امیدآفرینی برای نخبگان پزشکی

شفاآنلاین>سلامت>در روزی که به نام‌شان است فراوان تبریک و تشکر دریافت می‌کنند، اما گله دارند که نباید این تقدیرها و تشکرها و تمجیدها محدود به یک روز خاص باشد. واقعیت هم این است که «پزشکان» برخوردهای دوگانه‌ای را شاهد هستند. از دید اکثر مردم پزشکان «طبقه مرفه بی درد» هستند، اما این تصویر جامع یا کاملی نیست، اکثریت پزشکان تافته جدابافته از مردم جامعه نیستند، بخصوص پزشکان جوان. این یک واقعیت است که جوانی که امروز به عنوان نخبه در حال تحصیل در دوره پزشکی عمومی یا طی کردن دوره دستیاری برای متخصص شدن است با امیدها و آرزوهای فراوان مسیر سخت و طولانی تحصیل را انتخاب کرده، اما در زمان فارغ‌التحصیل شدن گاهی آن آرزوها نقش بر آب می‌شود.

به گزارش شفاآنلاین:وزرای اسبق بهداشت می‌گویند که پزشکان جوان مشکلات فراوانی دارند که قطعاً بر وضعیت نظام سلامت ایران در آینده تأثیر خواهد گذاشت. با وجود این وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در آستانه روز پزشک حامل خبرهای خوشی برای پزشکان جوان و مردم مناطق کم‌برخوردار بود. به‌صرفه نبودن درآمد پزشکان در مناطق محروم و مالیات‌ستانی پلکانی از درآمد پزشکان در این مناطق همواره محل گلایه پزشکان شاغل در مناطق محروم بوده است. دولت سیزدهم در اسفندماه 1400 برای ماندگار کردن پزشکان در مناطق دورافتاده و ایجاد رغبت در این گروه از پزشکان در قدم اول مالیات‌ستانی پلکانی از درآمد این پزشکان را حذف کرد. همچنین بر اساس مصوبه مجلس، در سال ۱۴۰۱ مالیات پزشکان ۱۰ ‌درصد از حق‌الزحمه یا حق‌العمل پزشکی است و برخلاف دیگر کارمندان دولت، به‌صورت پلکانی محاسبه نمی‌شود.

همچنین کارانه پزشکان نیز برخلاف قانون، بیشتر از ۷ برابر حداقل حقوق تعیین شده است. البته آن طور که دکتر بهرام عین‌اللهی خبر داده است سقف کارانه پزشکان شاغل در مناطق محروم نیز برداشته می‌شود. بر این اساس پزشکان و کادر سلامت اگر به مناطق محروم بروند، می‌توانند درآمد خوبی داشته باشند و مشکل دسترسی به پزشک در مناطق دورافتاده مرتفع می‌شود. اگرچه دایره توجه دولت سیزدهم برای ماندگاری و ایجاد رغبت در پزشکان جوان برای خدمت‌رسانی در حوزه سلامت وسیع‌تر شده است با این حال آنها دغدغه‌های پنهان‌تری نیز دارند. شماری از وزرای اسبق بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که از پیشکسوتان پزشکی محسوب می‌شوند درخصوص این مشکلات گفته‌اند.

صرف کنکور ملاک ورود به رشته پزشکی نیست

دکتر ایرج فاضل فوق‌تخصص جراحی عروق و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و وزیر اسبق بهداشت در پاسخ به اینکه با توجه به سیل مهاجرت پزشکان فکر می‌کنید چه چیزهایی به خروج نخبگان از کشور و مشکلات پزشکان جوان دامن می‌زند، می‌گوید: «شاید اولین امر تأمین مالی است و در کنار آن منزلت اجتماعی و جایگاهی است که پزشکان بین مردم دارند. پزشکی از هر نظر بین مردم در سطح بالایی قرار دارد و به‌همین دلیل در گذشته بهترین‌های کنکور رشته‌های پزشکی را انتخاب می‌کردند اما امروز این موضوع تغییر کرده و این رشته اعتباری را که قبلاً داشت ندارد و بهترین‌های کنکور لزوماً وارد پزشکی نمی‌شوند. اگر پزشکان مقابل چشم دیگران سرنوشت خوبی نداشته باشند طبیعی است که احساس ناخوشایندی بین جوانانی که می‌خواهند برای آینده خود تصمیم بگیرند ایجاد می‌کند.»

هزینه‌های مطب‌داری بالا است

مهاجرت و خروج پزشکان جوان از چرخه طبابت به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های نظام سلامت در سال‌های اخیر تبدیل شده است. دکتر رضا ملک‌زاده فوق‌تخصص گوارش و کبد، استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی تهران و وزیر اسبق بهداشت نسبت به خروج پزشکان از چرخه طبابت و مهاجرت پزشکان جوان گلایه می‌کند و درباره اینکه این پزشکان چه مشکلاتی سر راه‌شان قرار دارد، به «ایران» می‌گوید: «مشکل اصلی آنجایی است که پزشکان متخصص و فوق‌تخصص گوارش و کبد نمی‌توانند کار کنند! چون باید مطب بگیرند و دستگاه آندوسکوپی تهیه کنند. هزینه‌ها آن‌قدر بالا رفته و تعرفه‌های پزشکی آن‌قدر پایین است که این پزشک باید ۱۰ میلیارد تومان قرض کند تا بتواند این امکانات را فراهم کند. در چنین وضعیتی پزشک اگر شبانه‌روز هم کار کند نمی‌تواند هزینه‌های مطب و دستگاه‌ها را پرداخت کند. پزشکان جوان ما در این زمینه مشکلات زیادی دارند حتی نمی‌توانند خانه بخرند و مطب داشته باشند.»
دکتر ملک‌زاده در ادامه می‌افزاید: «برخی از فارغ‌التحصیلان به ما می‌گویند برای ما نامه بنویسید که به کشور عمان برویم.چون وقتی‌ آن‌جا می‌روند درآمدشان ۵ برابر می‌شود. ممکن است تعداد معدودی از همکاران ما درآمد بالایی داشته باشند، بخصوص آنهایی که تعرفه ندارند و خصوصی هستند اما اینها اقلیت هستند.» این فوق‌تخصص گوارش و کبد در پاسخ به این سؤال که رابطه جامعه پزشکی با مردم و بالعکس را چطور ارزیابی می‌کنید، عنوان می‌کند: «به ‌نظر من اگر همین الان در کل جامعه ایران نظرخواهی کنیم که مردم به چه قشری بیشتر از همه اعتماد دارند نشان می‌دهد به پزشکان بیشتر از کسانی که علیه جامعه پزشکی تبلیغات می‌کنند اعتماد دارند.»

باید سیالیت اجتماعی را در رشته‌های پزشکی حفظ کنیم

دکتر کامران باقری لنکرانی فوق تخصص گوارش و کبد و وزیر اسبق بهداشت که نشان داده همواره دغدغه نظام سلامت کشور را دارد در پاسخ به اینکه چه توصیه‌ای برای پزشکان جوان دارید، به «ایران» می‌گوید: «باید به کسانی که کاری از دست‌شان بر می‌آید، توصیه به امیدآفرینی نخبگان کنیم چون نخبگان موتور حرکت جامعه هستند و اگر رفتاری سر بزند که نخبگان را ناامید کنیم نه فقط باعث ناامیدی نخبه‌ها می‌شویم بلکه موتور حرکت جامعه را هم خاموش می‌کنیم.
دکتر لنکرانی در ادامه می‌افزاید: «کسی که دنبال انتخاب شغل است وقتی ببیند نخبه‌ها ناامیدند روی رفتار آنها هم تأثیر می‌گذارد. امسال در روز پزشک اولین توصیه‌مان خطاب به کسانی است که کاری از دست‌شان بر می‌آید از جمله مسئولان در عرصه‌های مختلف قوه مجریه، مجلس شورای اسلامی و قوه قضائیه محور مهم کارشان را امیدآفرینی برای همه بخصوص نخبه‌های جامعه قرار دهند.»
دکتر لنکرانی معتقد است؛ اگر پزشکان تلاش مثبت و دلسوزی برای مردم می‌کنند و از توانمندی‌شان برای خدمت به مردم استفاده می‌کنند مورد تکریم قرار بگیرند البته تکریم فقط مادی نیست بلکه برخی از مناسبات اجتماعی و رعایت کردن کرامت افراد و حفظ جایگاه‌شان ارزشش از میلیون‌ها تومان پول بیشتر است. فراموش نکنیم که وقتی شغل پزشکی را انتخاب کردیم دنبال این بودیم برای جامعه مفید باشیم، هر اتفاقی بیفتد باید تعهدمان به فایده‌رسانی و خدمت به مردم را با چیزی عوض نکنیم.
او خطاب به پزشکان جوان عنوان می‌کند: «یادمان نرود اگر چیزی داریم از این کشور داریم بسیاری از بزرگان رشته پزشکی علی‌رغم اینکه امکاناتش را هم داشتند در جاهای مختلف حضور داشته باشند اما شیرینی خدمت به مردم، آنها را در کشور خود نگه داشته است از جمله مرحوم دکتر بهادری و دکتر دواچی که بنیانگذار جراحی مدرن در کشور بودند. این اساتید در حوزه جراحی‌های سرطان و اطفال میدان‌دار بودند هر چند که امکاناتش را هم داشتند اما به وطن‌شان بازگشتند و اقدامات قابل توجهی انجام دادند.»
دکتر لنکرانی با بیان اینکه تعهد به خدمت در جایی که ریشه انسان در آنجا است با چیزی قابل معاوضه نیست، می‌گوید: «امیدوارم کشور ما بتواند سرمایه‌های خودش را حفظ و میدان رشد و تعالی را بیش از گذشته برای پزشکان جوان فراهم کند. یکی از مشکلاتی که رخ می‌دهد و به این مسأله مهم باید توجه کرد؛ احتمال از دست دادن سیالیت اجتماعی در رشته پزشکی است چنانچه طبقات محروم را نتوانیم حمایت کنیم آن وقت شاهد آن خواهیم بود که پزشکان از طبقات اجتماعی خاصی خواهند بود فلذا باید از سرمایه‌های مهم کشور حفاظت کنیم و آموزش در کشور و پیشرفت فقط منحصر به طبقات بالای اجتماعی نباشد.»روزنامه ایران