با توجه به بحث نامتناسب بودن تعرفه‌ها و تعریف نشدن جایگاه پزشک عمومی، میل به مهاجرت در بین جامعه پزشکی در حال افزایش است.
شفاآنلاین>سلامت>کانادا، انگلستان، آلمان، استرالیا، نیوزیلند، دانمارک، سوئد، نروژ و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، پرطرفدارترین کشورها برای مهاجرت پزشکان استبه گزارش شفاآنلاین:سازمان نظام پزشکی، برآورد می‌کند که سالانه حدود سه هزار پزشک از کشور مهاجرت می‌کنند. بسیاری از کارشناسان سلامت تاکید دارند که اگر شرایط شغلی و رفاهی مطلوبی برای پزشکان فراهم شود، بسیاری از این پزشکان برای ماندگاری در کشور ترغیب خواهند شد. با توجه به بحث نامتناسب بودن تعرفه‌ها و تعریف نشدن جایگاه پزشک عمومی، میل به مهاجرت در بین جامعه پزشکی در حال افزایش است. با این وجود، تلاش برای ماندگاری پزشکان و برنامه‌ریزی برای توزیع منطقی پزشکان می‌تواند مشکل کمبود پزشک در مناطق محروم را هم حل کند.
محمدعلی محسنی بندپی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز با اشاره به کمبود پزشک در مناطق محروم گفت: «طرح و برنامه‌ای در راستای ممانعت از خروج پزشکان و ماندگاری آنها در مناطق محروم وجود ندارد تا به صورت اساسی به این مساله ورود جدی داشته باشیم.»
وی در مورد افزایش تعداد پزشکان در مناطق محروم نیز گفت: «در نشست دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، توافق شد با افزایش سالانه ۲۰ درصدی جذب دانشجوی جدید پزشکی طی چهار سال متوالی بتوانیم کمبود پزشک را جبران کنیم و از طرفی باید افزایش کارانه آنها را هم در نظر بگیریم.»
عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس ادامه داد: «باید انگیزه کافی برای ماندگاری پزشکان در مناطق محروم ایجاد کنیم، در غیر این صورت افزایش تعداد پزشکان هیچ کمکی به افزایش پزشک در مناطق محروم نخواهد داشت. در حال حاضر تمام پزشکان در مقاطع مختلف با هزینه بیت‌المال تحصیل کرده‌اند، اما شاهد خروج آنها به دلایل و بهانه‌های مختلف به سمت کشورهای توسعه یافته و همسایه هستیم. راهکارهای ارائه شده به تنهایى موجب جذب پزشک در مناطق محروم نمی‌شود و کمبود پزشک را جبران نخواهد کرد. باید موانع حضور پزشکان در مناطق محروم شناسایی شود و مشکلات آنها را بشنویم تا بتوانیم برای حفظ و نگهداری آنها در کشور تلاش کنیم.»
وی افزود: «اگرچه تنها دغدغه‌های اقتصادی منجر به خروج پزشکان نیست، اما در این شرایط مسائل اصلی همچون تعدیل مالیات، حمایت‌های غیر مادی برای تسهیل شرایط زندگی آنها و ایجاد شرایط مناسب براى خانواده آنها در کاهش خروج پزشکان از کشور، مهم است. به فرض مثال اگر پزشکی در مناطق محروم حضور دارد باید شرایط زندگی برای آنها و خانواده‌هایشان مهیا شود. بنابراین باید مجموعه‌ای از امکانات رفاهی برای آنها فراهم شود و از طرفی سختی کار پزشکان و شیفت‌های طولانی آنها را در نظر بگیریم. شاید بتوان مشکلات را برای مدت کوتاه مد نظر قرار داد، اما باید مجموعه‌ای از ضعف‌ها را در نظر گرفت که مانع از ورود و ماندگاری پزشکان در مناطق محروم و ادامه خدمت در کشور می‌شود.»
محسنی بندپی گفت: «سالانه حدود 11 هزار نفر پزشک عمومی، دندانپزشک و داروساز به جامعه پزشکی کشور اضافه می‌شود. البته حدود دو تا سه هزار نفر هم فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های خارج از کشور هستند که باید در آمار نهایی مورد توجه قرار بگیرد. با این تفاسیر این کمبود ظرفیت پزشک در مناطق محروم با آمار منتشر شده جای سوال دارد.»
همچنین یحیی ابراهیمی، دیگر عضو کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی هم گفت: «میزان پرداختی به پزشکان واقع بینانه نیست. واقعا یکی از دلایل اصلی مهاجرت پزشکان به کشورهای اطراف، مساله واقعی نبودن تعرفه‌های پزشکی است. متاسفانه خیلی از پزشکانی که در مراکز دولتی فعالیت دارند، مالیات ۳۵ درصدی برای آنها حساب می‌شود، این در حالی است که برای پزشکانی که در مراکز خصوصی فعالیت دارند فقط ۱۰ درصد مالیات گرفته می‌شود. این قوانین ضد و نقیض است که همه ما به آن معترض هستیم.»
این عضو کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی، خاطرنشان کرد: «باید محیط را به گونه‌ای فراهم سازیم که پزشکان و کادر درمان رضایت خاطر بیشتری داشته باشند. با وجود سیستم پلکانی که در نظر گرفته شده پزشکان از یک مبلغی بیشتر نمی‌توانند درآمد داشته باشند. این سبب شده یک پزشک دیگر رغبت و انگیزه‌ای نداشته باشد که در این سیستم کار کند.»
ابراهیمی با بیان اینکه میزان دستمزد پزشک در ایران را با کشورهای همجوار و سایر کشورهای دنیا مقایسه کنید، تصریح کرد: «این افراد سرمایه‌های ملی هستند. ما سرمایه‌گذاری می‌کنیم و پزشک خوب تربیت می‌کنیم، اما هنر جذب کردن آنها را نداریم. باید تعرفه کادر پزشکی و پرستاری و کادر بهداشت و درمان واقع‌بینانه دیده شود تا پزشکان با دلگرمی بیشتری به فعالیت خود ادامه دهد.»
عضو کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: «میزان پرداختی به پزشکان واقع بینانه نیست و بهتر است که این پرداخت‌ها واقع بینانه دیده شود و بهترین امکانات و حقوق در اختیار پزشکان قرار داده شود، چرا که در خارج از کشور بهترین امکانات و حقوق را در اختیار آنها قرار می‌دهند. این سبب شده آنان با رغبت بیشتری اقدام به مهاجرت کنند. برخی پزشکان نیز به دلیل مالیات سنگینی که بر دوش آنان گذاشته شده است، ترجیح می‌دهند که مهاجرت کنند.»
از سوی دیگر، علی مظفرپور، رئیس دانشگاه علوم پزشکی بابل هم هشدار داد: «اگر جایگاه پزشکی مورد توجه قرار نگیرد باید چندسال آینده شاهد مهاجرت پزشکان باشیم و بعید نیست بیماران نیز با هزینه هنگفت برای معالجه به خارج کشور مسافرت کنند تا به دست همین پزشکان ایرانی معالجه شوند.»
مظفری تصریح کرد: «خدمات پزشکی از ضروریات جامعه بوده که با زندگی انسان‌ها سروکار دارد. توجه و تکریم پزشکان، ارزش نهادن به سلامت و امنیت جان مردم است. بی‌مهری نیز سبب نا امیدی و پیامد آن مهاجرت پزشکان به خارج از کشور می‌شود.»
پزشکان عمومی در صدر مهاجرت گروه‌های پزشکی
در سال ١۴٠٠ نزدیک به چهار هزار پزشک درخواست گوداستندینگ برای مهاجرت به سایر کشورها کرده‌اند. بیشترین درخواست گوداستندینگ مربوط به شهریور ١۴٠٠ و بیشترین درخواست گواهی برای مهاجرت از سوی پزشکان عمومی بوده است.
فرزاد فرقان، عضو سابق شورای عالی نظام پزشکی کشور هم با اشاره به مشکلات پزشکان عمومی که منجر به افزایش میل مهاجرت در آنها شده است، یادآور شد: «بخش زیادی از پزشکان عمومی به حال خود رها شده‌اند، در حالی که سرمایه‌های زیادی برای آموزش آنها صرف شده است. در حاضر یک نوع بی‌انصافی در حق آنها دیده می‌شود و جایگاه آنها چندان در نظام سلامت دیده نمی‌شود. سیستم و استراتژی تعریف شده‌ای نیز برای ساماندهی و بهره‌برداری حداکثری از توان علمی پزشکان عمومی در کشور وجود ندارد. خیلی اوقات آنها خودشان دست به کار می‌شوند و در شاخه‌هایی مثل زیبایی، درمان اعتیاد و یا درمان دیابت، حضور فعال پیدا می‌کنند.»
همچنین بابک شکارچی، معاون آموزش و پژوهش سازمان نظام پزشکی هم با اشاره به مشکل مهاجرت پزشکان، خاطرنشان کرد: «هزینه زیادی صرف تربیت یک پزشک در کشور می‌شود. با این وجود، مسئولانی که نگران قاچاق آرد و خروج آن از کشور هستند، چگونه دغدغه مهاجرت پزشکان را که سالانه به تعداد آنها افزوده می‌شود، ندارند؟ آیا ارزش یک پزشک از آرد کمتر است؟»
وی با اشاره به این که فاکتورهای زیادی برای مهاجرت پزشکان وجود دارد؛ اظهار کرد: «تعرفه‌های درمانی غیرواقعی، فشار کاری دوران رزیدنتی، تبعیض در حقوق‌های دریافتی، نبود امکانات رفاهی و درمانی در مناطق دورافتاده برای گذراندن دوره طرح و … از جمله عوامل مهاجرت پزشکان است.»
شکارچی افزود: «اغلب پزشکان عمومی که امکان ادامه تحصیل و گرفتن تخصص را ندارند، تصمیم به مهاجرت می‌گیرند. با توجه به این که شرایط اقتصادی برای فعالیت پزشک عمومی در کشور مهیا نیست و نظام سلامت نیز این گروه از پزشکان را در قالب طرح پزشک خانواده و سیستم ارجاع به کار نگرفته است، میزان مهاجرت در این قشر بیش از سایر گروه‌های پزشکی است.»
وی ادامه داد: «کشورهای کانادا، انگلستان، آلمان، استرالیا و نیوزیلند، دانمارک، سوئد و نروژ در کنار کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، از پرطرفدارترین کشورها برای مهاجرت پزشکان به شمار می‌روند.»
شکارچی با اشاره به این که ساعت‌های طولانی کشیک، شیفت‌های شبانه سنگین، نبود تناسب میان درآمد با میزان تلاش پزشکان و … از جمله مواردی است که هیچ گاه به چشم نمی‌آید؛ خاطرنشان کرد: «معیار قضاوت مردم از شرایط معیشتی رشته پزشکی تنها برای حدود 5 درصد از جامعه پزشکی است، درحالی که 95 درصد از این قاعده مستثنی هستند.»
معاون آموزش و پژوهش سازمان نظام پزشکی با بیان این که در مورد علت مهاجرت پزشکان مباحثی مثل میزان درآمد ناکافی با توجه به افزایش هزینه‌ها و تورم بالا، نبود امکانات و تجهیزات پزشکی کافی و درآمد بسیار خوب در خارج از کشور، فراهم بودن تضمین کافی برای تامین آینده خانواده و داشتن یک زندگی باثبات و غیره مطرح است؛ اذعان کرد: «از دولت و حاکمیت انتظار می‌رود با بررسی همه‌جانبه ابعاد موضوع و توجه به مصلحت عامه مردم، طرح و برنامه مناسبی برای جلوگیری از مهاجرت نخبگان به خصوص پزشکان ارائه دهد تا شاهد خروج سرمایه‌های اجتماعی از کشور نباشیم و بلکه این مهاجرت‌ها حالت عکس نیز پیدا کند.»سپید
نظرشما
آخرین اخبار