تازهترین آمارهای رسمی وزارت بهداشت حاکی از این است که حدود یکچهارم ایرانیان از اختلالات روانی رنج میبرند.
شفاآنلاین>سلامت>تازهترین آمارهای رسمی وزارت بهداشت حاکی از این است که حدود یکچهارم ایرانیان از اختلالات روانی رنج میبرند.
به گزارش شفاآنلاین: براساس دقیقترین مطالعه اپیدمیولوژیک جهانی، ناتوانیهای ناشی از بیماری سلامت روان در ایران، نسبت به کل ناتوانیهای ناشی از سایر بیماریها، ۲۵/۹ درصد است و این وضعیت در سطح جهانی ۸۲/۴ درصد گزارش شده است.
در ایران ۱۸لغایت ۲۴مهرماه به نام هفته بهداشت روان نامگذاری شده است و عمدهترین هدف در این هفته ارتقا و افزایش آگاهی و تغییر و اصلاح نگرش مردم نسبت به مسائل بهداشت روان است. این در حالی است که ۱۵ سال از تدوین پیشنویس قانون سلامت روان میگذرد، اما هنوز این قانون به سرانجام نرسیده است.
لایحه سلامت روان پس از بررسیهای کارشناسی توسط حوزههای مختلف جامعهشناسی، حقوقی، روانپزشکی، روانشناسی و … از طریق وزارت بهداشت برای بررسیهای بیشتر کمیسیونهای مختلف حقوقی به مجلس و دولت ارسال شده است تا تصویب نهایی صورت گیرد، اما هنوز تصمیم نهایی گرفته نشده است.
در این میان رییس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور نیز با بیان اینکه سلامت روان در کشور ما امری حاشیهای است که برای آن زیرساخت و برنامهای وجود ندارد و نتیجهاش این میشود که آسیبهای روانی- اجتماعی افزایش چشمگیری دارد، میگوید: «اصولا سلامت روان در کشور ما متولی ندارد و سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور نیز متولی سلامت روان نیست، چراکه در امر اجرا دخالتی ندارد.»
از سویی علی اسدی، معاون دفتر سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی میگوید: «۲۳ تا ۳۰ درصد جمعیت کشور دچار اختلالات روانپزشکی هستند و افسردگی در صدر این اختلالات قرار دارد.»
اختلالات روانپزشکی از منظر پزشکی شامل مواردی چون افسردگی، اضطراب و اقدام به خودکشی است که به عنوان بیماری شناخته میشوند و ضرورت دارد مبتلایان به این نوع از اختلالات دورههای درمانی دارویی و غیردارویی را سپری کنند. به همین دلیل برخی روانشناسها نیز بر این عقیدهاند که یکی از دلایل افزایش اختلالات روانپزشکی در ایران مراجعه دیرهنگام افراد به متخصصان است.
با این حال برخی روانپزشکان تصویب این قانون را برای جامعه ایران الزامی میدانند، چراکه از هر هفت کودک و نوجوان سنین ۱۰ تا ۱۹ سال یک نفر دچار اختلال روانی میشود که معمولا نیمی از این اختلالات در ۱۴سالگی آغاز میشود.
فوران خشم
در همین حال دکتر محمدرضا طاهری-
روانپزشک- با اشاره به اینکه نبود نشاط اجتماعی در جامعه و محدودیتهای اخیر ریشه افزایش اختلالات روانپزشکی است، گفت: این روزها میزان مراجعات ما افزایش داشته است و بسیاری از مراجعان اعلام کردهاند که امید آنها به آینده کاهش پیدا کرده و اتفاقات و اخباری که میشنوند، باعث ناراحتی آنها شده است. این افراد میگویند زمانیکه در منزل حضور دارند، استرس کاذب به سراغ آنها میآید و با تماشای اخبار دچار حملههای عصبی میشوند. پس از سقوط هواپیمای اوکراینی و پیش از آن اعتراضات آبان ۹۸، جامعه دچار ناامیدی و دلسردی شد. حالا هم پس از سه سال سخت شیوع کرونا، جامعه با فوران خشم و بروز آن در خیابانها روبهرو شده است.
وی افزود: به نظرم حاکمیت برای جلوگیری از افزایش لحظهای اختلالات روانپزشکی باید شادی عمومی، نشاط اجتماعی و تخلیه انرژی و هیجانات دانشآموزان و سایر اقشار را جدی بگیرد. چراکه اگر شرایط به همین منوال پیش رود، دولت مشکلات اجتماعی و سیاسی مردم را درک نکند و به مطالبات مردم بیتوجه باشد، باید در آیندهای نه چندان دور در انتظار فوران خشم بیشتر مردم بود. چرا که یکی از دلایل اعتراضات روزهای اخیر مشکلات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است، ریشه افزایش اختلالات روانپزشکی نیز مشکلات فوق است. زمانی که کیفیت زندگی فرد متناسب به استانداردهای جهانی باشد، قاعدتا افسردگی در آن کمتر است. ما در جامعهای زندگی میکنیم که آمار مرگهای خودخواسته به دلیل فقر در افراد جامعه به خصوص کودکان افزایشی شده است.
طاهری اظهار کرد: البته با شیوع کرونا اختلالات اضطرابی و افسردگی در صدر شیوع بیماریهای روانپزشکی قرار گرفته است. حدود ۱۵ سال پیش قانون سلامت روان تدوین شد تا به عنوان لایحه سلامت روان برای تصویب نهایی به مجلس و دولت ارسال شود. لایحه سلامت روان پس از بررسیهای کارشناسی توسط حوزههای مختلف جامعهشناسی، حقوقی، روانپزشکی، روانشناسی و… از طریق وزارت بهداشت برای بررسیهای بیشتر کمیسیونهای مختلف حقوقی به مجلس و دولت ارسال شده است تا تصویب نهایی صورت گیرد اما هنوز تصمیم نهایی گرفته نشده است. این در حالی است که پس از تصویب این قانون لازم است نهادهای مختلف از جمله دانشگاههای علومپزشکی، آموزش و پرورش، سازمان برنامه و بودجه، صداوسیما، نظام پزشکی، سازمان ورزش و جوانان، سازمانهای بیمهگر و سایر نهادها با یکدیگر در تعامل باشند تا این قانون اجرایی شود.
ترویج افسردگی در جامعه
دکتر مانا اسحاقیان- روانشناس- نیز با اشاره به ریشه اختلالات روانی جامعه گفت: یکی از مهمترین دلایلی که بیماری در فرد به عنوان اختلال روانی شناخته میشود، مراجعه دیرهنگام افراد به متخصصان درمانی است. زیرا در فرهنگ ما مراجعه به روانشناس و روانپزشک امری غیرعادی است. حال آنکه این روزها میزان مراجعهکنندگانی که درگیر بیماری افسردگی و اختلال دوقطبیاند، بسیار زیاد شده است. ریشه اختلالات روانی هم به عوامل زیادی بستگی دارد، یکی از آنها مشکلات اقتصادی است. این روزها گرانی و تورم بر روح و روان مردم تاثیر منفی گذاشته است. افراد بسیاری گرفتار پرداخت اجارهخانه، قسطها و امرار معاش هستند. همین موضوع استرس و اضطراب زیادی برای آنها ایجاد میکند که در نهایت منجر به افسردگی میشود. جدا از مشکلات اقتصادی، مشکلات اجتماعی و سیاسی نیز مزید بر علت شده است. این روزها با آغاز اعتراضات، محدودیتهای اینترنتی و انتشار خبرهای نگرانکننده تعداد زیادی از مردم دچار استرسهای شدید شدهاند. بنابراین احتمال میرود که میزان اختلالات روانپزشکی از آماری که ارائه دادهاند، بیشتر هم باشد.
وی افزود: اخیرا به دلیل حذف غربالگری جنین، تولد نوزادانی با بیماری سندروم داون در کشور زیاد شده است. به همین دلیل این روزها میزان مراجعه مادران این کودکان با بیماری افسردگی زیاد شده است. البته به غیر از مراجعه مادر کودک دیگر اعضای خانواده کودک مبتلا به سندروم داون مانند پدر، مادربزرگ و پدربزرگ نیز دچار اختلال روحی و روانی میشوند. بنابراین وقتی افراد در مسائل زندگی احساس شکست میکنند، دچار افسردگی میشوند. اختلال دوقطبی نیز یکی دیگر از بیماریهای روانی شایع در میان اختلالات خلقی است که شامل چرخه میان افسردگی و سرخوشی میشود. زمانی که این بیماران دچار سرخوشی میشوند، بیشتر خطرناک هستند، زیرا رفتار آنها قابل پیشبینی نیست.
اسحاقیان با تاکید بر پیامدهای بلندمدت افزایش اختلالات روانی در جامعه اظهارکرد: متاسفانه اخیرا تعداد بیمارانی که در بیمارستانهای روانپزشکی بستری میشوند، زیاد شده است. این افراد پس از برگشت به خانه نه تنها حالشان بهتر نمیشود بلکه همچنان به خانواده و جامعه ضربه وارد میکنند. زیرا این افراد براساس سوءسابقهای که دارند، در جامعه جایی نخواهند داشت. ضمن اینکه آنها جامعه را مسبب بیماری خود میدانند. به همین دلیل احساس طردشدگی از جامعه دارند. بنابراین اگر آمارها و ارقام افزایش اختلالات روانپزشکی را جدی نگیریم، میزان مرگهای خودخواسته نیز افزایش پیدا میکند. چرا که افسردگی یک اختلال مسری است. همانطور که افسردگی از مادر به فرزند سرایت میکند، توانایی اشاعه آن در جامعه را هم دارد. به همین دلیل اگر به همین منوال پیش رویم، جامعه بیمار میشود. جامعه بیمار هم دچار فروپاشی اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی میشود. در نتیجه ادامه این روند آسیب به بنیاد جامعه است.جهان صنعت