قطعا در ویروسهای جدید، سرایت پذیری افزایش پیدا میکند که به تبع آن بیماران بستری و فوتیها نیز افزایش پیدا خواهد کرد. ویروسهای جهش یافته در هنگام ورود بین ۱۰ تا ۱۵ روز پنهان هستند و پس از این مدت خود را نشان میدهند
شفاآنلاین>سلامت> هنوز پیک چهارم کرونا مهار نشده است که برخی کارشناسان و متولیان نظام سلامت میگویند نگران خیز جدیدی از بیماری کرونا هستند که با شیوع ویروس جهش یافته هندی همراه شود.
به گزارش شفاآنلاین: اولین نگرانی جدی را علیرضا زالی، فرمانده عملیات مقابله با کرونا در کلانشهر تهران مطرح کرده است. او هشدار داده است: «باتوجه به وجود ویروسهای جهش یافته انتظار داریم خیزهای بعدی با وجود ویروسهای جهش یافته وجود داشته باشد، خیزهایی که در آینده نه چندان دور با ویروسهای جدید قابل پیشبینی هستند.
قطعا در ویروسهای جدید، سرایت پذیری افزایش پیدا میکند که به تبع آن بیماران بستری و فوتیها نیز افزایش پیدا خواهد کرد. ویروسهای جهش یافته در هنگام ورود بین ۱۰ تا ۱۵ روز پنهان هستند و پس از این مدت خود را نشان میدهند. شرایط خیز چهارم به دلیل ورود ویروس انگلیسی بود و ممکن است دقیقا همین سناریو برای ویروس آفریقایی و هندی تکرار شود. البته ویروس آفریقایی به مراتب مهلکتر از ویروس هندی است.»
زالی درباره راه پیشگیری از این سناریوی تلخ هم تاکید کرده است: «قطعا رعایت پروتکلها و فاصلهگذاری همچنان به عنوان بهترین شیوه برای
پیشگیری از این بیماری قلمداد میشود. از سوی دیگر درخواست مشخص ما واردات پیوسته و افزایش سرعت واردات واکسن به کشور است تا واکسیناسیون با سرعت بیشتری محقق شود. این میزان واکسن کرونا که تاکنون با تلاش وزارت بهداشت وارد شده است، کفایت نمیکند. قطعا برای کاهش قطعی مرگ و میر باید قبل از بروز خیزهای جدید کرونا، واکسیناسیون را افزایش دهیم.»
ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت هم با ابراز نگرانی نسبت به خطر شیوع موجهای تازه کرونا، تاکید کرده است: «نگرانی اصلی ما از ویروس آفریقایی بیش از باقی انواع ویروس کرونا است، زیرا تجربیاتی که در عرصه بینالمللی مشاهده میشود ویروس آفریقایی حتی از ویروس هندی و برزیلی از جهشهای پیچیدهتر و مقاومت بیشتر در مقابل درمان برخوردار است. این ویروس فعلا در مقابل واکسنها از مقاومت بیشتری برخوردار است، ولی آنچه از مردم درخواست میشود فقط و فقط رعایت پروتکلها و دستورالعملهای بهداشتی است.»
همچنین بابک دین پرست، دبیر قرارگاه عملیاتی مقابله با کرونا نیز از بسیج همه دستگاهها اعم از کشوری و لشکری برای مقابله با ورود ویروس جهش یافته کرونای هندی خبر داده است.
کنترل دقیقتر مناطق قرمز و بویژه مرزهای شرقی کشور برای جلوگیری از ورود ویروس کرونای نوع هندی، ابلاغ دستورالعمل بهداشتی برای جلوگیری از شیوع ویروس جهش یافته هندی حداقل تا عمق ۲۰۰ کیلومتری داخل خاک کشور، کنترل بهداشتی ملوانان هندی و پاکستانی، توقف کامل هرگونه نقل و انتقال مسافر از کشور هندوستان، تعلیق همه پروازها از/ به هند و پاکستان و همچنین کنترل دقیقتر مناطق اطراف مرزهای شرقی کشور، از جمله مهمترین اقدامات قرارگاه عملیاتی مقابله با کرونا برای مهار کرونای جهش یافته هندی اعلام شده است.
از سوی دیگر، سعید نمکی، وزیر بهداشت هم در نامهای به روسای دانشگاههای علوم پزشکی سراسر کشور نسبت به خطر شیوع ویروس موتاسیون یافته هندی، هشدار داده است. وزیر بهداشت خطاب به روسای دانشگاههای علوم پزشکی، دستور داده است: «گزارش کنترل مرزهای استانهای شرقی، جنوب شرقی و همچنین مرزهای دریایی جنوب و پروازهای ورودی از کشورهای پاکستان و هندوستان به طور مستمر و روزانه به دفتر اینجانب گزارش شود. همچنین در همه استانهایی که اتباع کشورهای هندوستان و پاکستان از اول فروردین تاکنون وارد شدهاند، سریعا با ثبت PCR مورد بررسی قرار بگیرد و در صورت ضرورت، فوری قرنطینه شوند. همانگونه که قبلا ابلاغ شده است، باید نمونههای دورهای بیماران بخصوص آنهایی که به سرعت حالشان به سمت وخامت میرود، گرفته شود و جهت بررسی از نظر موتاسیون به انستیتو پاستور، آزمایشگاه دانشکده بهداشت و آزمایشگاه مرجع طرف قرارداد معاونت پژوهشی ارسال شود.»
آیا خطر شیوع کرونای هندی را باید جدی گرفت؟
در حال حاضر نوع غالب ویروس کووید 19 در ایران، نوع جهش یافته انگلیسی است که به موج چهارم کرونا منجر شده است. برخی کارشناسان نگران هستند که با فروکش کردن موج چهارم کرونا، دوباره موج جدید بیماری با نوع جهش یافته هندی آغاز شود.
محمدحسین شریعتی، داروساز و محقق تولید واکسن به ویژگیهای ویروس جهش یافته هندی اشاره میکند و میگوید: «هنوز اطلاعات دقیق و کاملی درباره کرونای جهش یافته هندی وجود ندارد. تحقیقات درباره این نوع جهش یافته همچنان ادامه دارد. یکی از مهمترین نکاتی که درباره کرونای هندی مطرح میشود این است که قدرت سرایت آن بسیار بالاست. حتی افرادی که در گذشته به کرونا مبتلا شدهاند، نسبت به ابتلا به این نوع جهش یافته هندی مصون نیستند. درواقع پادتن تولید شده در بدن افرادی که قبلا به کرونا مبتلا شدهاند، توان تشخیص و مقابله با کرونای هندی را ندارد.»
او خاطرنشان میکند: «گفته میشود که نوع جهش یافته هندی، توان بالایی برای فرار از سیستم ایمنی بدن دارد. پادتنهای تولید شده کرونا در بدن افرادی که قبلا مبتلا شدهاند، بیاثر میشود و فرد در برابر کرونای هندی، آسیبپذیر خواهد بود. با این وجود، بر اساس برخی تحقیقات علمی که تاکنون منتشر شده است، خطر کرونای هندی بیشتر از کرونای انگلیسی گزارش نشده است. به همین دلیل، میتوان سناریویی شبیه موج شیوع کرونای انگلیسی را تصور کرد.»
شریعتی با اشاره به خطرات موج تازه کرونا، هشدار میدهد: «حتی اگر کرونای جهش یافته هندی، وضعیتی شبیه موج چهارم کرونا در ایران ایجاد کند، در آن صورت نظام سلامت با بحران جدی مواجه خواهد شد. اگر پس از پشت سر گذاشتن پیک چهارم کرونا، دوباره وارد موج تازهای از بیماری شویم، در آن صورت ارائه دهندگان خدمات بهداشتی، دارویی، درمانی و تشخیصی با فرسایش کاری سنگینی مواجه خواهند شد. هر موج کرونا حدود دو ماه طول میکشد. اگر قرار باشد دوباره کشور وارد یک موج دو ماهه فرسایشی شود، در آن صورت بخش قابل توجهی از توان کادر ارائه خدمت، افت خواهد کرد. در آن شرایط هم نیروی انسانی فعال در نظام سلامت آسیب میبیند و هم سطح کیفی ارائه خدمت به بیماران مبتلا به کرونا، کاهش شدیدی پیدا خواهد کرد.»
او تصریح میکند: «بحث امروز این نیست که آیا خطر کرونای هندی، کمتر یا بیشتر از انواع جهش یافته دیگر است یا خیر، بلکه بحث اصلی این است که اگر کرونای جهش یافته هندی بتواند موج تازهای از بیماری را در کشور به راه بیندازد، در آن صورت باید نگران فروپاشی بسیاری از ساختارهای ارائه خدمات به بیماران باشیم. ما باید از وقوع این موج تازه جلوگیری کنیم. در این راستا باید ضمن افزایش رعایت پروتکلهای بهداشتی و تشدید نظارتها، در مسیری حرکت کنیم که فرآیند واکسیناسیون سراسری با سرعت بیشتری انجام شود تا درگیر موج تازهای از بیماری کرونا نشویم.»
از سوی دیگر، مسعود مردانی، عضو ستاد ملی مبارزه با کرونا و متخصص بیماریهای عفونی هم درباره ویروس جهش یافته هندی اظهار کرد: «هر چه راه انتقالپذیری ویروس کرونا در جامعه افزایش پیدا کند و بتواند از فردی به فرد دیگر به سهولت منتقل شود، میتواند زمینه را برای ایجاد موارد جدید بیماری فراهم کرده و جهشهای کروموزومی اجتناب ناپذیر زیادی ظاهر کند. کرونای هندی، ویروس جدیدی است که حداقل دو موتاسیون کروموزومی واضح درآن دارد. این ویروس در حال گردش است و مشخصات یک ویروس کاملا جدید را دارد. متاسفانه قدرت سرایت پذیری بالاتری دارد. اطلاعات ما فقط در مورد بیمارانی است که در هند زندگی میکنند و مبتلا شدهاند. هنوز گسترهای از این ویروس در کل جهان به آن شکلی که باید قابل تشخیص باشد، ظاهر نشده است.»
همچنین علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا هم با اشاره به خطر شیوع کرونای هندی، تاکید کرد: «بیش از یکسال از شیوع ویروس کووید 19 گذشته است. چرخش ویروس در انواع قومیتها، ژنتیکها و نژادهای مختلف میتواند سبب ایجاد جهشهای عجیب و غریب شود. ویروس جهش یافته هندی به نظر میرسد ترکیبی از جهش یافته ویروس انگلیسی و برزیلی باشد و به مراتب قدرت کشندگی بسیار بالایی دارد.»
او هشدار داد: «بهار فصل جهش ویروسهاست. ممکن است در آینده ویروس جهشیافته کرونای ایرانی هم داشته باشیم. بنابراین ممکن است در هر کشوری ویروس کرونا، جهش پیدا کند و اگر این جهش ویروس روی شاخکها باشد قطعا خطرناک است. ویروس کرونا را به انگلیسی، آفریقایی و هندی نامگذاری میکنیم، اما باید بدانیم اینها همان ویروس ووهان است که روی آن جهش صورت گرفته است.»
ضروت تسریع واکسیناسیون برای مهار کرونای هندی
فعالان جامعه پزشکی تاکید دارند که اگر میخواهیم سلامت مردم حفظ شود و به موج تازهای از کرونا گرفتار نشویم، باید واکسیناسیون سراسری تسریع شود. به گفته صاحبنظران نظام سلامت، اگر واکسیناسیون عمومی با تاخیر انجام شود، در آن صورت توان نظام سلامت برای مهار موجهای جدید کرونا بسیار کاهش خواهد یافت.
اگرچه واکسیناسیون سراسری کرونا با تاخیر انجام شد و این فرآیند نیز همچنان کند پیش میرود، اما با این وجود هماکنون حدود یک میلیون و 100 هزار دوز واکسن کرونا در کشور تزریق شده است. وزارت بهداشت میگوید تا پایان امسال، همه ایرانیان را در برابر کووید 19، واکسینه خواهد کرد. در گام اول شاهد بودیم که واکسیناسیون کادر درمان، افراد مبتلا به بیماریهای مزمن، سالمندان بالای 80 سال و برخی فعالان مشاغل پرخطر مثل پاکبانان، آغاز شد. بسیاری از این گروههای اجتماعی در برابر کرونا واکسینه شدهاند و فرآیند لکهگیری برای پوشش کامل واکسیناسیون این گروههای در معرض خطر، آغاز شده است. کارشناسان میگویند برای جلوگیری از شیوع موج تازه کرونا باید فرآیند واکسیناسیون سراسری، تسریع شود.
موج چهارم کرونا در ایران، کماکان ادامه دارد و این بیماری چموش با قدرتی بیشتر دوباره مهمان ناخوانده مردم شده است. افزایش آمار مبتلایان به کرونا، موجب افزیش فشار کاری و فرسایش شغلی کادر درمان شده است. برای کادر درمان، شکسته شدن آمار مبتلایان به کرونا به معنی شیفتهای طولانی مدت، تداوم شرایط سخت خدمت و افزایش اضطراب کاری است.
در 14 ماه اخیر، کادر درمان در خط مقدم نبرد با این بیماری غیرقابل پیشبینی حضور داشته است. جانفشانی پزشکان، پرستاران، داروسازان، محققان، بهیاران، فعالان حوزه آزمایشگاه، تصویربرداری پزشکی و سایر کادر بهداشت و درمان موجب شد که چندین موج این بیماری کنترل شود. کنترل امواج متعدد این بیماری با فرسودگی بیش از حد کادر درمان همراه بوده است. کادر درمان برای مهار کرونا، خستگی و فرسایش شغلی را به جان خریده است. در این بین، شماری از اعضای جامعه پزشکی نیز در حین خدمت به بیماران مبتلا به کرونا، جانشان را از دست دادند.
برخی از فعالان حوزه سلامت بر این باورند که این روزها کادر درمان مثل سربازی بیسلاح شده است که بدون لحظهای استراحت و درنگ، مدام در میدان نبرد حاضر میشود. همین اتفاق باعث تحلیل رفتن توان کادر درمان شده و آنها را به سمت فرسایش بیش از حد شغلی کشانده است.
حال در صورت وقوع موج تازهای از کرونا، جامعه پزشکی نگران است که این موج تازه بیماری، همین اندک توان باقیمانده کادر درمان را هم به اضمحلال ببرد و به فرسودگی بیشتر کادر درمان منجر شود. برگ برنده ایران در مواجهه با بیماری کرونا، کادر درمان فداکار و مجربی است که از جان و دل برای درمان بیماران مایه گذاشتند. حال در صورت موج جدید بیماری کرونا، این پرسش جدی مطرح میشود که نظام سلامت تا کجا میتواند روی این برگ برنده حساب باز کند؟ مجموع این شرایط موجب شده است که کارشناسان جامعه پزشکی بر این نکته اتفاق نظر داشته باشند که باید برای مهار کرونای جهش یافته هندی و پیشگیری از موجهای تازه بیماری، فرآیند واکسیناسیون سراسری تسریع شود.روزنامه سپید