واکسن کرونا آزمون مدنی

این آزمون آخر در کشور ما هنوز بطور کامل از خود رونمایی نکرده است چراکه با تاخیری چشمگیر تازه داریم اولین گام ها را در واکسیناسیو ن عمومی  برمیداریم. بنابراین گام های آغازین تاثیری شگرف در به انجام رسیدن یا کج به ثریا رفتن راهی که آغاز شده خواهد گذاشت ‌ونه تنها کووید بلکه جامعه مدنی در کشور ما از این روند تاثیر گرفته بر سیر آن تاثیر گذار خواهد بود .

در این زمینه جامعه پزشکی یک بار دیگر مسیولیت اخلاقی سنگینی بر عهده دارد چراکه هم مسیول این روند ایمن سازی است و هم بنابر یک قاعده قدیمی بین المللی خود در اولین اولویت تزریق واکسن قرار دارد هم از این روست که وظیفه مهندسی اخلاقیات مناسب برای این پروسه هم برعهده خود او قرار می‌گیرد.رفتارهای او‌ الگوی برخورد سایر اقشار با تزریق واکسن خواهد بود .

در همین چند روزه آغازین به نظر می‌رسد ترتیبات این روند دچار اشکالات جدی است . گویا نظارت سختگیرانه بر این اولویت ها اعمال نمی‌شود و فرمولی برای برخورد با تخطی از دستورالعمل های صادره وجود ندارد .هنوز واكسيناسيون كادر درمان در بسياري از مناطق شروع هم نشده.  هنوز بسیاری از مسئولین و مردم و حتی  برخی پزشكان (بخصوص زمانی که در خط مقدم هستند اما از تزریق امتناع می‌کنند)فلسفه أولويت  کادر درمان  را درنيافته اند و ان را نوعي امتياز اجتماعي تلقی ميكنند نه اقدامي در جهت سلامت عمومي! وگرنه با همين تعداد بسیار اندک واكسن هم باید تاكنون واكسيناسيون پر خطر ترین مشاغل پزشکی به پایان میرسید .

در حالی که در برخی کشور ها اتهام جابجایی مختصر در  اولویت ها  منجر به استعفای مقامات بالا در حد وزیر گردید شاهد بودیم که در برخی بیمارستان ها بطور رسمی واکسیناسیون از مدیر عامل و‌رییس بیمارستان شروع شد و در بسیاری مراکز کادر غیر درمان را هم شامل می‌شد. مسیله اولویت تزریق با این توجیه که وقتی واکسن آمد با سرعت باید تزریق گردد میدان را برای هر گونه لفت و لیس و تعلل باز گذاشت . گویا نمیتوان روزِ آمدن واکسن را از پیش دانست و نمیتوان تمام پرسنل یک بیمارستان را بر اساس اولویت لیست کرد و کسانی که مایل به تزریق هستند را یک روز زودتر معلوم نمود ! در همه کشور ها اولویت جامعه پزشکی به معنای عدم وجود اولویت در خود این جامعه نیست . در بسیاری از کشورها در خود کادر درمان هم  نه تنها بر اساس نوع کار و‌سن اولویت های متفاوتی وجود دارد بلکه حتی واکسن مورد استفاده هم برای کسانی که در معرض خطر بیشتری قرار دارند از نوع مرغوب تری است .این مسیله در ماههای پیش رو ‌و با اطلاعات بیشتری که از عوارض و میزان تاثیر واکسن های مختلف به دست خواهد آمد اهمیت بیشتری پیدا خواهد کرد.

  جامعه پزشکی تنها بر اساس قواعد بین المللی و ایفای وظیفه اش در خدمت رسانی (ونه سلامت خود )این اولویت را پذیرفته  .همین قواعد حکم می‌کنند که تک تک افراد  بجای تعجیل در واکسیناسیون خود،  اولویت را به همکاران دیگر که بیشتر در معرض خطر هستند یا آسیب پذیری بیشتری دارند بدهند . و تنها پس از اطمینان از طی چنین مراحلی واکسیناسیون تن خود را بپذیرند  بی تردید این برخورد در آینده به سایر اقشار سرایت خواهد کرد.

این یک چالش فرهنگی و اخلاقی است اما تنها به رعایت اخلاقیات در میان افراد نمیتوان اتکا کرد و‌نیازمند نظارت جدیست .اخباری مثل استعفای یک وزیر برای یک جابجایی ساده در اولویت ها هم در بسیاری از کشورها  بیشتر از جنبه تبلیغی آن و هشدار به افراد و‌کمک به ساخت اخلاقیات مناسب این موضوع صورت میکیرد.رفتار و اخلاقیاتی که در آینده نزدیک یکی از مهم ترین مسایل جامعه چند ده میلیونی ای خواهد بود که باید با صبر و حوصله منتظر واکسن بمانند  و به سیستم ناظر اعتماد پیدا کنند.دکتر بابک زمانی/ متخصص مغز و اعصاب