یکی از مشکلات عمده در بررسی پروندههای قصور پزشکی به ویژه در حوزه خدمات پلاستیک و زیبایی، مراجعه مردم به افراد غیرمتخصص و غیرکارشناس و یا مراکز نامعتبر برای دریافت خدمات زیبایی است که عمدتا مشکلاتی را برای این افراد ایجاد میکند
شفاآنلاین>سلامت> در دوران بحران کرونا، اعمال جراحی غیرضروری در بسیاری از بیمارستانها و مراکز درمانی لغو شد. برخی از جراحان زیبایی و پلاستیک هشدار میدهند که با توجه به محدود شدن اعمال زیبایی در مراکز درمانی، برخی افراد غیرمتخصص و غیرپزشک از شرایط پیش آمده، سوء استفاده کردند و با وعدههای واهی، متقاضیان عملهای زیبایی را جذب کردند. مراجعه به افراد غیرپزشک برای اعمال زیبایی، پروندههای قضایی زیادی را هم به بار آورده است. حتی سازمان پزشکی قانونی اعلام کرده است که مجموعه این شکایتها در حوزه خدمات زیبایی افزایش یافته است.
به گزارش شفاآنلاین: بابک سلحشور، مدیرکل امور کمیسیونهای سازمان پزشکی قانونی کشور هم به همین مشکل و تبعات آن اشاره کرد و با اشاره به افزایش شکایات در حوزه خدمات زیبایی، یادآور شد: «در مواردی شاهدیم که افراد به دلایلی همچون پایینتر بودن هزینه و یا تحت تاثیر تبلیغات نامعتبر برای دریافت خدمات زیبایی به مراکز و یا افراد غیرمتخصص مراجعه میکنند و پس از اقدام زیبایی دچار عوارض و نواقصی در چهره یا سایر اعضای بدن خود میشوند.»
وی تاکید کرد: «یکی از مشکلات عمده در بررسی پروندههای قصور پزشکی به ویژه در حوزه خدمات پلاستیک و زیبایی، مراجعه مردم به افراد غیرمتخصص و غیرکارشناس و یا مراکز نامعتبر برای دریافت خدمات زیبایی است که عمدتا مشکلاتی را برای این افراد ایجاد میکند. دلیل اصلی مراجعه مردم به افراد غیرمتخصص برای دریافت خدمات ترمیمی و زیبایی، عدم آگاهی در خصوص آن اقدام تشخیصی یا درمانی و نیز اعتماد به تبلیغات مطرح شده از مراکز نامعتبر در صفحات اینستاگرام و شبکههای مجازی است.»
وی با اشاره به اینکه بسیاری از شاکیان امور زیبایی که به کمیسیونهای پزشکی قانونی مراجعه میکنند از طریق مراجع غیر رسمی و شبکههای مجازی با مراکز خدمات زیبایی آشنا شدهاند، افزود: «متاسفانه بسیاری از مردم در مورد کارشناس و یا مرکزی که مدعی اقدام درمانی و خدمات زیبایی است، پرسوجو نمیکنند و بدون کسب اطلاعات دقیق، خود را در معرض اقدامات و مداخلات زیبایی قرار میدهند.»
مدیرکل امور کمیسیونهای سازمان پزشکی قانونی کشور، به مردم توصیه کرد: «همانطور که مردم در بسیاری از امور زندگی خود حساس و دقیق هستند، از آنان درخواست میکنم قبل از دریافت هر اقدام درمانی و تشخیصی به خصوص اقدامات زیبایی که متاسفانه در کشور ما بسیار زیاد شده، تحقیقات کافی به عمل آورند و با حساسیت و وسواس زیاد، پزشک و درمانگر خود را انتخاب کنند.»
سلحشور با اشاره به اینکه جراحیهای پلاستیک و زیبایی به سه نوع تقسیم میشوند، گفت: «اقدامات زیبایی و جراحیهای پلاستیک یا صرفا جنبه درمانی دارد، یا درمانی- زیبایی است و یا آنکه تنها با هدف زیبایی انجام میشود.»
وی ادامه داد: «دسته اول، اعمال جراحی پلاستیک به منظور اقدام درمانی است. این جراحی به منظور درمان فرد و رفع یک مشکل یا ضایعه انجام میشود، مثل سوختگی شدیدی که برای فرد اتفاق افتاده و اسکار ناشی از آن برای بیمار بسیار شدید است. از نظر اختلال حسی نیز خارشهای شدید، شکل و ظاهر غیر طبیعی و ... برای بیمار مشکل آفرین شده و در زندگی روزمره نیز تاثیر منفی گذاشته است. بنابراین اقدام برای رفع این مشکل جنبه درمانی خواهد داشت.»
مدیرکل امور کمیسیونهای سازمان افزود: «در اقدامات همزمان درمان و زیبایی، فرد علاوه بر درمان، خدمات زیبایی را نیز دریافت میکند. به عنوان مثال گاهی فردی برای جراحی انحراف شدید تیغه بینی و مشکلات ناشی از آن مثل خرخر شبانه و اشکال در خواب شبانه و سردردهای طولانی مدت ناشی از سینوزیت به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه میکند. ممکن است در حین عمل جراحی تیغه بینی که گاهی در شکل ظاهری آن هم تاثیرگذار است، عمل زیبایی بینی را هم انجام دهد که در این حالت برای فرد سپتورینوپلاستی انجام شده است.»
وی در خصوص اعمالی که صرفا با هدف زیبایی انجام میشود نیز گفت: «گاهی یک عمل جراحی صرفا با هدف زیبایی انجام میشود. در موارد اقدامات درمانی، انجام عمل یا هر اقدام دیگری بر اساس نیاز بیمار و حسب ضرورت، اجتنابناپذیر است و گریزی از آن نیست، اما در خصوص انجام اقدامات زیبایی مثل تزریق ژل یا انجام «مزوتراپی» یا تزریق فیلر، «میکرونیدلینگها» و بسیاری از موارد دیگر و نیز اقدامات جراحی پلاستیک برای لیفت صورت، «رینوپلاستی» و .... باید گفت که این اقدامات به وفور در کشورمان انجام میشود، در حالی که شاید در برخی موارد هیچ ضرورتی نیز برای انجام آن وجود نداشته باشد.»
برخی عوارض اعمال جراحی زیبایی اجتنابناپذیر است
همچنین مدیرکل امور کمیسیونهای سازمان پزشکی قانونی کشور با تاکید بر اینکه برخی عوارض اعمال زیبایی اجتنابناپذیر است، اظهار داشت: «در پزشکی معتقد هستیم که یکسری عوارض در اعمال جراحی اجتنابناپذیر هستند. عوارض باوجود رعایت کلیه موازین علمی ممکن است برای بیمار اتفاق بیفتد و این موضوعی بسیار مهم و نقطه عطف اعمال جراحی است.»
وی خاطرنشان کرد: «فردی که صرفا با هدف زیبایی، عمل جراحی انجام میدهد باید بداند که ممکن است به دلیل تزریق مواد و داروها، حساسیتهایی در بدنش ایجاد شود که این موضوع هیچ ارتباطی به پزشک و ارتکاب قصور از جانب او ندارد.»
به گفته وی «در برخی مواقع، عفونتهای ناشی از اعمال جراحی نیز از عوارض اجتناب ناپذیر اقدام جراحی است و بدین معنا نیست که لزوما پزشک قصور و کوتاهی داشته است؛ چراکه یک سری از عوارض اجتناب ناپذیر و غیرقابل پیشگیری هستند و حتی با رعایت تمام مسائل باز هم ممکن است اتفاق بیفتد.»
مدیرکل امور کمیسیونهای پزشکی قانونی در عین حال تصریح کرد: «هرچند برخی عوارض در اعمال جراحی و اقدامات زیبایی اجتنابناپذیر هستند، اما اگر ضمن بررسیها مشخص شود کوتاهی و یا قصوری از جانب پزشکی اتفاق افتاده و بیمار به دلیل آن دچار عارضه شده است، حتما در کمیسیون مورد توجه قرار میگیرد و خطای پزشک گزارش میشود.»
وی در این خصوص به یکی از پروندههای ارجاعی به کمیسیون اشاره کرد و گفت: «برخی مواقع تغییر رنگ پوست بعد از انجام لیزر میتواند امری طبیعی تلقی شود که عارضه موقتی بوده و رفع میشود، اما چندی پیش پروندهای به کمیسیون ارجاع شد که فردی پس از انجام لیزر دچار سوختگی شدید پوستی و عارضهای جدی شده بود. بررسیها در خصوص این پرونده نشان داد که هرچند پزشک معالج تخصص لازم را در این زمینه داشته است، اما لیزر توسط اپراتور و متاسفانه با طول موج بالاتر انجام شده بود. همین امر عارضه سوختگی پوستی را برای فرد ایجاد کرده بود.»
سلحشور با تاکید بر اینکه قطعا در این پرونده قصور اتفاق افتاده است، تصریح کرد: «اگر پزشک همه موازین علمی را رعایت کند و عارضهای اجتنابناپذیر برای بیمار اتفاق بیفتد قصوری رخ نداده است، اما اگر فرد در حین اقدام درمانی کوتاهی و قصور کرده باشد، قطعا برایش در نظر گرفته خواهد شد.»
افراد صلاحیتدار برای اعمال زیبایی
مدیرکل امور کمیسیونهای سازمان پزشکی قانونی کشور با تاکید مجدد بر مراجعه مردم به افراد صلاحیت دار برای دریافت خدمات زیبایی گفت: «در حوزه جراحی پلاستیک و زیبایی تنها افرادی قابل اعتماد هستند که صلاحیت آنان به صراحت از طرف وزارت بهداشت تایید شده باشد و در این زمینه فارغالتحصیل شده و یا دارای مدرک معتبر و مورد تایید وزارت بهداشت باشند.»
سلحشور تصریح کرد: «برای دریافت خدمات زیبایی از مراجعه به آرایشگرها و افرادی که هیچ گونه تخصص و مدرک تحصیلی در این مورد ندارند و صرفا با گذراندن یک دوره آموزشی کوتاه مدت دست به این اعمال میزنند، خودداری کنند، زیرا در صورت مراجعه به این افراد عوارض بیشتر و درمانهای طولانیتری برای آنان ایجاد خواهد شد.»
وی به پروندهای در این خصوص اشاره کرد و افزود: «اخیرا پروندهای به کمیسیون ارجاع شد که توسط فرد غیر پزشک و در یک آرایشگاه برای یکی از مشتریان خانم، ژل لب و گونه تزریق شده بود. از آنجا که این ژل حاوی مواد تاریخ گذشته، غیر استاندارد و بدون تایید وزارت بهداشت بود، موجب عفونت خیلی پیشرفته و «نکروز» در لب تحتانی آن خانم شده بود.»
وی با تاکید بر اینکه برخی به دلیل ارزان بودن و یا تحت تاثیر تبلیغات نادرست به افراد غیر متخصص مراجعه میکنند، گفت: «این خانم بعد از تزریق ژل برای اصلاح مشکل ایجاد شده در چهرهاش، دو یا سه بار تحت عمل جراحی پلاستیک قرار گرفت، اما متاسفانه شرایط نرمال و قابل قبولی پیدا نکرد و زیبایی ظاهریاش را تقریبا از دست داد.»
سلحشور یادآور شد: «در موارد اینچنینی که فرد در پی مراجعه به افراد یا مراکز غیر متخصص دچار عارضه میشوند، پزشکی قانونی بر اساس صدمه وارده تعیین خسارت کرده و تاکید میکند که انجام این اقدام در صلاحیت آن فرد نبوده است. پس از آن هر گونه جریمه و خسارت توسط قاضی تعیین میشود.»
قبل از عمل زیبایی، استعلام کنید
درآمد بسیاری از مراکز درمانی، بخصوص در بخش خصوصی از طریق انجام عملهای جراحی الکتیو یا همان جراحیهای غیرضروری تامین میشود. با شیوع کرونا، بسیاری از این جراحیها متوقف شد و استقبال مردم نسبت به انجام این جراحیها نیز کاهش یافت.
همایون جوهرچی، جراح زیبایی و پلاستیک با اشاره به وضعیت جراحیهای زیبایی در دوران کرونا، میگوید: «واقعیت این است که خیلی از مراکز درمانی در بخش خصوصی به دلیل کاهش عملهای زیبایی در دوران کرونا با کاهش درآمد شدید مواجه شدند. وقتی یک مرکز درمانی نتواند دخل و خرجش را تنظیم کند، در نتیجه مجبور میشود که کلا آن مرکز درمانی را تعطیل کند. این اتفاق باعث میشود که ارائه سایر خدمات درمانی نیز خود به خود کمتر شود، زیرا وقتی یک مرکز درمانی تعطیل میشود، همه خدمات آن مرکز درمانی متوقف خواهد شد.»
او هشدار میدهد: «خیلی اوقات میبینیم بیماران به کلینیکهای نامعتبر برای جراحی زیبایی مراجعه میکنند. مراجعه به این کلینیکهای نامعتبر و غیرقانونی یا مراجعه به افراد غیرپزشک، امکان دارد بیمار را دچار عوارض هولناک و جبرانناپذیری کند.»
جوهرچی تصریح میکند: «مردم حتما در مراجعه به پزشک یا مراکز درمانی از اعتبار آنها مطمئن شوند و قبل از انجام جراحی زیبایی، تخصص پزشک و اعتبار مرکز درمانی را استعلام کنند. همین اتفاق میتواند آمار شکایتها و قصور پزشکی را به شدت کاهش دهد.»
اگرچه آمار مراجعه برای عملهای زیبایی، تب بالایی در ایران دارد، اما برخی کارشناسان بر این باورند که بالا بودن این آمارها، نمیتواند به طور مطلق یک امر مثبت یا منفی تعبیر شود. با وجود تحلیلهای روانشناسی و جامعه شناسی که درباره دلایل بالا بودن آمار عملهای زیبایی در ایران انجام میشود، واقعیت این است که نمیتوان نسخه واحدی برای همه متقاصیان این اعمال جراحی پیچید. دلایل رغبت به اقدامات زیبایی میتواند از هر فردی به فرد دیگر کاملا متفاوت باشد. در نظامهای توسعه یافته سلامت نیز نیتخوانی انجام نمیدهند و جدای از انگیزه بیماران برای انجام عملی خاص، نظارت جدی بر تبلیغات عمل زیبایی دارند تا خواستههای القایی در جامعه ایجاد نشود. مهمتر از آن، باید نظارت جدی هم اعمال شود تا افراد غیرپزشک با تبلیغ اقدامات زیبایی تخصصی، سلامت جامعه را به خطر نیندازند.روزنامه سپید