در سال گذشته این ترس موجب شد تا مردم نسبت به سالهای قبلتر کمتر به این مراکز مراجعه کنند در حالیکه تمامی پایگاهها و مراکز انتقال خون تحت شدیدترین پروتکلهای بهداشتی بوده و عاری از کرونا بودند
شفاآنلاین>سلامت> پاندمی کرونا که وارد کشور شد تنها بیماری و مرگ ناشی از این بیماری نبود که جامعه را درگیر خود کرد بلکه بسیاری از بیماران غیرکرونایی نیز حیاتشان به شماره افتاد. بیماران هموفیلی و تالاسمی از جمله این افراد بودند که کمبود خون ناشی از کاهش حضور اهداکنندگان در پایگاههای خون، زندگی آنان را به خطر انداخت.
به گزارش شفاآنلاین: طی یک سال گذشته بارها درخواستهای مختلفی از سوی سازمان انتقال خون منتشر شد و با توجه به کمبود و خالی شدن ذخایر خونی خواستار حضور مردم به ویژه حضور اهداکنندگان مستمر و جبران کمبود خون شدند. با این حال سخنگوی سازمان انتقال خون، این کمبود را مقطعی و در برخی از گروههای خونی دانست. وی در این رابطه اظهار کرد: «براساس گزارشهای سازمان جهانی بهداشت، بیشتر کشورهای دنیا در دوران کرونا 20 تا 30 درصد کاهش آمار اهدای خون داشتهاند. در صورتی که در ایران این میزان 8 درصد بوده است.»
وی با بیان اینکه عمده کاهش اهدای خون به دلیل ترس از ابتلا به
کرونا در مراکز انتقال خون بوده است، گفت: «در سال گذشته این ترس موجب شد تا مردم نسبت به سالهای قبلتر کمتر به این مراکز مراجعه کنند در حالیکه تمامی پایگاهها و مراکز انتقال خون تحت شدیدترین پروتکلهای بهداشتی بوده و عاری از کرونا بودند. از سوی دیگر برخی نیز به دلیل عدم آگاهی بر این تصور بودند که کرونا ممکن است از طریق خون منتقل شود در حالیکه چنین نبود و با اطلاع رسانی و کمپینهای مختلف توانستیم این ترس را از بین برده و کمبودهای خون را جبران کنیم.»
وی بیان کرد: «مهمترین دغدغه مراکز انتقال خون در دوران پاندمی کرونا، تعادل میان تولید و تقاضا است، در این دوران تعداد اهداکنندگان ممکن است کاهش پیدا کند اما این کاهش تا حدی در هفتههای پس از شروع پاندمی به دلیل کاهش نیاز به انتقال خون و کنسل شدن عملهای جراحی غیر اورژانسی جبران شد. با این حال در برخی از استانها با کاهش 75 درصدی اهدای خون مواجه شدیم.»
حاجی بیگی یادآور شد: «در دوماهه نخست امسال با رشد 13 درصدی نسبت به مدت مشابه سال 99 مواجه شدیم و بیشترین میزان رشد اهدای خون نیز در استانهای قزوین، آذربایجان شرقی و خراسان جنوبی بوده است.»
وی ادامه داد: «در دوماهه اول سال جاری 400 هزار و 354 نفر جهت اهدای خون به مراکز سراسر کشور مراجعه کردهاند که از این تعداد 320 هزار و 375 هزار واحد خون اهدا شده است. همچنین در این دو ماه سهم بانوان استان لرستان 9 درصد، سیستان و بلوچستان 7.3 درصد و خراسان جنوبی 7 درصد بوده است و بیشترین شاخص اهدای خون در کشور را داشتهاند.»
سخنگوی سازمان انتقال خون کشور در ادامه با بیان اینکه 562 هزار و 144 واحد خون و فرآوردههای خونی شامل گلوبول قرمز فشرده شده، پلاکت و پلاسما در مراکز درمانی و بیمارستانهای کشور توزیع شده است، گفت: «این میزان نسبت به مدت مشابه در سال گذشته، 16.5 درصد رشد را نشان میدهد.»
حاجی بیگی در ادامه با بیان اینکه سهم شهروندان تهرانی در اهدای خون 15.5 درصد بوده است، اظهار کرد: «پس از تهران، فارس و خراسان رضوی نیز در صدر اهدا کنندگان خون بودهاند به طوریکه 30 درصد کل خون اهدایی در کشور مربوط به این سه استان بوده است.»
وی یادآور شد: «در حال حاضر ۹۰۰ بیمارستان و مرکز درمانی در کل کشور، خون از سازمان انتقال خون دریافت میکنند. در این مراکز علاوه بر بیماران کرونایی، بیماران دیگری نیز به خون نیاز دارند. سازمان انتقال خون باید جوابگوی نیاز بیمارستانهای کل کشور به خون و فرآوردههای آن نظیر گلبول قرمز فشرده شده، پلاکت و پلاسما و در حال حاضر پلاسمای بهبودیافتگان کرونا باشد که در حال حاضر از سازمان انتقال خون در خواست میشود.»
وی افزود: «در استانهایی نظیر گیلان، مازندران، گلستان و همچنین استانهای جنوبی کشور مانند سیستان و بلوچستان، بوشهر، هرمزگان و خوزستان به دلیل وجود بیماران خاص و افراد مبتلا به تالاسمی مصرف خون نسبت به سایر استانها بیشتر است.»
وی با بیان اینکه عمده کمبودهای خونی در سال گذشته و امسال عمدتا در گروههای خونی منفی بوده است، اظهار کرد: «افرادی که دارای گروههای خونی منفی هستند باید اقبال بیشتری به اهدای خون داشته باشند، چرا که فقط ۱۰ درصد از مردم کشور ما دارای گروههای خونی منفی هستند. در واقع گروههای منفی جزو نادرترین گروههای خونی هستند، از بین افرادی که گروه خونی منفی دارند، سه تا چهار درصد Oمنفی، سه درصد A منفی، دو درصد B منفی و کمتر از یک درصد هم دارای گروه خونی AB منفی هستند. در حالی که در گروههای خونی مثبت نزدیک ۳۳ تا ۳۴ درصد O مثبت، نزدیک ۲۷ درصد A مثبت، نزدیک ۲۳ درصد B مثبت و هفت درصد هم AB مثبت هستند.»
سخنگوی سازمان انتقال خون با بیان اینکه سالانه در کشور ۲.۵ میلیون نفر جهت اهدای خون به مراکز انتقال خون مراجعه میکنند، گفت: «از این تعداد مراجعه حدود ۲میلیون واحد خون اهدا میشود. همچنین از این تعداد مراجعهکننده، ۵۰۰ هزار نفرشان اهداکننده مستمر هستند. یعنی کسانی هستند که به طور دائم خون اهدا میکنند. اهداکننده مستمر کسی است که به طور متوسط دو بار در سال موفق به اهدای خون شود. تمامی افرادی که برای اهدای خون به مراکز انتقال خون مراجعه میکنند، از سالمترین افراد جامعه هستند و توانستهاند با رعایت استانداردهای سازمان جهانی بهداشت وارد مراکز انتقال خون شوند.»
وی با تاکید بر اینکه نیاز به خون همیشگی است، گفت: «تمامی پروتکلهای بهداشتی در مراکز انتقال خون رعایت میشود و تمامی وسایل و تجهیزات استفاده شده در پروسه اهدای خون و پلاسما استریل و یکبار مصرف است.»
سخنگوی سازمان انتقال خون با بیان اینکه بیش از ۸۵ درصد از خونهای کامل اهدایی در سطح جهان تبدیل به فراوردههای خونی میشود، گفت: «متوسط این نرخ در کشورهای عضو منطقه مدیترانه شرقی ۶۵ درصد است، اما ایران با تبدیل بیش از ۹۷ درصد خونهای اهدایی مردم به فرآوردههای خونی در رده کشورهای با درآمد بالای اقتصادی قرار دارد. ضمن اینکه ایران در حال حاضر از نظر شیوع پایین عفونتها در میان اهداکنندگان خون در کشورهای مدیترانه شرقی رتبه نخست را دارد. همچنین به همراه تونس دو کشور منطقه هستند که تولید داروهای مشتق از پلاسما را انجام میدهند آلبومین، فاکتور ۸، ایمونوگلوبین و فاکتور ۹ انعقادی از جمله داروهای مشتق از پلاسما در ایران هستند. در حال حاضر سلامت خون اهدایی در کشور با انجام شیوههای غربالگری اهداکنندگان بار اولی و اجرای طرح واکسیناسیون اهداکنندگان مستمر علیه ویروس هپاتیت B و افزایش کیفیت تستهای غربالگری و شیوههای نوین آزمایشگاهی به ریسک صفر اهدای خون نزدیک شده است.»
تالاسمیها چشم انتظار اهداکنندگان خون هستند
علی رغم سخنان حاجی بیگی، یونس عرب مدیرعامل انجمن حمایت از بیماران تالاسمی کشور با اشاره به 23 هزار نفر مبتلا به این بیماری خاص در کشور اظهار کرد: «سالانه حدود 500 هزار واحد خون توسط افراد مبتلا به تالاسمی در کشور مصرف میشود و هر بیمار تالاسمی به طور متوسط هر سه هفته یکبار باید خون تزریق کند.»
وی با بیان اینکه اوج و فرود پیکهای کرونا تاثیر منفی بر بیماران تالاسمی گذاشته است، گفت: «هربار که کرونا به اوج میرسد در کشور با کمبود خون مواجه میشویم که این موضوع زندگی بیماران تالاسمی را با مشکلاتی مواجه میکند. این در حالیست که بارها تاکید شده است که پایگاههای انتقال خون کشور کاملا استریلیزه بوده و اصلا بیمار کرونایی به آنجا مراجعه نمیکنند با این حال مردم نگران ابتلا به این بیماری هستند و کمتر مراجعه میکنند.»
عرب افزود: «برخی دیگر نگران این موضوع هستند که با اهدای خون ممکن است سیستم ایمنی آنها کاهش پیدا کند در حالیکه اینگونه نیست و اهدای خون هیچ تاثیری بر سیستم ایمنی افراد ندارد. این ترس موجب شده است تا از ابتدای شیوع کرونا با چالش اهدای خون در کشور مواجه شویم.»
وی با بیان اینکه در تمامی ایام سال نیاز مستمر به خون وجود دارد، گفت: «اگر مردم به صورت دائم و مستمر به پایگاههای اهدای خون مراجعه کنند هیچ مشکلی در تامین خون برای بیمارستانها و بیماران کشور وجود ندارد.»
مدیرعامل انجمن بیماران تالاسمی اظهار کرد: «در حال حاضر در استانهایی مانند سیستان و بلوچستان، هرمزگان، گیلان و مازندران که حضور بیماران تالاسمی در آنها زیاد است با کمبود خون مواجه هستیم. زندگی یک بیمار تالاسمی به تزریق خون وابسته است و اگر این تزریق انجام نشود هموگلوبین خون او شدیدا افت پیدا میکند و نمیتواند فعالیتهای روزانه خود را انجام دهد. اگر این تزریق با تاخیر مواجه شود ممکن است با بیماری قلبی و مرگ روبهرو شود و این موضوع ما را نگران میکند.»
وی تاکید کرد: «افراد مبتلا به تالاسمی در استانهای سیستانو بلوچستان، بخشهایی از هرمزگان و استان گیلان در انتظار خون هستند و امیدواریم مردم با حضور در مراکز اهدای خون بیش از این آنها را چشم انتظار نگذارند.»روزنامه سپید