مرحله نخست مربوط به تست حیوانی واکسن است. پس از آن، چند مرحله تست انسانی صورت گرفته و نهایتاً، پس از تایید نهایی تولید انبوه محصول انجام می‌شود
شفاآنلاین>سلامت> مشاهده تلاش‌های بی‌وقفه محققان و دانشمندان در تولید واکسن کرونا، تاحدودی غم و اندوه سختی‌ها و مصیبت‌های بیش از یک سال اخیر را تحمل پذیرتر نموده است. به منظور رسیدن به واکسن نهایی، باید مراحل آزمایش بالینی حیوانی و انسانی صورت پذیرد.
مرحله نخست مربوط به تست حیوانی واکسن است. پس از آن، چند مرحله تست انسانی صورت گرفته و نهایتاً، پس از تایید نهایی تولید انبوه محصول انجام می‌شود. بر اساس اخبارهای جسته و گریخته که از مجاری گوناگون به گوش می‌رسد، تاکنون تنها واکسن «کووایران برکت» مجوز تمامی مراحل تا تایید نهایی را اخذ نموده است.
اواخر اسفندماه سال گذشته مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو اعلام نمود که ۱۴ شرکت برای اخذ موافقت تولید واکسن کرونا درخواست خود را به این سازمان ارائه نموده اند. جزئیات مربوط به روند پیشرفت بسیاری از این شرکت‌ها به دلیل پراکندگی اطلاعات یاعدم اطلاع‌رسانی در دست نیست. از سوی دیگر خبرهایی نیز در رابطه با تفویض اختیار به بخش خصوصی جهت واردات واکسن منتشر شده است.
کووایران برکت
واکسن «کووایران» اوایل دی ماه سال گذشته تست انسانی شد. این واکسن که در سال جدید با نام «کووایران برکت» معرفی گردیده است در مرحله کارآزمایی بالینی می‌باشد. بر طبق اخبار انتشار یافته، این واکسن کماکان در مرحله تست انسانی قرار دارد. رئیس ستاد اجرایی فرمان امام پنجم اردیبهشت ماه اعلام نمود که آخرین فاز تست انسانی این واکسن با هدف تزریق واکسن به ۲۰ هزار داوطلب آغاز شده است. این آخرین مرحله پیش از تولید انبوه واکسن محسوب می‌شود. شفا فارمد یکی از شرکت‌های عضو گروه دارویی برکت که خود زیر مجموعه ستاد اجرایی فرمان امام است این وظیفه را بر عهده دارد. رازی کوو پارس
موسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی نیز در حال انجام اقدامات بالینی واکسن رازی کوو پارس است. این واکسن شامل دو دز تزریقی و یک دز استنشاقی است. بر اساس اخبار منتشر شده مرحله اول تست انسانی به پایان رسیده و احتمالاً تولید انبوه واکسن اواخر شهریور ماه صورت گیرد. موسسه رازی کار ساخت این واکسن را اسفند سال ۱۳۹۸ آغاز نموده و تا پایان فروردین ماه سال ۱۳۹۹، کار طراحی را به اتمام رسانده است. همچنین، در اردیبهشت ماه سال گذشته دوزسنجی و فرمولاسیون پایان یافته و از خرداد ماه ۱۳۹۹، این واکسن بر روی ۵۰۰ حیوان آزمایش شده است. آخرین اخبار مورخ هفتم اردیبهشت ماه سال جاری که در سایت رسمی این موسسه منتشر شده نشان از اطلاع‌رسانی برای آغاز ثبت نام داوطلبین فاز دوم کارآزمایی بالینی واکسن رازی کوو پارس دارد. سپند
«سپند» نام واکسنی است که توسط شرکت داروسازی میلاد دارو نور و تحت هدایت وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح تولید خواهد شد. آخرین اخبار مربوط به تست اول بالینی بوده که در اواخر اسفندماه سال گذشته منتشر شده است. سوبرانا ۰۲
واکسن «سوبرانا ۰۲» علیرغم اینکه متعلق به موسسه فینالی که یک موسسه تحقیقات اپیدمیولوژی کوبایی است اما با همکاری انستیتو پاستور ایران تولید خواهد شد. فاز سوم کارآزمایی بالینی این واکسن طی هفته‌های اخیر شروع شده است.
محصولات در حال آزمایش و تولید در کشور تنها واکسن‌های موجود را تشکیل نمی‌دهند. علاوه بر محصولات فوق، واکسن‌های دیگری شامل: اسپوتنیک وی، سینوفارم، کوواکسین، آسترازنکا نیز در حال تزریق به داوطلبان هستند. بر اساس اخبار منتشر شده، «فخرا» نام ایرانی واکسن اسپوتنیک وی است. مدیر پروژه واکسن فخرا ضمن اطلاع‌رسانی در خصوص اتمام مراحل آزمایشات بالینی، از تولید انبوه واکسن در تابستان ۱۴۰۰ خبر داده است.
با وجود تمامی اقدامات مثبت انجام شده در تولید و واردات محصولات، ضعف بزرگی در شفاف‌سازی اطلاعات مشاهده می‌شود. چندی پیش سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام نمود که به زودی سامانه جامع واکسیناسیون کرونا راه اندازه خواهد شد. در رابطه با کارکرد بستر مربوطه، ایشان عنوان نمودند که همه افراد می‌توانند وارد سایت شده و خود اظهاری نمایند. به طور مثال شغل و بیماری زمینه‌ای خود را در سایت مشخص می‌کنند. این موارد استعلام شده و راستی آزمایی می‌شود. سپس این سایت به افراد اعلام می‌کند که در فاز چندم واکسیناسیون قرار دارند. در مراحل بعدی، مراکزی که نزدیک محل زندگی فرد است را به او اعلام می‌کنیم و خود فرد می‌تواند یکی از این مراکز را انتخاب نموده و پس از آن مرکز با فرد در ارتباط خواهد بود.
برای دریافت واکسن و خدمات مرتبط با آن تهیه شده است. هرچند وجود چنین بستری برای برقراری ارتباط موثر درمانی با شهروندان الزامی است اما، یکی از ضعف‌های موجودعدم دسترسی به بستری است که در آن اطلاعات کمی و کیفی تمامی واکسن‌ها قابل مشاهده باشد.
این بستر نه تنها باید اطلاعات مربوط به روند تولید واکسن‌ها را به صورت برخط در اختیار شهروندان قرار دهد بلکه می‌بایست تمامی اطلاعات مالی و غیرمالی مرتبط با واکسن‌های تولید داخل و وارداتی را در یک محل تجمیع و اطلاع‌رسانی کند. همچنین روند واکسیناسیون اشخاص، میزان واکسن‌های تزریق شده، نهادهای تولید و توزیع‌کننده آن‌ها، اطلاعات مالی شرکت‌های خصوصی وارد و توزیع‌کننده واکسن و... از مواردی هستند که اطلاع‌رسانی موثر آن‌ها تنها در صورت راه‌اندازی و اداره سامانه‌ای برخط و یکپارچه میسر است.
با وجود این، راه‌اندازی سامانه یکپارچه‌سازی اطلاعات مرتبط با واکسن تنها بخشی از فرایند شفاف‌سازی است. بخش دیگر مربوط به اجرای طرح الزام افشای اطلاعات توسط نهادها و اشخاص در این سامانه می‌باشد که به نظر می‌رسد، نیازمند قانون‌گذاری و استفاده از ابزارهای نظارتی قوی است.علی علی‌پور فلاح پسند/ روزنامه آفتاب یزد
نظرشما
آخرین اخبار