امسال روز جهانی و هفته ملی بدون دخانیات در حالی فرا می‌رسد که مواد دخانی همچنان یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در ایران و جهان به شمار می‌رود. بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت دخانیات سالیانه جان 8 میلیون نفر را می‌گیرد. این در حالی است که در ایران نیز بیش از 50هزار نفر در سال قربانی سیگار و سایر مواد دخانی می‌شوند.
شفاآنلاین>سلامت>سالانه ۸ میلیون نفر در جهان و ۵۰ هزار نفر در ایران به دلیل مصرف دخانیات جان خود را از دست میدهندبه گزارش شفاآنلاین:امسال روز جهانی و هفته ملی بدون دخانیات در حالی فرا می‌رسد که مواد دخانی همچنان یکی از عوامل اصلی مرگ و میر در ایران و جهان به شمار می‌رود. بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت دخانیات سالیانه جان 8 میلیون نفر را می‌گیرد. این در حالی است که در ایران نیز بیش از 50هزار نفر در سال قربانی سیگار و سایر مواد دخانی می‌شوند.
بر اساس برخی آمارهای جهانی بیش از یک میلیارد و 300 میلیون نفر در جهان سیگاری هستند که بیش از دوسوم آنها در کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند و هر 6 ثانیه یک نفر بر اثر استعمال دخانیات جان خود را از دست می‌دهد همچنین پیشبینی می‌شود این زمان طی 10 سال آینده به 3 نفر کاهش پیدا کند.
به گفته بهزاد ولی‌زاده رئیس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت بر اساس مطالعه‌ای در سال 1400 در گروه سنی بالای ۱۸ سال، حدود4.44 درصد زنان بالای 18 سال و 25.88 درصد مردان بالای 18 سال مصرف‌کننده انواع محصولات دخانی هستند که نزدیک به 14 درصد جمعیت می‌شود.
از سوی دیگر بر اساس آماری از دانشگاه علوم پزشکی ایران حدود 10 میلیون نفر جمعیت کشور سیگاری بوده و سالیانه بیش از 80 میلیارد نخ سیگار مصرف می‌کنند این در حالی است که 45 درصد از شهروندان ایرانی نیز در معرض دود مستقیم سیگار قرار دارند.
به گفته محمد رضا مسجدی دبیرکل جمعیت مبارزه با دخانیات ایران سن مصرف سیگار در ایران به به 12 سال رسیده است. وی در این رابطه اظهار کرد: «بر اساس برآوردها، این نگرانی وجود دارد که سن شروع استعمال دخانیات در کشور به ۱۲ سالگی رسیده است. به دلیل تحریم، بسیاری از صنایع تولیدی تعطیل یا ورشکسته شدند اما تعداد واحدهای تولیدی دخانیات از ۷ به ۲۱ واحد افزایش یافته و این موضوع تاسف‌بار است. تجربه مصرف قلیان در میان دختران دانش‌آموز و دانشجو تا ۳۵ برابر افزایش یافته و زنگ هشداری برای خانواده‌هاست.»
سیگار یا قلیان؟
به گفته شهناز شاهرخی متخصص پزشکی اجتماعی اعتیاد آوری سیگار که دارای نیکوتین است در حد اعتیادآوری هروئین و کوکایین شناخته شده است که با ایجاد این وابستگی خطرناک فرصت برای اثرگذاری بیش از 3 هزار و 900 ماده سمی موجود در دود سیگار بر ارگان‌های مختلف بدن فراهم می شود.
این متخصص ترک اعتیاد یادآور شد: «مصرف قلیان در جوانان روز به روز در حال افزایش است این در حالی است که ضرر ناشی از مصرف قلیان بسیار بیشتر از سیگار است.»
ولی‌زاده هم با بیان اینکه طی سال‌های ۹۰ تا ۱۴۰۰ مصرف قلیان ۵۷ درصد در بین زنان و ۱۷ درصد در بین مردان افزایش داشته است، تصریح کرد: «در مجموع آمارها ۲۸ درصد افزایش مصرف قلیان را نشان می‌دهد که زنگ خطری برای حوزه سلامت و سایر حوزه‌های مرتبط با بحث‌های توسعه‌ای است. به دلیل باورهای غلط مردم نسبت به این ماده دخانی که آن را آسیب‌زا نمی‌دانند و به علت عطر و طعم تنباکو نه‌تنها از مصرف آن احساس ناراحتی نمی‌کنند، بلکه تصور می‌کنند که قلیان برای سلامتی‌شان فایده هم دارد و در جمع‌های دوستانه و خانوادگی حتی قلیان را به بچه‌ها هم تعارف می‌کنند و اجازه می‌دهند کودکان‌شان از قلیان استفاده کنند. متاسفانه وابستگی نیکوتین در بچه‌ها در حال افزایش است که منجر به مصرف سیگار و سایر محصولات دخانی در آینده و حتی دروازه‌ای برای ورود به مواد مخدر می‌شود.»
مشکلات قانونی
ولی‌زاده با بیان اینکه مهم‌ترین چالش وزارت بهداشت این است که به لحاظ حاکمیتی و قانون‌گذاری بتواند قوانین را روز به روز تقویت کند تا مشکلات اجرایی قانون به طور موثر برطرف شود، گفت: «به فرض اگر جریمه استعمال دخانیات در اماکن عمومی پایین است، باید زیاد شود و تکلیف دستگاه‌های اجرایی در قانون مشخص شده و مطالبه‌گری در اجرای آن نیز افزایش یابد. این درحالی است که به جای اینکه شاهد تقویت این قوانین باشیم، پیشنهاداتی می‌آید که قوانین از پیش تصویب شده هم کمرنگ یا ابطال شوند. ۱۴ درصد جمعیت بالای ۱۸ سال ما مصرف کننده دخانیات هستند ولی تکلیف حدود ۸۵ درصد مابقی که مصرف کننده این کالای آسیب رسان نیستند، چیست؟ چرا این درصد عظیم باید تاوان مصرف این جمعیت اندک را بدهند؟ حداکثر ۱۰ میلیون نفر مصرف کننده دخانیات هستند ولی متاسفانه دود حمایت‌ها از این کالای آسیب رسان به چشم ۷۵ میلیون نفر از جمعیتی می‌رود که مصرف کننده این محصولات نیستند. ما عضوی از معاهده بین‌المللی کنترل دخانیات هستیم و در این معاهده تعهد کرده‌ایم که برای محافظت از سلامت عمومی در برابر منافع واگذار شده به صنایع دخانی قوانین موثری وضع کنیم، نه اینکه توسعه تولید و عرضه و مصرف این محصولات مرگبار را تسهیل کنیم.»
وی ادامه داد: «اگر نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی تولید محصولات دخانی را در برنامه پنجم توسعه تسهیل کردند، چرا مکانیسمی وضع نشد که این صنایع به همین میزان در قبال خساراتی که به سلامت و محیط زیست می‌زنند، پاسخگو باشند؟ این خساراتی که در بخش سلامت بالای ۴۰ هزار میلیارد تومان است، چرا نباید از طریق وضع مالیات جبران شود؟ مالیات باید به گونه‌ای وضع شود که جلوی افزایش مصرف را بگیرد.»
بر اساس اعلام دانشگاه علوم پزشکی ایران اگر روند افزایش مصرف سیگار کنترل نشود میزان مرگ و میر در ایران طی ده سال آینده به 200 هزار نفر در سال خواهد رسید. همچنین نتایج تحقیقات حاکی از آن است چنانچه افراد در سنین نوجوانی شــروع به کشیدن سیگار کنند (بیش از 70 درصد مـوارد سیگاری شدن در این مرحله اتفاق می‌افتد) و مدت 20 سال یا بیشتر به این عمـل ادامه بدهند 20 تا 25 سال زودتـر از افـرادی که به هیچ وجه در زندگی سیگار نکشیده‌اند، جان خود را از دست می‌دهند.
مسجدی در رابطه با هزینه‌های مصرف دخانیات در کشور گفت: «به طور متوسط سالانه در حدود ۶۰ میلیارد نخ سیگار معادل سه میلیارد پاکت سیگار در کشور مصرف می‌شود، اگر متوسط هر بسته سیگار را ۲۰ هزار تومان در نظر بگیریم و ضرب در ۳ میلیارد کنیم، چیزی در حدود ۶۰ میلیارد تومان می‌شود. برآوردی از میزان هزینه برای قلیان و توتون قلیان در دست نیست. بانک جهانی می‌گوید هر چقدر مردم برای سیگار خرج کنند، حداقل دو برابر آن هزینه بیماری‌های ناشی از سیگار بر دولت تحمیل می‌شود.»
نظرشما
آخرین اخبار