در پیکهای قبلی کرونا نیز زمانی که مراکز درمانی به نقطه استیصال میرسیدند و کمبود پرستار بیداد میکرد، برخی مراکز درمانی به سادهترین مسیر برای رفع مشکل کمبود نیرو روی آوردند و به استخدام 89 روزه پرستاران اقدام کردند.
شفاآنلاین>سلامت> معاون نظام پرستاری میگوید امیدوار است تا دو هفته آینده، قراردادهای 89 روزه پرستاران به یکساله تبدیل شوند
به گزارش شفاآنلاین: خبرهای جسته و گریخته نشان میدهد که دوباره با افزایش شیوع کرونا، بازار قراردادهای کاری 89 روزه با پرستاران هم داغ شده است.
در پیکهای قبلی کرونا نیز زمانی که مراکز درمانی به نقطه استیصال میرسیدند و کمبود پرستار بیداد میکرد، برخی مراکز درمانی به سادهترین مسیر برای رفع مشکل کمبود نیرو روی آوردند و به استخدام 89 روزه پرستاران اقدام کردند.
مشکل عمده اینجاست که این گروه از پرستاران شرکتی، مشمول حق بیمه، مزایا و سختی کار نمیشوند. بیشتر آنها نیز بعد از فروکش کردن موج کرونا، اخراج میشوند.
حال در این شرایط، برخی از نمایندگان جامعه پرستاری میگویند تلاش هایی انجام شده است تا این گروه از پرستاران شرکتی، حداقل به صورت قرارداد کاری یک ساله، استخدام شوند.
چند روز قبل هم در دیدار رئیس سازمان برنامه و بودجه و مسئولان سازمان نظام پرستاری مقرر شد در خصوص بکارگیری نیروهای ۸۹ روزه پرستاری، تجدیدنظر شود و این نیروها به صورت قرارداد یکساله جذب شوند.
در این دیدار محمد باقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور در خصوص جذب سریعتر و خارج از سیستم بروکراتیک اداری آزمون استخدامی پرستاران با توجه به شرایط خاص کشور در اسرع وقت تاکید کرد.
همچنین تعیین شد سازمان نظام پرستاری جهت تعیین تکلیف تکمیل و تسریع در برنامه تعیین مصادیق شهدای خدمت پرستاری به صورت فعال مشارکت داشته باشد. بر این اساس قرار شد در کارگروه بررسی آییننامه سختی کار کارکنان وزارت بهداشت که در سازمان برنامه بودجه برگزار میشود، سازمان نظام پرستاری هم دعوت شود و ایفای نقش کند.
آیا مشکل پرستاران شرکتی تا 2 هفته دیگر حل میشود؟
سازمان نظام پرستاری بسیار امیدوار است که ضمن توافق تازه با دولت، قراردادهای 89 روزه پرستاران را حداقل به قرارداد یک ساله تبدیل کند.
حمیدرضا عزیزی، معاون توسعه و مدیریت منابع سازمان نظام پرستاری هم تاکید میکند: «به طور جدی در حال پیگیری هستیم که هر چه سریعتر استخدام یک ساله پرستاران که قبلا به صورت 89 روزه به کار گرفته شدهاند، به نتیجه برسد. قولهای مساعدی هم از سوی دولت در این زمینه داده شده است. امیدوار هستیم که ظرف یک تا دو هفته آینده، همه قراردادهای 89 روزه پرستاران، حداقل به یک ساله تبدیل شود.»
او میگوید: «خیلی با صراحت باید عنوان کنم که داستان استخدام 89 روزه پرستاران، یک لکه ننگ سیاه در تاریخ نظام سلامت کشور است. اینکه در روزهای بحرانی به استخدام 89 روزه پرستاران اقدام کنیم و سپس با فروکش کردن بحران، آنها را بیرون کنیم، یک قرارداد ناجوانمردانه و غیراخلاقی است.»
عزیزی با اشاره به اینکه در موج چهارم کرونا نیز دوباره استخدام های 89 روزه پرستاران در برخی مراکز درمانی آغاز شده است، یادآور میشود: «در ابتدای دوران کرونا که بحث استخدام 89 روزه پرستاران داغ شد، رایزنیهای زیادی انجام دادیم تا قراردادهای بهتری با پرستاران بسته شود. برخی دانشگاه ها مثل دانشگاه علوم پزشکی گیلان، این موضوع را پذیرفتند و قرارداد یک ساله با پرستاران بستند. سایر دانشگاهها نیز قرار بود که همین رویه را پیش بگیرند، اما در نهایت اتفاق نیفتاد. البته در مقطعی این شکل از بکارگیری نیروهای پرستاری متوقف شد، اما حالا با شیوع پیک چهارم کرونا و محسوس شدن مجدد مشکل کمبود نیروی انسانی، شاهد بودیم که دوباره این شکل غیرحرفهای از استخدامهای پرستاران در برخی نقاط کشور آغاز شده است.»
معاون سازمان نظام پرستاری، تصریح میکند: «طبق توافقهایی که با وزارت بهداشت و سازمان برنامه و بودجه داشتیم، قرار شد که این گروه از پرستاران حداقل به شکل یک ساله به کار گرفته شوند. همچنین قرار شد که امتیازات استخدامی خاصی هم به این گروه از پرستاران داده شود، زیرا آنها در اوج شیوع کرونا، جانشان را کف دستشان گذاشتند و با وجود قراردادهای کاری نامناسب و موقت به میدان خدمت آمدند و فداکاری کردند.»
او با اشاره به چالشهای پیشروی تبدیل وضعیت استخدام پرستاران 89 روزه، خاطرنشان میکند: «خود وزارت بهداشت و معاونان این وزارتخانه، نظر مساعدی برای استخدام یک ساله پرستاران شرکتی دارند. به دانشگاههای علوم پزشکی هم توصیه کردند که قراردادهای 89 روزه پرستاران به یک ساله تبدیل شود، اما متاسفانه به لایههای پایینتر مثل روسای دانشگاههای علوم پزشکی و معاونتهای دانشگاه که میرسیم، گاهی اجتهاد شخصی میکنند و مانع از استخدامهای یک ساله پرستاران میشوند. گاهی برخی از این مسئولان طوری برخورد میکنند که انگار قرار است پول از جیب آنها بذل و بخشش شود. امیدواریم این تنگ نظریها نیز مرتفع شود تا دیگر شاهد عقد قراردادهای ناجوانمردانه با پرستاران نباشیم.»
چالشهای تبدیل وضعیت استخدام پرستاران 89 روزه
برخی از فعالان جامعه پرستاری نسبت به وعدههای داده شده و حل مشکل پرستاران شرکتی چندان خوش بین نیستند. به باور آنها تغییر وضعیت استخدامی پرستاران 89 روزه با موانع و چالشهای جدی روبرو است.
محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار میگوید که چندان به این وعده ها امید ندارد و چندان امیدوار نیست که داستان قراردادهای 89 روزه پرستاران، تمام شود. او انتقاد میکند: «پایهگذار قراردادهای 89 روزه پرستاری، برخی از اعضای فعلی سازمان نظام پرستاری و برخی از مسئولان معاونت پرستاری وزارت بهداشت بودند. درواقع خودشان مسبب این مشکل بودند و حالا برخی از همان افراد میخواهند وضعیت استخدامی پرستاران شرکتی را حل کنند.
تا قبل از شروع دولت یازدهم، پرستار شرکتی نداشتیم و همه پرستاران با قراردادهای کوتاه مدت، تبدیل وضعیت شدند. این شکل از قراردادهای استثمارگونه در چند سال اخیر، رواج پیدا کرد. هم اکنون نیز هربار با شدت گرفتن پیک کرونا، پرستاران 89 روزه را بدون مرخصی، بیمه و مزایا، استخدام میکنند و بعد از فروکش کردن پیک کرونا نیز آنها را اخراج میکنند. این رویه اصلا اخلاقی و قانونی نیست.»
او یادآور میشود: «برخی پرستاران 89 روزه گلایه میکردند و میگفتند که ما حتی دیگر یک کارفرما هم نداریم، بلکه همزمان چندین رئیس و کارفرما داریم که باید به همه پاسخگو باشیم. یعنی پرستار شرکتی باید هم به مسئولان شرکت و هم به مدیران بخشهای مختلف بیمارستان، پاسخگو باشد. در این بین اگر به هر دلیلی بیمارستان اعلام کند که تمایلی به همکاری با یک پرستار شرکتی ندارد، شرکت بلافاصله پرستار را اخراج خواهد کرد. آن پرستار هم از حمایت قانونی و بیمهای برخوردار نخواهد بود.»
همچنین شریفی مقدم در ادامه به مشکل کمبود پرستار در کشور اشاره میکند و میگوید: «بر اساس آزمون استخدامی وزارت بهداشت، قرار است 12 هزار پرستار جذب کنند، در حالی که حداقل با کمبود 120 هزار پرستار مواجه هستیم. این میزان محدود استخدام پرستار نمیتواند کمبودهای فعلی را برطرف کند. سازمان جهانی بهداشت میگوید برای برخورداری از سقف کیفیت خدمات مراقبت پرستاری باید 10 پرستار به ازای هر هزار نفر جمعیت وجود داشته باشد که در بسیاری از نقاط اروپا، این استاندارد وجود دارد. در برخی کشورها مثل گرجستان و ارمنستان هم پنج تا شش پرستار به ازای هر هزار نفر جمعیت وجود دارد.»
او خاطرنشان میکند: «سازمان جهانی بهداشت تاکید دارد که کف کیفیت خدمات پرستاری با حداقل سه پرستار به ازای هر هزار نفر جمعیت محقق میشود. هرچقدر کمتر از سه پرستار به ازای هر هزار نفر جمعیت وجود داشته باشد، به همان میزان نیز خسارت به مردم و پرستاران وارد میشود. در کشور ما تا قبل از دوران کرونا حدود یک و نیم پرستار به ازای هر هزار نفر جمعیت وجود داشت. الان متاسفانه این نرخ حتی کمتر از یک و نیم است. یعنی هم اکنون مردم ما در بهترین حالت، 50 درصد کف کیفیت خدمات پرستاری را دریافت میکنند. حال در این شرایط اگر جمعیت پرستاری دو برابر شود، تازه حداقل کیفیت خدمات پرستاری را خواهیم داشت. وضعیت فعلی به فرسایش شغلی پرستاران، بالا رفتن ضریب خطاهای پزشکی و کاهش کیفیت ارائه خدمات مراقبتی و درمانی منجر شده است. با این وجود شاهد هستیم که سیاست اصلی وزارت بهداشت، استخدام بلندمدت پرستاران در یک فرآیند قانونی و معقول نیست، بلکه تلاش میکنند صرفا با استخدام موقت پرستاران شرکتی، مشکل را به شکل کوتاه مدت حل کنند.»
پای دغدغههای پرستاران در مراکز درمان کرونا
کرونا به عنوان بیماری شناخته میشود که دارو و درمان اختصاصی ندارد. بیشترین بخش درمان کرونا، بحثهای مراقبتی است که این کار هم بیشتر توسط پرستاران و بهیاران انجام میشود.
سیما شیرانی، پرستار فعال در بخشهای درمان کرونا به مشکلات پرستاران در این بخشها اشاره میکند و میگوید: «مدتهاست که گفته میشود نیروهای جدید به مراکز درمان کرونا جذب میشوند، اما تاکنون چنین اتفاقی نیفتاده است. چندین ماه است که با کمترین نیرو در حال خدمت به بیماران مبتلا به کرونا هستیم. اگر قرار نیست نیروهای جدید جذب شود، حداقل چند مدت شهرهای بزرگ کشور را تعطیل کنند تا بیماران ورودی بیمارستانها نیز کمتر شود. در این صورت پرستاران میتوانند کمی استراحت و تجدید قوا کنند تا با روحیه بهتری به ادامه کار بپردازند.»
او تاکید میکند: «کمبود پرستار بخصوص در شیفتهای شب به شکل محسوستری وجود دارد که باید برای رفع این مشکل، فکر عاجلی شود. همچنین خیلی از پرستاران به دلیل فشار کاری زیاد نمیتوانند به مرخصی بروند.»
همچنین مهدیه صمدیاری، دیگر پرستار فعال در بخش درمان کرونا نیز میگوید: «کار در بخشهای کرونایی، اصلا قابل قیاس با کار کردن در هیچ کدام از بخشهای درمانی نیست. جدای از عوارض جسمی و خستگی شدید کادر پرستاری، وضعیت روحی و روانی اغلب پرستاران نیز چندان مطلوب نیست. خیلی از پرستاران، هر روز با صحنههای مرگ و میر مواجه میشوند. کار طاقتفرسا به مدت طولانی در بخشهای مراقبت ویژه، مشکلات افسردگی و اضطراب در بین جامعه پرستاری را افزایش داده است.»
او خاطرنشان میکند: «نیاز داریم که حمایت روحی و روانی از کادر پرستاری صورت گیرد و خدمات سلامت روان در اختیار جامعه پرستاری باشد. مواجهه هر روزه با بیماران مبتلا به کرونا که خیلی از آنها در وضعیت حاد بیماری قرار دارند، وضعیت روحی پرستاران را بسیار شکنندهتر کرده است. در این شرایط نباید حفظ سلامت روانی پرستاران، فراموش شود. باید نیروهای ویژهای برای ارائه خدمات سلامت روان به کادر درمان وجود داشته باشد تا پزشکان، پرستاران و بهیاران بتوانند با توان روحی و روانی بیشتری به ادامه خدمت بپردازند.»
باید در نظر داشت که جمع قابل توجهی از فعالان جامعه پزشکی، نیروهای شرکتی هستند که خیلی از آنها از شرایط شغلی خود چندان راضی نیستند. به اعتقاد آنها بین نیروهای شرکتی و سایر نیروهای رسمی و پیمانی در دانشگاههای علوم پزشکی، تبعیضهای فاحشی وجود دارد. گروهی از کارشناسان پرستاری، هوشبری، اتاق عمل و فوریتهای پزشکی که به صورت شرکتی و از سوی پیمانکاران استخدام شدهاند، گلایه دارند که از نظر دستمزد و جایگاه شغلی، به هیچ وجه وضعیتی مشابه با نیروهای رسمی ندارند. کارشناسان تاکید دارند که با توجه به شدت گرفتن کرونا و نیاز به حفظ نیروی انسانی، باید برای افزایش رضایت شغلی این گروه از ارائه دهندگان خدمت، تدبیری ویژه صورت گیرد. روزنامه سپید