هفته ملی بدون دخانیات در کشور بهانه‌ای شد تا زخم قدیمی مصرف مواد دخانی به ویژه سیگار و قلیان سرباز کند. مساله مالیات بر تولید، عرضه و مصرف مواد دخانی مدت‌ها است که مطالبه وزارت بهداشت در راستای کاهش مصرف این مواد به ویژه در میان نوجوانان است
شفاآنلاین>سلامت> هفته ملی بدون دخانیات در کشور بهانه‌ای شد تا زخم قدیمی مصرف مواد دخانی به ویژه سیگار و قلیان سرباز کند. مساله مالیات بر تولید، عرضه و مصرف مواد دخانی مدت‌ها است که مطالبه وزارت بهداشت در راستای کاهش مصرف این مواد به ویژه در میان نوجوانان است.
به گزارش شفاآنلاین: کمال حیدری در نشست خبری خود به مناسبت هفته ملی بدون دخانیات که روز یکشنبه هشتم خردادماه در وزارت بهداشت برگزار شد با بیان اینکه انتظار داشتیم با وجود مواد قانونی محکم تقاضا برای مصرف دخانیات کاهش پیدا کند، گفت: «متاسفانه این اتفاق رخ نداد و مجلس به راحتی از موضوع مالیات بر دخانیات گذشت. اگر مالیات بر مواد دخانی بر اساس آنچه پیشنهاد داده بودیم، محقق می‌شد، حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان برای کشور حاصل می‌شد. در حالی که اکنون نظام سلامت بیش از ۱۰ برابر این عدد را برای عوارض دخانیات در کشور هزینه می‌کند.»
حیدری در پاسخ به پرسش مبنی بر تکلیف مصوبات قانونی بر زمین مانده، همچون مالیات و نحوه تامین هزینه مبارزه با دخانیات با وجود عدم تصویب مالیات و همچنین بی‌توجهی بودجه به این موضوع گفت: «از نظر قانونی به اندازه کافی قانون داریم، ما بیش از این برای مالیات انتظار داشتیم. از نظر ما یکی از مهمترین راه‌های سیاستی که اکثر کشورهای دنیا برای کاهش تقاضای مواد دخانی در پیش گرفتند، اما متاسفانه ما به راحتی از این موضوع گذشتیم درحالی که انتظار بود با این سیاست بتوانیم تقاضا را کاهش دهیم که به نتیجه نرسید.»
وی افزود: «بر این اساس باید به سمت برنامه‌هایی برویم که ظرفیت قانونی دارند. باید به شکلی دستگاه‌ها، به ویژه دستگاه‌های فرهنگی، دستگاه‌هایی که در تولید این محصولات مضر نقش دارند کمک کنند تا مصرف مواد دخانی کاهش پیدا کند.»
وی با بیان اینکه کشور ما از نظر مالیات بر سیگار در رده آخر است، گفت: «بیشتر کشورها از طریق وضع مالیات‌های سنگین بر دخانیات مصرف دخانیات را کاهش داده است. وقتی در مجلس بحث افزایش مالیات بر این مواد شد، اعلام شد که منجر به افزایش قاچاق می‌شود. آیا در این سال‌ها میزان قاچاق تغییر کرده است؟»
حیدری با تاکید بر عدم رضایت وزارت بهداشت در مبارزه با دخانیات در کشور اظهار کرد: «ما از وضعیت موجود راضی نیستیم و به دنبال سلامت مردم و توسعه سلامت جامعه هستیم. باید سوال کنیم چرا قوانین مختلف احصا نمی‌شوند؟ چرا مصرف دخانیات در بانوان افزایش پیدا کرده است و چرا باید برای جذب جوانان و نوجوانان معطر کردن و معسل کردن توتون و تنباکو در دستور کار قرار بگیرد.؟ اینها پرسش‌هایی است که باید جواب داده شوند.»
وی با بیان اینکه در مورد مصرف دخانیات بیشترین نگرانی برای کودکان و نوجوانان است، گفت:« میانگین سنی مصرف دخانیات کاهش داشته است. چرا باید به اسم اشتغال به راحتی مجوز برای تولید دخانیات داده شود؟ چرا باید دخانیات به راحتی در دسترس کودکان باشد و به راحتی به فروش برسد و همه اصناف آن را به راحتی عرضه کنند؟»
وی ادامه داد: «در دوران شیوع کرونا عرضه قلیان در مکان‌هایی مانند رستوران‌ها و... ممنوع شد، پس از آن هم باید سرو قلیان در این مراکز غیرقانونی اعلام شود. باید این موارد پیگیری شود. البته در برخی استان‌ها اجازه سرو قلیان داده نمی‌شود اما در برخی استان‌ها برای این موضوع میدیریتی وجود ندارد.»
وی با بیان اینکه وزارت بهداشت علی رغم بار سنگین سایر تکالیف و بی میلی‌ها، همچنان پیگیر کاهش مصرف مواد دخانی است، گفت: «ما مدعی العموم سلامت مردم هستیم، این در حالی است که هیچ مبلغی از بابت مالیات دخانیات که باید برای سلامت مردم خرج شود، به جیب وزارت بهداشت نرفته است تا بتواند در حوزه وظایف خود اقداماتی انجام دهد. کشور ما کمترین مالیات را بر دخانیات می‌گیرد. همه مستندات درباره اثر مالیات بر کاهش مصرف ارائه شده و حال مجلس باید در این باره پاسخگو باشد.»
وی با اعلام اینکه سالانه ۶۰ هزار نفر به دلیل مصرف دخانیات در کشور جان خود را از دست می‌دهند، گفت: «با توجه به اینکه در حوزه بهداشت در همه قسمت‌های سنی و جنسیتی برنامه‌هایی برای مبارزه با دخانیات داریم، جلساتی با آموزش و پرورش، اصناف و... گذاشتیم و بسیاری از استان‌ها به نتایج خوبی رسیدند. یکی از گروه‌های اصلی و هدف ما جوانان و نوجوانان هستند و در این حوزه برنامه‌هایی داریم. مثلا برخی تصور می‌کنند چون دود قلیان از آب می‌گذرد مضر نیست، در صورتی که همین امر باعث نفوذ سموم قلیان به بدن می‌شود و در این زمینه اطلاع رسانی می‌کنیم. یک وعده قلیان به اندازه ۶۰ تا ۷۰ نخ سیگار ضرر دارد.»
حیدری افزود: «عدم اطلاع از قوانین در مدرسه، در اصناف و... یکی از دلایل شیوع مصرف مواد دخانی در افراد زیر ۱۸ سال است. طبق بررسی که در سال ۱۳۹۵ انجام شد، ۳.۴ درصد نوجوانان مصرف کننده سیگار بودند که در دختران این آمار ۲.۱ درصد و در پسران ۴.۸ درصد بوده است. ۵.۷ درصد نوجوانان هم مصرف‌کننده قلیان بودند که این میزان در پسران ۷.۳ درصد و در دختران ۴.۳ بوده است.»
آخرین وضعیت آبله میمونی در کشور
حیدری در ادامه این نشست با اشاره به آخرین وضعیت آبله میمونی در کشور اظهار کرد: «آبله میمونی موضوع روز است و آموزش، اطلاع رسانی و آماده‌باش به تمام همکارانی بخش خصوصی و دولتی انجام شده است.»
معاون وزیر بهداشت در ادامه یادآور شد: « ۹مورد مشکوک آبله میمونی داشتیم که ۵ تا ۶ مورد منفی قطعی شدند و برای بقیه هم منتظر پاسخ آزمایش‌های آنها هستیم. در حال حاضر هیچ مورد ثابت شده آبله میمونی در کشور، نداریم.»
وی همچنین در مورد مسمومیت‌های دانشجویی اخیر نیز اظهار کرد: «موارد مسمومیت غذایی زیاد داریم به ویژه در مکان های تجمعی که در این فصل زیاد دیده می‌شوند. در حال حاضر ویروس جدیدی در ایران مطرح نیست و بر همین اساس مشکلات گوارشی این افراد در اثر مسمومیت غذایی است.»
حیدری درباره وضعیت افزایش فشار خون و دیابت در کشور در دوران کرونا نیز، گفت: «مطالعه‌ای را در این موارد هر چند سال یکبار انجام می‌دهیم که مطالعه ما نشان داده در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۵ دیابت حدود ۴ درصد افزایش داشته و فشار خون هم افزایش داشته است. به طوریکه در سال ۱۳۹۵، ۲۶ درصد افراد بالای ۱۸ سال به فشار خون مبتلا بودند که در سال ۱۴۰۰ به ۳۰ درصد رسیده است.»
وی افزود: «همچنین در سال ۱۳۹۵، ۱۰.۸ درصد افراد بالای ۲۵ سال دیابت داشتند که در ۱۴۰۰ به ۱۴.۹ درصد رسیده است. در عین حال به دلیل سبک زندگی در هر دو بیماری وضعیت کشور خوب نیست. در دوران کرونا هم مراجعات این بیماران کاهش یافت و مراقبت‌ها نیز کم شد. یکی از اهداف ما در شرایط کنونی توجه بیشتر به مراقبت‌های بیماران مزمن و بحث غربالگری‌ها است که بنا داریم امسال برنامه غربالگری‌ها را در دیابت، فشار خون و سرطان بیشتر توسعه دهیم تا در مراحل اولیه شناسایی انجام شود.»
جعفر جندقی مدیرکل دفتر سلامت محیط و کار وزارت بهداشت در ادامه این نشست با اشاره به اثرات مصرف دخانیات گفت: «سالانه ۸۴ میلیون تن گاز دی‌اکسید کربن از طریق دخانیات وارد جو زمین می‌شود که این عدد بسیار بزرگی است.»
وی با اشاره به نقش کشت توتون بر فرسایش خاک اظهار کرد: «در ۲۰۱۴ بنگلادش ۲۱ میلیون دلار را صرف معکوس کردن اثرات توتون در خاک کرد. سالانه ۳.۵ میلیون هکتار خاک در اثر کشت توتون و تنباکو از بین می‌رود.»
وی همچنین با اشاره به سندرم تنباکوی سبز اظهار کرد: «از هر چهار کشاورزی که توتون کشت می‌کنند یک نفر به بیماری تنباکوی سبز مبتلا می‌شود.»
جندقی در ادامه با بیان اینکه کاهش مصرف سیگار در کشور نیم درصد بوده است گفت: « ۲۵.۸۸ مردان و ۴.۴۴ زنان مصرف کننده سیگار هستند. در مقابل این موضوع متاسفانه افزایش قلیان را شاهدیم چنانکه ۵۷.۰۶ درصد مردان و ۱۷.۰۷ زنان بالای ۱۸ سال مصرف کننده قلیان هستند و میزان افزایش قلیان ۲۸ درصد بوده است.»
جندقی یادآور شد: «در مطالعه وزارت بهداشت در سال ۱۴۰۰ مشخص شد که مصرف روزانه سیگار از ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ در گروه سنی بالای ۱۸ سال در زنان از ۰.۹۳ درصد به ۰.۷۷ درصد رسیده است و به میزان ۱۷.۲ درصد کاهش داشته است. میزان کاهش در بین مردان در این گروه سنی حدود ۰.۵ بوده است و از ۲۰.۰۶ درصد به ۱۹.۹۵ درصد رسیده است.»
وی ادامه داد: «طبق نتایج آخرین مطالعه در گروه سنی بالای ۱۸ سال، حدود ۴.۴۴ درصد زنان بالای ۱۸ سال و ۲۵.۸۸ درصد مردان بالای سال مصرف‌کننده انواع محصولات دخانی هستند که نزدیک به ۱۴ درصد جمعیت بالای ۱۸ سال کشور می‌شود.»
جندقی یادآور شد: «دروازه ورود به مصرف مواد مخدر سیگار است، مصرف آن در افراد بین ۱۳ تا ۱۵ سال بسیار حساس است. شاید حدود ۹۰ درصد کسانی که سوء مصرف مواد دارند ابتدا مصرف کننده سیگار بوده‌اند. در انجام طرح مطالعاتی سال ۱۴۰۰، ۱۰.۲ درصد نوجوانان مصرف کننده دخانیات بودند که ۷.۰۷ درصد دختران و حدود ۱۲ درصد پسران بودند. قلیان کشیدن بیش از مصرف سیگار است.»
وی یادآور شد:« ۳.۴ درصد نوجوانان مصرف کننده سیگار بودند که در این بین ۴.۸ درصد پسران و ۱.۲ درصد دختران بودند. همچنین ۵.۷ درصد نوجوان مصرف کننده قلیان بودند که از این بین ۷.۳ پسران و ۴.۳ درصد دختران بودند که این خطرناک است زیرا قلیان کشیدن عوارض بیشتری نسبت به سیگار دارد.»
وی افزایش مصرف دخانیات در میان کودکان و نوجوانان را ترفند شرکت‌های دخانیات دانست و گفت: «گویی به گونه‌ای برنامه‌ریزی می‌شود که دختران هم پا به پای پسران مصرف کننده دخانیات باشند.»
جندقی با تاکید بر لزوم فرهنگسازی برای پیشگیری از مصرف مواد دخانی، بیان کرد: «ما برنامه‌های متعددی داریم اما والدین هم باید مراقب فرزندان خود باشند. اعلام این آمارها باید ایجاد حساسیت کند. درمورد قوانین بازدارنده حوزه دخانیات امیدواریم همراهی بیشتری صورت گیرد. فروش مواد دخانی به افراد زیر ۱۸ سال، فروش مواد دخانی در نزدیکی اماکن آموزشی و فروش نخی سیگار ممنوع است که این قوانین باید جدی گرفته شود. هرکسی که این کالا را بفروشد باید مجوزهای لازم را کسب کند؛ بنابراین وزارت صنعت، معدن و تجارت، سیستم قضایی کشور، نیروی انتطامی و... همه در قانون وظایفی دارند و امیدواریم بتوانیم جامعه عاری از دخانیات داشته باشیم. این درحالی است که همکاران بهداشت محیط هم با وجود مشکلات موجود درحال بررسی و مقابله با بی‌قانونی در این زمینه هستند.»
بهزاد ولی‌زاده، رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت نیز درباره فعالیت کلینیک‌های ترک دخانیات اظهار کرد: «در گذشته ۱۵۳ کلینیک در سطح کشور داشتیم. از سال ۹۶ از وقتی برنامه ترک دخانیات در مراکز سلامت ادغام شد، حدود ۵ هزار مرکز سلامت، خدمات مشاوره و ترک دخانیات را ارائه می‌دهند که این مراکز در روستاها هم فعال هستند. در این مراکز میزان وابستگی افراد به دخانیات توسط کارشناسان سلامت روان بررسی می‌شود تا خدمات درمانی به آنها ارائه شود، این خدمات رایگان است، در مورد افرادی که وابستگی بالایی دارند وقتی به پزشک ارجاع داده می‌شوند در صورت نیاز به مصرف دارو، داروی مورد نیاز برای آنها رایگان نیست به دلیل اینکه وزارت بهداشت منبع مالی مناسبی ندارد.»
ولی‌زاده افزود: «همچنین قسمت شماره پنج سامانه ۴۰۳۰ خدمات ترک دخانیات را ارائه می‌دهد، وزارت بهداشت خدمات ترک در بخش خصوصی را تسهیل کرده و پزشکان با گذراندن دوره ترک دخانیات می‌تواند خدمات را در مطب خود ارائه دهد. امیدوارم وزارت بهداشت با دریافت منابع مالی مناسب پوشش داروی رایگان را ارائه دهد.»
صاحب افزود: «مهم است که جلوی کودکان کسی سیگار نکشد و شکل و ماهیت توهمی سیگار کشیدن جلوی کودکان محدود شود. سیصد و پنجاه و سه محله به عنوان خانه سلامت در شهر تهران داریم همه خانه‌های سلامت در موضوع مبارزه با دخانیات فعال هستند.» سپید
نظرشما
آخرین اخبار