چرا برای پیشگیری در حوادث برنامه‌ای نداریم؟

با توجه به تجارب قبلی که ما داریم و داشتیم، انتظار می‌رفت که هوشمندانه‌تر در این زمینه عمل می‌کردیم. گرچه از همین ابتدا به این نکته اشاره کنم که ساختن خانه و اماکن مختلف در مسیر رودخانه خودش اشتباه بزرگی است که ویرانی‌های ناشی از سیل، تاوان همان اشتباه‌ها و توجه نکردن به هشدارها و ایمنی‌ها برای پیشگیری از وقوع چنین مباحث و موضوعات و پدیده طبیعی است.

با توجه به این سوابق و تجارب قبلی خساراتی که ما از سیل و سایر بلایای طبیعی دیدیم، اینکه هوشمندانه باید عمل می‌کردیم، هم مردم و هم سازمان‌های مختلف، انتظار نابجایی نیست. ولی متأسفانه ما همیشه عادت کرده‌ایم که مردان پس از بحران باشیم. ما اگر از قبل هماهنگی‌های لازم را انجام داده باشیم، حتی در زمان وقوع هر بحرانی، مثل سیلی که اتفاق افتاد، هر سازمانی کار خودش را می‌کرد و نیازی اصلا به حضور مسئولان ارشد نیست.

تجربه چندین ساله کشور ما نشان داد که ما معمولا برای پیشگیری و ایمنی برنامه‌ای نداریم و بعد از بروز بحران‌ها و خسارات‌های زیادی انسانی و مادی که وارد می‌شود، می‌خواهیم ورود پیدا کنیم و معمولا هم ورود ما کوتاه مدت است و آن آثار و عوارض علاوه بر اقتصادی که قطعا فشار بر مردم می‌آورد، آن پیامدهای روانی اجتماعی را که معمولا جدی نمی‌گیریم، لذا بحران‌هایی از این دست برای کشور، مردم، خانواده و به معنای عام آن برای جامعه خسارت‌بار است. حتی در همین کلیپ‌ها می‌دیدیم به رغم اینکه برخی مردم سعی می‌کردند به بقیه مردم هشدار دهند، اما باز مردم باور نمی‌کردند و جدی نمی‌گرفتند. اینها نشان می‌دهد که یک مشکلی داریم.

مشکل ما این است که هیچ وقت بحران را جدی نمی‌گیریم و همیشه فکر می‌کنیم که مرگ مال همسایه است و ما گرفتارش نمی‌شویم. معمولا در بحران نمی‌ایستند عکس و فیلم بگیرند که منتشر کنند و لایک بخورد. ولی می‌دیدیم برای اینکه فیلم بگیرند و پخش بکنند، یک جاهایی همدیگر را هول می‌دادند که زودتر فیلم بگیرند یا فیلم بهتری بگیرند! اینها نشان می‌دهد که نه مردم و نه ما ایمنی و پیشگیری و موضوعاتی از این دست را جدی نمی‌گیرند و طبیعتا هم بعد از وقوع چنین بحران‌هایی سازمان‌هایی که در این حوزه‌ها مسئولیت‌های مستقیم‌تر دارند مثل هلال احمر در عمل بیشتر از بقیه سازمان‌ها درگیر هستند، لذا مدتی انرژی و زمان این سازمان‌ها و کشور برای سروسامان دادن اولیه به همین بحران‌ها اختصاص پیدا می‌کند. اینکه ما کی قرار است از این بحران‌ها درس بگیریم و کی قرار است ایمنی و پیشگیری را جدی بگیریم، واقعا من شخصا پاسخی برایش ندارم.

سیدحسن موسوی چلک /رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران