400 هزار جنین در کشور سقط میشوند، از این تعداد سقط جنین، بخشی را سقطهای جنین غیر ارادی دربرمیگیرد؛ که این سقطها به مشکلات پزشکی مادر مربوط میشود.
شفاآنلاین>سلامت> در حالی روزهای گذشته آمارهایی از افزایش سقطهای جنین جنایی در کشور منتشر شد که مشاور وزیر بهداشت در امور مامایی 40 درصد این سقط جنینها را ناشی از مشکلات اقتصادی دانسته است
به گزارش شفاآنلاین: سقط جنین غیر قانونی که از آن به عنوان سقط جنایی نیز یاد میشود به عنوان یکی از آسیبهای اجتماعی مطرح است این در حالی است که آمارهای نگران کنندهای در مورد رشد این پدیده هر سال منتشر میشود.
روز گذشته صالح قاسمی، دبیرمرکز مطالعات راهبردی در باره آمار سقط جنین غیر قانونی در ایران، گفت: «400 هزار جنین در کشور سقط میشوند، از این تعداد سقط جنین، بخشی را سقطهای جنین غیر ارادی دربرمیگیرد؛ که این سقطها به مشکلات پزشکی مادر مربوط میشود. 96 درصد از سقطهای جنین، سقطهای القایی و جنایی هستند، یعنی این سقطها بدون مجوز قانونی و پزشکی و با اراده مادر صورت میگیرد.»
صالح قاسمی یادآور شد: «
سقطهای جنین غیرقانونی برای مادر آسیبزاست و تاثیر زیادی بر روی شاخصهای جمعیتی میگذارد.»
قاسمی با بیان اینکه سقط جنین در کشور ناکارآمد است و قانون مدیریت سقط جنین به طور ناقص در کشور اجرایی میشود، گفت: «طبق آخرین اعلام رسمی در سال ۱۳۹۹ حداکثر یک میلیون و ۱۰۰ هزار تولد در کشور داشتیم درحالی که این تعداد موالید در کشور وجود دارند، حدود ۴۰۰ هزار جنین در کشور سقط شدهاند.»
چند روز قبل نیز امیرحسین بانکیفرد رئیس کمیسیون جمعیت مجلس شورای اسلامی نیز آمارهایی مشابه را اعلام کرد و گفت: «متاسفانه در سالهای گذشته آمار سقط افزایش پیدا کرده که این موضوع نگرانکننده شده است. از قوه قضاییه و ضابطان درخواست داریم که به این مسئله ورود کنند. چراکه آمار کشتههای سقط چندین برابر کروناست. جنینها نمیتوانند از خودشان دفاع کنند و باید از حقوق جنینها که حق حیات دارند دفاع کنیم. تمهیدات قانونی باید در این خصوص داشته باشیم. متاسفانه به سمتی رفتهایم که سقط برای مردم عادی شده و به این مسئله که فعل حرام انجام میدهند، توجه نمیکنند.»
وی افزود: «آماری که درباره سقط منتشر شده، آمار خوبی نیست. روزانه بیش از ۲ هزار سقط انجام میشود. البته این آمار کل انواع سقط را شامل میشود و سالانه ۴۰۰ هزار سقط جنایی صورت میگیرد که روزانه ۱۳۰۰ مورد است.»
دلایل افزایش سقطهای جنایی
قاسمی، در تحلیلی علت افزایش سقطهای غیرقانونی جنین در دسترس بودن اقلام دارویی سقط جنین دانست است و گفت: «این روند سقط جنین را تسهیل میکند ، همچنین بعضی از پزشکان با زیر پا گذاشتن اخلاق پزشکی روند سقط را تسهیل میکنند.»
با این حال بانکیپورفرد فضای مجازی را نیز دخیل دانسته و درباره ممنوعیت فروش داروی سقط جنین در داروخانهها تصریح کرد: «تمام داروها در سامانه کدی دارند که بتوانیم بر آنها نظارت داشته باشیم و به همین دلیل در قانون گفته شده که توزیع دارو فقط در مراکز درمانی باشد و این داروها فقط برای سقط درمانی در بیمارستانها و مراکز درمانی توزیع شود. اما متاسفانه در حال حاضر داروی سقط به راحتی در دسترس است و حتی در فضای مجازی به راحتی میتوان آن را تهیه کرد.»
گفتههای قاسمی و بانکیپور فرد در حالی است که پلیس فتا نیز گفته است که ۱۰۰ پرونده در زمینه سقط جنین تشکیل و یکمیلیون قلم دارو کشف و نابود شده است.
این گفتهها در حالی است که شهلا خسروی مشاور وزیر بهداشت در امور مامایی دلایل دیگری را برای سقط جنین ذکر بر شمرد و گفت: «در حال حاضر ۴۰درصد از زنان به دلیل عدم آمادگی مالی، ۳۶ درصد به علت نداشتن زمان مناسب، ۲۰ درصد به دلیل تداخل با فرصتهای آینده اقدام به سقط جنین میکنند. واقعیت امر این است که آگاهی کافی مادران جوان در سنین مستعد باروری از روشهای مناسب و موثر جلوگیری از بارداری و نیز عوارض جدی ناشی از سقط جنین نقش مهمی در خصوص اجتناب از انجام این عمل در بین زنان دارد.»
مشاور وزیر بهداشت در امور مامایی همچنین با اشاره به موضوع سقط درمانی در کشور گفت: «در حال حاضر سقط درمانی با تشخیص قطعی سه پزشک متخصص و مورد اعتماد به دلیل بیماری جنین یا خطر جانی برای مادر قبل از چهار ماهگی و با رضایت زن مجاز خواهد بود.»
او ادامه داد : «از نظر اخلاق پزشکی هر طور که قانون سقط جنین را انشا میکند، بازهم یک عمل غیر انسانی است. سقط جنین یک مسئله اخلاقی بوده که وجه قانونی آن در مرحله بعدی قرار دارد.»
عوارض سقط جنین
خسروی گفت: «به طور معمول ۱۰ تا ۱۵ درصد ازعوارض ناشی از سقط های غیر ایمن مربوط به سقطهای ناقص، عفونت، پارگی و سوراخ شدن رحم است که به دلیل غیرقانونی بودن این عمل و آثار ارتکاب آن زنان کمتر به پزشک معالج مراجعه میکنند. ضمن اینکه سقطهای القایی و غیربهداشتی منجر به مرگ و میر بسیاری از مادران در سنین باروری، ایجاد ناتوانی جنسی و جسمی می شود.
خسروی تاکید کرد: «سقط جنین عوارض جسمی و حتی مرگ رابه همراه دارد و گاهی نیز عوارض ناشی از درمان و حساسیتهای دارویی سلامت زن را در معرض خطر قرار می دهد اما به طور کلی عوارض سقط جنین تاثیر بنیادی بر زندگی زنان خواهد داشت. سقط جنین باعث بروز افسردگی در زن شده و منجر به گوشهگیری وعذاب وجدان او خواهد شد.»
مشاور وزیر بهداشت در امورد مامایی یادآور شد: «در ۹۷ درصد از کشورهای جهان انجام سقط در مواقع تهدید حیات مادر پذیرفته شده است و در ۶۲ درصد از کشورهای دنیا نیز حفظ سلامت جسمی مادر اساس سقط قانونی است.»
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، برای اولین بار در سال ۷۴ وزارت بهداشت آمار سقط جنین را ۸۴ هزار عدد در سال اعلام کرد که در سال ۹۲ این آمار به ۲۵۰ هزار عدد در سال افزایش پیدا کرده است.
سقط جنین در فتاوی رهبر انقلاب
اگرچه آمارهای سقط جنین خبر از رشد این مساله میدهد با این حال بسیاری از مردم همچنان دیدگاههای مذهبی و اخلاقی را مانعی برای این کار میدانند. نکته اینکه استفائات بسیاری نیز در این زمینه انجام میشود. دفتر رهبر انقلاب این استفائات از آیتالله العظمی خامنهای را منتشر کرده است.
در استفتایی یکی از مقلدین پرسیده است که آیا سقط جنین بر اثر مشکلات اقتصادی جایز است؟ معظمله در پاسخ گفتهاند: «سقط جنین به مجرّد وجود مشکلات و سختیهای اقتصادی جایز نمیشود.»
مقلد دیگری نیز با طرح این پرسش که پزشک پس از معاینه در ماههای اول حاملگی به زن گفته است که استمرار بارداری احتمال خطر جانی برای او دارد و در صورتی که حاملگی ادامه پیدا کند، فرزندش ناقصالخلقه متولد خواهد شد و به همین دلیل پزشک دستور سقط جنین داده است، استفتا کرده است که با در صورت وقوع این شرایط آیا این کار جایز است؟ و آیا سقط جنین قبل از دمیده شدن روح به آن جایز است؟ آیتالله العظمی خامنهای نیز در پاسخ گفتهاند: «ناقصالخلقه بودن جنین، مجوّز شرعی برای سقط جنین حتّی قبل از ولوج روح در آن محسوب نمیشود، ولی اگر تهدید حیات مادر بر اثر استمرار حاملگی مستند به نظر پزشک متخصص و مورد اطمینان باشد، سقط جنین قبل از ولوج روح در آن اشکال ندارد.»
با این حال رهبر انقلاب در پاسخ به دو استفتای دیگر نیز گفتهاند: «اگر تشخیص بیماری در جنین قطعی است و داشتن و نگهداشتن چنین فرزندی موجب حرج میباشد، در این صورت جایز است قبل از دمیده شدن روح، جنین را اسقاط کنند ولی بنا بر احتیاط، دیه آن باید پرداخت شود.» همچنین «سقط جنین شرعاً حرام است و در هیچ حالتی جایز نیست مگر آنکه استمرار حاملگی برای حیات مادر خطرناک باشد که در این صورت سقط جنین قبل از ولوج روح، اشکال ندارد، ولی بعد از دمیدن روح جایز نیست حتّی اگر ادامه حاملگی برای حیات مادر خطرناک باشد مگر آنکه استمرار بارداری، حیات مادر و جنین هر دو را تهدید کند و نجات زندگی طفل به هیچ وجه ممکن نباشد ولی نجات زندگی مادر به تنهایی با سقط جنین امکان داشته باشد.»
سقط جنین در قانون مجازات اسلامی
در مرحله اول، قبل از دمیده شدن روح، سقط جنین به دلیل اینکه دارای حیات نباتی است، قتل نفس محسوب نمیشود و در مرحله دوم؛ به دلیل دمیده شدن روح، تفاوتی میان جنین و سایر انسانها نیست و قتل آن حرام است، لیکن از منظر قانون مجازات اسلامی سقط جنین بعد از دمیدن روح و یا قبل از آن همان مجازات سقط جنین را دارد و قتل نفس نیست چرا که در ماده ۳۰۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ آمده است: «جنایت عمدی بر جنین، هر چند پس از حلول روح باشد، موجب قصاص نیست، در این صورت مرتکب علاوه بر پرداخت دیه به مجازات تعزیری مقرر در کتاب تعزیرات محکوم میشود و در بحث سقط جنین در ماههای حرام، برای جنینی که روح در آن دمیده شده، حکم تغلیظ دیه مبلغ دیه به علاوه یک سوم از کل دیه مانند سایر انسان در نظر گرفته است.»
سقط جنین به سه شکل «جنایی»، «درمانی یا القایی» و «خود به خودی» شناخته میشود، سقط جنین فقط در نوع جنایی آن مجازات دارد، در سقط خود به خودی، خاتمه بارداری بدون اراده مادر و یا فعل شخص ثالث است. در سقط درمانی به بارداری با رعایت قوانین و ضوابط خاتمه داده میشود. به تاریخ ۱۳۸۴/۳/۱۰ مجلس شورای اسلامی ماده واحدهای را به تصویب رساند که موارد و مراحل قانونی سقط درمانی را مشخص کرده است.
همچنین سقط درمانی با تشخیص قطعی سه پزشک متخصص و تائید پزشکی قانونی مبنی بر بیماری جنین که به علت عقب افتادگی یا ناقصالخلقه بودن موجب حرج مادر است و یا بیماری مادر که با تهدید جانی مادر توام باشد قبل از ولوج روح (چهار ماه) با رضایت زن مجاز است و مجازات و مسئولیتی متوجه پزشک مباشر نخواهد بود. متخلفین از اجرای مفاد این قانون به مجازاتهای مقرر در قانون مجازات اسلامی محکوم خواهند شد، با تصویب این ماده واحده برای سقط درمانی دیگر نیازی به اخذ رضایت پدر نیست و تنها رضایت مادر در نظر گرفته شده است. نکته مهم دیگری که وجود دارد حتی سقط درمانی نیز پس از چهار ماهگی (دمیده شدن روح) مجاز نبوده و غیر قانونی است. همچنین وفق تبصره ذیل ماده ۷۱۸ قانون مجازات اسلامی اگر به منظور حفظ جان مادر، جنین سقط شود، دیه ندارد، حال اگر جنین به صورت عمدی سقط شود، در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ برای مرتکبان آن در هر مرحله از تکامل مجازات در نظر گرفته شده است. با این حال در قانون جدید جوانی جمعیت نیز به تشدید مجازات در مورد سقط جنین پرداخته است. قوانینی همچون مجازات تعزیری، جزای نقدی و مصادره اموال حاصله برای معاونت و مباشرت در تمهید وسایل سقط غیرقانونی، تولید فیلم، سریال، تبلیغات بازرگانی، برگزاری جشنواره و نمایشگاه تبیین عوارض پزشکی، روانشناختی، فرهنگی و اجتماعی سقط جنین، فعالیتهای آموزشی، پژوهشی و فرهنگی برای دانشجویان و کادر دانشگاهها در تبیین حرمت سقط جنین در این قانون مورد تاکید قرار گرفته است.روزنامه سپید