باید در نظر داشت که این روزها بسیاری از همان شاگرد اول‌های سابق کنکور، قید مطب‌داری را زده‌اند. مطب‌داری برای بسیاری از پزشکان عمومی دیگر صرفه اقتصادی ندارد و اغلب آنها تمایلی برای راه‌اندازی مطب شخصی ندارند.
شفاآنلاین>سلامت> در برخی مناطق کشور، تقاضای پزشکان عمومی برای افتتاح مطب به صفر رسیده است
به گزارش شفاآنلاین: وضعیت پزشکان عمومی در دوران کرونا، سخت‌تر از قبل شد. بسیاری از مطب‌های پزشکان عمومی تعطیل شد و بسیاری از این گروه پزشکان نیز دچار مشکلات جسمی و اقتصادی گسترده شدند. کارشناسان تاکید دارند که در دولت‌های متعدد، پزشکان عمومی در جایگاه واقعی خود نبوده‌اند. صاحبنظران نظام سلامت انتظار دارند که در دولت آینده، فکری اساسی برای جایگاه از دست رفته پزشکان عمومی شود تا با دلگرمی بیشتری در مراکز درمانی به ارائه خدمت بپردازند.
موید علویان، عضو فرهنگستان علوم پزشکی ایران هم تاکید دارد که «عدم توجه به نقش و جایگاه پزشکی خانواده باعث شده است تا پزشکان عمومی ما سرگردان باشند.»
باید در نظر داشت که این روزها بسیاری از همان شاگرد اول‌های سابق کنکور، قید مطب‌داری را زده‌اند. مطب‌داری برای بسیاری از پزشکان عمومی دیگر صرفه اقتصادی ندارد و اغلب آنها تمایلی برای راه‌اندازی مطب شخصی ندارند.
عوامل بسیار زیادی باعث شده است که پزشکان عمومی دیگر به دنبال مجوز راه‌اندازی مطب نباشند. بسیاری از پزشکان عمومی تمایل دارند که در مراکز درمانی دولتی و خصوصی کار کنند و مطب داری مثل سابق برای پزشکان عمومی چندان جذابیت ندارد.
پزشکان عمومی می‌گویند تب تخصص‌گرایی حاکم بر نظام سلامت نیز باعث شده است که استقبال مردم برای مراجعه به مطب پزشکان عمومی چندان چشمگیر نباشد. همچنین تعرفه‌های پایین حق ویزیت پزشکان عمومی نیز مانع دیگری است که آنها را نسبت به راه‌اندازی مطب شخصی، ناامید کرده است.
از سوی دیگر، هزینه بالای مطب‌داری هم موجب شده است که دخل و خرج مطب‌ها تناسبی با یکدیگر نداشته باشد. تورم افسارگسیخته در نظام سلامت، سبب شده که درآمد و هزینه‌های مطب‌داری، سنخیتی با همدیگر نداشته باشد.
برخی از نمایندگان جامعه پزشکی می‌گویند تجمیع این مشکلات باعث شده است که در بسیاری از شهرهای ایران، به ندرت پزشکان عمومی برای راه اندازی مطب شخصی به سازمان نظام پزشکی مراجعه کنند. درواقع بسیاری از پزشکان عمومی می‌گویند با توجه به تورم فعلی در نظام سلامت، کمتر پزشکی به سمت مطب داری حرکت خواهد کرد.
او ، توضیح می‌دهد: «وقتی که در کشوری، هزینه‌های اقتصادی مطب داری به عنوان یک بنگاه اقتصادی به گونه‌ای افزایش پیدا کند که صرفه و صلاح صاحب آن بنگاه یا صاحب مطب به عنوان یک مکان تجاری و اقتصادی وجود نداشته باشد و ضررده شود، آن مطب تعطیل خواهد شد. در چنین شرایطی اصلا فرقی نمی‌کند که آن مطب متعلق به یک ماما باشد، یا یک پزشک عمومی یا یک پزشک متخصص. هرکدام از پزشکان ما که مطب دارند، به طور متوسط در مطب آنها حدود دو و نیم نفر مشغول کار هستند. یعنی هر مطب عملا دو و نیم نفر، اشتغال زایی دارد. در مطب‌ها حداقل یک نفر منشی حضور دارد و یک نفر به عنوان کمک کار آن پزشک، دندانپزشک یا ماما کار می‌کند. همچنین یک نفر هم احتمالا خدمه‌ای است که آن ساختمان را پاکیزه نگه می‌دارد. متاسفانه با تعطیلی مطب‌ها، دو و نیم نفر به صورت مستقیم و حدود 11 نفر به طور غیرمستقیم، بیکار خواهند شد. درواقع، هر بار با تعطیل شدن مطب پزشکان عمومی، چندین نفر دیگر هم بیکار می‌شوند.»
لاری پور، تاکید می‌کند: «وقتی من به عنوان پزشک مثلا نگه می‌کنم و می‌بینم که مطب من، صرفه اقتصادی ندارد و تعرفه‌های پزشکی هم فریز شده است، طبیعی است که این بنگاه زیان‌ده تعطیل خواهد شد. افزایش نیافتن تعرفه‌ها متناسب با نرخ تورم سالانه، موجب شده است که باز بودن خیلی از مطب‌ها توجیه اقتصادی نداشته باشد. الان قیمت خرید یا حتی اجاره یک مطب، تناسبی با درآمد مطب‌ها ندارد. افزون بر این باید هزینه‌های جاری در مطب‌ها اعم از مالیات و عوارض را هم در نظر بگیرید. به همین دلایل معتقدم بسیاری از مطب‌های ما در آینده نزدیک به سمت تعطیلی پیش خواهد رفت. همچنین به احتمال قوی در آینده نزدیک شاهد خواهیم بود که چند پزشک در یک مطب فعالیت کنند. این اتفاق‌ها، جاذبه مطب داری را برای پزشکان عمومی کمرنگ کرده است.»
مدیر سابق آموزش سازمان نظام پزشکی کشور یادآور می‌شود: «پروانه مطب به همه افراد صاحب صلاحیت در جامعه پزشکی اعطا می‌شود، اما متاسفانه نگاه عمومی جامعه به سمت مراجعه به مطب‌های قدیمی و شلوغ است و مطب‌های جدید به نسبت مطب‌های باسابقه، مراجعه کننده زیادی ندارد. حتی همان مطب‌های قدیمی نیز با توجه به مشکلات فعلی در اقتصاد سلامت به سختی خواهند توانست که مطب‌ها را اداره کنند. همچنین مشکل دیگر این است که وقتی تعداد مراجعه کنندگان به پزشکان عمومی برای درمان بیماری‌های شایع کمتر شود، در نتیجه پزشک عمومی به سمت فعالیت‌های پزشکی خواهد رفت که از نظر مردم، تقاضای بیشتری وجود دارد. یعنی در حالی که حیطه اصلی وظایف پزشک عمومی، درمان بیماری‌های شایع است، اما پزشک عمومی به دلیل مشکلات فعلی در نظام سلامت به سمت فعالیت‌های درمانی در حوزه زیبایی، حرکت خواهند کرد. این اتفاق باعث می‌شود که پزشک متخصص نیز دایره فعالیتش را گسترده‌تر کند و حتی امکان دارد برخی اعمال حوزه‌های درمانی دیگر را نیز انجام دهد. این اتفاق به دلیل مشکلات اقتصادی حاکم بر نظام سلامت، رخ می‌دهد. مجموع این شرایط باعث می‌شود که مطب‌داری برای پزشک عمومی، جاذبه گذشته را نداشته باشد.»
عدم تناسب هزینه‌ها با درآمدها از علل تمایل نداشتن پزشکان عمومی به مطب‌داری به ویژه در سال‌های اخیر به شمار می‌رود، چرا که تعرفه‌های پزشکی تقریبا ثابت بوده، اما هزینه‌های خدمات‌رسانی افزایش سرسام آور داشته است. در سال‌های اخیر هزینه‌های مطب شامل اجاره محل و خرید لوازم پزشکی برای پزشکان عمومی توجیه اقتصادی نداشته است. بنابراین آنان ترجیج می‌دهند به جای داشتن مطب در درمانگاه‌ها و مراکز درمانی مشغول کار شوند.
حسین قشلاقی، عضو شورای عالی نظام پزشکی کشور هم به همین موضوع اشاره می‌کند و می‌گوید: «اغلب پزشکان عمومی کلا قید مطب داری را زده‌اند. حتی برخی پزشکان که از قدیم نیز مطب داشته‌اند، عده‌ای از آنها به سمت کار در درمانگاه‌ها روی آورده‌اند. در برخی شهرها شاهد هستیم که دیگر تقاضا برای افتتاح مطب وجود ندارد. در برخی شهرها نیز تقاضا برای افتتاح مطب، بسیار کمتر از گذشته شده است.»
همچنین او با اشاره به اینکه باید نظارت‌های دولت بر بخش مسکن، افزایش پیدا کند تا اجاره مطب‌ها کنترل شود، یادآور می‌شود: «سیاست‌گذاری‌های دولت در حوزه مسکن و کمبود نظارت‌ها در این حوزه موجب افزایش افسارگسیخته اجاره مطب‌ها شده است. این اتفاق در نهایت به سه نتیجه منجر خواهد شد. نتیجه اول اینکه بسیاری از مطب‌ها تعطیل می‌شود و عده‌ای از پزشکان به کار در بخش دولتی خواهند رفت. نتیجه دوم این است که برخی پزشکان که مطبشان تعطیل شده است، به سمت کار در درمانگاه‌های غیردولتی و بیمارستان‌های خصوصی کشیده خواهند شد. نتیجه سوم هم این خواهد بود که موج مهاجرت جامعه پزشکی افزایش پیدا خواهد کرد. یعنی وقتی پزشک ببیند که نمی‌تواند دخل و خرج مطب خود را کنترل کند، دور از ذهن نیست که به مهاجرت روی بیاورد.»
او خاطرنشان می‌کند: «حقوق پرسنل مطب‌ها نیز افزایش پبدا کرده است و حق بیمه کارکنان مطب‌ها نیز هر ساله سیر صعودی دارد. در این شرایط، افزایش افسارگسیخته اجاره مطب‌ها نیز اوضاع مالی مطب‌ها را بدتر کرده است. مجموع این شرایط موجب شده است که پزشکان جوان و تازه فارغ‌التحصیل شده، به سختی بتوانند مطب خود را راه‌اندازی کنند. وقتی یک پزشک جوان به مجموع هزینه‌های راه‌اندازی مطب و درآمدی که قرار است داشته باشد نگاه می‌کند، می‌بیند که دخل و خرج مطب‌ها با همدیگر همخوانی ندارد.»
محمد جهانگیری، معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی ایران هم تاکید می‌کند: «متاسفانه فرهنگ تخصص‌گرایی در کشور ترویج شده و این در حالی است که در برنامه چهارم، پنجم و ششم توسعه بر اجرای نظام ارجاع و پزشک خانواده در کشور تاکید شده است. نظام ارجاع و پزشک خانواده به عنوان تنها مسیر صحیح ارائه خدمات سلامت در کشور است. بدون کنترل هر سه سطح خدمات، ما نمی‌توانیم موفق باشیم، زیرا نه بودجه گران‌ترین سطح خدمات را داریم و نه مردم می‌توانند به خدمات دسترسی داشته باشند.»
صرفا داشتن پروانه مطب به این معنی نیست که پزشک عمومی، مشغول ارائه خدمات درمانی است. برخی پزشکان عمومی اگرچه پروانه مطب دارند، اما خدمات درمانی ارائه نمی‌دهند. یعنی گروهی از از پزشکان عمومی که پروانه مطب گرفته‌اند، قید کار درمانی را زده‌اند و در فعالیت‌های دیگری مشغول هستند.
بسیاری از پزشکان عمومی به دلیل اینکه در جایگاه واقعی خود در نظام سلامت قرار ندارند، تمایلی نیز به افتتاح مطب ندارند و در مشاغل دیگری غیر از حرفه پزشکی فعال هستند.
باید در نظر داشت که هنوز نظام ارجاع و پزشک خانواده در کشور به طور کامل شکل نگرفته است و برخی پزشکان متخصص نیز در مطب خود همان فعالیت‌های درمانی را انجام می‌دهند که قاعدتا باید پزشک عمومی انجام دهد. با توجه به این شرایط، بسیار بعید است که در سال‌های آینده، پزشکان عمومی بیشتری به سمت مطب‌داری متمایل شوند.
با توجه به اینکه حوزه درمان پوست، مو و زیبایی از جمله پردرآمدترین بخش‌های درمانی به حساب می‌آید، استقبال برای انجام لیزر درمانی بسیار بالاست، طوری که حتی بسیاری از افراد غیرپزشک هم کاملا علنی، خدمات لیزر را به مشتریان خود ارائه می‌دهند. با وجود اعتراض‌های گسترده پزشکان عمومی، ارائه خدمات لیزر درمانی از سوی پزشکان عمومی ممنوع است. بسیاری از کارشناسان سلامت، این ممنوعیت را چندان علمی و منطقی نمی‌دانند.
همچنین رضا فکرآزاد، رئیس انجمن علمی پزشکی لیزری ایران نیز به دیگر مشکلات پزشکان عمومی اشاره می‌کند و می‌گوید: «عنوان می‌شود که پزشک عمومی نمی‌تواند از لیزر در پزشکی استفاده کند، در حالی که برای وضع چنین محدودیتی، اصلا از ما به عنوان یک انجمن علمی فعال در حوزه پزشکی لیزری، نظرخواهی نشد.»
او تاکید می‌کند: «البته می‌پذیریم که برخی بیماران هم به دلیل استفاده نابجای برخی پزشکان عمومی از لیزر، آسیب دیده بودند و عمده این شکایت‌ها نیز به دلیل استفاده لیزر در حوزه زیبایی بود، ولی اینکه همه اشکال استفاده از لیزر برای پزشکان عمومی ممنوع باشد، منطقی نیست. متاسفانه توجه نکردند که استفاده پزشک عمومی از لیزر کم توان، عارضه‌ای شبیه لیزر زیبایی ندارد. حتی در کشورهایی که قوانین سختی در حوزه سلامت دارند، استفاده از لیزرهای غیرتهاجمی مثلا برای برداشتن موهای زائد برای پزشکان عمومی آزاد است. از لیزر کم‌توان برای بهبود زخم، کاهش درد، بهبود درمان و بسیاری از حوزه‌های دیگر استفاده می‌شود، اما وضع‌کنندگان این محدودیت‌ها اصلا نتوانسته‌اند این موضوع را تفکیک کنند، چون از نظر کارشناسان استفاده نکردند و یک طرفه رای دادند.»
فکرآزاد خاطرنشان می‌کند: «در نظر بگیرید در بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکایی، حتی پرستاران از لیزر کم‌توان برای لیزرتراپی، بهبود زخم دیابتی و یا بهبود زخم بستر استفاده می‌کنند. استفاده از لیزر کم‌توان برای درمان تروماهای نخاعی و در حوزه پزشکی ورزشی در همه جای دنیا از سوی پزشکان عمومی و حتی پرستاران استفاده می‌شود.»
نظرشما
آخرین اخبار