وقتی بارداری به فرجام نمی‌رسد

به گزارش شفا آنلاين،کارشناسان معتقدند که خطر جانی برای مادر، تهدید سلامت، تهدید روان، ناهنجاری جنینی، جنین‌های ناشی از بارداری‌های ناخواسته یا تجاوز جنسی، دلایل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و درخواست مادر بدون هیچ دلیلی از جمله دلایل سقط در دنیا عنوان می‌شود
دکتر مینا امرایی متخصص زنان و زایمان در مورد سقط جنین می‌گوید:< اگر حاملگی به هر علتی قبل از تولد جنین خاتمه یابد سقط جنین نامیده می‌شود که به سه گروه سقط خود به خود یا طبیعی سقط جنایی یا عمدی و سقط درمانی یا قانونی تقسیم می‌شود که معمولاً سقط‌های خودبه خود به علت‌های جنینی، مادر زادی و جفتی انجام می‌شود اما سقط‌های جنایی ختم ارادی حاملگی بدون کسب مجوز قانونی است که در بیشتر کشور‌ها جرم محسوب می‌شود و برای پزشکانی هم که مبادرت به این کار می‌کنند مجازات‌هایی در نظر گرفته می‌شود.>

وی در مورد مهمترین روش‌های سقط‌های جنایی می‌افزاید: این روشها؛ عبارتند از استفاده از دارو و سموم: معمولاً دارو‌ها و سموم زیادی برای حاملگی ناخواسته به کار می‌روند که اکثراً مؤثر نیستند که دسته اول دارو‌های محلی هستند که اثر چندانی ندارند. دسته دوم دارو‌هایی هستند که روی مادر اثر عمومی بیماری‌زایی دارند مانند مسهل‌های قوی اما احتمال سقط جنین بسیار پایین است و دسته سوم دارو‌هایی هستند که باعث انقباض ماهیچه‌های صاف می‌شوند که معمولاً این دارو‌ها در اوایل حاملگی که هنوز رحم کوچک است اثر چندانی روی آن ندارند ولی باعث عوارض جانبی شدیدی می‌شوند به عنوان مثال کینین باعث کوری و دیگر دارو‌ها باعث فلج دست و پا می‌شود.

این استادیار دانشگاه تهران با بیان این مطلب که به کار بردن وسایل و ابزار سقط هم بسیار خطرناک بوده و باعث سوراخ شدن و وقوع شوک خونریزی و عفونت خواهند شد تأکید می‌کند: استفاده از دارو‌های موجود در بازار که معمولاً در ناصر خسرو و بازار سیاه به فروش می‌رسند اکثراً تاریخ مصرف گذشته و غیر استاندارد هستند که متأسفانه در موارد زیادی باعث شده بیمار جانش را از دست بدهد اما بطور کلی استفاده از این دارو‌ها عوارض جانبی شدیدی دارند زیرا باعث انقباض عضلات صاف در سایر قسمت‌های بدن می‌شوند و عوارض مانند اسهال، استفراغ، شکم درد شدید، اختلالات قلبی و عروقی و بالا رفتن شدید فشار خون را به وجود می‌آورند که متعاقب آن عوارض مغزی، ریوی، کلیوی و کبدی هم در بیمار بوجود می‌آید.

وی در پاسخ به این پرسش که وضعیت سقط جنین در ایران چگونه است خاطرنشان می‌کند: با توجه به غیر قانونی بودن سقط جنین در کشور نمی‌توان آمار کامل و دقیقی ارائه کرد و برآوردهای غیر رسمی که چند سال پیش در یک تحقیق علمی آمده بود حدود 80 هزار سقط را در سال نشان می‌داد.

امرایی با بیان این مطلب که کاهش وسایل پیشگیری از بارداری باعث افزایش آمار سقط جنین می‌شود می‌گوید: <سقط جنین درکشور ما ممنوع است و فقط در شرایطی با آن موافقت می‌شود که ماندن جنین در بطن مادر خطر جانی برای او به همراه داشته باشد و این در حالی است که غیر قانونی بودن سقط جنین این مسأله را به موضوعی سیاه و زیر زمینی تبدیل کرده است و متأسفانه بیشتر سقط‌هایی که در ایران رخ می‌دهد در محلهایی فاقد امکانات بهداشتی یا از سوی افراد غیر متخصص و با هزینه‌های بالا صورت می‌گیرد.>

این متخصص زنان و زایمان با اشاره به حساسیت صدور مجوز سقط درمانی از سوی پزشکی قانونی تأکید می‌کند: <برای این‌که پزشکی قانونی بتواند مجوز سقط را صادر کند 5 شرط لازم است که اول از همه آن‌ها بارداری زیر 19 هفته بر اساس انجام سونوگرافی‌های معتبر است. در عین حال علاوه بر آن باید مادر به دلیل بارداری جانش به خطر افتاده باشد یا جنین دچار ناهنجاری‌هایی که در فهرست پزشکی قانونی قرار دارد بوده باشد و در نهایت تأییدیه پزشکی قانونی و نظر 3 پزشک متخصص لازم است. افزون بر آن مجوز سقط قانونی جنین فقط در مراکز استانها صادر می‌شود و حتی در استان تهران علی‌رغم وجود بیش از 18 مرکز فقط یک مرکز مجوز صادر می‌کند که این امر نشان از حساسیت و دقت در امر صدور مجوز است.>

چندی قبل دکتر حسن هاشمی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مصاحبه ای گفت: برخورد سلبی برای افزایش جمعیت هرگز به نتیجه نمی‌رسد باید مردم را اقناع کنیم. در غیر این صورت به 20 سال قبل برمی‌گردیم که سقط‌های مکرر زیرزمینی افزایش یافته بود اما با تخلفاتی مانند بستن لوله خانم‌ها بدون اجازه آن‌ها بشدت برخورد می‌کنیم.


وی درباره مصوبه مجلس مبنی بر مجازات افرادی که برای عقیمی و سقط جنین اقدام می‌کنند، اظهار داشته است: در مورد جمعیت موضع وزارت بهداشت روشن است، ما هم نگرانی این را داریم که میزان باروری در کشور کاهش پیدا کرده است که البته این موضوعی است که به سیاستهای سال‌های گذشته مربوط می‌شوداما تصور ما این است که با روش منطقی ضمن رعایت سلامت مادر و کودک و فاصله بارداری اگر بتوانیم جامعه را اقناع کنیم، مسیر تغییر می‌کند. نباید هیجانی عمل کرد یا تصمیم گرفت چه در مجلس و چه در دولت.

وی گفت: من حقیقتاً فکر می‌کنم چیزی را باید تصویب کنیم که قابل اجرا باشد و به مردم آسیبی نرساند. آنچه من نگران آن هستم، این است که با تصمیمات نادرست دوباره فعالیتهای زیرزمینی که دو دهه قبل و سال‌های اوایل انقلاب در کشور شاهد آن بودیم گسترش پیدا کند. آسیبهایی که عمدتاً به آسیب مادران، انجام سقط‌های متعدد غیر قانونی، ‌عفونتهای مکرر در بین زنان و همین طور آسیبهای جدی دیگری که بخشی از آن روحی و روانی بود.

علی کامرانی وکیل دادگستری هم در مورد مجازات سقط جنین می‌گوید: <بر اساس ماده 623 قانون مجازات اسلامی « هرکس بواسطه دادن ادویه یا وسایل دیگر موجب سقط جنین زن گردد به شش ماه تا یکسال حبس محکوم می‌شود. و اگر عالماً  و عامداً زن حامله‌ای را دلالت به استعمال دویه یا وسایل دیگر نماید که جنین وی سقط گردد به حبس از سه تا شش ماه محکوم خواهد شد مگر این‌که ثابت شود این اقدام برای حفظ حیات مادر است و در هر صورت مورد حکم به پرداخت دیه مطابق مقررات مربوط داده خواهد شد» به موجب ماده 624قانون مجازات اسلامی هم « اگر طبیب یا ماما یا داروفروش و اشخاصی که به عنوان طبابت یا مامایی یا جراحی یا داروفروشی اقدام می‌کنند وسایل سقط جنین فراهم سازند یا مباشرت به اسقاط جنین نمایند به حبس از دو تا پنج سال محکوم خواهند شد و حکم به پرداخت دیه مطابق مقررات مربوط صورت خواهد پذیرفت. »

قانونگذار در ماده فوق برای پزشک، ماما، و... به لحاظ سمت و شغل آن‌ها مجازات را تشدید نموده است و قائل به شدت عمل خاص شده است زیرا پزشک، ماما، جراح و... قسم خورده‌اند و به موجب آن باید حافظ نسل باشند و نه قاتل آن‌ها و مراجعه مردم ناشی از اعتمادی است که به آنان دارند و بعلاوه اطلاعات و معلومات طبی آن‌ها نیز انجام این جنایت را تسهیل می‌کند، حتی در مورد اشخاص مذکور در ماده فوق فراهم آوردن وسایل را بطور کلی کافی برای وقوع جرم دانسته است اعم از این‌که شخصاً مباشرت کنند یا با دیگری، بنابراین اگر پزشک و... دارو یا وسایل سقط را تهیه و در دسترس خود زن که می‌خواهد سقط جنین کند قرار دهند کافی برای تحقق جرم خواهد بود و عمل مذکور معاونت تلقی نمی‌شود بلکه جرم مستقلی است.

وی درمورد مجازات سقط جنین با استفاده از وسایل می‌افزاید: گاهی مرتکب از وسایلی مانند دادن ادویه و... برای سقط جنین استفاده می‌کند و زمانی با ایراد صدمات بدنی موجب سقط می‌گردد، قانونگذار برای هر کدام ازآنها مجازات خاصی در نظر گرفته است. سقط جنین بوسیله ایراد صدمات بدنی که شدیدترین نوع صدمه بوده برای آن مجازات سنگینی پیش‌بینی شده است. در ماده 622  قانون مجازات اسلامی مقرر شده است: « هرکس عالماً و عامداً بواسطه ضرب یا اذیت و آزار زن حامله، موجب سقط جنین وی شود، علاوه بر پرداخت دیه یا قصاص به حبس ازیکسال تا سه سال محکوم خواهد شد.»

البته مقصود از ضرب و اذیت زن حامله هر نوع ضرب است اعم از این‌که توأم با جرح نیز باشد یا نباشد.

ایران