وضعیت اورژانسی «ایمنی» بیمارستان‌ها

شفاآنلاین>سلامت>آتش‌سوزی که در بیمارستان حضرت رسول‌اکرم‌(ص) رخ داد، بار دیگر زنگ خطر ایمنی در مراکز درمانی را به صدا درآورد، ایمنی که به نظر می‌رسد تامین و ارتقای آن دست‌کم در برخی از مراکز جزو دغدغه‌ها و اولویت‌های اصلی قرار نگرفته است.

به گزارش شفاآنلاین: عصر روز یکشنبه، ۱۹ تیرماه بود که وقوع حریق در بیمارستان حضرت رسول اکرم (ص) پای عوامل آتش‌نشانی، اورژانس و… را به محل این بیمارستان باز کرد؛ حادثه‌ای که گرچه خسارت جانی نداشت اما خبر آن خیلی زود فراگیر شد و مورد توجه افکار عمومی قرار گرفت و البته بار دیگر توجه به ایمنی مراکز درمانی و اماکن تجمعی یادآوری شد.

حدود دوسال پیش از این حادثه نیز انفجار و آتش‌سوزی در کلینیک درمانی سینا در شمال تهران و خیابان شریعتی خبرساز شده بود، آن حادثه اما بر خلاف آنچه که در بیمارستان حضرت رسول‌اکرم(ص) رخ داد، چندان به خیر نگذشت و منجر به مرگ دست‌کم ۱۹ تن شده بود؛ حادثه‌ای که به نظر می‌رسد چندان مورد عبرت و سبب تحولی در ارتقای ایمنی اماکن درمانی نشد.

حالا بار دیگر، این زنگ خطر با آتش‌سوزی در بیمارستان حضرت رسول‌اکرم‌(ص) به صدا درآمده زنگ خطری که همین چندماه پیش با ریزش ساختمان متروپل در آبادان نیز به صدا درآمده و بحث بر سر ایمنی ساختمان‌ها را به بحث روز بدل کرد. روز گذشته نیز شعله‌های آتشی که روی نمای بیمارستان رسول اکرم زبانه می‌کشید، برای چندمین بار زنگ خطر ایمنی در برخی از مراکز درمانی را به صدا درآورد. به ویژه آنکه به گفته سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران این مرکز درمانی پیشتر اخطار ایمنی دریافت کرده بود.

سید جلال ملکی درباره ایمنی بیمارستان حضرت رسول اکرم‌(ص) که دچار حریق شد گفت: این بیمارستان پیش از این نیز تذکراتی در حوزه ایمنی گرفته بود البته پای کار آمده بودند اما اعلام می‌کردند که بودجه نداریم که این توجیه درستی نیست. در واقع لازم است ایمنی جزو اولویت‌ها و دغدغه‌های اصلی قرار بگیرد.

سخنگوی سازمان آتش‌نشانی تهران پیش‌تر گفته بود که در طبقه سوم ساختمان هفت طبقه‌ای حریق رخ داده است. در انتهای راهرو این طبقه سالن همایشی حدودا ۵۰ متری وجود داشته است. نمای داخلی این واحد با چوب و تخته برای تزئینات داخلی ساخته شده بود و این قسمت کاملا شعله‌ور بود. همچنین به دلیل اینکه آتش به نمای کامپوزیت سرایت کرده بود، دود به طبقات بالا راه پیدا کرده بود.

محمود قدیری کارشناس ارشد ایمنی و معاونت سابق حفاظت و پیشگیری سازمان آتش‌نشانی تهران نیز درباره ایمنی بیمارستان‌های پایتخت و لزوم توجه به این مساله اظهار کرد: از نظر ایمنی و آتش‌نشانی در جایگاه بین‌المللی، ایمنی بیمارستان‌ها دارای اهمیتی خاص و حساس است، چرا که مکانی تجمعی است و افراد کم‌توان یا بعضا ناتوان در آن حضور دارند که برخی از آنها آسیب‌پذیری بالایی هم دارند. پس در صورت وقوع حادثه در یک مکان درمانی، حرارت بالا یا انتشار گازهایی که بعضا سمی هستند می‌تواند آسیب جدی‌تری را به این افراد وارد کند. قدیری با تاکید بر اینکه ایمنی یک مرکز درمانی و بیمارستان باید اولویت اصلی مدیران آن باشد، تاکید کرد: در بیمارستان‌ها افراد با توانایی کم با جمعیتی بالا حضور دارند که اغلب تحت درمان هستند؛ ممکن است در یک اتاق پنج نفر حضور داشته باشند که این فرار و نجات را سخت‌تر می‌کند. همچنین در بیمارستان‌ها بار اشتعال فراوانی هم وجود دارد که از جمله آن پارچه‌ها، تشک‌ها، برخی داروها، کپسول‌ها، مواد ضدعفونی‌کننده و… وجود دارد که در صورت وقوع حریق، گسترش آتش‌سوزی سریع‌تر خواهد شد.

معاون سابق سازمان آتش‌نشانی تهران اظهار کرد: همان‌طور که می‌دانید اکسیژن یکی از عوامل اصلی آتش گرفتن است و اگر اکسیژن نباشد، حریقی هم رخ نمی‌دهد. در هوا اکسیژن وجود دارد اما در بیمارستان‌ها درصد اکسیژن محیط بالاتر است، آنجا هم کپسول‌های اکسیژن وجود دارد و لوله‌کشی‌های اکسیژنی داخل ساختمان است که برای انتقال اکسیژن به اتاق‌های عمل و… استفاده می‌شود، اگر این لوله‌ها آتش بگیرد یا دچار حادثه شود اکسیژن آنها منتشر می‌شود و سطح اکسیژن محیط افزایش پیدا می‌کند و آنچه که حریق را به سرعت گسترش می‌دهد همین تامین اکسیژن است. قدیری با بیان اینکه در واقع هر آنچه که ریسک خطر را افزایش می‌دهد در بیمارستان وجود دارد، گفت: بر همین اساس حساسیت بالایی نسبت به ایمنی مراکز درمانی در تمام نقاط دنیا وجود دارد. اینکه یک مریض در بیمارستانی که برای درمان به آن مراجعه کرده دچار حادثه شود توجیه‌پذیر نیست و آسیب جدی را به افراد بازمانده وارد می‌کند که ایمنی بیمارستان‌ها باید در اولویت مدیران بیمارستان‌ها و وزارت بهداشت باشد.

قدیری با اشاره به وقوع حادثه انفجار و حریق کلینیک سینا اطهر که عصر سه‌شنبه ۱۰ تیر ۱۳۹۹ رخ داد گفت: پس از حادثه سینا اطهر حساسیت نسبت به ایمنی مراکز درمانی افزایش پیدا کرد و قرار شد تا ایمن‌سازی‌هایی در مراکز درمانی صورت گیرد که سازمان‌ها نیز برای محقق شدن این امر پای کار آمدند اما متاسفانه زمانی که ایمن‌سازی به بحث منابع مالی می‌رسد متوقف می‌شود. اگر حادثه‌ای جدی در یک بیمارستان رخ دهد افکار عمومی را به شدت تحت تاثیر قرار داده و موجب ایجاد چالش‌های جدی می‌شود.

وی ادامه داد: اگر برای ایمن‌سازی مراکز درمانی فازبندی صورت گیرد و منابع مالی تخصیص داده شود می‌توانیم ایمن‌سازی را مدیریت کنیم، به عنوان مثال در فاز اول یک سری اقدامات اولیه تعیین و انجام شود و سپس به سراغ فازهای دیگر برویم. این اقدام موجب می‌شود که طی بازه زمانی دو یا سه ساله ایمن‌سازی این ساختمان‌ها تکمیل شود. با این روش هر ساله گفته می‌شود که بودجه نداریم و ایمن‌سازی به سال بعد موکول شده و هیچ وقت هم به پایان نمی‌رسد.

قدیری با اشاره به وقوع حریق در بیمارستان رسول‌اکرم‌(ص) واقع در ستارخان که ساعت ١٨:۵۰ عصر ۱۹ تیرماه رخ داد گفت: شاهد وقوع حریقی در بیمارستان رسول‌اکرم‌(ص) بودیم. این بیمارستان راهروهایی طولانی دارد. حالا فرض کنید که یک فرد بیمار بخواهد حین وقوع حادثه از این محل خارج شود. باید دقت کنیم که توجه به استاندارد بودن راه‌های فرار یکی از مهم‌ترین نکاتی است که باید در مراکز درمانی به آن توجه شود، چرا که اغلب افرادی که در این مکان‌ها وجود دارد یا ناتوان هستند یا تمرکز ذهنی لازم را ندارند.

وی با بیان اینکه این حادثه قابل پیش‌بینی بود، این حادثه حتی ممکن است در بیمارستان‌های دیگر نیز رخ دهد گفت:‌ وقوع حوادث در برخی از مراکز درمانی قابل پیش‌بینی است که تبعات سنگینی نیز دارد. به عنوان مثال یکی از بیمارستان‌هایی که در بخش خصوصی نیز هست پیشتر برای تاییدیه خود اقدام کرد و پس از آن در بخشی از بخش‌های خود تغییر کاربری ایجاد کرد که این می‌تواند خطرساز باشد. معاون سابق سازمان آتش‌نشانی تهران درباره اینکه آیا تفاوتی میان ایمنی بیمارستان‌های دولتی و خصوصی وجود دارد یا خیر؟ گفت: بعضی از بیمارستان‌های خصوصی دیسیپلین و نظم خاصی دارند و خوب کار می‌کنند اما گاهی آنها نیز به دلیل طمع از برخی فضاهایی که کاربری لازم را ندارند بهره‌برداری‌هایی می‌کنند تا بتوانند بیمار بیشتری بپذیرند. در بیمارستان‌های دولتی این استفاده از فضاهای بدون کاربری لازم به صورت جدی وجود ندارد اما ممکن است آنها نیز برای افزایش پذیرش مراجعان دست به انجام این کار بزنند. وی ادامه داد: در واقع نمی‌توان فرمولی کلی برای تفاوت قائل شدن میان بیمارستان‌های خصوصی یا دولتی در نظر گرفت اما متاسفانه بیمارستان‌های دولتی به دلیل تقاضای بیشتر و بیشتر بودن مراجعان یک نوع بی‌نظمی در حوزه ایمنی دارند. همچنین بیمارستان‌های دولتی محدودیت منابع مالی دارند و شاید مبالغی که دریافت می‌کنند متناسب با هزینه‌هایشان نیست. مواردی مثل فشاری که به پرسنل بیمارستان وارد می‌شود، بی‌نظمی، کمبود منابع و سوءمدیریت دست‌به‌دست هم می‌دهد تا ناایمنی در این بیمارستان‌های دولتی افزایش پیدا کند.