شفاآنلاین>سلامت>واکسن سه گانه واکسنی است که کودکان را در برابر سه بیماری عفونی جدی دیفتری،کزاز و سیاه سرفه که ناشی از باکتری ها هستند، محافظت می کند .به گزارش شفاآنلاین: دیفتری توسط باکتری کورینه‌باکتریوم دیفتری ایجاد می شود. سموم تولید شده توسط این باکتری می تواند تنفس و بلع را دشوار کند و همچنین می تواند به سایر اندام ها مانند کلیه ها و قلب آسیب برساند.
کزاز توسط باکتری کلستریدیوم تتانی ایجاد می شود که در خاک زندگی می کند و می تواند از طریق بریدگی و سوختگی وارد بدن شود. سموم تولید شده توسط این باکتری باعث اسپاسم شدید عضلانی می شود که می تواند بر تنفس و عملکرد قلب تأثیر بگذارد.
سیاه سرفه توسط باکتری بوردتلا پرتوزیس ایجاد می شود و بسیار مسری است. نوزادان و کودکان مبتلا به سیاه سرفه به طور غیرقابل کنترلی سرفه می کنند و برای نفس کشیدن مشکل دارند. واکسن سه گانه از این بیماری های عفونی محافظت می کند.
عوارض واکسن سه گانه
- قرمزی یا تورم در محل تزریق
- تب
- بی قراری یا تحریک پذیری
چه زمانی باید واکسن سه گانه را دریافت کنید؟
این واکسن در پنج دوز تزریق می شود. کودکان باید اولین دوز خود را در 2 ماهگی دریافت کنند.
چهار دوز باقی مانده باید در سنین زیر تزریق شود:
- ۴ماه
- ۶ ماه
- بین 15 تا 18 ماه
- بین 4 تا 6 سال
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شیراز
تصریح کرد: بهترین زمان تزریق این واکسن در محدوده سنی 4 تا 6 سالگی است
اما چون دسترسی به کودک عملاً میسر نیست در نتیجه بهترین زمان تزریق همان
قبل از ورود به مدرسه است.
آناهیتا سنائی در گفت وگو با فارس اظهار داشت: واکسن قبل از مدرسه شامل دو واکسن سه‌گانه و فلج اطفال می‌شود که خود واکسن سه گانه عملاً از 3 واکسن کزاز، سیاه سرفه و دیفتری تشکیل شده و واکسن فلج اطفال نیز به صورت قطره خوراکی به کودک داده می‌شود.
فوق تخصص بیماری‌های عفونی کودکان گفت: درست است که سیستم ایمنی کودک قبلاً واکسن‌ها را دریافت کرده اما برای تحریک دوباره سیستم ایمنی و ساخت آنتی‌بادی مورد نظر در خون دوباره این واکسن تزریق می‌شود تا سیستم ایمنی را در برابر میکروب و بیماری‌های خاص، تازه نفس سازد.
عوارض جانبی
عوارض جانبی رایج واکسن سه گانه عبارتند از:
- قرمزی یا تورم در محل تزریق
- حساسیت در محل تزریق
- تب
- تحریک پذیری یا بی قراری
- خستگی
- از دست دادن اشتها
شما می توانید با دادن استامینوفن یا ایبوپروفن به کودک خود به تسکین درد یا تب بعد از واکسن کمک کنید ، اما حتماً با پزشک کودک خود مشورت کنید تا دوز مناسب را برای شما توضیح دهد. همچنین می توانید یک پارچه گرم و مرطوب را روی محل تزریق بمالید تا به کاهش درد کمک کنید.
فوق تخصص بیماری‌های عفونی کودکان گفت: برای پیشگیری از تورم و عوارض جانبی واکسن سه‌گانه بهتر است در ۲۴ ساعت اولیه بعد از آن در محل تزریق، کمپرس سرد و در ۲۴ ساعت دوم کمپرس گرم و حوله گرم قرار داد.
اگر کودک شما پس از تزریق واکسن هر یک از موارد زیر را تجربه کرد، با پزشک کودک خود تماس بگیرید:
- تب بیش از 40 درجه سانتیگراد
- گریه کنترل نشده برای سه ساعت یا بیشتر
- تشنج
- علائم یک واکنش آلرژیک شدید ، که می تواند شامل کهیر، مشکل در تنفس، و تورم صورت یا گلو باشد.
سنائی با بیان این مطلب که واکسن سه‌گانه باید در بازو تزریق شود، گفت: بیشترین عارضه واکسن سه‌گانه تورم در محل تزریق است که در ادامه محل تزریق گرم و دردناک می‌شود که از جمله عوارض طبیعی تزریق این واکسن است. اگر تورم و درد پایدار بود و بیش از چند روز به طول انجامید؛ همچنین حالت آبسه یا چرک در محل تزریق به وجود آمد باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کرد.
ممنوعیت تزریق واکسن سه گانه
تزریق این واکسن برای بعضی از کودکان ممنوع می باشد. در صورتی که فرزندتان موارد زیر را دارد، باید به پزشک اطلاع دهید:
- یک واکنش جدی به دنبال دوز قبلی واکسن سه گانه، که می تواند شامل تشنج، یا درد شدید یا تورم باشد.
- هر گونه مشکل سیستم عصبی، از جمله سابقه تشنج
- یک اختلال سیستم ایمنی به نام سندرم گیلن باره
ممکن است پزشک تصمیم بگیرد که واکسیناسیون را تا یک ویزیت دیگر به تعویق بیندازد یا واکسن جایگزینی را که فقط حاوی دیفتری و کزاز است برای کودکتان تجویز کند. اگر کودک شما به بیماری خفیفی مانند سرماخوردگی مبتلا باشد، همچنان می‌تواند واکسن سه گانه خود را دریافت کند . با این حال، اگر کودک شما یک بیماری متوسط یا شدید دارد، ایمن سازی باید تا زمان بهبودی به تعویق بیفتد.
آیا واکسن سه گانه در بارداری بی خطر است؟
این واکسن فقط برای استفاده در نوزادان و کودکان خردسال است. زنان باردار نباید واکسن را دریافت کنند. با این حال، اگر الزام برای تزریق این واکسن وجود دارد بهتر است سه ماهه سوم و البته تحت نظر پزشک انجام گیرد.
زنانی که واکسن را در سه ماهه سوم بارداری دریافت می کنند، می توانند آنتی بادی ها را به فرزند متولد نشده خود منتقل کنند. این می تواند به محافظت از کودک پس از تولد کمک کند.
فوق تخصص بیماری‌های عفونی
کودکان به تشنج که یک عارضه سیستمیک تزریق واکسن سه‌گانه است اشاره داشت و
گفت: بروز تشنج بر اثر تزریق این واکسن در کودکانی رخ می‌دهد که سابقه تشنج
و بیماری سیستمی مغزی را داشته باشند لذا این کودکان باید به جای واکسن
سه‌گانه از واکسن دو گانه استفاده کنند.
