چگونه شک به تزریق واکسن مرتفع می‌شود؟!

شفاآنلاین>سلامت> تمرکز دولت در مواجهه با پیک ششم کرونا و اُمیکرون برروی واکسیناسیون عمومی و اصرار بر تزریق دوز اول برای بیش از ده میلیون نفر واکسینه نشده و همچنین تاکید روی تزریق دوز دوم برای بیش از بیست میلیون دریافت کننده تنها دوز اول واکسن و همچنین تشویق و توصیه و اجبار به واکسیناسیون نوبت سوم برای 83 درصد جمعیت 9 سال به بالا در کشور بوده است.

 اصرار بر واکسیناسیون به صورتی است که اکنون تزریق دوز سوم واکسن در ستاد ملی کرونا تصویب گردیده و به سازمان امور استخدامی کشور ابلاغ شده تا خدمت دهنده و خدمت گیرنده‌‌ها در 9 گروه شغلی بالاجبار دوز سوم را تزریق کرده باشند. اجبار در تزریق دوز سوم واکسن ابتدا توصیه‌ای و تشویقی بوده است، اما این روزها همزمان با اوج اُمیکرون در کشور و کشیده شدن دامنه ابتلا و بستری به کودکان و نوجوانان و بستری این قشر در بخش‌های بالینی کودکان در بیمارستان‌های کشور، واکسیناسیون برای تمامی اقشار از جمله سنین 9 تا 12 سال و بالاتر اجباری شده است. ترغیب جامعه به تزریق دوز سوم واکسن و تکمیل واکسیناسیون برای پیشگیری از ابتلا به سویه‌های جدید کرونا مثل اُمیکرون تا جایی پیش رفته است که کودکان مظلوم وطن، قربانی عدم رعایت دقیق پروتکل‌های بهداشتی مانند تزریق و تکمیل واکسن، از سوی والدین آنها و بزرگسالان شمرده شده‌اند. این روزها کم نیستند مسئولانی که برای ترغیب والدین به واکسیناسیون فرزندان، مقابل دوربین تلویزیون قرار می‌گیرند و اجازه می‌دهند تا به فرزندانشان واکسن تزریق شود. در یک نمونه از واکسیناسیون کودکان که توسط والدین آنها اتفاق افتاده است، ماجرای فوت فرزند مدیر شبکه بهداشت و درمان شهرستان چناران واقع در استان خراسان رضوی شنیدنی و درعین حال تأسف‌آور است. دکتر یعقوب مظفری، مدیر شبکه بهداشت و درمان این شهرستان با تکیه بر این گزاره علمی که «بهترین واکسن در دسترس‌ترین واکسن است» پس از اینکه با دست خودش دوز سوم واکسن آسترازنکا را به دختر ۲۴ ساله‌اش تزریق می‌کند متاسفانه دختر دچار تشنج و کما می‌شود و نهایتاً به کام مرگ فرو می‌رود. درپی این رویداد و بعد از فوت فرزند دکتر مظفری مدیر شبکه بهداشت و درمان شهرستان چناران به دلیل واکسن آسترازنکا، تزریق این واکسن تا بررسی دقیق‌تر فعلاً در سطح استان خراسان رضوی ممنوع اعلام شده است. اما بخشنامه ممنوعیت تزریق آسترازنکا در خراسان در حالی اجرا می‌شود که عوارض این واکسن ‌تنها مختص این استان نبوده و در اصفهان و تهران و چندین شهر کشور مرگ افراد جوان بر اثر تشنج و اغما و سکته‌مغزی و آمبولی قلب منتسب به تزریق این نوع واکسن ثبت شده است. عوارض واکسن‌ها البته متعلق به این برند خاص نبوده است و در گذشته پس از واردات انبوه واکسن تولیدشده در امارات متحده و توزیع آن در مراکز واکسیناسیون و تزریق این نوع واکسن، پس از بروز برخی عوارض خاص و خطرناک در تزریق کنندگان، وزارت بهداشت و درمان طی ارسال دستورالعملی برای تمامی مراکز واکسیناسیون، دستور به جمع آوری واکسن و بازگشت آن به انبارهای دانشگاه‌های علوم پزشکی استان‌ها را صادر می‌کند. شک به مورد اخیر یعنی واکسن آسترازنکا و افزایش مرگ ناشی از تزریق آن در جمعیت مصرف کننده هنوز از سوی وزارت بهداشت و دانشگاه‌‌های علوم پزشکی به‌‌طور رسمی تأیید نشده و تنها محمد هاشمی، سرپرست روابط عمومی وزارت بهداشت، در این‌ باره به یکی از رسانه‌ها می‌‌گوید: «آسترازنکا از جمله واکسن‌‌های مؤثر علیه بیماری کروناست که صدها میلیون دوز آن در دنیا استفاده شده است. البته از ابتدا وزارت بهداشت اعلام کرده بود که به‌ دلیل بعضی عوارض نادر، بهتر است گروه سنی زیر ۵۰ سال واکسن‌‌های دیگر را تزریق کنند. اما این سخن مقام مسئول در وزارت بهداشت و درمان در حالی عنوان شده است که پیش‌تر و بارها جمله «بهترین واکسن در دسترس‌ترین واکسن است» از سوی خود او به تبعیت از سازمان بهداشت جهانی و اعضای کمیته علمی کشوری کرونا و تعداد بی‌شماری از مقامات سلامت در وزارت بهداشت و درمان و همچنین تعداد زیادی از روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی استان‌ها مطرح می‌شد. به‌عنوان نمونه، احدی از مسئولان دولتی و حتی رسانه‌ها تاکنون این پرسش را درخصوص واکسن‌های اهداشده آسترازنکا به مردم مطرح نساخته است که «کشورهای اروپایی و آسیایی اهداکننده مانند: اتریش، لهستان، اسپانیا، ژاپن، کره جنوبی و... وقتی دلیل این اقدام خود را حمایت از پویش واکسیناسیون و همبستگی با مردم ایران اعلام می‌کنند، چرا همواره از تحریم‌های آمریکا علیه مردم ایران حمایت یا تبعیت کرده‌اند و آیا هدیه گسترده واکسن‌های آسترازنکا به ایران در شرایطی که به عنوان مثال بیش از 200 پزشک اتریشی در انتقاد از واکسن‌های کرونای مصرفی در این کشور به دلیل عوارض جانبی آنها و اجبار دولت اتریش به تزریق آن‌ها نامه سرگشاده می‌نویسند، شک برانگیز نیست؟!.» حداقل درباره رخدادهای اخیر واکسیناسیون کرونا با واکسن آسترازنکا، بر وزارت بهداشت و درمان واجب است که تنها به این مساله که «به دلیل عوارض شدید اما نادر لخته شدن خون در قلب و مغز، افراد زیر ۵۰ سال از تزریق واکسن آسترازنکا دوری کنند» بسنده نکند.

 وزارت بهداشت و درمان و مقامات سیاسی و سلامت کشور اگر به دنبال قانع سازی جمعیت کشور برای تزریق واکسن‌های نوبت اول تا سوم کرونا هستند، اولاً باید در اسرع وقت نسبت به واردات واکسن‌های معتبر خارجی از کشورهای اصلی و مبدأ اقدام کنند. ثانیاً حین دریافت هر گونه محموله واکسن وارداتی به صورت اهدایی یا خریداری شده از محل منابع بلوکه شده ارزی در کشورهایی مثل چین و امارات متحده عربی، باید تضمین‌های لازم درخصوص کیفیت و سلامت واکسن‌ها از تولیدکننده را دریافت کنند و وزارت بهداشت و درمان پس از دریافت شناسنامه واکسن و تضمین‌های تولیدکننده، خود بر همین اساس نسبت به ارائه تضمین به مصرف کننده داخلی در مراکز واکسیناسیون اقدام نماید.

سوم اینکه، مجموعه دولت با همکاری وزارت بهداشت و درمان باید نسبت به راه‌اندازی سامانه جامعی برای ثبت عوارض مردم پس از تزریق واکسن اقدام فوریتی انجام دهد و در این سامانه، شرایط استانداردی برای تزریق و منع مصرف گروه‌های سنی و بیماران خاص منظور گردد و اطلاع‌رسانی گسترده در این باره صورت گیرد.محمدرضا محبوب فر کارشناس حوزه سلامت/ روزنامه آرمان ملی