از بهار سال۱۳۹۷ و همزمان با ازسرگیری تحریم‌ها علیه ایران، دولت تصمیم گرفت تحت‌تاثیر افزایش قیمت ارز در بازار آزاد، برای برخی کالاهای اساسی یک ارز ترجیحی تعریف کند
شفاآنلاین>سلامت> از بهار سال۱۳۹۷ و همزمان با ازسرگیری تحریم‌ها علیه ایران، دولت تصمیم گرفت تحت‌تاثیر افزایش قیمت ارز در بازار آزاد، برای برخی کالاهای اساسی یک ارز ترجیحی تعریف کند. از آن زمان تا امروز ارز رسمی با نرخ ۴۲۰۰تومان به واردات برخی کالاهای اساسی اختصاص یافته و هرچند فهرست این کالاها در سال‌های اخیر کوچک‌تر شده است، اما در عمل همچنان چند حوزه مهم از این ارز استفاده می‌کنند. نهاده‌های دامی و دارو بخشی از این کالاها هستند.
به گزارش شفاآنلاین: با وجود آنکه بسیاری از فعالان بخش خصوصی تاکید می‌کنند که تداوم تخصیص ارز ۴۲۰۰تومانی، جز ایجاد رانت و افزایش عدم شفافیت در اقتصاد ایران نتیجه دیگری ندارد و دولت باید تلاش کند حمایت از اقشار کم‌درآمد را به شکلی دیگر اجرایی کرده و ارز را تک‌نرخی کند اما همزمان نگرانی‌هایی درباره شوک تورمی این ارز و افزایش فشارها بر مردم لااقل در کوتاه‌مدت نیز وجود دارد. در این بین، موضوع دارو با سایر کالاها فرق دارد؛ زیرا، دارو به‌عنوان یک کالای استراتژیک، از حساسیت‌های خاص خودش برخوردار است و هرگونه تغییر در قیمت دارو، با واکنش‌هایی همراه خواهد بود.
بنابراین، یکی از سوالاتی که این روزها مطرح می‌شود، این است که بعد از حذف ارز ترجیحی، سرنوشت قیمت دارو چه خواهد شد و اساسا گرانی دارو را شاهد خواهیم بود یا اینکه طبق فرمول از قبل پیش‌بینی‌شده، مابه‌التفاوت ارز ترجیحی به بیمه‌ها داده خواهد شد تا آن‌ها از گران شدن قیمت دارو برای مردم جلوگیری کنند؟ درواقع، قرار است طبق این فرمول، اعتبار موردنیاز برای آزادسازی قیمت دارو به سازمان‌های بیمه‌گر داده شود و این بیمه‌ها خواهند بود که باید از افزایش پرداختی مردم بابت دارو، جلوگیری کنند.اما، دغدغه برخی کارشناسان در مواجهه با راهکار جلوگیری از افزایش قیمت دارو بعد از آزادسازی نرخ ارز، این است که بیمه‌ها نتوانند اعتبار موردنیاز را بگیرند و اگر هم موفق شوند اعتبار لازم را از دولت بگیرند، این احتمال هست که جای دیگری هزینه شود یا اینکه با تاخیرهای طولانی‌مدت به شرکت‌های دارویی پرداخت شود که در نتیجه آن، شاهد بحرانی شدن بازار دارو باشیم.
همین موضوعات سبب شده برخی مخالف حذف ارز 4200تومانی باشند یا شرط و شروطی برای این حذف بگذارند. محمدمهدی ناصحی، مدیرعامل سازمان بیمه سلامت گفته که «ما در بیمه سلامت آمادگی داریم ارز دولتی داروها حذف شود اما این مساله دو شرط مهم دارد که منابع کامل و به‌موقع پرداخت شود؛ زیرا در غیر این صورت، بیمه در پرداخت‌ها دچار مشکل خواهد شد.»
البته او احتمال داده که ارز دارو حذف نشود و ادامه داده است: «مهم است که به سازوکارهای مدیریتی توجه و بازار دارویی به‌خوبی مدیریت شود. اصل قضیه حذف ارز دولتی کار ارزشمندی برای کشور است و آرزوی ما این است که مدیریت صحیح منابع رخ دهد اما اینکه در چه زمانی و با چه اطمینانی حذف ارز دولتی انجام شود، بسیار مهم است.»
او درباره بودجه موردنیاز برای حذف ارز دولتی داروها، تاکید کرده که «مبالغ و بودجه موردنیاز پیش‌بینی شده صرفا برای حذف ارز دارو ۳۷هزار میلیارد تومان در بیمه سلامت و ۸۰هزار میلیارد تومان در کل بیمه‌هاست و به ۱۵۰هزار میلیارد تومان بودجه برای حذف ارز دارو و تجهیزات و ملزومات پزشکی نیاز است.»
دولت تدبیر روشن برای تبعات حذف ارز 4200تومانی بر دولت بیندیشد
علی فرح‌بخش، اقتصاددان نیز درباره اثرات حذف ارز 4200تومانی بر قیمت دارو می‌گوید: دو سوال وجود دارد که این ارز چهارهزار و ۲۰۰تومانی در چه شرایطی باید باشد و و دوم اینکه این ارز ۴۲۰۰تومانی چگونه باید انجام شود؟ این دو سوالات مهمی هستند که باید پاسخ داده شوند. نفس قضیه که بالاخره همه فهمیده‌اند این دلار ۴۲۰۰تومانی سیاست غلطی بوده است و نتیجه‌ای جز افزایش رانت و سود بادآورده برای عده‌ای نداشته است و قیمت وسایل و کالاهایی که مشمول ارز ۴۲۰۰تومانی می‌شدند نیز نشان می‌دهد که تاثیر چندانی در کاهش و تنظیم بازار نداشته است.
او ادامه می‌دهد: البته این سیاست درستی است اما اینکه در چه زمانی و چگونه اجرا شود، بسیار اهمیت دارد. به نظر بنده، نکته اصلی هر سیاست اصلاح اقتصادی این است که سیاست‌گذار یا مجری سیاست مشروعیت و اعتبار کافی نزد مردم داشته باشد.فرح‌بخش اضافه می‌کند: متاسفانه به‌دلیل سیاست‌های شکست‌خورده‌ای که دولت‌ها در زمینه بازار ارز داشته‌اند و دلیل دوم اینکه حتی اگر بهترین سیاست هم در زمینه ارز ۴۲۰۰تومانی اجرا شود بازهم با مخالفت‌های بسیار زیاد مردم روبه‌رو خواهد شد.
با این ساختار فعلی اگر بخواهیم ارز چهارهزار و 200تومانی را حذف کنیم، حتی با توجه به اینکه دولت بتواند بهترین سیاست را اجرا کند، کسب پذیرش افکارعمومی کار بسیار دشواری است؛ البته باید بگویم این سیاست کار درستی است چون بالاخره باید یک روز این کار انجام شود اما امروز برای اینکه مردم آن را بپذیرند کار بسیار دشوار است. پاشنه آشیل این سیاست، ارزی است که برای نهاده‌های دارویی ارائه می‌شود اما ارزی که برای نهاده‌های دامی داده می‌شود یا محصولات غذایی، واردکنندگان محصول‌شان را به قیمت بازار می‌فروشند.
او توضیح می‌دهد: چون به قیمت بازار آزاد همه محصولات به فروش می‌روند و درواقع مصرف‌کننده هزینه آن‌ها را پرداخت می‌کند، این ارز برای گرفتن سود بیشتر مصرف شده است. فقط در زمینه دارو است که این ارز مفید بوده است؛ چه در زمینه نهاده‌های اولیه دارویی و چه درمورد داروهایی که از خارج وارد می‌شوند. اگر دولت این ارز را حذف کند، کسانی که بیماران خاص دارند دچار مشکلاتی می‌شوند و هزینه‌های زیادی به آن‌ها تحمیل می‌شود.
اگر دولت بتواند یک مکانیسم جبران‌سازی برای داروها و مواد اولیه آن‌ها ایجاد کرده یا سیاست بیمه را اصلاح کند یا به بیماران خاصی که داروهای خاص و گرانی را مصرف می‌کنند یارانه نقدی تعلق بگیرد و آن‌ها را شناسایی کند، به نظر بنده، این سیاست که ارز ۴۲۰۰تومانی حذف شود می‌تواند موثر واقع شود ولی اگر درنهایت نتواند این سیاست را اصلاح کند و نتوانند گروه‌های خاص را هدف‌گیری و شناسایی کنند، حتی این اقتصاددان با بیان اینکه اگر این سیاست بتواند حذف رانت و شفاف‌سازی را در پی داشته باشد مقاومت‌های اجتماعی بسیار زیادی به دنبال خواهد داشت، تاکید می‌کند: آن هم در شرایطی که کشور با بحران‌ها و التهاب‌های زیاد اجتماعی روبه‌رو ست، مدیریت یک بحران جدید برای دولت کار بسیار دشواری خواهد بود.
ضمن اینکه ظاهرا اعلام شده ارز ۴۲۰۰تومانی را از بودجه حذف کرده‌اند و دلار روی ۲۳هزار تومان بسته شده است اما درواقع دولت درمورد تدبیر اندیشیده شده توضیح قانع‌کننده نمی‌دهد و اینکه اگر این تدبیر عملیاتی نشود آیا مکانیسم جبرانی برای کارخانه‌ها و مواد اولیه آن‌ها در نظر گرفته شده یا خیر.علی فرح‌بخش، اقتصاددان: اگر دولت این ارز را حذف کند، کسانی که بیماران خاص دارند دچار مشکلاتی می‌شوند و هزینه‌های زیادی به آن‌ها تحمیل می‌شود.روزنامه صبح نو
نظرشما
آخرین اخبار