فشار کاری بالا و مشکلات معیشتی متعدد موجب شده است که میزان نارضایتی در بین دانشجویان دستیاری در بالاترین سطح باشد. حل نشدن مشکلات تلنبار شده دستیاران موجب شده است که حتی برخی از این دانشجویان به خودکشی دست بزنند.
شفاآنلاین>سلامت> فشار کاری بالا و مشکلات معیشتی متعدد موجب شده است که میزان نارضایتی در بین دانشجویان دستیاری در بالاترین سطح باشد. حل نشدن مشکلات تلنبار شده دستیاران موجب شده است که حتی برخی از این دانشجویان به خودکشی دست بزنند.
به گزارش شفاآنلاین:بابک زمانی، دبیر انجمن علمی بیماری‌های مغز و اعصاب ایران نیز با اشاره به شرایط نامساعد دستیاران در نظام سلامت کشور گفت: «باوجود اینکه پاندمی کووید ۱۹ نشان داد بخش مهمی از بار درمانی کشور بر عهده دستیاران است، اما این همکاران از شرایط مناسبی در سیستم سلامت کشور برخوردار نیستند.»
وی با بیان این که مهم‌ترین چالش دستیاران در حوزه بهداشت و درمان کشور این است که فعالیت آنان به عنوان یک شغل محسوب نمی‌شود، گفت: «دستیاران تنها شاغلانی هستند که فعالیت آنها در نظام سلامت مشمول قوانین وزارت کار نمی‌شود، در حالی که پزشک هستند و آموزش آنها با کار همراه است.»
دبیر انجمن علمی بیماری‌های مغزو اعصاب ایران ادامه داد: «افراد برای ورود به دوره دستیاری باید دارای شماره نظام پزشکی باشند. پاندمی کووید 19 نشان داد بخش مهمی از بار درمانی کشور بر عهده همکاران دستیار است که با ساعات کاری بالا و حقوق ناچیز در سیستم بهداشت و درمان کشور مورد استثمار واقع شده‌اند. این نوع بیگاری از افراد نخبه که مسئولیت مهم ارائه خدمات درمانی را بر عهده دارند موجب آلوده شدن حوزه سلامت می‌شود، زیرا سیستم را به کار ارزان و اجباری معتاد می‌کند، در حالی که پزشکی مدرن مستلزم پیشرفته‌ترین قوانین کار است.»
زمانی با اشاره به اینکه دستیاری باید به عنوان یک شغل در نظام سلامت شناخته شده و برای هر ساعت اضافه کاری "کشیک" طبق قوانین وزارت کار به این همکاران اضافه کاری پرداخت شود، اضافه کرد: «نظام سلامت باید توجه بیشتری به حقوق این گروه از همکاران معطوف داشته و با ایجاد بسترها و شرایط مناسب، زمینه را برای فعالیت مناسب و به دور از آزردگی خاطر برای آنان فراهم کند.»
با وجود وعده‌های متعدد، هنوز اهم مشکلات دستیاران پابرجاست. این دانشجویان در دوران کرونا، جانشان را کف دستشان گذاشتند و در سخت‌ترین شرایط، مراکز درمانی را ترک نکردند. با این وجود، اغلب این دانشجویان در شرایط سخت مالی به سر می‌برند و به طور همزمان مشغول تحصیل و خدمت به مردم هستند. همچنین باید در نظر داشت که در اغلب بیمارستان‌های آموزشی، رزیدنت‌ها جور کمبود نیرو را نیز می‌کشند و سختی کار سنگینی را تحمل می‌کنند.
محسن مصلحی، دبیر سابق شورای عالی نظام پزشکی کشور هم به عمده مشکلات دستیاران اشاره می‌کند و می‌گوید: «بسیار قابل تامل است که برخی دستیاران که با سختی زیاد توانسته‌اند در دوره دستیاری قبول شوند، از ادامه تحصیل انصراف می‌دهند. سوال اینجاست چرا فردی که با پذیرش این همه سختی در دوره دستیاری قبول شده است، به این راحتی از دوره دستیاری انصراف می‌دهد؟ پاسخ این سوال را باید در فشار کاری بالا در دوره دستیاری و تجمیع مشکلات حل نشده دانست. این اتفاق به نوعی یک ضربه بزرگ به نظام سلامت هم خواهد زد و موجب از دست رفتن این سرمایه‌های بزرگ انسانی می‌شود.»
مصلحی یادآور می‌شود: «خطر بعدی این است که دستیاران برای تامین معیشت خود به کار اضافه بپردازند. این اتفاق موجب می‌شود همان انرژی که دستیار باید برای آموزش و یادگیری صرف کند، صرف مسائل دیگر شود. این یک خطر خیلی بزرگ است که از سر ناچاری این اتفاق می‌افتد. به نظرم در این زمینه، هیچ تقصیری متوجه دستیاران نیست، بلکه مقصر اصلی وضعیتی است که در آن، حداقل‌های رفاهی و معیشتی را هم برای دستیاران تامین نکرده‌ایم.»
باید در نظر داشت که بخش زیادی از بار درمان کرونا در طول ماه‌های اخیر بر دوش دستیاران بوده است. در گذشته نیز بحث‌هایی درخصوص حل مشکلات دستیاران مطرح شد، اما مشکلات آنها به طور ملموس، حل نشده باقی ماند. با این وجود، هنوز بسیاری از دانشجویان دوره دستیاری از وضعیت معیشتی و شرایط کاری خود رضایت ندارند. حال باید منتظر ماند و دید که در دولت فعلی، کدام‌یک از برنامه‌های حمایتی برای رفع مشکلات حدود 22 هزار دانشجوی دوره دستیاری، در مقام عمل اجرا خواهد شد.
همچنین بابک شکارچی، معاون آموزشی سازمان نظام پزشکی کشور هم با اشاره به بخش دیگری از مشکلات معیشتی حل نشده دستیاران، تاکید کرد: «مسائل اصلی که دستیاران درحال حاضر با آن مواجه هستند و آنها را واقعا آزار می‌دهد، مشکلات رفاهی آن‌هاست. یعنی اگر یک دستیار با درنظر گرفتن همه سهمیه‌ها، از سد عظیم کنکور دستیاری که سد بزرگی است، بتواند رد و وارد این دوره شود، اولین چیزی که برایش جلب توجه می‌کند، مشکلات رفاهی است که به آموزشش بسیار لطمه می‌زند.»
معاون آموزشی سازمان نظام پزشکی کشور گفت: «فکرش را بکنید در شهر تهران یک دستیار که متاهل است، با حقوقی بسیار پایین هم باید ۱۵ شب کشیک دهد و هم به آموزشش و زندگی‌اش برسد. بالاخره این افراد دکتر محسوب می‌شوند و لفظ دکتر که با این افراد می‌آید، توقعات از آنها بالا می‌رود. بنابراین بحث کمبود حقوق برای آنها بسیار آزاردهنده است و در شهرهای بزرگی مانند اصفهان، تهران و تبریز، شیراز، کمبود خوابگاه‌های متاهلی آنها را بسیار آزار می‌دهد و اجاره خانه‌ها نیز سر به آسمان گذاشته است.»
وی افزود: «هیچکس فکر نمی‌کرد روزی برسد که رشته جراحی که از پرطرفدارترین رشته‌ها بوده است، این تعداد صندلی خالی در دوره دستیاری داشته باشد. این مسائل مقابل روی دستیاران است و سازمان نظام پزشکی نیز از قبل و درحال حاضر، به صورت مشورتی با دستیاران صحبت می‌کند که مشکلاتشان را مشخص کند و بتواند آنها را به وزارت بهداشت منتقل کند. وزارت بهداشت نیز به دلیل کمبود منابع و بودجه‌ای که دارند با این مشکلات دست و پنجه نرم می‌کند.»
شکارچی ادامه داد: «مساله کرونا که پیش آمد، در این دوساله به آموزش دستیاری لطمه بسیار بزرگی وارد شد. یعنی دستیارانی که در این دوره دوساله بودند، مجبور بودند که بار کرونا را تحمل کنند. علاوه بر دستیاران، در دانشگاه‌های مادر حتی بسیاری از متخصصان که غیرمرتبط به کرونا بودند به علت نیاز مجبور بودند در بخش‌های کرونا کار کنند. این مساله در رشته‌های مختلف به آموزش بسیار لطمه زد. رشته‌هایی که وابسته به جراحی بودند نیز تعداد بیمارانشان بسیار پایین آمد.»
وی یادآور شد: «مشکل دیگری هم که درحال حاضر دستیاران با آن گریبانگیر هستند، شکایاتی است که از آنها صورت می‌گیرد. دستیاری که این آموزش‌ها را طی می‌کند، باید چتری باز باشد که بتوانند آموزش ببیند؛ اما الان روند شکایات اینقدر صعودی شده است که بسیاری از آنها دست به عصا راه می‌روند و به سمت انجام خیلی از کارها نمی‌روند.»
شکارچی گفت: «از سوی دیگر در آن سرِ دستیاری نیز غولی به نام گذراندن "طرح" وجود دارد. برای مثال به دستیار خانم متاهل می‌گویند باید برای کار به جای دیگری بروید. برای دستیار خانمی که همسر و فرزند دارد رفتن به منطقه‌ای دیگر ممکن است بسیار مشکل باشد، مگر اینکه در آن منطقه شرایط زندگی را فراهم کنیم. مثلا به پزشک بگوییم که شما را برای شهری مانند "کنارک- می‌خواهیم، خانه و این مقدار درآمد می‌دهیم و شما در اینجا سه الی چهار سال کار کنید. هم‌اکنون چنین شرایط رفاهی برقرار نیست.»
معاون آموزشی سازمان نظام پزشکی کشور اظهار کرد: «نگاه به آینده به همین دلیل برای دستیاران بسیار نگران کننده واسترس زاست. البته وزارت بهداشت به طور جدی روی حل این مشکلات کار می‌کند. در سازمان نظام پزشکی هم کار می‌کنند که مشکلات دستیاران را بهتر شناسایی و منتقل کنند.»
وی خاطرنشان کرد: «در حوزه آموزش دستیاری، وضعیت رو به رشد است و سطح آموزش و ارائه خدمات آموزشی بسیار بالا رفته است، اما در کنارش این مشکلات بسیار فشار می‌آورد. این مشکلات باعث می‌شود با این همه امکاناتی که در حوزه آموزش ارائه می‌شود، ظرفیت خالی در رشته‌های دستیاری ایجاد شود.»
وی در ارتباط با وضعیت سلامت روان پزشکان و گزارش‌ها از خودکشی برخی از دستیاران در دوران کرونا هم افزود: «راجع به موضوع سلامت روان دستیاران، ارائه خدمات روانپزشکی به آنها و آموزش‌های لازم، هم به دستیاران و هم به اساتید که بتوانند تعامل درستی با دستیاران داشته باشند، بررسی‌هایی صورت گرفت و کارگروهی نیز مشخص کرده‌ایم که با همکاری دستیاران بتوانیم با وزارت بهداشت و دانشگاه‌ها در این خصوص صحبت کنیم.»
نظرشما
آخرین اخبار