سال گذشته موسسه راهبردی بازنشستگی صبا در پژوهشی اعلام کرد که ایران به لحاظ شاخص دیده‌بان سالمندی در رتبه ۶۴ در بین ٩٧ کشور قرار دارد. این رتبه بدین معنی بود که شاخص‌های سالمندی ایران از متوسط جهانی پایین‌تر است
شفاآنلاین>سلامت> برکاتی، مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت: بیمه سالمندان، بیماری‌های مزمن و عضلانی، اولویت وزارت بهداشت در رسیدگی به سالمندان است
به گزارش شفاآنلاین: سالمندی و فقر این روزها اغلب در کنار هم می‌آیند، آنها هیچگاه همزاد نبوده و نیستند اما دست سرنوشت این دو را به هم رسانده است. فقر در میان سالمندان عمدتا به چند دلیل مانند ضعف بیمه‌ها، عدم تناسب حقوق بازنشستگی با هزینه‌های جاری، بیماری و از کارافتادگی است. این در حالیست که فقر این گروه از جامعه با افزایش هزینه‌های مرتبط با سلامت روز به روز بیشتر شده و همزمان موجب اشتغال آنان با وجود بازنشستگی است که همین موضوع هم خود موجب به خطر افتادن سلامت آنان شده است.
سال گذشته موسسه راهبردی بازنشستگی صبا در پژوهشی اعلام کرد که ایران به لحاظ شاخص دیده‌بان سالمندی در رتبه ۶۴ در بین ٩٧ کشور قرار دارد. این رتبه بدین معنی بود که شاخص‌های سالمندی ایران از متوسط جهانی پایین‌تر است. در این پژوهش شاخص‌های مختلفی برای سنجش وضعیت بِه زیستن سالمندان ارائه شد که یکی از آنها، شاخص دیده‌بان سالمندی یا همان age watch index بود. این شاخص وضعیت رفاه و بهتر زیستن سالمندان را در چهار حیطه امنیت درآمدی، سلامت، توانمندی و مناسب‌سازی محیط بررسی می‌کند. بر اساس این مطالعه، امنیت درآمدی میزان پوشش مستمری بازنشستگی سالمندان شصت ساله و بالاتر و در ایران 45.5 درصد است و در واقع کمتر از نیمی از سالمندان ایرانی پوشش مستمری بازنشستگی دارند. در میزان فقر سالمندان، ٢۵ درصد سالمندان ۶٠ سال به بالا که حدود یک چهارم سالمندان ایرانی را در بر می‌گیرد در فقردرآمدی نسبی زندگی می‌کنند. این در حالی است که فقر درآمدی برای گروه‌های سنی غیرسالمند حدود ١٣درصد است. ازاین رو سالمندان حدود دوبرابر بیشتر از سایر گروه‌های سنی در معرض خطر فقر قرار دارند.
رشد فقر درمیان سالمندان در حالیست که هزینه‌های آنها با افزایش سن و ابتلا به بیماری‌های مختلف روزبه‌روز افزایش پیدا می‌کند. بر همین اساس بسیاری از سالمندان برای رهایی از فقر و پوشش هزینه‌های خود مجبور هستند پس از سن بازنشستگی هم کار کرده و به غیر یک شغل همزمان به شغل دیگری روی بیاورند که همین موضوع موجب به خطر افتادن سلامت آنان و افزایش هزینه‌های وابسته به آن است. برخی از کارشناسان ریشه فقر در میان سالمندان ایرانی را نخست عدم تناسب مستمری با هزینه‌های آنان و دوم ضعف بیمه‌های پایه در پوشش هزینه‌های درمانی آنان می‌دانند.
احمد دلبری، رئیس انجمن سالمند شناسی ایران در نشست خبری که صبح روز سه‌شنبه در وزارت بهداشت برگزار شد، با بیان اینکه تقریبا ۴۵ درصد سالمندان فعلی کشور مستمری‌بگیر هستند و ۵۵ درصد از آنان درآمد و مستمری لازم را برای دوره سالمندی ندارند، اظهار کرد: «باید اقدامات جدی‌تری در حوزه سالمندی انجام دهیم وضعیت بیمه‌ای در حوزه سالمندی مقداری نگران‌کننده است. هرچند بر اساس آمار سال ۱۳۹۵ حدود ۹۴ درصد سالمندان بیمه پایه داشتند، اما بیمه پایه نیاز‌های دوره سالمندی را تامین نمی‌کند. ۳۱ درصد سالمندان ما از بیمه تکمیلی برخوردار بودند که میزان آن در روستا‌ها ۱۲ درصد بود. این درحالیست که ۸۸ درصد سالمندان روستایی بیمه تکمیلی ندارند. در عین حال متاسفانه فقر در جامعه سالمندی دو برابر سایر رده‌های سنی است و این میزان فقر در زنان سالمند بیشتر است. اگر در کل سالمندان ۲۵ درصد از فقر نسبی رنج می‌برند، در زنان سالمند میزان فقر ۴۰ درصد است و در مردان سالمند ۱۹ درصد است. همچنین ۳۷ درصد از سالمندان آسیب پذیر از فقر رنج می‌برند و این میزان در سیستان و بلوچستان به ۷۰ درصد و در تهران و البرز کمتر از ۱۰ درصد است.»
رئیس انجمن سالمند شناسی تصریح کرد: «متاسفانه در سال ۱۳۸۵، ۲۴ درصد سالمندان شاغل بودند، اما در سال ۱۳۹۵، اشتغال در میان سالمندان به ۱۸ درصد رسید. قطعا فرآیند بازنشستگی تدریجی می‌تواند نقش زیادی در این وضعیت داشته باشد. البته در طی سنوات گذشته اتفاقات خوبی در حوزه سالمندی داشتیم، اما در حوزه نیروی متخصص در بخش سالمندی عقب‌ماندگی ۵۰ ساله داریم.»
دلبری در ادامه این نشست یادآور شد: «در سال ۱۳۸۵ ، ۹۰ درصد سالمندان کشور مسکن شخصی داشتند اما در ۱۳۹۵ این میزان به ۸۲ درصد رسید. اتفاق خوبی که در این سال‌ها رخ داد وضعیت سواد و تحصیلات سالمندان بود. در سال ۱۳۸۵، ۳۲ درصد سالمندان باسواد بودند، اما در سال ۱۳۹۵ این میزان به ۴۶ درصد رسید که این آمار در کشور رو به افزایش است. البته در زمینه تحصیلات در دنیا در بین ۹۷ کشور، رتبه ۶۸ را داشتیم و ۲۴ درصد سالمندان ما سواد راهنمایی و بالاتر را داشتند، اما هنوز با کشور‌های توسعه یافته فاصله زیادی داریم. این میزان در نروژ، آلمان و چک ۱۰۰ درصد است.»
دلبری همچنین با اشاره به افزایش امید به زندگی اظهار کرد: «از ابتدای انقلاب تاکنون و با تلاش زیاد ۲۰ سال به امید به زندگی افزوده شده است. اما نباید فقط عمر آدم‌ها را زیاد کنیم، بلکه باید به کیفیت زندگی آنها فکر کنیم.» وی ادامه داد: «سالمندی در دنیا و کشور یکی از موضوعاتی است که می‌تواند هم به عنوان یک فرصت دیده شود و هم به عنوان یک تهدید. اگر عزم جدی و برنامه‌ریزی نداشته باشیم، تلاشی که سیستم بهداشت و درمان در سال‌های گذاشته برای افزایش طول عمر جامعه و امید به زندگی داشته است می‌تواند به عنوان یک تهدید و یک بحران جدی برای نهادها و سازمان‌های متولی سلامت، رفاه، بیمه و تامین اجتماعی باشد.»
دلبری با بیان اینکه از سالمندی در جهان به عنوان انقلاب خاموش یاد می‌شود، گفت: «اگر درباره آن فکر و برنامه‌ریزی نشود، می‌تواند سیمای جوامع بشری را دگرگون کند. متاسفانه از آنجایی که بخش زیادی از سالمندان جامعه دیده نمی‌شوند، مشکلات‌شان در اولویت برنامه دولت‌های گذشته نبوده و بیم آن می‌رود که موفقیت‌‌ها در افزایش عمر افراد، در سال‌های آینده به یکی از چالش‌های جدی دولت‌ها تبدیل شود.»
این کارشناس حوزه سالمندی ضمن هشدار در مورد مشکلات آینده کشور در برابر جمعیت سالمند، اظهار کرد: «ما نتوانستیم مشکل جوانان را ساماندهی کنیم، در حالی که مشکلات سالمندان به مراتب بیشتر خواهد شد. در دنیا طی ۵۰ ساله گذشته افزایش جمعیت به صورت بطئی بوده است و در کشور‌های توسعه‌یافته مدت زمان دو برابر شدن جمعیت از ۱۰ درصد به ۲۰ درصد سالمندان ۱۰۰ سال طول کشیده، اما در کشور ما این افزایش جمعیت فقط ۲۰ سال زمان دارد و آمادگی تهیه زیرساخت را برای این جمعیت نداشتیم. در ۱۳۳۵، ۲ میلیون و ۴۰۰ سالمند بالای ۶۰ سال داشتیم، اما در ۱۴۳۵ به ۳۳ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر می‌رسد. یعنی طی یک قرن میزان جمعیت سالمند ما ۲۴ برابر شده است. در این مدت جمعیت سالمند نیازمند خدمت ویژه یعنی افراد بالای ۸۰ سال بسیار بیشتر شده است. در سال ۱۳۸۵ فقط ۶۰۰ هزار سالمند بیش از ۸۰ سال داشتیم، اما در سال ۱۴۳۰ این عدد به ۳.۵ میلیون نفر جمعیت سالمندی می‌رسد که بخشی از آنها خانواده‌ای نخواهند داشت.» وی بیان کرد: «تجرد قطعی اکنون ۸۰ هزار سالمند است، اما در سال ۱۴۳۰ به دلیل عدم ازدواج‌هایی که اکنون می‌بینیم، تجرد قطعی به بیش از ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر در سالمندان می‌رسد. وقتی این‌ها را کنار هم می‌گذاریم، می‌بینیم که نیروی مراقب کافی در حوزه سالمندی نخواهیم داشت. سالمندان فعلی به طور میانگین ۵.۵ فرزند به دنیا آورده‌اند و فرزندی دارند که از آنها مراقبت کنند، اما در آینده وضعیت اینگونه نخواهد شد.» دلبری با بیان اینکه جمعیت سالمند شهرنشین در حال افزایش است، گفت: «در سال ۱۳۸۵، ۶۴ درصد سالمندان شهرنشین بودند که این میزان در سال ۱۳۹۵ به ۷۲ درصد رسید. دولتمردان باید دغدغه بیشتری در زمینه سالمندی داشته باشند. با توجه به اینکه تقریبا ۴۵ درصد سالمندان فعلی کشور مستمری‌بگیر هستند و ۵۵ درصد درآمد و مستمری لازم را برای دوره سالمندی ندارند، باید اقدامات جدی‌تری در حوزه سالمندی انجام دهیم.»
سید حامد برکاتی، مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت نیز در این نشست، با اشاره به شعار بهره‌مندی عادلانه همه سنین از فناوری دیجیتال که برای هفته سالمندان انتخبا شده است، اظهار کرد: «در زمینه استفاده سالمندان از فناوری دیجیتال وضعیت خوبی نداریم، با توجه به دنیایی که در آن قرار داریم، همچنین با توجه به شیوع پاندمی کرونا، نیاز است که سالمندان بتوانند از این فناوری‌ها در جهت ارتقاء سطح سلامت و زندگی‌شان استفاده کنند.»
وی افزود: «بر اساس اطلاعاتی که از سوی مرکز آمار ایران اعلام شده است، استفاده از اینترنت به طور متوسط در سالمندان زن پنج درصد و در سالمندان مرد ۱۰ درصد بوده است. همچنین در ۱۲ ماه گذشته حدود ۷.۳۴ درصد جمعیت سالمند زن شهری و ۱.۱۶ سالمندان جمعیت زن روستایی از رایانه استفاده می‌کردند. در جمعیت سالمند مرد شهری ۱۳.۵۷ درصد و حدود ۲.۶۴ درصد در جمعیت سالمند مرد روستایی از رایانه استفاده می‌کردند.»
برکاتی ادامه داد: «گروه برخوردار جامعه بیشتر از رایانه و اینترنت استفاده کردند که ۲۵ درصد جمعیت سالمند از هر دو جنس بودند، اما در میان ۲۰ درصد جمعیت سالمند نابرخوردار ۲.۸ درصد از رایانه و اینترنت استفاده کردند. یعنی تقریبا گروه برخوردار ۱۰ برابر بیشتر از این فناوری‌ها استفاده کردند.»
وی گفت: «در زمینه استفاده از رسانه‌های دیداری و شنیداری، سالمندان شهری ۸۰ درصد از تلویزیون استفاده می‌کنند. بیشترین رسانه‌ای که با آن ارتباط برقرار می‌کنند، تلویزیون است. ۵.۶۴ درصد هم از رسانه‌های نوشتاری استفاده می‌کنند. در عین حال ۹۰ درصد زنان سالمند شهری و ۸۰ درصد زنان سالمند روستایی از تلویزیون استفاده می‌کنند که این میزان در میان مردان شهری۹۲ درصد و مردان روستایی ۸۶ درصد است.»
وی با بیان اینکه در زمینه استفاده از رسانه‌های نوشتاری در حوزه سالمندان بسیار فقیر هستیم، اظهار کرد: «سالمندان از سطح سواد کمتری برخوردارند و در بهترین حالت ۴۰ درصد مردان سالمند و بیش از ۲۰ درصد زنان سالمندمان دارای سواد هستند. زنان سالمند ۵.۶۴ درصد و مردان سالمندان ۱۲ درصد روزنامه می‌خوانند که این آمار باز هم در جوامع برخوردار و نابرخوردار متفاوت است. همه این موارد نشان می‌دهد که باید اقدامات عمیقی در این حوزه‌ها انجام شود تا سالمندان برخورداری بیشتری در زمینه استفاده از رسانه‌ها داشته باشند.»
برکاتی در ادامه به میزان جمعیت سالمند کشور پرداخت و گفت: «از حدود شش درصد جمعیت ایران در سال ۱۳۴۰ و حدود هشت درصد جمعیت در سال ۱۳۹۰، به ۹.۲ درصد جمعیت در سال ۱۳۹۵ رسیدیم و اکنون بالای ۱۰ درصد جمعیت کشور سالمند هستند. این وضعیت رو به افزایش است و پیش‌بینی می‌شود که در سال ۱۴۲۵ حدود ۲۷ درصد از جمعیت‌مان سالمند خواهد بود.»
وی ادامه داد: « این افزایش ۲۷ درصدی جمعیت سالمند با افزایش سالمندی کنونی، علت متفاوتی دارد. اکنون با افزایش امید به زندگی مواجهیم. در حوزه امید به زندگی از ۵۵ سال به بالای ۷۵ سال رسیده‌ایم. طبیعتا درصد سالمندان‌مان افزایش یافته است، اما با به سن سالمندی رسیدن جوانان و میانسالان دهه ۶۰ به بعدمان، جمعیت سالمندمان در سال ۱۴۲۵ به بعد افزایش می‌یابد و به ۲۷ درصد می‌رسد. بر این اساس تمام زیرساخت‌های کشور باید تا آن زمان، به سه برابر ظرفیت امروزی خود ارتقاء یابند که البته این سه برابر هم پاسخگو نخواهد بود. زیرا وقتی میزان سالمندان افزایش یافته و نیروی کارمان کمتر شود، چالش‌های متعددی خواهیم داشت.»
برکاتی گفت: «امید به زندگی سالمندان‌مان در سال‌های اخیر افزایش یافته است. باید توجه کرد که دو نوع امید به زندگی داریم؛ امید به زندگی بدو تولد که حدود ۷۵ سال است که برای زنان مقداری بیشتر و برای مردان کمتر است، اما نوع دیگری از امید به زندگی در ۶۰ سالگی است که از ۱۲.۵ سال در سال ۱۳۵۵ به ۲۰ سال در سال ۱۴۰۰ رسیده است. یعنی سالمندی که ۶۵ ساله است، به طور دقیق بر اساس بررسی‌ها امید به زندگی حداقل ۱۷ سال زندگی بیشتر دارد. این موضوع نشان می‌دهد که در آینده با افزایش جمعیت سالمندی، با سالمندان مسن‌تری که نیاز بیشتری به خدمات دارند، مواجه خواهیم بود.»
وی گفت: «از سال‌های ۱۳۸۵ به بعد با پدیده‌ای مواجهیم که بسیار نگران‌کننده است که آن هم بحث زنانه شدن سالمندی است. در سال ۱۳۸۰ تقریبا عدد ۱۱۱ به ۱۰۰ را برای نسبت زنان به مردان سالمند داشتیم که در سال ۱۳۹۵ به زیر ۹۰ در ۱۰۰ آمده است. یعنی به ازای هر ۱۰۰ زنی که به سن سالمندی رسیدند، ۹۰ مرد در سن سالمندی بودند که این پدیده در آینده هم ادامه می‌یابد و اقتضائات خاص خود را دارد. سالمندان خانمی که حتما مسکن شخصی، شغل و درآمد کمتری از سالمندان مرد خواهند داشت و نیازمند به حمایت‌های بیشتری هم دارند لذا باید با رویکردهای ویژه‌ای به پدیده زنانه شدن سالمندی در کشور پرداخت.»
مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، با اشاره به وضعیت سالمندان در پاندمی کرونا، گفت: «اولین اقدامی که وزارت بهداشت در این دوران انجام داد، واکسیناسیون مراکز نگهداری سالمندان بود که بیش از ۹۵ درصد افرادی که در این مراکز هستند، دو دز واکسن را دریافت کرده و اصطلاحا فول واکسینه هستند. ۵ درصد این جمعیت نیز یا دوز اول را گرفتند یا در شرف گرفتن دوز اول خود هستند.»
وی تاکید کرد: «واکسیناسیون سالمندان مقیم مراکز نگهداری از جمله دلایل اثربخشی واکسیناسیون است. به گونه‌ای که ۷۵ درصد ابتلای کمتر و ۶۵ درصد مرگ کمتر را در مراکز سالمندان نسبت به قبل داشتیم که اکنون این اعداد بسیار بهتر شده است.»
برکاتی گفت: «پس از واکسیناسیون سالمندان مقیم مراکز نگهداری، گروه‌های سنی واکسیناسیون را از افراد بالای ۸۰ سال آغاز و به ترتیب تا سنین پایین‌تر انجام دادیم. بیش از ۹۲ درصد از کل جمعیت سالمندان واکسینه شدند. در مرداد ماه در بین افرادی که به دلیل کرونا در بیمارستان‌ها بستری شده یا فوت کرده بودند، بررسی انجام دادیم که در بین گروه ۸۰ سال که تقریبا کامل واکسینه شده بودند،میزان مرگ و میر حداقل ۳۰ درصد کمتر شده بود. در حال حاضر نیز با توجه به تداوم واکسیناسیون این عدد بیشتر شده است.» وی همچنین از آغاز واکسیناسیون سالمندان و معلولان تحت نگهداری در منازل خبر داد و اظهار کرد: «در زمینه واکسیناسیون سالمندانی که در منزل هستند و معلولان بیش از یک ماه است که با سازمان بهزیستی و از طریق طرح شهید سلیمانی کار را آغاز کردیم. همکارانمان بر اساس نوبت‌دهی مراجعه کردند و به خصوص در زمینه معلولان این کار آغاز شده است. زیرا تعدادی از افرادی که حتی در منزل وابسته به تخت هم نبودند به دلایلی واکسن نزدند. البته میزان واکسیناسیون ما در سالمندان بیش از ۹۱ درصد است که بسیار مناسب است.»
برکاتی همچنین در رابطه با نحوه تامین و تزریق واکسن آنفلوانزا در گروه سالمندی به ویژه در مراکز تجمعی، گفت: «در زمینه تامین واکسن آنفلوانزا به دلیل اقتضائاتی که بحث کووید داشت، اینکه تعداد زیادی از افراد ماسک می‌زنند و اینکه بیشترین گروهی که پروتکل‌ها را رعایت کردند، سالمندان کشور بودند، وضعیت ابتلا به آنفلوانزا در سال قبل بهتر بود.
پس از وضعیتی که در سال ۱۳۹۸ در زمینه آنفلوآنزا داشتیم و یک اپیدمی را با سوش H ۱ N ۱ شاهد بودیم، در سال ۱۳۹۹ در تمام مراکز سالمندان واکسیناسیون علیه آنفلوانزا انجام شد. امسال هم در حال تامین واکسن هستیم و مرکز مدیریت بیماری‌های وزارت بهداشت مسئولیت ر ا برعهده دارد. طبیعتا چند گروه شامل حرف پزشکی، سالمندان و مادران باردار در اولویت هستند که دستورالعمل آن تدوین شده و فکر می‌کنم در هفته آینده و حتی زودتر بحث تامین واکسن انجام شود. طبیعتا مراکز نگهداری سالمندان در کنار مادران باردار یکی از اولویت‌های اول ما در تزریق واکسن آنفلوانزا هستند.» برکاتی در رابطه با کاهش امید به زندگی در دوران کرونا و اقدام به خودکشی، گفت: «سن امید به زندگی موضوع پیچیده و اپیدمیولوژیک است. ما نمی‌دانیم چه تعداد از سالمندان خودکشی کرده‌اند و شاید اداره سلامت روان در این زمینه اطلاعات داشته باشند. فکر می‌کنم در بحث سالمندان اولویت‌های جدی‌تری مانند بیمه سالمندان، بیماری‌های مزمن و عضلانی در سالمندان و... داریم.» وی همچنین در رابطه با اقدامات و خدمات در نظر گرفته شده برای سالمندان و همچنین سند ملی صیانت از جمعیت، گفت: «سند صیانت از جمعیت به دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغ شد و از دانشگاه‌ها خواسته شد که برنامه عملیاتی برای آن تدوین کنند. زیرا ما در حوزه جمعیت دنبال سند نوشتن نبودیم، بلکه به دنبال اقدام و عمل بودیم. دانشگاه‌های علوم پزشکی برنامه‌هایشان را نوشتند و برنامه‌هایشان را فرستادند و بازخورد لازم داده شد. ۱۴ راهبرد در این سند بود که هر دانشگاه ۵ راهبرد را انتخاب و برایش برنامه عملیاتی تدوین کرده است. برنامه‌های عملیاتی در دانشگاه‌ها آغاز و منابع تخصیص داده شده است. یکی از مشکلات در کشور نوشتن برنامه بدون منابع است که خوشبختانه منابع این برنامه در اختیار دانشگاه‌ها قرار گرفته و عملیات اجرایی در دانشگاه‌ها با دو استراتژی بررسی وضعیت آمایشی جمعیتی و تعامل با مردم و گروه‌های مرجع، آغاز شده است. امیدواریم موضوع وضعیت جمعیتی دانشگاه، شهرستان و منطقه تا قبل از پایان ۱۴۰۰ تمام شود. هدف این بود که بر مبنای این آمایش اولویت‌های منطقه‌ای و شهرستانی را احصاء کرده و برنامه عمل را ادامه دهند.»
برکاتی همچنین از ابلاغ سند ملی سالمندان در کشور خبر داد و اظهار کرد: «سند ملی سالمندان ابلاغ شده و برنامه‌های متعددی را در بخش سلامت آن تدوین کردیم که عمده آنها باید در دولت جدید اجرا شود و خوشبختانه اجرای آنها آغاز شده است.» وی ادامه داد: «در وضعیت امروز به سه دسته اقدام نیاز داریم که شامل اقدامات کوتاه مدت، میان مدت و کوتاه مدت است. اقدامات کوتاه مدت همان استاندارد‌هایی است که نوشته شده و باید اجرا شود. اقدامات میان‌مدت ظرفیت‌سازی برای آینده است. در حوزه بهداشت و درمان ادعای ما این است که از سایر حوزه‌ها در زمینه سالمندان جلوتریم. در بلند مدت هم توجه به بحث زیرساخت‌ها و جمعیت مهم است که توجه به بحث فرزند آوری و اصلاح الگوی ترکیب جمعیتی که نیازمند اقدامات عدیده‌ای است. یکی از اقدامات خوبی که با کمک شورای عالی بیمه در اداره سالمندان شروع شده، بحث بیمه‌های خاص سالمندان است که همکارانمان در بیمه نیرو‌های مسلح سردمداران این کار هستند و اقدامات خوبی را در بازنشستگان نیرو‌های مسلح انجام دادند.»
وی افزود: «پروژه‌های متعددی در حال انجام است که در میان مدت و بلند مدت بسیار اثرگذار است. بحث بیمه‌ها و بیمه‌های تکمیلی برای سالمندان بسیار لازم است. یادمان نرود که ما در شرایطی هستیم که اکنون سالمندان ما هر کدام سه تا ۵ فرزند دارند. در کمتر از یک دهه دیگر به سالمندانی می‌رسیم که دو تا سه فرزند دارند و در دهه بعد سالمندانی که با تک فرزند و دو فرزند مواجه خواهند شد و با این سرعت، سالمندی چالش بزرگی پیش راه کشور خواهد بود. در کمتر از دو دهه قبل جوانترین جمعیت دنیا را داشتیم، اما در دو دهه آینده به سمت یکی از سالمندترین کشور‌های دنیا پیش می‌رویم. باید حتما قدر این فرصت کم را بدانیم و اقدام کنیم. در وزارت بهداشت در ذیل سند ملی سالمندان اقدامات خوبی انجام دادیم که با کمک سازمان برنامه و بودجه و درج این پروژه‌ها در برنامه هفتم توسعه اجرایی می‌شود. اقدام خوب دیگری که در مجلس شکل گرفته، ایجاد فراکسیون سالمندی است که برای اولین بار در کشور است که نقش ایفا می‌کند و در بحث بیمه سالمندی هم جلساتی گذاشته‌اند.»
محسن شتی، رئیس اداره سالمندان وزارت بهداشت نیز در این نشست اظهار کرد: «اولین روز هفته ملی سالمند با عنوان «رسانه، آگاهی بخشی، مطالبه‌گری، فرهنگ و گفتمان‌سازی» نام‌گذاری شده است. سالمندی جمعیت یک واقعیت جهانی است و ما با یک فاصله چند ده ساله وارد این وضعیت می‌شویم. در این شرایط هم اولویت هم توجه به سلامت و رفاه سالمندان است که اولویتی ملی و جهانی است.» وی افزود: «در زمینه بحث صیانت از جمعیت، اول فرزندآوری در ذهن‌مان می‌آید، اما یکی از بحث‌هایی که در سیاست‌های جمعیتی اهمیت زیادی دارد، این است که وقتی جمعیت سالخورده می‌شود، متوسط سن جامعه بالا می‌رود. این باعث نگرانی همه سیاست‌گذاران در همه جای دنیاست. با افزایش متوسط سن یکی از نگرانی‌ها افزایش درصد سرباری افرادی است که نیاز به مراقبت دارند. یکی از استراتژی‌هایی که روی آن تاکید می‌شود، تاکید بر فرزندآوری است که تعداد موالید افزایش پیدا کند و متوسط سن کاهش یابد. اما جمعیتی که به دنیا می‌آید، طول می‌کشد به جمعیت سن استقلال برسد و ۱۵ سال سربار خواهند بود. حال اگر دستگاه‌های مختلف بتوانند نقش خود را در سالمندی فعال و سالم ایفا کنند، سالمندانی داریم که فعال هستند، بیمار نیستند، وابسته به دیگران نیستند و ... بنابراین اگر بتوانیم در حوزه سالمندی تمرکزمان را بر روی حفظ و ارتقاء سلامت سالمندان‌مان و سالمندی فعال و سالم بگذاریم، نگرانی کمتری خواهیم داشت و این اقدام زودبازده‌تر است.»
وی گفت: «هدف سوم سند ملی سالمندان، مرتبط با وزارت بهداشت است که شامل حفظ و ارتقاء سلامت جسمی، روانی و توانبخشی پزشکی است. ما در حوزه‌های مختلف، برنامه‌های مختلفی داشتیم. در دولت گذشته آماده کردن زیرساخت‌ها، محتوا‌ها و مدل‌ها از جمله این برنامه‌ها بوده است. مانند محتوا‌های خودمراقبتی برای سالمندان که نوشته شده و آماده شده است. مباحثی مانند مراقبت در منزل و ... هم در سالمندان وجود دارد که به دنبال تدوین استاندارد‌های بومی برای آن هستیم.»
شتی تاکید کرد: «اینکه این استاندارد‌ها ضمانت اجرایی داشته باشد، اقدامی است که بخش‌های مختلف دولت باید کمک کنند. اکنون در آستانه نهایی شدن برنامه توسعه هفتم هستیم که لازم است جایگاه سالمندان در این برنامه و در بودجه آنطور که باید شاید دیده شود. نیازمند هماهنگی عملیاتی قوی‌تری در حوزه سالمندان هستیم. باید به این حوزه فعالانه‌تر ورود کنیم. مشکلات عدیده‌ای در حوزه سالمندان داریم. سعی ما این است که با کمک همه معاونت‌های وزارت بهداشت بتوانیم نقش‌مان را درست ایفا کنیم و سایر دستگاه‌ها هم باید کمک کنند.»
وی افزود: «در کشور ۱۰ درصد یعنی هشت میلیون سالمند داریم که شش تا هفت میلیون آنان در پرونده‌های الکترونیک ثبت هستند و در سال قبل این سالمندان را از نظر خطرپذیری به گروه‌های بسیار پرخطر، پرخطر، خطر متوسط، کم خطر و حداقل خطر تقسیم کردند. یعنی سالمندان دچار بیماری صعب‌العلاج، بیش از دو بیماری زمینه‌ای و... داشتند، ریسک فاکتور‌ها بالا بوده است و به همین ترتیب پیش رفته‌اند.»
نظرشما
آخرین اخبار