دستفروشی این روزها اگرچه تغییر شکل داده، اما همچنان همان بخش غیر قابل تفکیک از اقتصاد شهرهاست که باید برای آن یک راه حل قانونی و البته منطقی پیدا کرد.
شفاآنلاین>سلامت> آیا در پشت پرده بساط گستری در پایتخت، مافیای دستفروشی کمین کرده است؟ پاسخ یک عضو شورای شهر تهران به این سؤال مثبت است.
به گزارش شفاآنلاین:علیرضا نادعلی از مافیای دستفروشی خبر می‌‌دهد که این روزها از نیاز اقتصادی دستفروشان سوء استفاده میکند. براین اساس مافیا با قطعه‌بندی خیابان‌ها، هر موزاییک را با قیمت‌های نجومی به دستفروشان اجاره داده و از اجاره روزانه آنها، پول‌های هنگفتی به جیب می‌‌زند. برخی مغازه‌داران نیز در زدوبند با باندهای پشت پرده، اجناس مغازه خود را با قیمتی پایین‌تر در بساط‌های کنار خیابان عرضه میکنند.
آنچه در واقع در پشت پرده به ظاهر ساده دستفروشی در برخی مکان‌های به اصطلاح پاخور در جریان است، روایت دیگری از خرید و فروش اجناس خیابانی است. کرونا البته در دو سال اخیر، وضعیت دستفروشی را دچار چالش‌های جدی کرده است. حالا بخشی از دستفروشان به دنبال اجرای طرح‌های سختگیرانه، به فضای مجازی کوچ کرده‌اند و تعداد زیادی نیز همچنان در خطوط مترو، مشغول فروش اجناسی هستند که از بازار بزرگ تهران خریداری میکنند. با این همه هنوز آمار دقیقی از تعداد دستفروشان در دست نیست.
برخی آمارها از ثبت نام بیش از 5 هزار دستفروش در طرح جامع دستفروشان خبر می‌‌دهد، اما شواهد میدانی نشان می‌‌دهد که حداقل در تهران بیش از 15 هزار دستفروش در نقاط مختلف شهر در حال امرار معاش هستند و البته برخی آمارهای غیر رسمی از حضور 4 هزار و 500 دستفروش فقط در مترو حکایت دارد. علاوه بر این برخی مستندات از گروه جدیدی نام می‌‌برد که به جرگه دستفروشان پیوسته‌اند؛ افرادی که در کرونا، شغل‌شان را از دست داده و برای ادامه زندگی، دستفروش شده‌اند. برخی از آنها مغازه‌داران قدیمی هستند که بار سنگین هزینه‌های کسادی بازار، آنها را وادار کرده تا اجناسی را که با پس دادن مغازه روی دست‌شان مانده بود در بساط‌های کنار خیابان بفروشند. تعدادی نیز زنان خانه داری هستند که با افزایش هزینه‌ها، از مهارت‌های خود برای کسب درآمد استفاده میکنند. اغلب این زنان در خطوط مترو فعالند.
شهرداری تهران در سال‌های اخیر تلاش‌های زیادی برای ساماندهی دستفروشان در پایتخت انجام داده است، برخی محورهای دستفروشی نیز درحال حاضر از بساط گستری‌های گسترده پاک شده است، اما اغلب مکان‌هایی که برای دستفروشی از سوی شهرداری معرفی شده، از سوی دستفروشان غیر کارآمد تشخیص داده میشود. آنها معتقدند فقط مکان‌های پاخور که محل رفت و آمد تعداد زیادی از شهروندان است، می‌‌تواند برایشان درآمدزایی کند و اگر قرار به رفتن به نقاطی باشد که شهروندان به ندرت یا به طور تصادفی از آنها عبور میکنند، ترجیح می‌‌دهند در برابر مأموران مقاومت کنند! در آن سو البته برخی شهروندان و مغازه‌داران با استقبال از طرح ساماندهی، معتقدند در نقاطی که این طرح اجرا شده همچون «بازار تهران» احساس آرامش بیشتری میکنند و سر و صدا و همهمه و ترافیک دستفروشان در واگن‌های مترو برای فروش اجناس آنها را بشدت آزار می‌‌دهد. اگرچه مغازه داران نیز با طرح اینکه «چرا باید افرادی که مالیات و اجاره مغازه نمی‌دهند، بازار کسب و کار آنها را مختل کنند؟» خوشحالی خود را از اجرای طرح ساماندهی ابراز کرده‌اند. علاوه بر این پژوهشی که با عنوان «دستفروشان بساط گستر در شهر تهران، پژوهش و راهکار» انجام شده است، تأکید دارد که 94 درصد دستفروشان موافق طرح ساماندهی هستند، با این حال آمار ثبت شده نشان می‌‌دهد که بخشی از دستفروشان از ثبت نام در این سامانه گریزانند. برخی کارشناسان اجتماعی معتقدند تا زمانی‌که دستفروشی به رسمیت شناخته نشده و قوانین شهری مناسب برای آنها پیش‌بینی نشود، نمی‌توان امیدوار بود که با بگیر و ببندهای مقطعی و برخوردهای ضربتی و موقتی بتوان به نتیجه دلخواه رسید. چراکه باید به این پدیده خرد اقتصادی، نگاه اجتماعی داشت.
علیرضا نادعلی تأکید میکند: «دراین زمینه مدیریت شهری می‌‌تواند دستفروشان و کسانی که با بساط‌گستری، شهر را دچار به هم ریختگی میکنند، به «سامان‌بازارها» که دارای غرفه هستند، انتقال دهد. هرچند در این زمینه نیز برخی استقبال میکنند و برخی دیگر خیر.»
وی با اشاره به ایجاد بایدها و نبایدها بر اساس قوانین کشور، ادامه می‌‌دهد: «اگر فعالیت دستفروشان بدون اعمال نظارت باشد، افرادی که پروانه کسب دارند و مالیات و کرایه ملک پرداخت میکنند، امکان حیات اقتصادی نخواهند داشت. بنابراین برای مقابله با مافیا، پلیس و قوه قضائیه باید وارد عمل شوند، افراد را شناسایی کنند و با هدفگذاری روی این موضوع، به اصلاح این وضعیت بپردازند.»
وی با اشاره به اظهاراتی در رابطه با لایحه ساماندهی دستفروشان که در گذشته مطرح شده بود، هم این‌طور توضیح می‌‌دهد: «مدیریت شهری در ساماندهی دستفروشان از تجربه‌هایی که در گذشته داشته، استفاده کرده و دقت لازم را داشته است. برخی صحبت‌ها میشود که شاید امکان اجرای آن نباشد چون هم باید به دستفروشان و هم مردم که در فضای فعالیت دستفروشان تردد میکنند، توجه و دقت کافی صورت بگیرد.»
سایت شهر چندی پیش از قول داوود گودرزی، رئیس بازرسی شهرداری تهران از پیگیری رفع مشکل مافیای دستفروشی خبر داده و تأکید کرده بود: «محله به محله و منطقه به منطقه این موضوع را رصد می‌کنیم و در این زمینه از فضاهای شلوغ‌تر آغاز کرده‌ایم و شرکت ساماندهی مشاغل نیز به عنوان متولی، این موضوع را در دستور کار خود قرار داده است. هدف این است که هم کسبه و صاحبان مغازه‌ها کار خود را انجام دهند، هم آنهایی که دستفروشی میکنند راه کسب درآمدشان محدود نشود و هم برای عبور و مرور مردم ممانعتی به وجود نیاید.»
نظرشما
آخرین اخبار