تبخیر شدید آب هامون بر اثر باد های 120 روزه
اما با افزایش دمای هوا، شروع باد های 120 روزه سیستان و کاهش حجم آب ورودی از رود هیرمند بر اثر تبخیر شدید معادل حدود 5 هزار میلیمتر در سال مجددا بخش های زیادی از تالاب خشک شد.
طی هفته های گذشته از یک سو هزاران قطعه ماهی بر اثر خشک شدن و تبخیر شدن سریع آب در سطح هامون در پی باد های 120 روزه تلف شدند و از سوی دیگر با افزایش مناطق خشک شده پرندگان مهاجری که با مشاهده آبگیری هامون در داخل تالاب اقدام به لانه سازی و جوجه آوری کرده بودند پس از خشکیدگی مجدد، تالاب را ترک کرده یا تلف شده و هزاران جوجه ای که تازه سر از تخم درآورده اند بدون والدین خود در معرض مرگ ناشی از گرسنگی، تشنگی و گرمای سوزان هوا قرار گرفته اند تا بار دیگر هامون را در یک قدمی فاجعه ای بزرگ قرار دهند.
مرگ تعداد زیادی جوجه پرنده مهاجر بر اثر تشنگی
مدیر دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران در این باره گفت: طی چند روز گذشته طرفداران محیط زیست و محیط بانان تعداد ی از جوجه های ضعیف و گرسنه را از درون لانه ها برداشته و آنها را از زیر تیغ آفتاب بیرون کشیده اند.
تغذیه جوجه ها بودن والدین غیر ممکن است
به گفته وی، اما از آنجایی که غذای جوجه ها اکثرا ماهی های کوچک نیمه هضم شده در دستگاه گوارش والدین است، تغذیه این جوجه ها بسیار مشکل و در مواردی غیر ممکن است.
هوشمند با بیان اینکه تعداد لانه ها و جوجه های درون آنها بسیار زیاد است و امکان انتقال همه آنها میسر نیست اظهار داشت: در حال حاضر هزاران جوجه گرسنه و تشنه در زیر آفتاب سوزان درون لانه ها در انتظار غذا هستند اما نه آبی وجود ندارد و نه مادری تا غذایی برای جوجه ها ببرد.
نجات تعداد زیادی از پرندگان مهاجر با کمک های مردمی
از سوی دیگر مدیرکل محیط زیست سیستان و بلوچستان با بیان اینکه هزاران قطعه پرنده در تالاب هامون نیازمند کمک فوری جامعه جهانی هستند گفت: با توجه به خشک شدن قستمهایی از تالاب، برای نجات جوجه پرنده ها ، مدت هاست محیط بانان شهرستانهای زابل، زهک و زاهدان با همراهی و همیاری همیاران منطقه در حال جمع آوری و انتقال جوجه ها به مناطق پرآب هستند، که با توجه به سن جوجه ها و تغذیه ی مناسب در این مدت بوسیله ی محیط بانان ، تعداد زیادی از این پرنده ها نجات پیدا کرده اند و تعداد دیگری هنوز تحت مراقبت هستند.
احتمال تلفات بیشتر به دلیل گستردگی تالاب و تعداد زیاد پرندگان
خسرو افسری با بیان اینکه حدود صد قطعه از جوجه پرندگان مهاجر تلف شده اند اظهار داشت: اما با توجه به وسعت منطقه و تعداد زیاد تخم گذاری پرنده ها هنوز در برخی از مناطق امکان وجود جوجه پرنده ها وجود دارد که برای اطمینان از سلامت و نجات همه جوجه ها ، گشت های محیط بانی و همیاران محلی در حال جستجو هستند .
به گفته وی، در سال جاری پس از سیلاب اخیر پرندگان مهاجر برای بار سوم به طور بی سابقه ای زاد آوری داشتند.
ضرورت تأمین حقابه هامون از سوی جوامع بین المللی
وی با بیان اینکه از این به بعد تا پایان باد های 120 روزه سیستان وضعیت تالاب هامون به همین صورت است افزود: برای جلوگیری از تلفات بیشتر پرندگان مهاجر طی روز های آتی باید موضوع حق آبه تالاب و حق آبه محیط زیست بطور جدی در دستور کار قرار گیرد و اهمیت این موضوع برای همه دستگاهها و جامعه جهانی شناسانده شود تا بتوانیم تالاب را با تمام ظرفیت های بی نظیر و شگفت انگیزش احیاء و حفظ کنیم و بتوانیم میزبان چند میلیونی پرندگان مهاجر و رونق زندگی و حیات باشیم.
وزارت نیرو پیش از انکه هامون قتل گاه آبزیان و پرندگان شود به فریاد این تالاب برسد
به اعتقاد مدیر کل محیط زیست سیستان و بلوچستان، نه تنها تأمین حقابه هامون از رودخانه هیرمند باید در دستور کار جدی مسئولان قرار گیرد بلکه امسال با توجه به شرایط خاصی که برای تالاب پیش امده و بالغ بر 20 هزار پرنده مهاجر به این تالاب آمده اند باید وزارت نیرو پیش از آنکه هامون قتلگاه پرندگان و آبزیان شود حقابه ویژه ای برای آن در نظر گیرد.
آبرسانی با تانکر به پرندگان مهاجر از محل اعتبارات ویژه هامون در سال جاری
وی تأکید کرد : سازمان محیط زیست در سال جاری اعتبارات بسیار خوبی برای تالاب هامون در نظر گرفته که از محل همین اعتبارات کلونی های مختلف پرندگان مهاجر در تالاب هامون شناسایی شده و در روز های آتی به محض شروع مجدد باد های 120 روزه که معمولا هفته ای دو بار می وزند با تانکر در این مکان ها آبرسانی انجام می شود.
لایروبی و کانال کشی در هامون برای جلوگیری از پخش و تبخیر آب
افسری یاد آور شد : همچنین از محل این اعتبارات لایروبی و کانال کشی برای جمع آوری آبهای ورودی به تالاب و جلوگیری از پخش و تبخیر آن انجام شده است چرا که با توجه به آبگیری قسمتهایی از تالاب هامون بر اثر بارندگی های زمستان گذشته و جاری شدن سیلاب ، شاهد ورود هزاران پرنده مهاجر به تالاب بود یم که این خود نشان از ظرفیت های بی نظیر تالاب برای محیط زیست و منطقه است که حتی با کم ترین مقدار آبگیری ، سیل عظیمی از پرندگان به این تالاب مهم و بین المللی مهاجرت و تخم گذاری می کنند، اما اکنون که آب تالاب رو به خشکی است و قسمتهای زیادی از تالاب خشک شده است ، جان هزاران جوجه پرنده در تالاب در خطر است.
تالاب در یک قدمی فاجعه
وی به کمک نیروهای هلال احمر و اداره کل عشایری استان در روز های گذشته براینجات پرندگان مهاجر اشاره کرد و افزود: محیط بانان و مردم محلی بصورت شبانه روزی در حال جمع آوری جوجه ها و رهاسازی آنها در محل های پرآب هستند اما هنوز کافی نیست ، تالاب در یک قدمی فاجعه ایی بزرگ و دردناک است و جان هزاران جوجه پرنده تازه سر از تخم درآمده و چند روزه ، به شدت در خطر است ،
در این شرایط تالاب هامون بیشتر از همیشه نیازمند کمک های ملی و بین المللی است و سازمان محیط زیست و دیگر ارگان های مرتبط از جمله وزارت نیرو فارغ از تمام برنامه های بلند مدت بایستی هر چه سریعتر به فریاد زیستمندان هامون که حالا در یک قدمی مرگ ایستاده اند برسند تا شاید کابوس مرگی که هنوز چند ماهی بیش نیست که از این اکوسیستم ارزشمند رخت بربسته دوباره به هامون باز نگردد و امید ها و رویاهایی که سیلاب افغانستان به این سرزمین محروم آورد باد های سیستان با خود نبرند.
مهر
