گروهی از کارشناسان اقتصاد، اصرار بر مبحث خودکفایی در تولید را در دنیای امروز از اساس اشتباه می‌دانند و معتقدند که این اتفاق به اتلاف سرمایه و فرصت‌ها منجر می‌شود
شفاآنلاین>سلامت>گروهی از کارشناسان اقتصاد، اصرار بر مبحث خودکفایی در تولید را در دنیای امروز از اساس اشتباه می‌دانند و معتقدند که این اتفاق به اتلاف سرمایه و فرصت‌ها منجر میشودبه گزارش شفاآنلاین: متولیان بخش بهداشت و درمان ایران باز هم از خودکفایی در تولید دارو و واکسن سخن‌ها به میان آورده و تاکید کرده‌اند که بسته‌های حمایتی برای تولید دانش بنیان دارو و واکسن در نظر گرفته‌اند. علی نمکی، مشاور وزیر بهداشت به خودکفایی در تولید دارو تاکید کرده و مصطفی قانعی، دبیر ستاد توسعه زیست فناوری از تولید واکسن کرونا در ایران دفاع کرده است و بر ادامه این سیاست تاکید دارد.
این در حالی است که بسیاری از کارشناسان اقتصاد بحث خودکفایی در تولید را از اساس اشتباه می‌دانند و معتقد هستند که این اتفاق به معنی اتلاف سرمایه و فرصت‌هاست.
در حالی که دولت گذشته با اصرار بر خودکفایی تولید واکسن کرونا، ۷ ماه واکسیناسیون را به تاخیر انداخت و به تولیدکنندگان واکسن وام‌های کلان بانکی و دلار ارزان ۴۲۰۰ تومانی و انحصار بازار را عرضه کرد اما در نهایت تولیدکنندگان نتوانستند از عهده تامین بازار داخلی برآیند و حالا گزارش‌هایی مبنی بر تخلفات ارزی و تسهیلاتی آنها شنیده می‌شود. با این حال دولت سیزدهم هم همچنان به آن سیاست پافشاری می‌کند.
به گزارش موج، علی نمکی مشاور و دستیار امور ویژه وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: «خودکفایی کشور در تامین دارو، واکسن، ملزومات و تجهیزات پزشکی با حفظ استانداردها و کیفیت مطلوب از اهداف کلان طرح عدالت و تعالی نظام سلامت کشور است.»
نمکی این سخنان را در دومین روز از برگزاری هفتاد و نهمین اجلاس مدیران پرستاری دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور در مشهد اظهار کرد و ادامه داد: «با تاکید وزیر بهداشت بر برنامه محوری، شورای سیاست گذاری این وزارتخانه که با ۱۸ سال سابقه دارای نقاط قوت و ضعف بود با یک ترکیب، ساختار و ماموریت جدید با استفاده از ظرفیت فکری نخبگان و دانشمندان و کارشناسان احیا و احصا شد.»
مشاور و دستیار امور ویژه وزیر بهداشت افزود: «دستیابی به فناوریهای نوین در علوم پزشکی حمایت از شرکت‌های دانش بنیان ، مراکز رشد و پارکهای علم و فناوری، نهادینه سازی و توسعه فناوریهای سلامت و هدایت طرحهای تحقیقاتی به سمت نیازهای جامعه و خلق ثروت از دانش، از دیگر اهداف این طرح کلان است.»
در عین حال مصطفی قانعی، دبیر ستاد توسعه زیست فناوری هم که در سمپوزیوم کارآفرینی در حوزه‌های دارو، واکسن و زیست فناوری سخنرانی کرد، بر سیاست خودکفایی در تولید دارو و واکسن تاکید کرد اما به مشکلات این بخش هم گریزی زد و گفت: «پیچیده بودن تجاری‌سازی محصولات زیست فناوری و عدم قطعیت آن را از چالش‌های این حوزه است و این چالش‌ها موجب شده تا کارآفرینی در این حوزه بر اساس مدل خاصی به پیش برود ضمن آنکه در کشور کمتر سرمایه‌گذاری را سراغ داریم که در این حوزه سرمایه‌گذاری کند ؛ چرا که بازگشت سرمایه در حوزه زیست فناوری زمان‌بر است.»
او به بیان مقایسه زمان رسیدن محصولات در حوزه‌های بیوتک پرداخت و ادامه داد: «در حوزه تجهیزات پزشکی با ۱۵ تا ۱۰۰ میلیون دلار سرمایه، محصولات ظرف ۳ تا ۵ سال وارد بازار می‌شوند؛ ولی در حوزه درمان با جذب سرمایه‌گذاری ۲۵۰ میلیون دلار تا ۱.۵ میلیارد دلار در مدت ۱۵ تا ۲۰ سال محصول عرضه می‌شود. در حوزه مواد بیوتک و واکسن‌ها با سرمایه‌گذاری ۲۵۰ میلیون تا ۱.۵ میلیارد دلار ۱۳ تا ۱۵ سال زمان نیاز است تا محصول به بازار برسد.»
قانعی، زیست فناوری را حوزه‌ای چند رشته‌ای دانست که بدون حضور محققانی از حوزه‌هایی چون بیوتکنولوژی، شیمی‌دان‌ها و مهندسان و غیره، این علم توسعه نمی‌یابد.»
او با بیان اینکه برای ورود سرمایه‌گذاران به این حوزه نیاز به مشوق‌ها و حمایت‌های دولت است، یادآور شد: «باید توجه داشت جذابیت سرمایه‌گذاری در حوزه بیوتک در ایران در دو عامل خلاصه شده است. یکی آنکه قیمت محصولات تولید مناسب است و با تولید آن بر اساس قانون استفاده حداکثری از توان داخل، از واردات آن محصول به کشور جلوگیری می‌شود و عامل دوم عدم پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی است.»
قانعی در این باره توضیح داد: «از آنجایی که ایران به سازمان تجارت جهانی نپیوسته است، محققان می‌توانند به راحتی مولکول‌های جهانی را کپی کنند؛ ولی از سوی دیگر ما جرات نداریم این محصولات را در نمایشگاه‌های بین‌المللی ارائه دهیم، چون حق ثبت پتنت را رعایت نکرده‌ایم. این دو عامل باعث شده که سرمایه‌گذاری در حوزه بیوتکنولوژی در ایران به صرفه باشد؛ ولی از سوی دیگر دولت باید تضمین خرید داشته باشد.»
قانعی ادامه داد: «از سوی دیگر ما برای واردات، واکسن پول را به شرکت خارجی پرداخت کردیم؛ ولی آنها نام ایران را در انتهای لیست قرار دادند و اگر ایران اقدام به تولید دارو و واکسن نمی‌کرد، از آن به عنوان اهرم فشار استفاده می‌شد.»
او نمونه دیگر را بیماران پروانه‌ای عنوان کرد و گفت: «در حال حاضر تعداد بیماران این بیماری در کشور حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ نفر است، ولی به دلیل آنکه تنش اجتماعی در ایران ایجاد کنند، از ارائه محصولات درمانی این بیماری به ایران امتناع می‌کنند.»
قانعی خاطر نشان کرد: «از این رو ما در مذاکره با سازمان مدیریت به آنها اعلام کردیم به ازای هر دلاری که از کشور خارج نمی‌شود، در حوزه زیست فناوری سرمایه‌گذاری کند و ما بنا داریم با همه نهادهای مرتبط با همین ادبیات وارد مذاکره شویم.»
این در حالی است که کارشناسان اقتصاد علت شکست سیاست خودکفایی در تولید کالاهایی با فناوری بالا مانند واکسن را نه حمایت‌های دولتی و وام‌ها و ارزهای ارزان و بازار انحصاری می‌دانند که تاکید می‌کنند این مدل توسعه تولید در هیچ کشور پیشرفته‌ای دنبال نمی‌شود.
وحید شقاقی‌شهری، اقتصاددان می‌گوید که تولید کالاهایی که فناوری بالا دارند و به سرعت به روزرسانی می‌شوند معمولا در کشورهای صاحب تکنولوژی توجیه اقتصادی دارد. زیرا این کشورها به بازار بزرگی در جهان دسترسی دارند و نخبگان را از سراسر جهان جذب می‌کنند تا دسترسی خود را به فناوری توسعه بدهند و مدام به روز نگه دارند. بنابراین رقابت با غول‌های فناوری بسیار دشوار است و کشورهای دیگر معمولا با تولید مشارکتی با این کشورها اقدام می‌کنند. مثلا بخشی از فرآیند تولید یا مونتاژ در کشورهای دیگر دنبال می‌شود.
نظرشما
آخرین اخبار