری می‌شوند.
. بیماری کبد: تعدادی از مشکلات متعدد کبدی می‌توانند حذف بیلی‌روبین از بدن کودک را دشوار کنند.
. بیماری‌هایی که بر یک آنزیم مهم اثر می‌گذارند: یکی از این بیماری‌های شایع، کمبود آنزیم گلوکز۶ فسفات دهیدروژناز است که می‌تواند موجب تجزیه‌ی گلبول‌های قرمز خون شود. دیگر بیماری‌ها مانند سندرم گیلبرت یا ژیلبرت یا سندرم کریگلر نجار نیز منجر به مشکلی در آنزیمی می‌شوند که برای دفع بیلی‌روبین مهم است.
. عوامل ژنتیکی: اگر کودکی در خانواده زردی داشته باشد، بچه‌های بعدی نیز به احتمال بیشتری ممکن است دچار زردی شوند. بچه‌ها از نژاد شرق آسیا نیز بیشتر در معرض زردی هستند.

دستورالعمل‌های جدید در مورد زردی چه توصیه‌هایی را در برمی‌گیرد؟

دستورالعمل‌های جدید بر اهمیت پیشگیری و ارزیابی زردی تاکید دارند. پزشکان و والدین می‌توانند با همکاری هم:
. اطمینان حاصل کنند که نوع خون مادر و آنتی‌بادی‌های آن چک شده و اگر نگرانی وجود دارد، کودک نیز باید چک شود.
. تمام ریسک فاکتورهای زردی ارزیابی شوند: نه فقط نوع خون مادر بلکه سن بارداری، سابقه خانوادگی، هرگونه خون‌مردگی، زردی تا چه اندازه زود ظاهر شده و دیگر فاکتورها.
. بیلی‌روبین خون کودک باید در ۲۴ ساعت تا ۴۸ ساعت بعد از تولد چک شود، یا اگر نوزاد زرد به نظر می‌رسد باید این تست زودتر انجام شود.
. مادر باید تغذیه‌ی خوبی داشته باشد تا کودک هم با شیرمادر خوب و کافی تغذیه شود. نوزادانی که در سه روز تا پنج روز اول تولد به اندازه کافی شیر نمی‌خورند، بیشتر احتمال دارد دچار زردی شوند.
. نوزاد را به طور منظم برای چکاپ نزد پزشک اطفال ببرید.

زردی نوزاد چگونه درمان می‌شود؟

متداول‌ترین درمان زردی نوزادان، فتوتراپی است. نوزاد زیر نور به خصوصی قرار می‌گیرد یا در پتوی بخصوصی پیچیده می‌شود که زیر آن نور وجود دارد و کمک می‌کند بیلی‌روبین نوزاد پایین بیاید. این شیوه موثر و بی‌ضرر است. وقتی سطح بیلی‌روبین بی‌نهایت بالاست و احتمال آسیب مغزی وجود دارد، درمان‌هایی مانند تعویض خون ضرورت دارد اما این اتفاق بسیار بسیار نادر است.
تغذیه بخش مهمی از درمان زردی نوزاد است، زیرا کمک می‌کند بدن نوزاد از طریق خون و ادرار از شر بیلی‌روبین اضافی خلاص شود. تغذیه‌ی مکرر کودک با شیرمادر کمک می‌کند جلوی زردی گرفته شود. نوزادان باید در عرض ۲۴ ساعت حداقل ۶ بار نیاز به تعویض پوشک داشته باشند و شکمشان هم باید به طور مرتب کار کند. مدفوع باید از مدفوع تیره و نرمال نوزاد که قیرمانند است به مدفوع با رنگ روشن‌تر، شُل‌تر و دانه‌ای تغییر کند.

پدر و مادرها چه چیزهای دیگری باید در مورد زردی نوزاد بدانند؟

پیش از اینکه نوزاد را به خانه ببرید اطلاعات کافی را در مورد تست‌های سطح بیلی‌روبین و دیگر تست‌های آزمایشگاهی بگیرید و دستورالعمل‌های واضح برای زمان مراجعه بعدی به پزشک اطفال را دریافت کنید.
بعد از اینکه از بیمارستان به خانه رفتید، باید نسبت به زردی نوزادتان دقیق باشید. دیدن زردی پوست در نوزادانی که پوست تیره‌تری دارند سخت‌تر است. یک راه خوب این است که پوست نوزاد را در قسمتی که نزدیک به استخوان است فشار دهید (مثلا پیشانی، بینی، سینه و یا پاشنه) تا با این کار خون برای مدت کوتاهی از آن قسمت دور شده و پوست چند ثانیه رنگ پریده شود؛ اگر به جای رنگ پریدگی، زرد دیده شد پس نوزاد زردی دارد.
زردی معمولا با افزایش تدریجی بیلی‌روبین از صورت به سمت پایین بدن می‌رود. به همین دلیل پزشکان نسبت به بچه‌هایی که فقط صورت و بالاتنه‌شان زرد است کمتر حساس هستند تا بچه‌هایی که تا زیر زانوها زردند.

در موارد زیر کودک را نزد پزشک ببرید:

. نوزاد زردتر به نظر می‌رسد، خصوصا اگر زردی به پایین زانوهایش کشیده شده باشد.
. نوزاد خوب شیر نمی‌خورد و روزی حداقل شش بار پوشکش خیس نمی‌شود و شکمش منظم کار نمی‌کند.
. نوزاد بسیار خواب‌آلود است، خصوصا اگر برای شیر خوردن بیدار نمی‌شود.
. زیاد گریه و بی‌قراری می‌کند و به راحتی آرام نمی‌شود.
. حرکات عجیبی دارد، مثلا کمرش را قوس می‌دهد.
. تب دارد و مکررا استفراغ می‌کند.
یادتان باشد زردی نوزاد خیلی رایج است و مشکلات جدی بسیار به ندرت پیش می‌آیند؛ اما اگر نگران هستید و تردید دارید با پزشک تماس بگیرید؛ اگر خیالتان راحت شود بهتر از این است که استرس داشته باشید!