متاسفانه اکنون پزشکانی داریم که روزهای روز خانوادهشان را ندیدند، پرستاری داریم که مدت هاست بچههایش را ندیده است یا اگر هم میبیند، نمیتواند آنها را بغل کند و ببوسد.
شفاآنلاین>سلامت> آمار فوتیها و مبتلایان در پیک پنجم کرونا، همه رکوردهای امواج قبلی بیماری را شکسته است. آنطور که وزارت بهداشت میگوید هنوز در بسیاری از استانها به قله پیک پنجم نرسیدهایم. در این شرایط سخت، بیشترین فشار بر دوش جامعه پزشکی است که باید با اندک توان باقیمانده خود، سیل مراجعه بیماران در پیک پنجم کرونا را مدیریت کند.
به گزارش شفاآنلاین: بسیاری از کارشناسان سلامت هشدار میدهند که این شرایط کاری پرفشار نمیتواند برای مدت طولانی ادامه داشته باشد. هماکنون بسیاری از پرستاران، پزشکان و سایر کادر درمان، همزمان بجای چند نفر کار میکنند تا بتوانند کمبود نیرو و افزایش مراجعات را کنترل کنند. صاحبنظران نظام سلامت تاکید دارند که نباید در این مرحله سخت، فقط روی فداکاری جامعه پزشکی حساب باز کرد، بلکه نیاز است که با افزایش نیروهای تازه نفس و حمایت از نیروهای قبلی، فرصت تنفس به کادر درمان داده شود.
علاوه بر این، برخی کارشناسان میگویند که علاوه بر فشار کاری سنگین در دوران
کرونا، جامعه پزشکی با مشکلات و معضلات دیگری هم دست و پنجه نرم میکند که حل آنها به همت متولیان نظام سلامت، بستگی دارد.
ایرج خسرونیا، رئیس هیات مدیره جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران هم فشار مضاعف کرونا، عدم تناسب تعرفههای پزشکی با تورم و اجرای نسخهنویسی الکترونیک در شرایط فعلی را سه چالش مهم پزشکان و کادر درمان دانست و گفت: «متاسفانه اکنون پزشکانی داریم که روزهای روز خانوادهشان را ندیدند، پرستاری داریم که مدت هاست بچههایش را ندیده است یا اگر هم میبیند، نمیتواند آنها را بغل کند و ببوسد. خستگی در تن کادر درمان میماند. حال در این شرایط، مشکلات اقتصادی را هم به مشکلات کادر درمان اضافه کنید. به هر حال پرستار و پزشک هم باید هزینههای زندگی را پرداخت کند. لازم است فکری اساسی و چارهای عملی از سوی دولتمردان اندیشیده شود.»
وی با اشاره به عمده مشکلات پزشکان در بحران کرونا گفت: «در سالهای اخیر، متاسفانه جامعه پزشکی با چالشهایی مواجه شده که کرونا مهمترین آنهاست. باری که کرونا روی اعصاب و همچنین سطح زندگی پزشکان وارد کرده، تا به حال سابقه نداشته است.»
خسرونیا افزود: «تمام کادر پزشکی اعم از پرستار و پزشک، متخصص و فوق تخصص و... درگیر این بیماری هستیم. ماههاست شاهدیم که همکارانمان به دلیل ابتلا به کرونا فوت میکنند. این موضوع فشار کاری را که به پزشکان وارد میشود، دوچندان میکند. به طوری که هم نگرانی هموطنان را داریم، هم نگران همکارنمان هستیم و هم نگرانی جان خود و خانواده را داریم که هر لحظه ممکن است، درگیر این بیماری شویم. امیدوارم دولتمردان هم کمک کنند و بجای تبلیغ صرف اقدامات خودشان، به اهمیت موضوع پی ببرند و چاره عملی داشته باشند، نه اینکه فقط سخنرانی و صحبت کنند. انتظار داریم که جامعه پزشکی را دریابند. ما به عنوان جامعه پزشکی، هم خسته شدیم و هم گرفتار غم و غصه هموطنان و همکارنمان هستیم.»
خسرونیا ادامه داد: «چالش دیگر این است که در این بحبوحه کرونا، سازمانهای بیمهگر از فرصت استفاده کرده و نسخ را الکترونیک کردند. باید توجه کرد که نسخه الکترونیک، بحثی علمی و در جهت پیشرفت مملکت است، اما اکنون زمان اجرای آن نیست. در حال حاضر مشکلات شبکه و اینترنت وجود دارد و شبکه هر دقیقه قطع و وصل یا ضعیف میشود. حال حساب کنید که در یک مطب عمومی که پزشک روزانه ۳۰ تا ۴۰ بیمار ویزیت میکند، پزشک باید وارد سیستم شود و با توجه به مشکلات اینترنت ممکن است دقایق زیادی طول بکشد. این درحالی است که ممکن است بین بیماران افرادی مبتلا به کرونا باشند و در همان مطب چند نفر دیگر را درگیر کنند. بنابراین یکی از درخواستهایمان این است که فعلا سازمانهای بیمهگر اعم از تامین اجتماعی و خدمات درمانی، چند ماهی حوصله کنند تا وضع کرونا و اینترنت بهتر شود تا بتوان با فراغ بال نسخه نویسی الکترونیک را انجام داد.»
وی به ایسنا یادآور شد: «سومین چالشی که جامعه پزشکی با آن درگیر است، مشکلات تعرفهها است. متاسفانه تعرفه ما متناسب با تورم موجود در جامعه که همه از آن اطلاع دارند، افزایش نیافته است. در حالی که هزینه مطب، منشی، تامین اجتماعی، مالیات و ... چند برابر شده است. حال زمانی که به تعیین تعرفه میرسیم، پنج تا ۱۰ درصد اضافه کرده و فکر میکنند که مشکل ما حل میشود.»
خسرونیا خاطرنشان کرد: «باید توجه کرد که اگر پزشکی نتواند مخارج مطب و زندگیاش را تامین کند، مجبور میشود، مطب را تعطیل کند یا مهاجرت میکند. در عین حال رفتن یک پزشک به خارج از کشور یا خروجش از چرخه درمان، هزینه سنگینی را به دولت وارد میکند. چراکه برای تربیت یک پزشک میلیاردها تومان خرج میشود. حال چطور اجازه میدهیم که یک پزشک به راحتی از چرخه درمان خارج شود و به راه دیگری رود. امیدواریم دولت جدید توجه ویژهای به این موضوع داشته باشد. هرچند که متاسفانه میبینیم که مجلسیها نظر خوبی به این موضوع ندارند و تنگنظرانه به موضوع تعرفه نگاه میکنند. امیدواریم عقلای مجلس به این امر توجه کنند.»
خسرونیا درباره آمار مطبهایی که به دلایل اقتصادی تعطیل میشوند، گفت: «زمانی که من معاون سازمان نظام پزشکی و مسئول صدور پروانهها بودم، متوجه شدیم که ۲۵ هزار نفر از همکاران پزشک برای صدور پروانه مراجعه نکردند که به معنی خروج از گردونه درمان بود. میلیاردها تومان هزینه این پزشکان شده است. حال هر سال هم تعدادی به این افراد اضافه میشود. تعداد زیادی از متخصصان داخلی را میشناسم که پزشکی را رها کرده و کار دیگری انجام میدهند. باید فکری اساسی در این باره کرد.»
وی درباره پرداخت مطالبات و معوقات جامعه پزشکی نیز گفت: «متاسفانه تعداد زیادی از کادر درمانی دولتی، مطالبات زیادی از کارکردشان دارند. حتی رزیدنت ها، داروخانهها، آزمایشگاهها و... هم مطالبات دارند. اکنون شاهدیم که درآمد و هزینه نیز تناسب ندارد. اکنون همه بیمارستانها از دولت طلبکارند و باید طلبها پرداخت شود تا بتوانند تجهیزات را تامین کنند. باید مطالبات بیمارستانها و مطبها از سوی دولت پرداخت شود.»
اوضاع روحی، جسمی و اقتصادی جامعه پزشکی، مساعد نیست
همچنین نوید ناصری، استاد دانشگاه که عضویت در هیات مدیره سازمان نظام پزشکی شیراز را هم در کارنامه کاری خود دارد، به وضعیت نامطلوب اقتصاد سلامت در دوران کرونا اشاره کرده و انتقاد میکند: «انتظار تعیین تعرفه گزاف در حوزه خدمات پزشکی نداریم، بلکه میگوییم تعرفهها حداقل با هزینهها همخوانی داشته باشد. در نظر بگیرید که در افغانستان، ویزیت پزشک عمومی حدود 35 دلار است، اما در کشور ما تعرفهها حدود یک دهم این مبلغ است. تعرفهها به هیچ وجه نمیتواند هزینههای کرایه و تجهیز مطب را جبران کند. نباید در بحث تعیین تعرفههای پزشکی، جزیرهای نگاه کنیم و خودمان را منفک از دنیا بدانیم. اگر نگاهی به کشورهای اطراف خودمان داشته باشیم، می بینیم که تعرفهها در ایران به هیچ وجه با کشورهای همسایهاش تناسب ندارد.»
او تصریح میکند: «انگار دید دولت نسبت به جامعه پزشکی این است که هر پزشک به یک چاه نفت وصل است، سپس با همین پیش فرض با خودشان میگویند که باید از منافع پزشکان کم کنیم و به منافع گروههای دیگر اضافه کنیم. این تفکر غلطی است. امیدوارم واقعبینانه و به دور از نگاههای جناحی و سیاسی به مسائل صنفی پزشکان نگاه شود. سرکوب کردن تعرفههای بخش خصوصی با وجود تعطیلی چند ماهه مطبها در دوران کرونا، ضربههای اقتصادی سنگینی به ارائهدهندگان خدمت میزند.»
ناصری تاکید میکند: «بیثباتی ارز و افزایش شدید تورم واقعی در جامعه نیز به منافع بسیاری از گروه های پزشکی آسیب زده است، بخصوص آن گروه از جامعه پزشکی که با تجهیزات مختلف پزشکی سروکار دارند و باید این تجهیزات را با قیمت ارز آزاد تهیه کنند. از آنجا که این تجهیزات نیز به دلیل تحریمها چندین دور بین واسطهها میچرخد تا به دست جامعه پزشکی برسد، معمولا این تجهیزات با قیمت بسیار گزافی به دست ما میرسد، اما متاسفانه این هزینهها دیده نمیشود. بنابراین معتقدم تا وقتی که ارائه دهندگان خدمت در نظام تعرفهگذاری خدمات پزشکی نقشی نداشته باشند، اینگونه مشکلات پابرجاست.»
از سوی دیگر، سمیرا محمودی، پزشک فعال در مطب نیز با اشاره به تشدید مشکلات مطبداری در دوران کرونا یادآور میشود: «خیلی از همکاران ما حتی نمیتوانند از پس هزینههای مطبداری بربیایند. هزینههای مطبداری، سال به سال افزایش پیدا میکند و هر بار با بالا رفتن قیمت ارز و اجاره مسکن، خودمان را برای یک چالش مالی جدید آماده میکنیم. اگر تا چند سال پیش این امید را داشتیم که روزی صاحب مطب شویم، اما حالا سقف آرزوی بسیاری از همکاران، تامین اجارهبهای مطبها شده است.»
او تاکید میکند: «به دلیل تعطیلی جسته و گریخته مطبها در دوران کرونا و با وجود کاهش مراجعان، هماکنون بسیاری از مطبها فرق چندانی با مراکز درمانی ورشکسته ندارند. خیلی از همکاران صرفا به دلیل علاقه به حرفه پزشکی و میل به خدمت به مردم در مطبها حضور دارند، زیرا مطبداری برای خیلی از پزشکان در شرایط فعلی به هیچ وجه درآمدزایی مطلوبی ندارد. در صورت حمایت از مطبها میتوان امیدوار بود که بتوانیم در این شرایط سخت، مطبها سرپا بمانند و تعطیل نشود.»
کمبود شدید کادر درمان، پاشنه آشیل مراکز درمانی
در شرایطی که به سمت قله موج پنجم کرونا پیش میرویم، برخی صاحبنظران سلامت بر این باورند که با رویه فعلی، حتی اگر از موج پنجم کرونا هم عبور کنیم، وقوع پیک ششم کرونا دور از انتظار نیست. کاهش رعایت پروتکلهای بهداشتی و تاخیر در واکسیناسیون سراسری از جمله عواملی است که میتواند موجهای بعدی کرونا را در پی داشته باشد.
در حال حاضر، اغلب مراکز دولتی و خصوصی فعال در حوزه درمان با حداکثر توان در حال تلاش هستند که مانع از افزایش آمار مبتلایان به بیماری کرونا شوند. البته این فقط یک سمت ماجراست. کارشناسان هشدار میدهند که اگر مردم به پروتکلهای بهداشتی بیتوجه باشند، افزایش تجهیزات و تعداد کادر درمان هم نمیتواند از موجهای بعدی ابتلا به کرونا جلوگیری کند.
موج پنجم کرونا در بحرانیترین وضع ممکن قرار دارد. در این شرایط، کمبود شدید کادر درمان هم موجب شده است که توان مراکز درمانی برای ارائه خدمات، به شدت کاهش یابد. بسیاری از کارشناسان سلامت تاکید دارند که بدون جذب فوری نیروی انسانی در مراکز درمانی، موج پنجم کرونا به فرسایش شدیدتر نیروهای درمانی منجر خواهد شد.
در اغلب استانهای کشور، کمبود نیرو در مراکز درمان کرونا کاملا مشهود است. خیلی از مراکز درمانی که بیماران مبتلا به کرونا را پذیرش میکنند، ظرفیت خالی برای پذیرش بیماران ندارند. مجموع این شرایط به این معناست که بار کاری پرسنل درمان نیز چند برابر شده است. این فشار کاری فقط تا حدی میتواند ادامه داشته باشد. کارشناسان هشدار میدهند که اگر فکری به حال اصلاح این وضعیت انجام نشود، هر روز باید شاهد افت عملکرد کادر درمان باشیم. همین اتفاق، سطح کیفی خدمات درمانی را کاهش خواهد داد. در چنین شرایطی، افزایش آمار مرگ و میر بیماران مبتلا به کرونا نیز دور از انتظار نخواهد بود.
کمبود نیرو بخصوص در بخش پرستاری، موجب شده است که پرستاران مراکز درمانی، گاهی همزمان به جای چندین نیرو کار کنند. با توجه به اینکه معلوم نیست بحران کرونا تا چه زمانی ادامه داشته باشد، کمبود نیرو در این بخش باید هرچه سریعتر برطرف شود.
کارشناسان سلامت تاکید دارند که باید هرچه سریعتر، کمبود کادر درمان، برطرف شود تا پرستاران بیش از این دچار خستگی و فرسودگی مفرط نشوند. نمایندگان جامعه پزشکی میگویند جذب نیروهای درمانی جدید باید بدون اتلاف وقت و بدون بروکراسیهای مرسوم انجام شود، زیرا شرایط کرونا در کشور کاملا بحرانی است. طی کردن فرآیندهای اداری معمول برای اعزام جامعه پزشکی به مراکز درمان کرونا، نوعی فرصت سوزی است که جز خستگی کادر درمان و افزایش تلفات انسانی در بخش مراقبتهای ویژه، نتیجه دیگری نخواهد داشت. درواقع بسیاری از کارشناسان با تحلیلهای علمی تاکید دارند که جذب کادر درمان برای مهار کرونا، یک ضرورت فوری است که باید با سرعت در دستور کار قرار بگیرد.روزنامه سپید