ورود رمدسیویر به پروتکل درمانی کرونا در ایران در پیک سوم رقم خورد و پس از آن با شیوع کرونای انگلیسی در خوزستان، متخصصان درمانی با هدف کاهش جمعیت بستری‌ها، کلینیک‌های سرپایی درمانی با رمدسیویر را راه‌اندازی کردند
شفاآنلاین>سلامت> گروهی از متخصصان با استناد به برخی پژوهش‌ها، تجویز رمدسیویر برای درمان کرونا را بی‌فایده می‌دانند، در مقابل اما گفته می‌شود، این دارو تا 40درصد در روند بهبود بیماران تأثیر دارد
به گزارش شفاآنلاین: تجویز و استفاده از رمدسیویر به‌عنوان یکی از مهم‌ترین داروهای پیشگیری از التهاب ریه در بیماران کرونایی کشورمان هر روز رکورد می‌زند. براساس اعلام سازمان غذا و دارو مصرف این دارو از حدود 600هزار عدد در خرداد1400 به 2میلیون‌و250هزار عدد در مرداد رسیده و این افزایش 4برابری مصرف نشان می‌دهد گایدلاین‌های تجویز رمدسیویر به هیچ‌وجه رعایت نمی‌شود.
ورود رمدسیویر به پروتکل درمانی کرونا در ایران در پیک سوم رقم خورد و پس از آن با شیوع کرونای انگلیسی در خوزستان، متخصصان درمانی با هدف کاهش جمعیت بستری‌ها، کلینیک‌های سرپایی درمانی با رمدسیویر را راه‌اندازی کردند و بیمار پس از دریافت دارو در منزل دوران قرنطینه را طی می‌کرد. در پیک چهارم با شیوع گسترده‌تر کرونا، باز هم رمدسیویر، در صف اول تجویز دارویی قرار گرفت و این روند با شدت بیشتری در پیک پنجم ادامه پیدا کرد. با اینکه میزان مصرف این دارو به‌شدت بالا رفته، اما همچنان شمار مرگ‌ها بالاست و روند ابتلا نزولی نشده است.
برخی از متخصصان تأکید می‌کنند، تنها در ایران این دارو به میزان قابل توجهی تجویز می‌شود، این در حالی است که با انتشار پژوهش‌های علمی جدید مبنی بر کاهش بهبود شماری از مبتلایان به کووید-19 پس از دریافت داروی رمدسیویر، توصیه می‌شود تا میزان مصرف این دارو هم کمتر شود. حالا در این وضعیت، متخصصان می‌گویند که این دارو عوارض بسیار زیاد و حتی خطرناکی برای افراد همراه دارد. احمدکریمی، پزشک متخصص و نایب‌رئیس انجمن طب سنتی ایران پیش از این اعلام کرده بود: «مقالات منتشر شده در مجله پزشکی لنست حاکی از اثرگذار نبودن داروی رمدسیویر در درمان بیماری کروناست و حتی بسیاری از فوق تخصص‌های ریه و عفونی در کشور هم به بی‌اثر بودن این دارو برای درمان کرونا اشاره کرده‌اند.»
به‌گفته او، «بهبودی بیماران حاد تنفسی که در بیمارستان بستری می‌شوند به‌دلیل اکسیژن‌گیری و دریافت کورتون است و هیچ ارتباطی با رمدسیویر ندارد، اما چون تزریق این داروها به‌طور همزمان برای بیمار انجام می‌شود، تصور می‌شود تأثیر رمدسیویر بوده است. آزمایش‌هایی که روی 2گروه بیمارانی که داروی رمدسیویر دریافت کردند و گروهی که هیچ دارویی دریافت نکردند انجام شد، مشخص کرد که این دارو تأثیر قابل توجهی در بهبودی افراد نداشته است.» از سوی دیگر، یحیی ابراهیمی، عضو کمیسیون بهداشت مجلس هم چندی پیش با تأکید بر بی‌تأثیر بودن این دارو در درمان بیماران مبتلا به کرونا گفته بود که در چند‌ماه اخیر، 5هزار میلیارد تومان برای تهیه این دارو هزینه شده است.
افزایش قند خون، عوارض کبدی و کلیوی نتیجه تجویز رمدسیویر
داروی رمدسیویر، در ابتدا برای درمان ابولا تولید شده بود، اما کارایی لازم را نداشت و کنار گذاشته شد. با شیوع کرونا، این دارو برای مدتی تجویز شد اما در نهایت اعلام شد که رمدسیویر درمان قطعی ندارد اما در بهبود وضعیت بیماران نقش دارد. سازمان غذا و داروی آمریکا، خرداد سال پیش، مجوز استفاده از داروی تحقیقاتی رمدسیویر را برای بیماران مبتلا به ویروس کووید-19 در می2020 صادر کرد.
اگرچه اطلاعات محدودی درخصوص ایمنی و اثربخشی این دارو وجود دارد اما در یک کارآزمایی بالینی مشخص شده که این دارو منجر به کوتاه شدن طول دوره درمان در برخی از بیماران شده است. با این حال تردیدهایی هم درباره اثربخشی این دارو وجود دارد، سازمان بهداشت جهانی سال گذشته اعلام کرد که نتایج یک تحقیق نشان می‌دهد تأثیرات این دارو بر بیماران کرونایی ناچیز است. حالا با افزایش روند تجویز این دارو، مطالعات نشان می‌دهد، افزایش قندخون، افت فشارخون، تهوع، تب و لرز، تعریق، تأثیرات کلیوی و کبدی از عوارض احتمالی مصرف این داروست. با این حال در شرایطی که کرونا می‌تواند افراد را به کام مرگ ببرد، استفاده از رمدسیویر توصیه می‌شود. به گزارش بورسان، هم‌اکنون قیمت این دارو در بیمارستان‌های دولتی، حدود 700هزار تومان است اما در بازار آزاد، چندین برابر قیمت فروخته می‌شود. تزریق این دارو هم با قیمت‌های بالایی انجام می‌شود، به‌طوری که هر دوز این دارو در بیمارستان‌های خصوصی تا 700هزار تومان تزریق می‌شود.
رمدسیویر تاییدیه گرفته
با اینکه اظهارات درباره ضرورت تجویز یا تجویز نکردن رمدسیویر، متفاوت است اما محمود هادی‌پور، پژوهشگر و کارشناس حوزه دارو معتقد است مطرح کردن بی‌تأثیری تجویز این دارو در درمان کرونا درست نیست، آن هم درحالی‌که رمدسیویر تأییدیه گرفته و بررسی‌ها نشان می‌دهد تا 40درصد هم مؤثر است. هرچند که به‌گفته این کارشناس دارو، تجویز و مصرف بالای رمدسیویر در کشور بی‌قاعده است: «در ابتدای آلودگی، مصرف رمدسیویر منطقی است و تا 40درصد در کاهش التهاب حاد ریه مؤثر است. اما مصرف دارو در کشور ما هیچ وقت قاعده درستی نداشته و حتی در شرایط عادی گاهی شاهد تجویز برخی داروها خارج از قاعده علمی و منطقی هستیم. مثلا میزان مصرف داروی فاکتور 7 انعقادی 74گرم است، درحالی‌که استاندارد جهانی مصرف این دارو 12گرم تعریف شده است.»
به‌گفته هادی‌پور، رمدسیویر در کشور ما به‌عنوان یک پروتکل درمانی مطرح است که اثردهی خوبی دارد و به همین دلیل پزشکان عفونی نمی‌توانند آن را نادیده بگیرند: «هر دارویی عارضه دارد و داروهای کرونا هم می‌تواند عوارض درازمدت داشته باشد که هنوز ناشناخته است. اما اینکه با توجه به قطعی بودن عوارض یک دارو بخواهیم بین مرگ یک بیمار مبتلا به کووید-19 و نجاتش یک راه را انتخاب کنیم، قطعا رمدسیویر، تمزیوا و اکتمرا که حداقل در زمان کنونی می‌تواند بیمار در حال مرگ را نجات دهد، باید انتخاب شود.» براساس اعلام این کارشناس دارویی، «جهش‌های ویروس می‌تواند اثربخشی دارو را تغییر دهد، به‌طوری‌که تاکنون چندین بار پروتکل‌های درمانی کرونا تغییر پیدا کرده و داروهایی جایگزین آن شده‌اند. مثلا داروی فاویپیراویر که مصرف بسیاری داشته در نهایت حذف شد. دیگر داروهای مشابه هم ممکن است عوارضی داشته باشند و در آینده بیماری‌زایی ایجاد کنند، اما باید سوی دیگر ماجرا را هم دید و آن افزایش شانس زنده ماندن بیمار است.»
اگر این دارو تجویز نمی‌شد، نظام درمانی کشور فرو‌می‌پاشید
تجویز بی‌رویه رمدسیویر، عملکرد نظارتی سازمان غذا و دارو را زیر سؤال برده است، اما کیانوش جهانپور، سخنگوی این سازمان در پاسخ به انتقادات مطرح شده، می‌گوید: «در پیک سوم با اینکه نوع ویروس دلتا نبود، پیش‌بینی می‌شد که تعداد مرگ‌های روزانه به 1200نفر برسد، اما با اجرای طرح شهید سلیمانی و درمان سرپایی رمدسیویر آمار فوتی‌ها کاهش پیدا کرد. با این همه باز هم شاهد برخی اقدامات تخریبی علیه داروهای درمانی کرونا و حتی واکسن هستیم که مردم را می‌ترساند.» به‌گفته جهانپور، در ابتدای شیوع کرونا 14/6درصد مبتلایان به‌سویه ووهان که در بخش‌های آی‌سی‌یو بستری می‌شدند، جانشان را از دست می‌دادند، اما اکنون این عدد در نوع دلتا به زیر 9درصد رسیده است؛ عددی که نشان می‌دهد علاوه بر تأثیر واکسیناسیون، ارتقای سیستم درمانی و مراقبتی هم صورت گرفته است: «با شیوع موج اخیر کرونا، در زاهدان 700نفر به‌صورت سرپایی، رمدسیویر دریافت کردند و بررسی‌ها نشان می‌داد که تنها یک‌درصد از این افراد در بیمارستان‌ها بستری شدند؛ بنابراین وقتی با شیوع کرونا در خوزستان توانستیم پیک کرونای انگلیسی را با کلینیک‌های سرپایی تزریق رمدسیویر کنترل کنیم، چرا باید برای نجات جان بیمار تعلل داشته باشیم.»
سخنگوی سازمان غذا و دارو همچنین در پاسخ به این سؤال که تجویز قابل توجه این دارو با توجه به کمبود آن در بازار فروش داروخانه‌ها موجب تحمیل هزینه‌های بالایی به مردم شده است، می‌گوید: «این مسئله را رد نمی‌کنم که بخشی از تجویز رمدسیویر غیرمنطقی و فراتر از نیاز است. اما این دارو و پروتکل درمانی آن خانگی نبوده و منطقی نیست که مردم با یک نسخه سرگردان داروخانه‌ها و بازار آزاد شوند. تزریق رمدسیویر یا بیمارستانی است یا در کلینیک‌های سرپایی. خارج از این قاعده را اصلا تأیید نمی‌کنیم چراکه منجر به تحمیل هزینه‌های بالای 20میلیون برای بیماران کرونایی می‌شود.» به‌گفته او، اگر این دارو به‌صورت سرپایی تجویز و تزریق نمی‌شد، تاکنون نظام درمانی کشور دچار فروپاشی می‌شد:« فضای بستری در کشور ما در بخش‌های خصوصی و دولتی 140هزار تخت است، با این تعداد چطور می‌توانستیم به 170هزار بیمار کرونایی که در پیک چهارم بستری شدند، خدمات درمانی ارائه دهیم.» او با اشاره به پژوهش‌هایی که بر بی‌اثر بودن رمدسیویر در درمان بیماران کرونایی انجام شده اشاره می‌کند، اما در عین حال تأکید می‌کند که همزمان مطالعاتی انجام شده که نشان می‌دهد، این دارو 40درصد در درمان بیماران کرونایی مؤثر است و با تجویز به موقع می‌تواند زمان بستری و مرگ‌ومیر را کاهش دهد: «اولویت نجات جان بیمار است، حتی اگر بعدا اثربخشی آن مانند فاویپیراویر نقض شود.»روزنامه همشهری
