بیکاری پرستاران و کار با دستمزد پایین در حالی رخ میدهد که حتی در شرایط حاد شیوع کرونا باز هم دهها هزار پرستار ایرانی بیکار ماندند یا برای دریافت حقالعمل خود از بیمارستانها دچار چالشهای فراوانی شدند تا آنجا که کار به تجمعهای اعتراضی پرستاران هم کشید
شفاآنلاین>سلامت> بازار بخش خصوصی در ارائه خدمات پرستاری در منزل داغ شده است و حالا آگهیهای زیادی در فضای مجازی برای اعزام پرستار به خانهها دیده میشود
به گزارش شفاآنلاین: اعزام پرستار به منزل، خدمات پانسمان و تزریق و نگهداری از بیمار، خدمات بیمارستانی در منزل و... عنوان آگهیهایی است که برخی پرستاران در سایتهای خدماتی منتشر کردهاند. پرستارانی که یا از سر بیکاری و نیافتن شغل مناسب سر از این بازار درآوردهاند یا حقوق پایین آنها را مجبور کرده است تا دو شیفته کار کنند.
بیکاری پرستاران و کار با دستمزد پایین در حالی رخ میدهد که حتی در شرایط حاد شیوع کرونا باز هم دهها هزار پرستار ایرانی بیکار ماندند یا برای دریافت حقالعمل خود از بیمارستانها دچار چالشهای فراوانی شدند تا آنجا که کار به تجمعهای اعتراضی پرستاران هم کشید.
محمد شریفیمقدم، دبیرکل خانه پرستار ایران در همین زمینه گفت: «در ابتدای سال گذشته ۳ هزار مجوز استخدام به اسم پرستاران گرفته شد تا کمبودها جبران شود اما وقتی آزمون برگزار شد، فقط ۱۳ هزار نفر به پرستاری تخصیص داده شد و از بین این ۱۳ هزار نفر هم تا الان هنوز نیرویی وارد چرخه کار نشده است.»
او ادامه داد: «در حال حاضر اصلیترین مشکل مردم و پرستاران کمبود کادر پرستاری است. تاکنون مشخص شده کرونا قابل درمان نیست و فقط با رعایت برخی شیوه نامههای بهداشتی و واکسیناسیون قابل پیشگیری است؛ با توجه به این مسائل بیشترین نیاز مردم مراقبت و درمان است که این وظیفه خطیر به عهده پرستاران است.»
او توضیح داد: «تعداد پرستاران را از چند طریق میتوان ارزیابی کرد یکی نسبت به جمعیت، یکی به نسبت تخت و دیگری به نسبت پزشکان است. مهمترین ارزیابی پرستاران در دنیا تعداد پرستار نسبت به جمعیت است که در کشورهای اروپایی به تعداد هر هزار نفر حدود ۱۰ نفر کادر پرستاری وجود دارد. به طور متوسط در کشورهایی که متوسط خدمات پرستاری را دریافت میکنند ۵ تا ۶ پرستار به نسبت جمعیت وجود دارد و حداقل این تعداد ۳ پرستار است.»
دبیرکل خانه پرستار ایران ادامه داد: «اگر مردم بخواهند حداقل
خدمات پرستاری را دریافت کنند به ازای هر ۱۰۰۰ نفر باید ۳ پرستار داشته باشند، ولی در حال حاضر ما ۱/۵ پرستار داریم یعنی نصف حداقل استاندارد جهانی در ایران پرستار وجود دارد.»
شریفی مقدم گفت: «در شرایط معمولی در بخشهای عادی یک بیمار در ۲۴ ساعت به طور متوسط به ۵ ساعت برای مراقبت نیاز دارد، اما در بخشهای ویژه به ۱۸ ساعت افزایش مییابد یا در بخش آیسییو و جراحی، یک پرستار باید ۲۰ تا ۲۴ ساعت مراقب بیمار باشد.»
دبیرکل خانه پرستار ایران ادامه داد: «به طور کلی حدود ۱۰۰ هزار فارغالتحصیل پرستاری بیکار داریم که ۷۰ هزار نفر آنها جویای کار هستند و علیرغم اینکه این جمعیت ظرفیت بزرگی برای به کارگیری ایجاد میکنند اما متاسفانه وزارت بهداشت همکاری نمیکند.»
مهاجرت ماهانه ۵۰۰ پرستار
بیکاری پرستاران و دستمزد پایین آنها به پدیده مهاجرت پرستاران از ایران دامن زده است. آرمین زارعیان، رئیس هیئت مدیره نظام پرستاری تهران به خبرگزاری دانشجو گفت: «سیر مهاجرت پرستاران به خارج از کشور کماکان ادامه دارد و ماهانه درخواست مهاجرت 500 پرستار به خارج از کشور وجود دارد که در سازمان نظام پرستاری به ثبت میرسد.»
او با بیان اینکه اغلب پرستاران ایرانی به کشورهای آمریکای شمالی مثل کانادا و سوئد در اروپا و همچنین برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس مهاجرت میکنند، ادامه داد: «پرستارانی که به کشورهای فوق مهاجرت میکنند اغلب پرستار شرکتهای خصوصی هستند و به دلیل عدم برخورداری از حق و حقوق کافی و منطقی در ازای کاری که انجام میدهند تصمیم به مهاجرت میگیرند و ایران را ترک میکنند.» زارعی با بیان اینکه برای جلوگیری از مهاجرت پرستاران، پیشنهاد استخدام 30 هزار پرستار به وزارت بهداشت داده شده، اما مسئولان به دلایل مختلف با این پیشنهاد موافقت نکردند، گفت: «پرستاران نمیآیند حقوق 5 هزار یورویی دیگر کشورها را رها کنند و با حقوق بخور نمیر فعلی که به آنها پرداخت میشود، نمیتوان مانع خروج پرستاران از کشور شد.»
پرستاری در منزل با تجهیزات و خدمات بیمارستانی!
در این شرایط بسیاری از پرستاران ایرانی ناگریز شدهاند که به سبک دیگری وارد بازار کار شوند. خدمات پرستاری در منزل یکی از روشهایی است که اخیرا در بازار کار ایران باب شده است. بیشتر آگهیهای مراقبتهای خانگی پرستاران مربوط به موسسات خدماتی است که خود را با عنوان شرکت پرستاری و موسسه خدمات پرستاری معرفی کردهاند. در برخی آگهیها قید شده که مجوزشان را از وزارت بهداشت گرفتهاند و خدماتی مانند تزریقات، پانسمان، نگهداری از بیمار بدحال، کودکیاری و نگهداری از زنان زایمان کرده و... را ارائه میدهند.
خدمات بعضی از این شرکتها از اعزام پرستار فراتر میرود و دستگاهها و تجهیزات بیمارستانی را هم به خانهها میفرستند. تجهیزاتی مانند دستگاه اکسیژنساز، دستگاه فتوتراپ، ونتیلاتور، مانیتورینگ، ساکشن و حتی اعزام آمبولانس در فهرست خدمات این شرکتهای پرستاری به چشم میخورد. برخی دیگر در آگهیهایشان قید کردهاند که عکسبرداری، سونوگرافی، نوار قلب و فیزیوتراپی را هم در خانهها انجام میدهند. نرخ خدمات متفاوت است و ارزانترین آن مربوط به خدمات پانسمان و وصل کردن سرم است که فارغ از هزینه تجهیزات، دستمزدی بین ۵۰ تا ۱۵۰ هزار تومان دارد. از این میان ۲۰ تا ۲۵ درصد دستمزد پرستاران، کارمزد موسسات پرستاری میشود که از نظر پرستاران این موسسات کارمزد بالایی است و میتواند کمتر باشد.
یکی از پرستاران این موسسات میگوید: «کار کردن با موسسات پرستاری گرفتاریهای خاص خود را دارد. به عنوان مثال در ساعاتی از شبانهروز که تردد زیاد است، ساعتها معطل شدن در ترافیک و زمان گذاشتن برای تردد به محل اقامت بیماران، فرسایشی شده است و شرایط شغلی پرستاران را دشوارتر کرده است. به ویژه اینکه در نهایت دستمزدی که در ماه دریافت میکنید به زحمت به اندازه حقوق کارمندان دولتی میشود.»
در این میان برخی پزشکان هم پرستاران ویژه خود را استخدام کردهاند و آنها را برای مراقبتهای درمانی به منزل بیماران خود اعزام میکنند. پزشکان جراحی زیبایی از جمله این پزشکان هستند. آنها خدمات پس از عمل به بیماران را به پرستاران خود واگذار کرده و با دریافت کارمزد از بیماران، پرستاران خود را به خانه بیمارانشان میفرستند. پزشکان معمولا از پرستاران خود کارمزدی دریافت نمیکنند و صرفا خدمات پس از عملهای زیبایی را به پرستاران واسپاری کردهاند. بسیاری از پرستاران میگویند که بیکاری یا درآمد ناکافی باعث شده است که به خدمات پرستاری در منزل روی آورند وگرنه آنها کار در بیمارستانها را ترجیح میدهند.
چرا طرح پرستاری در منزل وزارت بهداشت شکست خورد؟
البته ماجرای اعزام پرستار به منازل بیماران از سالها پیش به عنوان یک طرح وزارت بهداشت در دستور کار قرار گرفته است و حالا عباس عبادی، معاون پرستاری وزارت بهداشت به اجرای طرح پرستاری در منزل برای بیماران کرونایی اشاره کرده و در نخستین نشست مدیران پرستاری کشور گفته است که وزارت بهداشت بنا دارد برای طیف گستردهتری از بیماران خدمات پرستاری در منزل را ارائه دهد.
طرح پرستاری در منزل وزارت بهداشت برای نخستین بار در سال ۱۳۸۰ تصویب و به دانشگاهها ابلاغ شد و استان آذربایجان شرقی برای نخستین بار در کشور مرکز پرستاری در منزل را تاسیس کرد که البته مورد اقبال قرار نگرفت و حالا این طرح در استانهای یزد، کرمان، اردبیل و همدان و برای ۲ گروه از بیماران بستری در آی سی یو و بیماران نارسایی احتقاقی قلب به صورت آزمایشی اجرا میشود. هرچند که بیماران تاکنون از این طرح استقبال خاصی نکردهاند و البته علت این موضوع آن است که شرکتهای بیمه معمولا هزینههای خدمات پرستاری در منزل را پوشش نمیدهند و همین مساله باعث شده که بیماران از این طرح استقبال نکنند. با این حال هم اکنون وزارت بهداشت میگوید که به دنبال آن است که خدمات پرستاری در منزل را زیر پوشش بیمه قرار دهد و دامنه خدمات آن را گستردهتر کند و برنامه اجرایی، بسته خدمتی، تعرفه و فرانشیز خدمات و فرمت قرارداد با مراکز ارائه خدمات پرستاری در منزل برای پنج گروه بیماران بستری در آی سی یو، بیماریهای نارسایی احتقانی قلب، سرطان، ایکتر نوزادی و سکته مغزی را اجرایی کند. وزارت بهداشت معتقد است که اجرای طرح پرستاری در منزل میتواند هزینههای درمانی بیمارستانها را کاهش دهد و ضریب اشغال تخت بیمارستانی را پایین آورده و دسترسی سریعتر و بیشتر سایر بیماران را به تختهای بیمارستانی ایجاد کند. ضمن اینکه با این طرح و کاهش هزینههای بستری در بیمارستان، مخارج درمانی بیماران نیز کاهش قابل ملاحظه خواهد داشت.روزنامه سپید