تبلیغات اغواکننده در امور پزشکی و زیبایی این روزها در حالی در سایتها، فضای مجازی و شبکههای اجتماعی منتشر میشود که طبق قانون متخلفان این حوزه که اغلب هم غیرپزشک هستند، تنها به ۵ میلیون تومان جریمه محکوم میشوند
شفاآنلاین>سلامت>تبلیغات اغواکننده در امور پزشکی و زیبایی این روزها در حالی در سایتها، فضای مجازی و شبکههای اجتماعی منتشر میشود که طبق قانون متخلفان این حوزه که اغلب هم غیرپزشک هستند، تنها به ۵ میلیون تومان جریمه محکوم میشوند. این در شرایطی است که سهم پزشکنماها در قصور پزشکی، 30 برابر جامعه پزشکی است.
به گزارش شفاآنلاین:کشور ما یکی از رتبهداران جراحیهای زیبایی در دنیا است، بهطوری که تهران پایتخت جراحی بینی دنیا شناخته میشود و طبق آمارهای گوناگون کشور ما بین ۱۰ تا ۲۰ کشور نخست دنیا در حوزه جراحیهای زیبایی قرار دارد. این مساله منجر به افزایش تقاضا در این حوزه شده تا جایی که افراد با گذران چند دوره از کلاسهای آموزشی میتوانند صاحب مدرک و البته کسب درآمدهای نجومی شوند. قاعدتاً قانون باید مانع ورود غیرپزشکان به حوزه جراحیهای زیبایی شود و در این زمینه هم قانون داریم، اما انگار این قوانین به اندازه کافی بازدارنده نیست.
قانون چه میگوید؟
در ایران از سال ۱۳۳۴ در ماده ۵ قانون امور پزشکی به بحث تبلیغات پزشکی اشاره میکند که «هیچ یک از مؤسسات پزشکی و دارویی و صاحبان فنون پزشکی و داروسازی و سایر مؤسسات مصرح در ماده اول این قانون حق انتشار آگهی تبلیغاتی که موجب گمراهی بیماران یا مراجعین به آنها باشد یا به تشخیص وزارت بهداری برخلاف اصول فنی و شئون پزشکی یا عفت عمومی باشد، ندارند. همچنین حق استفاده از عناوین مجعول و خلاف حقیقت روی تابلو و سرنسخه یا طرق دیگر و دادن وعدههای فریبنده ندارند. همچنین دخل و تصرف یا تغییر در نسخه پزشکی به هر صورت که باشد، بدون اجازه خود پزشک از طرف داروساز ممنوع است. متخلفین برای بار اول به پرداخت ۵ تا ۲۰ هزار ریال، دفعات بعدی هم ۲۰ هزار ریال تا ۵۰ هزار ریال جریمه نقدی یا به حبس تأدیبی از یک ماه تا چهار ماه یا به هر دو مجازات محکوم میشوند.» این قانون تا جایی اصلاح شده و از جایی به بعد اصلاح نشد.
ظرف ۲۲ سال گذشته متأسفانه دیگر مجازات زندان برای مداخلهگران غیرمجاز در
امور پزشکی نداریم. جریمه نقدی آن را هم در این قانون یکی دو بار افزایش دادند. با این حال قانونی به نام قانون مجازات اسلامی داریم که در یکی از مواد آن اعلامشده که هر چند وقت یکبار باید مجازاتهای نقدی مندرج در قانون مجازات اسلامی و در سایر قوانین را بازبینی میکنند و بنابر تورم این مجازاتها را افزایش میدهند. اسفند ماه ۱۳۹۹ بود که این کار انجام شد. تا قبل از آن مجازات دخالت غیرمجاز در امور پزشکی بین ۵۰۰ هزار تومان تا ۵ میلیون تومان بود. بعد از بازنگری در سال ۱۳۹۹ همه مجازاتهای نقدی بازنگری شده و افزایش یافتند، به جز مجازات نقدی مداخلهگران غیرمجاز در حوزه پزشکی.
در عین حال قبل از سال ۱۳۹۹ جریمه مداخله غیرمجاز در امور پزشکی، جزو جرائم مالی درجه شش محسوب میشد، اما بعد از اینکه همه مجازاتهای نقدی بازنگری شدند و بر اساس تورم افزایش یافتند، به جز مجازات مداخله غیرمجاز در امور پزشکی، این مجازات به مجازات مالی درجه هفتم تبدیل شد و دیگر دادستان نمیتواند به این جرائم رسیدگی کند و باید مستقیماً در دادگاه عمومی شکایت کرد.
حذف زندان از مجازات پزشکنماها
فربد رهنما، مدیر کل نظارت، ارزشیابی و اعتباربخشی سازمان نظام پزشکی در این باره گفت: اساس آخرین نسخه دستورالعمل تبلیغات در امور پزشکی، چنانچه هر فردی بخواهد تبلیغات امور پزشکی انجام دهد، باید به سازمان نظام پزشکی مراجعه و از این سازمان مجوز اخذ کند.
او با تأکید بر اینکه مداخلهگران غیرمجاز در پزشکی نه زندان میروند و نه جریمه بالایی میشوند، اینگونه اظهار داشت: در ماده ۳ قانون امور پزشکی که در سال ۱۳۳۴ تصویب شد، اعلام شده که اگر کسی غیرپزشک بود و طبابت کرد، بین شش ماه تا دو سال زندان دارد. در سال ۱۳۷۴ این قانون از سوی مجلس بازنگری شده و میزان زندان مداخلهگر غیرمجاز در امور پزشکی به دو سال تا ۱۰ سال افزایش یافت، اما سال ۱۳۷۹ مجلس مجدداً این قانون را بازنگری کرده و جریمه زندان را برداشته و تنها به جریمه نقدی اکتفا کرد.
به گفته وی، اگر فردی غیر پزشک طبابت کند و بخواهید از کارش جلوگیری کنید، باید یک وکیل داشته باشید که به دادگاه عمومی انقلاب رود و شکایت کند و بعد از چند ماه دوندگی حتی اگر فرد محکوم شود، تنها ۵میلیون تومان جریمه نقدی میشود که اصلاً بازدارنده نیست.
ضرورت اصلاح قوانین
تبلیغات در امور پزشکی؛ موضوعی است که به دلیل حساسیتهای عرصه پزشکی و از آنجایی که این حوزه کاری با جان، روان و سلامت انسانها سروکار دارد، از دیرباز مورد توجه قانونگذاران و سیاستگذاران بوده است؛ به طوری که تلاش میشد با ایجاد ممنوعیت، محدودیت و قانونگذاری بر عرصه تبلیغ اقدامات پزشکی، از سلامت جامعه در برابر ادعاهای غیرواقعی در پزشکی، پزشکنماها و افراد فاقد صلاحیت در حوزه پزشکی محافظت کرد. با این حال امروزه با فراگیر شدن استفاده از شبکههای اجتماعی مجازی و از آنجایی که نمیتوان برای این شبکههای ارتباطی قوانین محدودکننده برای تبلیغات وضع کرد، تبلیغ در امور پزشکی نیز به این شبکهها راه یافته و در موارد بسیاری شبکههای مجازی جولانگاه تبلیغات پزشکنماها میشود؛ شیادانی که تنها به پر شدن جیبهایشان و کسب سودهای کلان و چند صد میلیونی میاندیشند و شاید سلامت، جان و روان مردم برایشان کوچکترین اهمیتی ندارد. در حالی که در حال حاضر شکایت از پزشکان رقم قابل توجهی است اما درباره پزشک نماها علیرغم سهم بالای آنها در قصور پزشکی شرایط متفاوت است و حتی نمیتوان از این افراد شکایت درستی کرد.همدلی